معرفی شهر دامغان دامغان شهری باستانی است که در حدود ۳۴۰ کیلومتری شمال شرق تهران در استان سمنان واقع شده‌است. این شهر کهن‌ترین و باستانی‌ترین شهر پارتی ایران است که در مسیر رودخانهٔ چشمه علی شکل گرفته و در دورهٔ شاهنشاهی اشکانی مدتی پایتخت ایران بود. نام قدیم آن ده مغان و صد دروازه بوده‌است و دارای آثار باستانی فراوانی از جمله تاریخانه می‌باشد. شهر دامغان در مسیر جاده ۴۴ قرار گرفته‌است. مردم دامغان به زبان فارسی و لهجه دامغانی تکلم می‌کنند. نام‌گذاری نام دامغان از «ده» و «مغان» است. «ده» به معنای روستا است و «مغان» به معنای مگی است. این نام توسط زرتشتیان داده شد که شامل پادشاهانی چون شاه کوروش بزرگ و داریوش بزرگ از ایران باستان بود. تاریخچه دامغان، زمانی با نام صد دروازه (به یونانی: هکاتوم پیلس Hecatompylos:Ηεκατομμυλός) پایتخت دولت امپراطوری اشکانیان بوده‌است. قدیمی‌ترین مسجد ایران به نام مسجد تاریخانه (چهل ستون) که 1300 سال قدمت دارد در این شهر قرار دارد. نام کهن دامغان (گومش یا قومش) در کتیبه سارگون دوم آشوری پات نانه آمده‌است یعنی شهری که ۹۹ نگهبان دروازه‌ها دارد. فاصله آن از دریای تی تی (دریای نیلوفر آبی، منظور دریای مازندران) هفت روز راه به‌شمار رفته‌است. دور شهر دامغان کاملاً دیوار کشیده شده بودبه طوری گفته می‌شود به قدری دیوارهای ستبری داشته که دو درشکه از کنار هم بر روی دیوار رد می‌شدند. بازمانده‌های آن دیوار هم‌اکنون هم دیده می‌شود؛ و به نام دیوار بارو مشهور است. دامغان دو گونه آب‌وهوا دارد. از جنوب به دشت کویر و از شمال به دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز متصل است. به همین دلیل بیشتر گونه‌های میوه در این شهر می‌رویند. جمعیت و زبان بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۸۶۱۵۶ نفر (دارای۲۳۴۱۰ خانوار) بوده‌است. مردم شهر دامغان زبان پارسی را با لهجه دامغانی صحبت می‌کنند. مردم دامغان بیش از 340 اصطلاح دارند که از آن ها در حرف زدن استفاده میکنند مثلا به بچه غورباغه دم لغزک می گویند راه‌ها شهر دامغان در مسیر جاده ۴۴ قرار گرفته و از غرب به شهر سمنان و از سمت شرق به شهر شاهرود منتهی می‌شود. همچنین جادهٔ شمال-جنوب ۸۱ دامغان به خرانق جندق و خور به طول ۴۹۴ کیلومتر از راه‌های اصلی رفت و آمد به این شهر است. آب و هوا آب و هوای شهر دامغان به علت وزش بادهای شدید شمالی و بارندگی‌های ناشی از بادهای نواحی گرگان و مازندران زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد در فصول گرم سال این شهر از خنکترین شهرهای ایران بشمار می‌رود. آثار تاریخی و دیدنی مهم‌ترین تفریحگاه این شهر چشمه علی است در نزدیکی این چشمه یک اردوگاه به نام اردوگاه شهید صدوقی است . تپه حصار نیز یکی از آثار به جای مانده از روزگاران کهن است و حدود ۷۰۰۰ سال قدمت دارد و تا به حال کاوشهای باستانی در آن صورت گرفته که نشان می‌دهد شهری است که در اثر زلزله بر سر مردمانش خراب شده‌است هنگام رفتن امام رضا از مدینه به مشهد در اینجا توقف می کنند و امام رضا دست به دعا برمیدارند و از خاک چشمه می جوشد . برای همین به این چشمه ، چشمه علی ،یعنی چشمه علی ابن موسی الرضا می گویند کاوش‌های باستانی اخیر نشان می‌دهد که هفت هزار سال پیش در این منطقه فولاد تولید می‌شده‌است. نخستین بار در سال ۱۳۱۲ پروفسور اسمیت در تپه حصار حفاری‌های باستان‌شناسی خود را انجام داد و به آثار ارزشمندی از تمدن این منطقه دست یافت. فرهنگ و مذهب در دامغان: مردم دامغان به دلیل همجواری با منطقهٔ خراسان بزرگ و وجود آثار تاریخی و فرهنگی بسیار در این منطقه از وارثین قابل اعتنای فرهنگ و ادب فارسی به حساب می‌آیند. شعر و ادب پارسی سایهٔ طولانی بر این شهر افکنده و وجود ادیبان و فلاسفهٔ بسیار این شهر را به عنوان یکی از مراکز شهر و ادب در کشور ایران شهره ساخته‌است. فرهنگ این شهر آمیخته‌ای از فرهنگ اسلامی ایرانی کهنیست که از علل آن می‌توان به قرن‌ها حضور اسلام در این وادی و وجود اولین مسجد ایران(مسجد تاریخانه) در این شهر اشاره نمود. اکثرین قریب به مطلق مردم دامغان پیروان شیعهٔ دوازده امامی بوده و وجود فرهنگ قدیمی و غنی عزاداری برای حسین بن علی سالیانه بسیاری از مردم را به این شهر و دیار فرامیخواند. فرهنگ دامغان به دلیل همجواری با استان مازندران از آن دیار نیز تأثیر پذیرفته‌است و می‌توان در گفتار دامغانی کلماتی از پارسی قدیم و زبان پهلوی را شناسایی کرد. جاذبه‌های گردشگری:👇پیام بعدی ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن». پیام #49 ادامه👇

ادامه پیام قبلی☝️ آثار تاریخی دامغان: چشمه علی در ۲۵ کیلومتری شمال دامغان که از تفرجگاه‌های شاهان قاجار بود،مسجد تاریخانه قدیمی‌ترین مسجد ایران،مسجد جامع،برج چهل‌دختران،گنبد زنگوله،بازار بزرگ دامغان (بازارچه)،تپه‌حصار،آرامگاه پیرعلمدار،امامزاده جعفر،امامزاده محمد،برج طغرل مهماندوست، بقایای مرکز ایالت قومس در جنوب روستای قوشه و غرب امیریه،بارگاه بکیربن اعین،خانه لطفی،دیوار بارو،روستا و کارونسرای قوشه آثار طبیعی غار شیربند،کویر حاج علی‌قلی،روستای شمالی با چشمه‌های خروشان و معماری پلکانی به نام بادله کوه چشمه، پیر خوشتر در شمال شهر کلاته رود بار واقع در شمال دامغان،سرچشمه دیباج،تنگه زندان دیباج،آبسیج دیباج،گرد کوه «مشاهیر» هنر و فلسفه: علی اصحابی افشین شاهرودی اسماعیل شاهرودی بهنام بانی هما خاکپاش یدالله رؤیایی محمود قنبری محمدعلی معلم دامغانی علی معلم منوچهری دامغانی محمدرضا نصیری مهدی نصیری سیف‌الله یزدانی ورزش: علیرضا منصوریان داوود مقبلی سیاست: ابوالفضل حسن‌بیگی حسن ملک‌محمدی خسرو دانشجوفرهاد دانشجوکامران دانشجومهدی رجب بیگی حسن سبحانی سید رضا تقوی غلامعلی نعیم آبادی شهرهای خواهر خوانده: برونته ایتالیا ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن». پیام #49 (پایان)

امامزاده اسماعیل (ع) از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع)‌ هستند، که مزار ایشان بر فراز تپه‌ی مستطیل شکلی در روستای طزره قرار گرفته است. اهالی این منطقه می‌گویند قدمت این امامزاده به 970 سال قبل بر می‌گردد. همچنین، تنها یک کتیبه‌ی دست نوشته شده‌ی قدیمی که روی آن دعا نوشته شده است از زمان قدیم در این امامزاده به جا مانده است. طزره روستایی در دهستان دامنکوه بخش مرکزی شهرستان دامغان استان سمنان است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۲۶۷ نفر (در ۹۷ خانوار) بوده است. ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن». پیام #50

طبیعت چشمه خین روستای طزره در شهرستان دامغان روستای طزره در شهرستان دامغان استان سمنان واقع شده است. این روستا در دامنه کوه‌های البرز شرقی یا کوه سفید قرار دارد. چشمه خین یکی از تفرجگاه‌های این روستا محسوب می‌شود که آب بسیار گوارایی دارد و وجود درختی تنومند در کنار این چشمه زیبایی اش را دوچندان کرده است. ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام #۵۱

سحر خوانی در دهستان تویه دروار روستای صح اجرای سحر خوانی در روستای صح از توابع دهستان تویه دروار دامغان توسط حاج علی آقای شریفی . ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام # این پیام باز ارسال شده است.

✅ قُرمه و پِلوار کُشان پاییز ماه وقتی که چند روز بُمانده اون گُدِر ، موقیعِ پِلوار کشانه گوسفِند را سر برِینِن، کُنِنِش پوست دلبندشا خورِن، همه دارِن دوست بعدش ریز ریز کُنِن گوسفِندانی لاش دَمریجِن دیگی دِله،دُنبه ایج بالاش آتیش که کول بییِرد ، دیگ دله روغان لُخمِ گوشتا پِجِن ، کُنِنِش بریان اُشکُمبه را شُورِن و کُنِن پُشت دیم گوشت را دلیش ریجِن تا نزِنه سیم تُک به تُک که بَبه گوشت و اُشکمبه سَرش دَمریجن غَلبه ،داغ دنبه جمع کنِن تُکِشا ، دَموِندِن مَحکُم داغ سنگ ، واملِن سرش ، کم کم هِدو میا ،ریز ریز سولاخ، با این کار مکروب نَمشو دلیش، مانه تا باهار ناهار شامی گُدِر حاضر آماده وَله وَله خورِن ، با خانواده اینانی نام ،اُمِی جانِ تویه دروار قُورمیّه و تو اِز (ماک) یادگار دار 🌷🌷🌷🌷🌷🌷 📝 #محمد_اسماعیل_کلانتری #ماک کانال زادگاهم تویه دروار ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام #۵۳

مستند کامل "کلاه کُرکی دیباجیها". دامغان ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام #۵۴

دشتبو، نرسیده به دوراهی گرمویی روبار و لَرکِنی چشمه ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام #۵۵

سِلام. اون گُدرها که خانه هایی دِله ، اینجور وسایل ارتباط جمعی دَنی به ، مردم با آسانی و تِمثال و شعرخوانی ، خوشتنشان را سرگرم کِردن . حُکما خیلی ها ، بِشنُفتین که یک پلنگی دست ، تَلو بَشی بِه و خوشتِنش نِمْتانِست دَر بی یِره . بیامه یک پیرزنی پیش و اوییج با مقاش تلو را در می یره . پلنگ شو و بعد اِز مدتی با یک اشکار گِو وَمگرده پیرزنی پیش و اینجوری قدردانی کُنه . راست یا دُرُوغ خدا دانه ! اِسا یکی دیگه ایج دَره که مُن از قدیمی ها بِشنُفتُم : یک تازه عروس که دو سه ماهی باردار بِه ، بَشی بِه چشمه ای سر ، کوزه اش را اُو دَکُنه که خرسی اِز راه رِسه . او غش و ضعف کنه و خرسیج اورا کول گیره و بُره یک چکلی تُک. غاری اُنجان دَبه و وَرش چشمه ای زلال اُو و اورا اُنجان وامِله . زَنی هوش میا و خرس را وینه. باز اِز هوش شو . خرس زَنی لینگ را ، اِنقدر لیسه که کف پاش زخم و زیلی بو تا نِتانه راه بَشو .زنِی به مرور و یُواش یُواش با شرایط موجود کنار می یا . چند بار فکر فرار دَمکُفه ولی راه برگشت غَلبه خطرناک به و لینگیج زَخمی . هَمُنجان مانه . خرس دایُم کل و بز و قوچ و میش را شکار کِرد و اویی واسری می یِرد . عسل یج می یِرد . زَنی سنگ چخماقو پیدا کنه و آتِش درست کنه ، سنگ تیج پیدا کنه و اِشکاری پشم ها را تاشه و با چند تِکه چو ، کوتلان درست کنه و پشم ها را بَرشته و کلاف کلاف ، کنار وامِله. چند ماهی که گُذره و خرس به خو زُمستانی فرو شو . آخرهای زُمستان صدای زنگوله به گوشش خوره. چکلی تُک میا و پایین را نُقا کُنه. چندتا چاربدار ، با اسب و خر و قاطر دَبی یِن شی یِن . شیانِ کِشه و کمک کمک گوئه ، ولی هیچکس صداشا نِمِشنوئه . کلافها را اِز غار بیرون می یِره و همه را با هم دَمونده و یک گَت گُندله را از بالا ، جیر هُمداجه . یکی از چاربدار ها گُندله را وِینه . با چشم تعقیب کنه تا بالاخره زنی را چکلی تُک بَدی . مالها را گوشه ای دَموندن و با طناب و کشی و باربِند بالا شِن و زَنی را نجات دی یِن..... راست یا دُروغ ؟! خدا عالُمه.... 📝 #محمد_اسماعیل_کلانتری #ماک زادگاهم تویه دروار ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» پیام #۵۶

گل بهاری با صدای علیرضا افتخاری ┄┄┄┄┅═ ═❁✧❁═ ═┅┄┄┄┄ آداب و رسوم«ییلاقات صددروازه» در ایتا @gooyesheyelaghatesaddarvaze اولین کانال فرهنگ جامع«دامغان کهن» #57