eitaa logo
مرکز مطالعات بحران و امنیت آفریقا
241 دنبال‌کننده
446 عکس
94 ویدیو
6 فایل
ارتباط با مدیر: @AfricanSecurityStudies_Admin
مشاهده در ایتا
دانلود
🔴 الف) وضعیت امنیتی لیبی موقعیت استراتژیک لیبی موجب شده تا این کشور با طیف وسیعی از چالش‌های امنیتی و ژئوپلیتیکی روبه‌رو شود. لیبی از دیرباز شاهد موارد گوناگونی از بحران‌ها و ناآرامی‌ها بوده است و به‌دنبال آن، امنیت و ثبات داخلی و همچنین امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی تحت تأثیر قرار گرفته است. پس از انقلاب فوریه 2011، اختلافات سیاسی و درگیری‌های نظامی آغاز شد و گروه‌های مسلح برای کسب قدرت و منافع به رقابت پرداختند که در نهایت تقسیم قدرت سیاسی و وقوع درگیری‌های مسلحانه رقم خورد ودر این درگیری‌ها، جان هزاران لیبیایی گرفته شد . آنچه صحنه لیبی را پیچیده کرده و بحران امنیتی را در این کشور تشدید کرده است، مداخلات خارجی و حمایت‌های ارائه شده از طرف‌های درگیر در داخل کشور است. @AfricanSecurityStudies
لیبی از لحاظ نظامی و امنیتی به سه منطقه اصلی تقسیم می شود: 1️⃣ منطقه غرب: منطقه غرب لیبی از این نظر اهمیت دارد که پایتخت کشور در این منطقه واقع شده است و به همین دلیل مرکز قدرت و تصمیم‌گیری سیاسی است و از سوی دیگر زیرساخت‌های دولتی (بنادر هوایی و دریایی) و حیاتی کشور نیز در این منطقه قرار گرفته است. از این رو، هر کسی که پایتخت را کنترل ‌کند، طبیعتاً برجسته‌ترین بازیگر معادلات لیبی، چه در سطح محلی و چه در سطح بین‌المللی است. بنابراین، اهمیت کنترل و گسترش نفوذ در این منطقه به یک موضوع استراتژیک برای طرف‌های درگیر از نظر سیاسی و نظامی تبدیل کرده است. رقابت بازیگران داخلی(رقابت میان نهادهای حاکمیتی دولت و شخصیت‌های برجسته‌ای که تشکیلات مسلحی در آن منطقه داشتند) در منطقه غرب لیبی موجب فساد، رشد طبقه ثروتمند، تشکیل شبکه پیچیده‌ای از اتحاد احزاب و تقسیم قدرت میان‌ آنها شد. در طول دوره 2011 تا 2023، منطقه غربی موفق به ایجاد یک نهاد نظامی یا امنیتی حرفه‌ای که از ایده ساختن یک کشور حمایت کند، نشد. برعکس، همه سیاست‌های متوالی مقامات دولتی در غرب کشور به گسترش و افزایش نفوذ گروه‌های مسلح منجر شد که قدرت نظامی و امنیتی دولت را به معنای نهادی حرفه‌ای آن سلب کرد . 2️⃣ منطقه شرق: منطقه شرق لیبی، از لحاظ سیاسی و امنیتی منطقه‌ای مهم در این کشور محسوب می‌شود. این منطقه همچنین دارای میادین نفتی و بنادری است که سهم قابل توجهی در تولید نفت لیبی دارد و اهمیت استراتژیک و اقتصادی زیادی به آن می‌بخشد. در این منطقه، قبایل در سطوح سیاسی نقش دارند. یعنی در مناصب سیاسی و رأس قدرت حضور دارند و این چالشی برای ایجاد ثبات پایدار در این منطقه محسوب می‌شود. 3️⃣ منطقه جنوب: جنوب لیبی دارای بیابان وسیعی است که چالش‌ها و فرصت‌های متعددی را برای لیبی و کل منطقه ایجاد کرده است. این منطقه دارای ذخایر عظیم نفتی است و بر اقتصاد و امنیت کشور تأثیرگذار است. همچنین منطقه جنوب به عنوان منبع آب‌های زیرزمینی و منابع طبیعی از جمله آهن به شمار می‌رود. با این حال، این منطقه توسط دولت‌های متوالی در لیبی برای دوره‌های طولانی مورد بی‌توجهی قرار گرفته است، بطوریکه ساختار ضعیف امنیتی در این منطقه موجب ناتوانی در مقابله با تغییرات جمعیتی و جریان مهاجرت غیرقانونی و همچنین قاچاق مواد مخدر و جرایم قاچاق سوخت شد. البته اخیراً منطقه جنوب شاهد کنترل کامل نیروهای وابسته به فرماندهی حفتر بوده است. بنابراین وضعیت امنیتی در این منطقه بهبود یافته و میزان جرائم و جنایت کاهش یافته است. حضور نظامی نیروهای الکرامه سهم زیادی در بازگرداندن امنیت در شهر سبها، پایتخت جنوب داشتند. بقیه مناطق در جنوب، هر یک ویژگی‌های امنیتی خاص خود را دارند، برخی مناطق شاهد تجمع جناح‌های مخالف مسلح آفریقایی هستند و در برخی از مناطق جنوب کشور لیبی، صلح مدنی تابع نظام قبیله‌ای است و تا اندازه‌ای شاهد ثبات امنیتی هستند. در منطقه جنوب، نیروهای روسی واگنر در پایگاه استراتژیک الجفره حضور دارند و به طور خاص در اطراف منابع گازی و نفتی در جنوب غربی لیبی حضور دارند. همچنین در جنوب غرب و شرق، گروه‌های مخالف و مزدوران چاد و سودانی نیز حضور دارند، این گروه‌ها در درگیری‌های مسلحانه و همچنین در موارد مهاجرت غیرقانونی، قاچاق، سرقت و تسلیحات شرکت داشتند . @AfricanSecurityStudies
🔹️ب) وضعیت سیاسی لیبی روند سیاسی در لیبی به تهدیدی برای لیبی و امنیت ملی آن تبدیل شده است، زیرا بسیاری از سیاستمداران و افراد نظامی این کشور به رقابت برای کسب قدرت می‌پردازند. تشدید رقابت‌ها بین مقامات شرق و غرب لیبی به‌طور پیچیده و مضاعفی شکل گرفته است. گفتگوی شورای عالی دولت و مجلس نمایندگان در مورد سازماندهی انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی تاکنون هیچ پیشرفتی نداشته است، به این دلیل که برخی از سیاستمداران و نظامیان لیبی، خواهان تعویق انتخابات هستند. اختلاف میان خلیفه حفتر و نخست وزیر عبدالحمید الدبیبه همچنان ادامه دارد و هر دو طرف، دیگری را تهدید می‌کند. برای نمونه، ژنرال خلیفه حفتر، در مورد درآمدهای نفتی، چند بار تهدید کرده است که اگر توزیع درآمدهای نفتی مطابق انتظارات او نباشد، اقدام نظامی علیه طرابلس خواهد کرد. @AfricanSecurityStudies
🔸️عوامل تأثیر گذار در صحنه سیاسی لیبی 1️⃣ دخالت خارجی و تاثیر آن بر دولت لیبی: منطقه شرق به رهبری خلیفه حفتر توسط قدرت‌های خارجی بزرگ مانند (مصر، امارات، اردن، روسیه، فرانسه و چین) و منطقه غرب لیبی توسط گروهی از کشورها (ترکیه، ایتالیا، آمریکا و الجزایر) حمایت میشد. اما مواضع کشورهای خارجی بین حمایت از مقامات شرق و در برخی مواقع حمایت از مقامات غربی و احزاب لیبیایی در نوسان بوده است. زیرا اساساً حمایت این کشورها مبتنی بر حفظ منافع سیاسی و اقتصادی است. بحران سیاسی در لیبی یک بحران صرفاً داخلی نیست، درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد بر لزوم پایان دادن به مداخله خارجی در لیبی مؤید این ادعاست که نقش مداخله خارجی اعم از بازیگران منطقه‌ای یا بین‌المللی در صحنه سیاسی لیبی بسیار مهم است و بر تشدید اختلافات سیاسی و در روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی تأثیر مستقیمی دارد. هر راه‌حلی برای بحران لیبی باید از شورای امنیت عبور کند، نه مصر، نه امارات، نه عربستان سعودی، نه قطر، نه ترکیه و نه الجزایر نمی‌توانند رسماً برای حل بحران لیبی دخالت کنند مگر از طریق مداخله غیرمستقیم اطلاعاتی و حمایت پنهانی از طرفین درگیری در لیبی. از طرفی کشورهایی که حق وتو دارند از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین تأثیر بیشتری در حل بحران در لیبی دارند. 🔺️ترکیه: بحران گاز در شرق مدیترانه دلیلی شد که ترکیه را به مداخله سریع در لیبی واداشت. بطوریکه استانبول توافقنامه دریایی و امنیتی را با دولت وفاق ملی که دارای مشروعیت بین المللی است، امضا کرد. عبدالحمید الدبیبه نیز پس از انتخاب مجدد رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در اردیبهشت 1402 همچنان از حمایت ترکیه برخوردار است. ترکیه همچنین اقدامات متعددی را انجام داده است که نشان دهنده تمایل به تقویت و گسترش روابط با طرابلس است و در عین حال به نظر می رسد علاقه مند به ترویج آشتی با مقامات در شرق لیبی ترکیه برای توسعه منافع تجاری با هر دو طرف درگیر است. معاون وزیر امور خارجه ترکیه و گروهی از شرکت‌های ترکیه نیز در کنفرانس بازسازی درنا که توسط اسامه حماد در شرق لیبی برگزار شده بود، شرکت کردند. این سیاست ترکیه در قبال لیبی، اکنون با نزدیک شدن استانبول به امارات و مصر همراه شده است. قاهره و ابوظبی که در سال 2019 از تلاش حفتر برای تصرف طرابلس حمایت نظامی کردند، امروز روابط خوبی با دولت وحدت ملی به ریاست عبدالحمید الدبیبه دارند. هر چند سیاست خارجی امارات و مصر از یک سو و ترکیه از سوی دیگر در قبال لیبی، هنوز با اجماع فاصله زیادی دارد، اما تنش بین آنها در صحنه لیبی در مقایسه با چند سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است. (سفر اخیر اردوغان به مصر نیز جزء نشانگان مثبت برای حل پرونده لیبی است) 🔺️روسیه: به دلیل موقعیت استراتژیک لیبی در شمال آفریقا، روسیه دارای منافع سیاسی و اقتصادی مهمی در لیبی است. به همین دلیل، نظامیان گروه واگنر در کنار نیروهای خلیفه حفتر به فعالیت خود در لیبی ادامه داده‌اند. چرا که روسیه از این طریق امکان حفظ حضور نظامی در جناح جنوبی لیبی را خواهد داشت و می‌تواند از این طریق، پشتیبانی لجستیکی از عملیات‌های گروه واگنر در پایگاه‌های خود در کشورهای مالی، بورکینافاسو، چاد، جمهوری آفریقای مرکزی و سودان داشته باشد. بنابراین، با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و وضعیت محاصره بین‌المللی روسیه، حضور در لیبی یک انتخاب استراتژیک برای روسیه است، زیرا حضور این کشور در لیبی به این کشور اجازه می‌دهد تا تحریم‌های بین المللی اعمال شده علیه خود را دور بزند. 🔺️امارات متحده عربی: نیز که قبلاً از گروه واگنر در لیبی کمک مالی می کرد، همچنان یک مرکز مهم اقتصادی و مالی برای پولشویی و تجارت طلا و الماس بدست آمده برای امارات باقی مانده است. 🔺️آمریکا: از سوی دیگر، آمریکا همچنان علاقه چندانی به لیبی نشان نمی‌دهد و خطر تروریسم بین‌المللی از سوی لیبی برای آن کاهش یافته است و دولت بایدن قصد ندارد در میانجی‌گری در روند سیاسی مشارکت کند.اما اخیرا، لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد،«بر اهمیت برگزاری انتخابات دموکراتیک تاکید کرده و گفته است که آمریکا از تشکیل یک دولت موقت تکنوکرات و برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در لیبی حمایت خواهد کرد». این موضع نشان می‌دهد که واشنگتن از جایگزینی عبدالحمید الدبیبه در دولت جدید طرابلس در صورت توافق برای تشکیل دولت واحد حمایت خواهد کرد. @AfricanSecurityStudies
2️⃣ ناامنی و بی‌ثباتی در جنوب لیبی: بر اساس داده‌های سازمان ملل متحد، جنگ در سودان و بی‌ثباتی پس از کودتا در نیجر تهدید دیگری برای ثبات لیبی بوده است. رویدادهای چاد همچنین حاکی از آن است که ممکن است بر لیبی تأثیر بگذارد، زیرا گروه شورشی موسوم به «جبهه چاد برای تغییر و توافق» پایان آتش‌بس را در مرداد 1402 اعلام کرد که منجر به از سرگیری درگیری‌های مسلحانه بین ارتش چاد و مخالفان چاد در جنوب لیبی شد.ارتش لیبی به رهبری خلیفه حفتر نیز اعلام کرد که حملات هوایی علیه مخالفان چاد در جنوب لیبی انجام داده و اعلام کرد که دیگر اجازه نمی‌دهد گروه‌ها یا گروه‌های مسلحی از خاک لیبی برای حمله به کشورهای همسایه استفاده کنند. در صورت برگزاری انتخابات، روند تغییرات جمعیتی در شهرهای لیبی، به ویژه در جنوب و شرق لیبی، تأثیر مستقیمی بر نتایج انتخابات لیبی خواهد داشت. بنابراین باید توجه داشت که بحران سیاسی لیبی دارای مشکلات فراوانی است و باید قبل از رفتن به انتخابات این مشکلات حل شود. 3️⃣ وضعیت شکاف سیاسی و عدم برگزاری انتخابات: مجلس نمایندگان طبرق در تاریخ 10 آبان 1402، بدون توافق با مقامات غرب لیبی قانون انتخابات جدیدی را صادر کرد، که نشان دهنده وجود اختلاف و تشدید اختلاف میان طرفین است. طبق این قانون، انتخابات 240 روز بعد از تاریخ صدور قانون انتخابات جدید برگزار خواهد شد.(اکنون بیش از 110 روز از صدور برگزاری انتخابات می‌گذرد و در واقع نیمی از این زمان سپری شده است). بنابراین وضعیت دوقطبی شدیدی بین دو بازیگر داخلی در شرق و غرب کشور لیبی حاکم است. غرب کشور دارای دولت به رسمیت شناخته شده بین المللی به ریاست الدبیبه است و همچنین دارای نهاد شورای ریاست جمهوری لیبی به ریاست محمد المنفی است. محمد تکاله نیز رئیس شورای عالی لیبی است. شرق لیبی، و مناطق وسیعی از مرکز و جنوب لیبی دارای دولتی به ریاست اسامه حماد است که توسط پارلمان طبرق به ریاست عقیله صالح منصوب شده است که همراه با شورای خود قوانینی را برای دولت شرق وضع می‌کند. در واقع اسامه حماد بزرگترین نقش را در کنار عقیله صالح در کنترل صحنه سیاسی لیبی در شرق دارد. و اگرچه در سطح بین المللی به رسمیت شناخته نشده است، اما در جمعی از پایتخت‌های خارجی به عنوان فرمانده ارتش عربی لیبی پذیرفته می شود و او را یکی از بازیگران اصلی صحنه سیاسی لیبی می‌دانند. علاوه بر اسامه حماد و عقیله صالح، ژنرال خلیفه حفتر مرد قدرتمند دیگری در این مناطق است. وضعیت تفرقه همچنان در میان مقامات شرق و غرب لیبی ادامه دارد و این امر موجب خواهد شد تا روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی را در آینده نزدیک به تعویق بیفتد. @AfricanSecurityStudies
📚کتاب «انقلاب آفریقا». 🖊نویسنده:  فرانتس فانون. مترجم: محمدامین کاردان. 📃ناشر: خوارزمی. 🗓سال چاپ: 1356 ✅در این کتاب فانون به جنبه‌های زیادی که استعمار و استثمار بین‌المللی، سیادت سرمایه در قاره آفریقا داشته است؛ اشاره کرده است. 🔸️انتقاد فانون از نژاد پرستی و استعمارگری بر مشاهدات دست اول وی به عنوان روانپزشک در میان الجزایری‌ها و فضای سیاسی جنبش‌های ضد استعماری دوران پس از جنگ جهانی دوم نشات می گرفت. وی چندین مرحله را در فرایند انسانیت زدایی از مردمان استعمار زده شناسایی کرد: کودک انگاری، تحقیر، بی اعتمادی، استهزاء، محروم سازی، نادیده گرفتن، وجه المصالحه ساختن و خشونت. @AfricanSecurityStudies
بحران ژئوپلیتیکی در منطقه شاخ آفریقا 11 دی ماه 1402، ابی احمد نخست وزیر اتیوپی تفاهمی را با جمهوری سومالی‌لند برای خروج از تنگناهای ژئوپلیتیکی امضا کرد که در نتیجه تنش سیاسی بین سومالی و اتیوپی بالا گرفت. این اقدام اتیوپی همچنین باعث تنش محدود در روابط این کشور با کشورهای شاخ آفریقا شده است؛ زیرا این کشورها، مخالفت خود را با این اقدام اتیوپی اعلام کردند. همچنین زمزمه جنگ میان اتیوپی و سومالی شنیده می‌شود . نظر به اهمیت موضوع، این بحران ژئوپلیتکی در این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. 🔺️ منطقه شاخ آفریقا در آستانه آغاز دور جدید آشفتگی و بی‌ثباتی است که جاه‌طلبی اتیوپی برای خروج از تنگناهای ژئوپلیتیکی و تحکیم هژمونی و نفوذ منطقه‌ای خود به عنوان عاملی اصلی در بی‌ثباتی منطقه به شمار می‌آید. @AfricanSecurityStudies
🟠انگیزه اتیوپی از امضای قرارداد با سومالی‌لند⬅️ دلایل ژئوپلیتیکی 1️⃣ خروج از حصار خشکی و دستیابی به دریای سرخ و اقیانوس هند اتیوپی از زمان استقلال اریتره در سال 1993 میلادی، در منطقه شاخ آفریقا، کشوری محصور در خشکی به شمار می‌آید و حدود 95 درصد تجارت دریایی خود از جمله صادرات و واردات را از طریق بندر جیبوتی انجام می‌دهد. اقتصاد اتیوپی بر استحکام روابط دو کشور و میزان ثبات در داخل جیبوتی بستگی دارد، از این رو آدیس آبابا در سال‌های گذشته تلاش کرده است تا برای رهایی وابستگی تجاری و اقتصادی به جیبوتی، بنادر دریایی خود را در دریای سرخ متنوع سازد. چرا که در جریان جنگ اخیر بین دولت اتیوپی و جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای جاده اصلی واقع در منطقه عفر که پایتخت، آدیس آبابا را به بندر جیبوتی وصل می‌کرد، از طرف تیگرای مورد تهدید واقع شد و این راه مواصلاتی قطع شد . به همین دلیل، اتیوپی در تلاش است تا برای تضمین تجارت خود به دریای سرخ و اقیانوس هند، به دنبال جایگزین‌های دیگر باشد. علاوه بر این، در آبان ماه 1402، ابی احمد سخنرانی را در پارلمان اتیوپی ارائه داد که به تراکم جمعیت اتیوپی (حدود 150 میلیون نفر) به عنوان دلیل و توجیهی برای امضای یادداشت تفاهم با سومالی‌لند اشاره کرد، زیرا جمعیت زیاد عاملِ فشاری بر آدیس آبابا است و تنها راه رهایی از آن، خروج از حصار جغرافیایی و دستیابی به دریاست . به همین دلیل، ابی احمد برای محقق کردن استراتژی کنترل بر بنادر مشرف به دریای سرخ و اقیانوس هند، به غیر از جیبوتی و سومالی‌لند، مجموعه‌ای از قراردادها را با برخی از کشورهای همسایه جغرافیایی مانند کنیا (بندر لامو) و سودان (بندر سودان) به امضا رساند . علاوه بر این، آدیس آبابا که در گذشته، مدت‌ها منطقه شاخ آفریقا، حوضه نیل و دریاچه‌های بزرگ را تحت نفوذ منطقه‌ای خود داشت. در راستای جاه طلبی و پروژه منطقه‌ای خود برای هژمونی اتیوپی، برای محافظت از کشتیرانی بین المللی، خواهان پیوستن به شورای کشورهای ساحلی دریای سرخ و خلیج عدن است . 2️⃣ موقعیت ژئوپلیتیک سومالی‌لند: ▫️ سومالی‌لند دارای اهمیت ژئوپلیتیک زیادی است که آن را در کانون توجه بسیاری از قدرت های بین المللی و منطقه ای قرار می دهد. منطقه سومالی‌لند در خلیج عدن، به ویژه در شمال سومالی واقع شده است و از غرب با اتیوپی، از شمال غربی با جیبوتی و از شمال با خلیج عدن همسایه است که آن را در قلب تعاملات بین المللی و منطقه ای قرار می‌دهد. @AfricanSecurityStudies
🔸️برگزاری انتخابات سنگال در ۵ فروردین🇨🇲 ۱۴۰۳ آیا سنگال موفق خواهد شد، بحران سیاسی را در این کشور پایان دهد و انتخاباتی که قرار بود در ۶ اسفند ۱۴۰۲ برگزار شود را در موعد جدیدی که مقرر(۵ فروردین ۱۴۰۳) شده؛ برگزار کند؟! 🔺️ ۱۴ فرودین ۱۴۰۳ زمانی است که دوره ریاست جمهوری مکی‌سال (رئیس جمهور فعلی سنگال) به پایان می‌رسد. 🔺️ عثمان سونکو، رهبر اپوزیسیون سنگال از دی ماه ۱۴۰۲ به دلیل تحریک به شورش زندانی شده و از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری منع شده است. 🔸️عثمان سونکو قبلا بازرس مالیاتی و نماینده مجلس بوده است، با افشای فساد مالی مقامات و در ادامه انتقاد از استثمار نوین فرانسه علاوه بر سنگال، در کشور‌های دیگر منطقه و خصوصا نزد جوانان محبوبیت زیادی دارد. وی در سال ۲۰۱۹ میلادی در انتخابات ریاست جمهوری جایگاه سوم را به دست آورده بود. 🔺️ ۱۹ نفر نامزد انتخاباتی ریاست جمهوری سنگال شده‌اند تا جانشین مکی‌سال شوند. @AfricanSecurityStudies
12M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔺️مردم سودان با سر دادن شعارهای ( نصر من الله وفتح قريب) (جیش واحد، شعب واحد) پیروزی‌های میدانی ارتش این کشور به فرماندهی ژنرال عبدالفتاح البرهان، در مقابل نیروهای واکنش سریع به فرماندهی ژنرال حمیدتی را امشب (۲۲ اسفند ۱۴۰۲) جشن گرفتند. 🇸🇩 🔺️درگیری‌ها میان نیروهای ارتش و نیروهای واکنش سریع سودان در اولین و دومین روز ماه رمضان ادامه دارد. در واقع هیچ‌گونه اجرای آتش‌بس صورت نگرفته است. @AfricanSecurityStudies