💠 سینما از منظر آوینی
🔰سینما یک «هنر تکنولوژیک» است
🔸آوینی #سینما را برای خود به امری پروبلماتیک تبدیل کرده بود. پرسش #آوینی از سینما به ذات و جوهره آن برمیگردد. پرسش او فراتر از مسأله فرم و محتوا بود. مسأله آوینی «ماهیت سینما» بود.
🔸آوینی سینما را یک «هنر تکنولوژیک» میدانست که علاوه بر وجوه فنی، هنر را نیز در خود دارد. البته منظور او از تکنولوژی، معنای #هایدگری آن است. آوینی علاوه بر ویژگی تکنولوژیکبودن سینما، تعلق آن به مخاطب عام را از لوازم ذاتی سینما قلمداد میکرد و معتقد بود: سینما یک هنر محض مثل نقاشی یا رمان نیست. سینما با مردم شکل میگیرد. به همین خاطر خصیصه «جذابیت» و «استغراق» در سینما مهم است.
🔸جذابیت و استغراقِ تماشاگر برای فیلم، امری لازم است، اما کافی نیست. بلکه بایستی به مرزهای جاذبیت و جایگاه «خودآگاهی تماشاگر» نیز پرداخته شود. از دید آوینی ما دو نوع جذابیت و استغراق در فیلم داریم: یکی «استغراق مثبت» که قادر است مجموعه ترسها، خشمها و هیجانات تحریکشده در فیلم را در خود حل کند و دیگری «استغراق منفی» که مانع آزادی و عقل تماشاگر میشود.
🔸آوینی در مورد نسبت فرم و محتوا در فیلم اعتقاد داشت: «رابطه فرم و محتوا شبیه رابطه بدن و روح است. این فرم است که محتوا را میسازد». برای فهم درست فیلم، میبایست ابتدا فرم و «بیان سینمایی» را شناخت نه اینکه در محتوا متوقف شد. تقطیع ماهیت سینما به فرم و محتوا، از دید #سید_مرتضی_آوینی اصلاً صحیح نیست. بلکه او سینما را یک کلیت واحد میدانست. وی معتقد بود با تکنیک در سینما «نحوی انکشاف» صورت میگیرد که در عین حال هم متضمّن «صورت» است هم متضمّن «معنا».
🔸دغدغه آوینی در سینما «کشف حقیقت» بود نه صِرف ساختن فیلم. او معتقد بود و گویا میخواست بگوید به سینما جور دیگری هم میتوان نگریست. آوینی قطعاً به همه پرسشهایی که در باب ماهیت سینما وجود دارد پاسخ نداده است. اما کوششهای نظری او و تأملاتی که در باب #فلسفه سینما داشته واقعاً تحسینبرانگیز است.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#یادداش_فاخر
🆔@Temod_uni