هر گاه در ظرف یکی از ماههای آینده بعد از ماه مورد بحث دستگاه آب‌شناسی دهراود مقدار آبی برابر بر آب ماه مشابه سال نرمال را نشان دهد آب موردبحث طبق ستون ۴ جدول ماده سوم تحویل می‌شوند. ماده پنجم - افغانستان موافقت دارد اقدامی نکند که ایران را از حقابه آن از آب رود هیرمند (هلمند) که مطابق احکام مندرج مواد دوم و سوم و چهارم‌این معاهده تثبیت و محدود شده است بعضاً یا کلاً محروم سازد. افغانستان با حفظ تمام حقوقی بر باقی آب رود هیرمند (هلمند) هر طوری که خواسته باشد از آن استفاده می‌نماید و آن را به مصرف می‌رساند. ایران هیچ گونه ادعایی بر آب هیرمند (هلمند) بیشتر از مقادیری که طبق این معاهده تثبیت شده است ندارد - حتی اگر مقادیر آب بیشتر در دلتا سفلای‌هیرمند (هلمند) میسر هم باشد و مورد استفاده ایران بتواند قرار گیرد. ماده ششم - افغانستان اقدامی نخواهد کرد که حقابه ایران برای زراعت به طور کلی نامناسب شود یا به مواد شیمیایی حاصله از فاضلاب صنایع به‌حدی آلوده شود که با آخرین روشهای فنی و معمول قابل تصفیه نبوده و استعمال آب برای ضروریات معدنی ناممکن و مضر گردد. ماده هفتم - هر نوع ابنیه فنی مشترک که احداث (اعمار) آن به منظور استحکام بستر رود در مواضعی که خط سرحد در بستر رود هیرمند (هلمند) واقع‌گردیده لازم دیده شود بعد از موافقت طرفین بر شرایط و مشخصات آن می‌تواند احداث گردد. ماده هشتم - هر یک از طرفین یک نفر کمیسار و یک نفر معاون کمیسار از بین اتباع خود تعیین خواهد نمود تا در اجرای احکام این معاهده از جانب‌دولت خود نمایندگی کند. حوزه صلاحیت و وظایف این کمیسارها در پروتکل شماره یک ضمیمه این معاهده گردیده است. ماده نهم - در صورت بروز اختلاف در تعبیر یا اجرای (تطبیق) مواد این معاهده طرفین اولاً از طریق مذاکرات دیپلماتیک - ثانیاً از طریق صرف مساعی‌جمیله مرجع ثالث برای حل اختلاف سعی خواهند کرد و در حالی که این دو مرتبه به نتیجه نرسد اختلاف مذکور بر اساس مورد مندرج در پروتکل‌شماره ۲ ضمیمه این معاهده به حکمیت محول می‌شود. ماده دهم - ایران و افغانستان قبول دارند که این معاهده بیانگر (ممثل) موافقت کامل و دایمی دولتین می‌باشد و احکام این معاهده صرفاً (محض) درداخل حدود محتویات آن اعتبار دارد و تابع هیچ (یک) اصل (پرنسیب) یا سابقه (پرسندنت) موجود یا آینده نمی‌باشد. ماده یازدهم - هر گاه خشکسال مدهش یا بروز فورس‌ماژور (حالات مجبره) رسیدن آب را به دلتای هیرمند (هلمند) موقتاً ناممکن سازد کمیساران‌طرفین فوراً به مشورت پرداخته طرح (پلان) عاجل لازمه را به منظور رفع مشکلات وارده یا تخفیف آن تهیه و و به دولتین (حکومتین) مربوطه خویش‌پیشنهاد می‌نمایند. ماده دوازدهم - این معاهده از تاریخی نافذ می‌گردد که اسناد مصدقه پس از طی مراحل قانونی آن بین دولتین مبادله شود. این معاهده به زبانهای فارسی (دری) - پشتو (پستو) و انگلیسی هر یک در دو نسخه تنظیم گردیده و دارای اعتبار مساوی می‌باشند در موقع صرف‌مساعی جمیله مرجع ثالث و رجوع به حکمیت به متن انگلیسی مراجعه می‌شود. در شهر کابل به تاریخ بیست و دوم اسفند (حوت) ۱۳۵۱ هجری شمسی مطابق سیزدهم مارس ۱۹۷۳ میلادی امضاء و منعقد گردید.

این معاهده ای است که طالبان و مقامات ایران این روزها به آن استناد می کنند

توضیحات کامل درباره اوضاع آبی هیرمند رودخانه هیرمند از ارتفاعات کوه بابا در غرب کابل و سلسله کوه های هندوکش سرچشمه می گیرد، این رود بعد از تلاقي با رودخانه ارغنداب در قندهار وارد دشت ماگو می شود طول این رودخانه 1100 کیلومتر برآورد شده این رودخانه نهایتا از نقطه ای که سد کمال خان ساخته شده با تغییر مسیر طبیعی وارد غرب زابل و بند کهک می شود. هیرمند بعد از عبور از شیلهٔ چرخ در نزدیک سیاه دک اراضی شهرهای کنگ و چخانسور در ولایت نیمروز را سیراب می کند و بعد از آن به هامون پوزک می ریزد و اگر آب مورد نیاز هامون پوزک تکمیل شود مازاد آن به هامون صابری می‌ریزد و بعد از آن به هامون هیرمند در سیستان و بلوچستان. رودخانه خاشرود در چخانسور نیمروز نیز به هامون پوزک می‌ریزد و در منطقهٔ شند معصوم خان نیز رودخانه خسپاس نیز به هامون پوزک سرازیر می شود علاوه بر رود هیرمند، رودخانه فراه رود و هاروت رود نیز به هامون صابری می ریزند براین اساس رودخانه هیرمند اصلی ترین تامین کننده تالاب های افغانستان و ایران و همچنین آب های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند محسوب می شود. اما سد سازی های دولت های مختلف افغانستان بر این رود، ایجاد شاخه های مختلف آب و بسته شدن خروجی آب های سد کمال خان منجر به کاهش چشم گیر سطح آب هیرمند و قطع شدن ورودی آن به رودخانه هامون و در نتیجه هامون صابوری و هامون هیرمند در سیستان و بلوچستان شده است خاکریز های گفته شده که مانع ورد آب به هامون هیرمند شده در هامون صابری ایجاد شده است #ابوقاسم

اما چه حوادثی منجر شد تا سطح آبی هامون صابری و هامون هیرمند کاهش یابد سیاست سد سازی های همسایه شرقی از سال1345(1971) با سد کمال خان آغاز شد این سد با تمام فراز و فرودهایی که در مسیر تاسیس آن به وجود آمد اما نهایتا در سال2021 رسما افتتاح شد و بیش از 52 میلیون مترمکعب آب از رودخانه هیرمند را در خود ذخیره کرده است سد کجکی نیز در سال 1951 توسط شرکت آمریکایی واشینگتن گروپ اینترنشنال راه اندازی شد این سد نیز حجم زیادی از رودخانه هیرمند را درکانال های کشاورزی در مناطق مختلف افغانستان منحرف ساخته است و همین امر نیز منجر به کاهش ورودی آب به رودخانه هامون شده است البته سدهای دیگری نظیر سد سلما در ولایت هرات سد بالا بلوک در ولایت فراه سد بغرا در قندهار و غیره ساخته شده است که درکنار برداشت های غیر قانونی دیگر از مسیر رودخانه هیرمند همگی عاملی برای تنش های آبی میان ایران و افغانستان شده است. #ابوقاسم

اخیرا و با اعتراضات صورت گرفته از جانب مردم سیستان و بلوچستان مبنی بر طلب حق آبه مشروع و قانونی ایران، مساله بی آبی هامون صابری و هامون هیرمند و خشکسالی سیستان و بلوچستان و همچنین تهدید بحران آب شرب در این منطقه به یک مساله اساسی و ملی تبدیل شده است. البته مردم سیستان نه فقط از حقوق خود بلکه از حق آبه قانونی ملت ایران دفاع کرده اند و این دفاع ستودنی بوده و به جای امنیتی کردن آن و برخورد خشن با مردم مظلوم این منطقه جای تقدیر و تشکر دارد همه دولت های مختلف افعانستان در ادوار گذشته در پروژه های سد سازی و انحراف آب رودخانه هیرمند وکاهش ورودی آن به دریاچه هامون دخیل بوده اند این سیاست انحصار آب و جلوگیری از ورود آن به ایران برای دریافت امتیازات سیاسی و دریافت نفت به جای آب از ایران اتفاق می افتد و هیچ تفاوتی میان قدرت های ادوار گذشته نداشته است تاسیس سد کمال خان و آب گیری آن در سال2021 رسما ناقض معاهده 1351 بوده است سیاست همسایه شرقی ایران متاسفانه با دیپلماسی سرد و منفعلانه مقامات کشور روبه رو شد، مقامات ایران نتواسنتد براساس همان معاهده1351 از میزان ورودی قانونی آب هیرمند به ایران دفاع کنند و جلوی سد سازی های بی رویه و ایجاد شاخه های غیر قانونی در مسیر آب را بگیرد دقیقا همان نگرش منفعلانه ای که نسبت به سیاست آبی ترکیه و پروژه گاپ بوده و باعث تاسیس سد های غول پیکر بر رودخانه دجله و فرات شد #ابوقاسم

خیلی جالب است که در هیاهوی بحران آبی در منطقه سیستان و بلوچستان که عامل آن سیاست های غلط و خلاف قانون( مسائل انسان دوستانه پیش کش) دولت افغانستان است افرادی نظیر آقای محسن اسلامزاده و حسام الدین رضوی با یک سری اظهارات غير کارشناسی درشبکه اول سیما عامل اصلی عدم ورود آب هیرمند به هامون صابری و هامون هیرمند در ایران را خاکریز های احداثی ایران در مسیر این تالاب عنوان کرده اند. بحران این است که افراد کم اطلاع و حتی بی سواد با فاکتور گیری سیاست های آبی غلط افغانستان در ادوار گذشته و ادامه آن توسط طالبان و صحبت درباره چرایی علت واقعی کاهش ورودی هیرمند به ایران، تطهیر گروهک تروریستی طالبان را به مسائل آبی و محیط زیستی سرایت داده اند که با واکنش صریح آقای وطن خواه مدير دفتر منابع آب مشترک وزارت نیرو مواجه شد و تاکید کرد که افغانستان (طالبان) عمده حق آبه ایران را به شوره زار گودزره می ریزد. آقایان تورا به مقدساتی که می پرستید اینقدر با منافع این ملت بازی نکنید تورا به مقدسات این انقلاب در عصر فناوری و ارتباطات، مخاطب خود را خر فرض نکنید دقیقا از چه صحبت می کنید. می خواهید به دروغ بگویید نگاه طالبان با اشرف غنی و رهبران گذشته افغانستان فرق می کند؟؟ می خواهید برای تطهیر طالبان خودمان را مقصر کنید؟ تروریست های طالبان می گویند ما به معاهدة 1351 میان دو کشور پایبند هستیم. براساس این معاهده در هرثانیه 26 متر مکعب آب باید وارد ایران شود در سه الي چهارماه گذشته که طالبان امور را درافغانستان به دست گرفتند قطره ای آب از رودخانه هیرمند وارد ایران نشده این یعنی بیش از 130 میلیون مترمکعب آب باید از جانب طالبان آزاد سازی شود. یعنی اگر طالبان تمام آب ذخیر شده در سد کمال خان را هم به ایران بدهد نمی تواند جبران کسری این چند ماه را انجام بدهد. طالبان به مانند سایر دولت های قبل در افغانستان هیچ تمایلی به دادن آب به ایران ندارد، کافی است آن ها ورودی آب به نهر لشکری و شوره زار گودزره را ببندند و تمام آب مازاد را به سمت ایران هدایت کنند تا حداقل کسری های گذشته را جبران کنند اما مطمئنا این اتفاق نخواهد افتاد جریانی که در این سناریوی آبی همسایه شرقی مشکل را به چند خاکریز در هامون صابری ربط می دهد مطمئنا به دنبال چاره سازی و بررسی محققانه این موضوع و شفاف کردن آن برای افکار عمومی نبوده بلکه بیشتر درصدد اهداف سیاسی خود در مساله افغانستان هستند. طبیعتا همین افراد سست عنصر و بیسواد که با سطحی نگری و حزبی نگری مسائل پیرامونی خود را تحلیل می کنند در کشور مسئولیت می گیرند و به راحتی درقبال تاراج منافع کشور کوتاه می آیند #ابوقاسم

نکته پایانی اینکه تنها فایده اظهارات افرادی نظیر محسن اسلامزاده بهانه ای برای مرور تاریخ است. بیاد می آوریم این مساله را که طالبان در زمان حکمرانی خود از عوامل اصلی شکل گیری بحران آب میان ایران و افغانستان در بخشی از تاریخ بود طالبان برخلاف معاهده1351 خروجی رود هیرمند از سد کجکی را برای مدت زیادی به روی مردم ایران بست مساله ای که منجر به اختلافات عمیق آن ها با ایران شده بود آن ها در ساخت بند کمال خان در زمان حکمرانی خود نیز کمک شایانی به جذب سرمایه و شرکت های خارجی و داخلی برای پیشرفت در سازه سد کمال خان کردند این مسائل گواه بر این است که سیاست آبی در افغانستان مورد پذیرش همه طرف ها دراین کشور است اینکه عده ای خواهند طالبان را از این دشمنی ابي جدا کنند خلاف واقع است #ابوقاسم

حکومت افغانستان عمده حقابه ایران را به سمت شوره‌زار گود زره می فرستد آقای وطن خواه،مدیر دفتر منابع آب مشترک وزارت نیرو: بحث حقابه ایران مدتی است توسط وزارت امور خارجه،وزارت نیرو و نماینده ویژه رئیس جمهور پیگیری می شود حکومت افغانستان عمده حقابه ایران را به سمت مسیر انحرافی شوره زار گودزره می فرستد انتظار می رود ایران از همه ابزارهای دیپلماتیک و ابزارهای مختلفی که در دست دارد برای دریافت حقابه اقدام بکند

#فوری🚨۷میلیارد دلار از اموال افغانستان مصادره شد به گزارش خبرگزاری وستانیوز بایدن ۷میلیارد دلار از اموال مردم افغانستان را مصادره کرد قرار است این اموال مصادره شده برای کمکهای بشردوستانه و قربانیان ۱۱ سپتامبر تقسیم شود