موضوع: #حکمت_بلاهای_مومن سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام صادق عليه السلام : اِنَ فِی الجَنَه مَنزِلَهً لَا یَبلُغُهَا عَبدٌ اِلَا بِالِابتِلَاء فِی جَسَدِهِ: در بهشت مقام و منزلتی وجود دارد که هیچ بنده ای به آن نرسد ، مگر به درد و بیماری ای که در بدنش حادث شود(کافی، ج2 ،ص255) فلسفه و علت بلاهای مومنین: 1-بخشش گناهان : امام صادق(ع): «هنگامی که گناهان بنده زیاد می شود و اعمالی ندارد که آن را جبران کند خداوند او را به حزنی دچار می کند تا آمرزیده شود.»( کافی،ج 2، ص 444) 2-ترفیع درجه و مقام: امام صادق(ع):هر اندازه که ایمان بنده افزون گردد، تنگ دستی اش بیشتر و زندگی اش سخت تر شود.(کافی، ج2 ، ص261) 3-تکامل: سختی ها موجب رشد و تکامل فرد میشود.. امام علی(ع) می فرمایند: «درختان بیابانی (که از مراقبت و رسیدگی باغبان محرومند) چوب محکم تر و دوام بیشتری دارند و درختان باغتان (که دائماً مراقبت شده اند) نازک پوست و بی دوام ترند( نهج البلاغه، نامه 45) 4- از فواید بلا این است که غرور را از انسان دور می کند(نهج البلاغة، خطبه 238) و از طرفی باعث تذکر و یادآوری نعمت های الهی می شود(سوره اعراف،آیه 30) -- البته برخی بلاها و مصائب آثار و نتیجه اعمال خود انسان هاست؛ مثلا بدون تعقل و مشورت ازدواج می کند که به مشکل می خورد واین مشکلاتی که برایش اتفاق می افتد تقصیر خودش است. «خود کرده را تدبیر نیست.» از طرفی بلاهای دنیوی در برابر پاداش اخروی چیزی نیست. ---خداوند صبر در بلاها را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

مغرب و عشاء موضوع: #مصرف_خمس سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که فرمودند: ...إِنَّ‏ الْخُمُسَ‏ عَوْنُنَا عَلَى‏ دِینِنَا... فَلَا تَزْوُوهُ عَنَّا وَ لَا تَحْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ دُعَاءَنَا... ‏. پرداخت خمس کمک در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از پرداخت آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نکنید. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏1 ؛ ص548) دو نکته کوتاه درباره حکم شرعی مصرف خمس: 1. یکی از واجبات مالی که عبادت هم می باشد، پرداخت خمس است؛ و کسی که خمس بر او واجب می شود باید آن را دو قسمت نماید: یک قسمت آن سهم امام زمان علیه السلام است که در زمان کنونی هر کسی باید به دفتر مرجع تقلید خودش پرداخت کند یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به مصرف خاصی برساند. که مرجع تقلید هر فردی به عنوان نائب امام زمان علیه السلام شناخته می شود؛ و یک قسمت دیگر سهم سادات فقیر شرعی است که به نظر اکثر مراجع این قسمت هم باید به دفتر مرجع تقلید یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به سید فقیر پرداخت شود.(مشهور به فتوا یا احتیاط) (مخالف: سیستانی: پرداخت سهم سادات نیاز به اجازه ندارد). (توضیح المسائل مراجع م 1834) 2. کسی که می خواهد خمس را به سید فقیر یا دفتر مرجع تقلید پرداخت کند باید به قصد قربت پرداخت کند یعنی خمس را به قصد انجام فرمان خداوند و برای نزدیک شدن به او بدهد.(فتوی یا احتیاط) (امام خامنه ای سایت، شماره استفتاء611289 ؛ سیستانی، رساله جامع 2440 و همچنین اقتباس از م 1829 رساله مراجع) خداوند متعال توفیق انجام وظایف دینی را به همه عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.

موضوع: #فشار_قبر سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام صادق عليه السلام فرمود: «البرزخ هو القبر» عالم برزخ، قبر است.»(بحار،ج6 ص 218) و فرمود: «القبر منذ حين موته الي يوم القيامه(بحار،ج6، احوال البرزخ ، ح 116)مقصود از قبر برزخ انسان است كه از لحظه مرگ تا روز قیامت است. همانطور که از احادیث یاد شده فهمیده می شود منظور از قبر همان عالم برزخ است که عالمی است که بین دنیا و آخرت است و نه آن قطعه کنده شده در زمین؛ لذا شب اول قبر در واقع، شب اول انتقال انسان از این دنیا به عالم برزخ است. مقصود از فشار قبر در معارف ديني ما این نیست که در قبور خاکى ( که مثلا قطعه ای از آرامگاه است)، فشارى بر بدن انسان ها وارد مى‏شود؛ بلکه مقصود از«فشار قبر» عذاب خاصى است که انسان در آن عالم ( برزخ)، متناسب با رفتار‏ها و اعمال خود مى‏بیند و لذا فردی که در دریا غرق می شود و یا سوزانده می شود هم، فشار قبر را تجربه می کند. برخی از عوامل کاهش فشار قبر: 1-نماز شب : امام رضا (ع): «کسی که نماز شب بخواند و در قنوت نماز «وتر» هفتاد بار استغفار کند از عذاب قبر پناه داده می‌شود.» (بحار، ج ۷۵، ص ۲۶۵) 2-زیارت امام حسین(ع): امام باقر (ع) می فرمایند: زیارت امام حسین باعث ایمن بودن زائر از عذاب قبر می شود(مستدرک‏الوسائل، ج 10، ص 309) 3- صدقه دادن:پیامبر(ص): صدقه آفات دنیا و فشار قبر و عذاب روز قیامت را دفع می‌کند.(بحار ج89ص336) 4- اتمام رکوع: امام باقر(ع): "کسی که رکوعش را تمام و کمال به جا آورد، وحشت قبر او را نمی‌گیرد(بحارج6ص244) 5-صلوات فرستادن:پیامبر: صلوات بر من [تبدیل به] نوری در قبر و نوری بر [پل] صراط و نوری در بهشت می شود.( مستدرک الوسائل، ج5، ص 335) 6-مداومت برخواندن برخی سوره ها مثل:یس، زخرف، نساء -خداوند ما را با پیروی از دستورات دینی از عذاب قبر مصون بدارد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد

دوشنبه 26/3/1399 ظهر و عصر موضوع: #تطهیر_فرش_و_لباس سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِیَاءِ التَّنَظُّفُ. تمیزی و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است. (تحف العقول ص: 442) دو نکته کوتاه درباره کیفیت تطهیر فرش و لباس: 1. اگر فرش و لباس نجس شود مثلا خونی شده باشد چنانچه بعد از برطرف کردن نجاست یک مرتبه شسته شود و باقی مانده آب با فشار دادن خارج شود یا با پارچه یا وسیله دیگری آب جمع شود، پاک می شود و نیازی به چند بار شستن نیست هر چند به نظر برخی از مراجع اگر با آب کر، آب کشی صورت بگیرد نیازی به فشار دادن و خارج کردن آب نیست (صرفا جهت اطلاع: به فتوای آیات عظام: گلپایگانی، صافی، اراکی، سیستانی، بهجت و زنجانی و...در آب کر فشار لازم نیست. خویی و تبریزی و وحید و امام (احتیاط)و مکارم(فشار یا حرکت تا آب خارج شود.): فشار دادن لازم است. نسبت به دفعات شستن: سیستانی: فقط لباس و بدن احتیاطا دوبار شسته شود. خوئئ و تبریزی: در صورتی که متنجس به بول باشد دوبار شستن لازم است.) (رساله مراجع مساله 159) 2. به نظر اکثر مراجع لباس یا فرشی که با ادرار غیر بچه شیر خوار نجس شده، اگر بخواهد با آب قلیل تطهیر شود باید دو مرتبه شسته شود و بعد از هر مرتبه فشار داده شود تا آب خارج شود یا بوسیله پارچه یا وسیله دیگری جمع شود و آبی که از فرش و لباس جدا می شود یا جمع می شود، نجس است. (مخالف: سیستانی: در فرش یک مرتبه کافی است. آیت الله مکارم: در فرش و لباس یک مرتبه کافی است. آیت الله خویی و تبریزی می فرماید: غساله متعقب به طهارت پاک است.)‌ (رساله مراجع مساله 160 و 27) خداوند متعال همه ما را اهل علم و عمل قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.

موضوع: #فلسفه_نماز_خواندن سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در قرآن و روایات برای نماز تأثیرات بسیار زیادی در زندگی دنیوی و اخروی بندگان را ذکر کرده اند . دانستن این آثار باعث می شود که شوق ما نسب به خواندن نماز بیشتر شود. برخی از فواید نماز خواندن: 1- بازدارندگی از گناهان: أَقِمِ الصلَوةَ إِنَّ الصلَوةَ تَنهَى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ ... (عنکبوت/45) .... نماز را بر پا دار كه نماز (انسان را) از زشتيها و منكرات باز مى دارد و قطعا ياد خدا بالاتر است .. از طرفی نمازمثل چشمه آبی است که 5 وعده کسی خود را با آن بشوید و موجب پاک شدن از گناهان میشود. 2- غفلت زدایی: بزرگترین مصیبت آن است كه هدف آفرینش خود را فراموش كنند و غرق در زندگی مادی و لذائذ زود گذر گردند, اما نماز به حكم این كه در فواصل مختلف, و در هر شبانه روز پنج بار انجام می شود, مرتباً به انسان هشدار می دهد, هدف آفرینش او را خاطر نشان می سازد. 3- از بین رفتن کبر و غرور:انسان در هر شبانه روز هفده ركعت و در هر ركعت دو بار پیشانی بر خاك در برابر خدا می گذارد, خود را ذره ی كوچكی در برابر عظمت او می بیند, پرده های غرور و خود خواهی را كنار می زند, امام علی:خداوند نماز را برای پاكسازی از كبر واجب کرده است. 4- نماز موجب یاد خدا میشود(اقم الصلوه لذکری، طه 14) و یاد خدا موجب آرامش میشود(الا بذکر الله تطمئن القلوب، رعد 28) ان شاءلله خداوند متعال ما را جزء نماز گزاران واقعی قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و

مغرب و عشاء موضوع: #احکام_مال_پیدا_شده سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت کاظم علیه‌‏ السلام روایت شده که می فرمایند‌: ...اَداءُ الاَمانَةِ وَ الصِّدقُ یَجلِبانِ الرِّزقَ، و َالخیانَةُ و َالکَذِبُ یَجلِبانِ الفَقرَ وَ النِّفاقَ ... . اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى ‏کند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مى‏ شود. (تحف العقول ص403) چند نکته در مورد اشیاء پیدا شده: 1. بر انسان لازم نیست مالی‌که پیدا شده را بردارد بلکه برداشتن شیئی که پیدا شده مثل پول، کفش، طلا و گوشی کراهت دارد و بهتر است انسان برندارد. (صرفا جهت اطلاع: آیت الله سیستانی: کراهت در جایی است که احتمال اینکه صاحب مال دنبال آن بیاید باشد.) 2. اگر مالی که برداشته نشانه‌ای نداشته باشد که بواسطه آن صاحبش معلوم شود احتیاط است (جهت اطلاع بیان‌کننده: احتیاط واجب یا مستحب) با اجازه مجتهد، آن را از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهد. 3. اگر نشانه ای دارد که بواسطه آن می تواند صاحبش را پیدا کند و ارزش آن به مقدار حدود دو و نیم گرم نقره یا بیشتر باشد باید تا یک سال مرتب اعلام کند به این صورت که هفته اول هر روز و هفته‌های بعد هر هفته ای یک بار اعلام کند و نباید در اطلاع رسانی سهل انگاری نماید و چنانچه بعد از یکسال اطلاع رسانی صاحبش پیدا نشود می تواند آنها را برای خود بردارد به قصد اینکه هر وقت صاحبش پیدا شد عوضش را بدهد یا به صورت امانت برای صاحبش نگهداری کند یا صدقه بدهد. (رساله مراجع م‌ 2564 و 2574 ‌؛ منهاج الصالحین سیستانی، خوئی، وحید ج 2 م643 و م‌766 ؛ تحریر الوسیله، القول فی لقطه غیر الحیوان م 5) خداوند متعال روزی حلال به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

موضوع: #علائم_قبولی_زیارت سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم رسول خدا (ص) فرمود: از نشانه های قبولی حج این است که انسان هنگامی که از زیارت خانه خدا به وطن باز می گردد، از گناهانی که بر آن پایبند بوده است برگردد، و اگر از حج برگشت و بر اعمال زشتی که قبل از رفتن انجام می داد پافشاری داشته باشد، نشانه این است که حج او مردود و مورد قبول خداوند نیست(مستدرک الوسائل، ج 10، ص 166) --همین ملاک در زیارت ائمه نیز هست. دومین علامت قبولی زیارت : عمل کردن و داشتن شرایط قبولی زیارت است ازجمله: قبول ولایت: هر که ولایت ما را نپذیرد و به رهبری ما گردن ننهد، خدا عملی را از او بالا نمی¬برد».کافی: ج 1، ص430) امام رضا فرمود: (کلمه لااله الاالله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی بشروطها و انا من شروطها) یعنی عبادت و توحید زمانی موثر است که ولایت امام زنده(انا) را قبول کند خداوند: زیارت ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

سه شنبه 27/3/1399 ظهر و عصر موضوع: #ارتباط_با_نامحرم سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: مَنْ نَظَرَ إِلَى امْرَأَةٍ ... غَمَّضَ بَصَرَهُ لَمْ یَرْتَدَّ إِلَیْهِ طَرْفُهُ حَتَّى یُعْقِبَهُ اللَّهُ إِیمَاناً یَجِدُ طَعْمَهُ. کسی که چشمش به نامحرم بیفتد و نگاهش را ببندد، خدا طعم ایمان را به او می چشاند. (من لا یحضره الفقیه، ج3، ص: 473) چند نکته کوتاه درباره ارتباط با نامحرم: 1. گفتگو با نامحرم از طریق تلفن یا پیامک یا چت در شبکه های مجازی، در صورتی که همراه با قصد لذت شهوانی یا ترس افتادن در گناه باشد، یا کلمات نامناسب میان دو نامحرم رد و بدل شود، چنین گفتگویی حرام است مثلا اگر خانمی یا آقایی ترس این را داشته باشد که با چت کردن با نامحرم به گناه آلوده می شود یا از همان چت کردن لذت شهوانی برده شود، در این مورد چت با نامحرم گناه ومعصیت است. 2. لمس مستقیم بدن نامحرم مثل دست دادن به نامحرم در غیر ضرورت و اضطرار حرام است هر چند نامزد انسان باشد که هنوز بین دو نفر عقد شرعی خوانده نشده باشد. 3. حضور زن و مرد نامحرم در مکان خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود، و احتمال آلودگی به گناه هم وجود دارد، حرام است حتی به نظر تعداد زیادی از مراجع(حضرت امام، گلپایگانی، صافی، مکارم، زنجانی: احتیاط واجب.) صرف حضور زن و مرد در چنین مکان خلوتی هر چند احتمال آلودگی به گناه هم وجود نداشته باشد، باز هم حرام است. (رساله مراجع م889) خداوند متعال توفیق ارتباط صحیح با بندگانش را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.

موضوع: #عوامل_عاقبت_بخیری سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم 1ـ تقوا(والعاقبه للتقوی) 2ـ تحکیم و تثبیت عقاید:داشتن عقاید محکم و عقلانی موجب تثبیت دینداری و رفع بی دینی میشود 3-توبه فوری و دائمی از گناهان وعقب نینداختن توبه، چون مرگ بی خبر می آید 4-صبر و استقامت ورزیدن در برابر سختی ها و مشکلات و استعانت از خداوند 5-توجه به نماز اول وقت و نماز شب 6- پرداخت وجوهات شرعیه از جمله خمس 7-. دوستی با نیکان و علما و ترک دوستی با افراد ناباب 8-دعا براى حسن عاقبت:مثل مداومت بر تسبیحات فاطمه زهرا(سلام الله علیها)؛ خواندن دعای (رضیت باللّه ربّا و دعای غریق(یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک) -خداوندا عاقبت امرهمه ما را ختم به خیر فرما به برکت صلوات برمحمد و آل محمد

مغرب و عشاء موضوع: #تعظیم_شعائر مناسبت: شب شهادت حضرت صادق علیه السلام سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت صادق علیه السلام؛ در روایتی حضرت رضا علیه السلام می فرمایند: ...مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیَا فِیهِ أَمْرُنَا لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوب. هر کس در مجلسی بنشیند که در آن مجلس یاد ما اهل بیت علیهم السلام زنده می شود، قلبش در روزی که قلبها می میرند، نمی میرد. ‏(وسائل الشیعة ؛ ج‏14 ؛ ص502) چند نکته درباره تعظیم شعائر: 1. تعظیم شعائر یعنی گرامی داشتن و اهمیت دادن به علامت‌ها و نشانه هایی که انسان از آن علامت‌ها به یاد خدا می‌افتد و موجب تقویت دین خدا و ایمان افراد می شود. و یکی از مصادیق تعظیم شعائر، عزاداری برای اهل بیت علیهم السلام می باشد. ( استفتائات مکارم ج1 س1638) 2. بهترین شیوه برای مجالس عزادرای این است که احکام حلال و حرام خدا بیان شود؛ و این مجالس همراه معرفت و افزایش بینش شیعیان باشد و اعتقادات ایشان نیز تقویت گردد و محبتشان به ائمه اطهار علیهم السلام مستحکم گردد. (سیستانی استفتائات کتبی در گروه علمی حرم، استفتائات مکارم ج1 س575) 3. در ایام عزاداری انجام گناه و هر کاری که عرفا بی احترامی به اهل بیت علیهم السلام باشد حرام است مثل پخش موسیقی لهوی یا حضور در مجالس مختلط، که این ها همیشه حرام اما در ایام عزای اهل البیت علیهم السلام گناهش بیشتر است. (استفتائات بهجت ج4 س6392 ،استفتائات تبریزی ج2 س1918 و مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید ج2 برپایی مجالس عروسی در ایام شهادت معصومین ص49 و50) 4. عزاداران محترم باید از هر عملی‏ که باعث اذیت دیگران می شود پرهیز نمایند مانند بلند کردن غیر متعارف صدای بلندگوها ‏که سبب مزاحمت برای همسایه‌ها می شود. (اجوبه س1448) خداوند متعال همه ما را جزء عزاداران واقعی اهل بیت علیهم السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.

موضوع: #نقش_امام_صادق_در_سیاست سلام علیکم – بسم الله الرحمن الرحیم-تسلیت ایام پرسش: گاهی گفته می‌شود امام صادق ( علیه السلام ) کاری به سیاست نداشتند و فقط مشغول تدریس علوم دینی بودند. ایشان نه فقط برای گرفتن حکومت قیام نکردند، بلکه حتی پیشنهاد رهبری قیام عباسیان را نیز نپذیرفتند؛ آیا این رفتار امام ( علیه السلام ) نشان نمی‌دهد که دینداری، ربطی به مسائل سیاسی و حکوت ندارد؟ پاسخ: اولاً طبق برخی روایات، امام حتی به اندازه هفده نفر هم نیروی آماده قیام نداشتند و لذا در صورت قیام، حتماً شکست می‌خوردند(کافی، ج 2، ص 190) ثانیاً پیشنهاد رهبری به امام، مغرضانه و ابزاری برای رسیدن به قدرت بود، به این دلیل که عباسیان پس از به قدرت رسیدن، تقریباً تمام متحدان قبلی خود را نابود کردند. ثالثاً امام هرگز نسبت به حکومت و سیاست بی‌تفاوت نبودند، بلکه مبارزه سیاسی امام، یک مبارزه مخفی بود؛ به این دلایل: 1. امام حکومت عباسیان را غاصبانه و ظالمانه می‌دانستند و به همین دلیل، هم خود حاضر به همکاری با آنها نبودند و هم یارانشان را از این کار منع می‌کردند، و می‌فرمودند حتی دوست ندارم برای آنان گرهی بزنم یا درِ کیسه‌ای را ببندم و یا چیزی بنویسم.( فروغ کافی ، ج ۵ ، ص ۱۰۷) امام همچنین دادگاه‌های حکومت عباسی را به رسمیت نمی‌شناختند و شیعیان را از مراجعه به آنها منع می‌کردند و بجای آن دستور می‌دادند تنها به قاضیانی مراجعه کنند که به طور عام، از طرف امام منصوب شده باشند(وسائل الشیعه ، ج ۱۸ ، ابواب صفات القاضی ، باب ۱۱ ، ص ۹۹) 2. از طرف دیگر، امام نیروهای فداکاری داشتند همانند «عبدالله نَجاشی» والی(استاندار) اهواز که به درون دستگاه خلافت نفوذ کرده بودند تا بتوانند از این طریق، در اقدامات سیاسی اثرگذار بوده و شرایط را تا حد امکان، به نفع شیعیان بهبود دهند. 3. امام صادق ( علیه السلام ) صریحاً حکومت را حق الهی خویش می‌دانستند؛ مثلاً در روز عرفه و در جمع زیادی از مسلمانان، چندبار این سخن را تکرار کردند: «ای مردم! رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) امام و پیشوا بود، سپس علی بن ابیطالب، سپس حسن و حسین و علی بن حسین و محمد بن علی و اکنون من امام هستم». بنابراین، امام مبازه سیاسی داشتند، اما در جبهه جنگ نرم، نه مبارزه مسلحانه. خداوند ما را شیعه واقعی امام صادق ( علیه السلام ) قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد

چهارشنبه 28/3/1399 ظهر و عصر موضوع: #علم_آموزی مناسبت: شهادت حضرت صادق علیه السلام سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت صادق علیه السلام از آن حضرت روایت است که می فرمایند: مَنْ تَعلَّم ِ لِلّه و عَمِلَ ِلله وَ عَلَّم ِلله دُعِیَ فی مَلکوتِ السّماواتِ عظیماً. کسی که برای خدا علم را بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران نیز یاد دهد، در آسمان‌ها از او به بزرگی یاد می‌شود. (امالی طوسی: ص168 ، ح280 ) دو نکته درباره یادگیری و آموزش مسائل دینی: 1. مسائلى را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد واجب است، یاد بگیرد. مانند احکام نماز، روزه ،معاملات مثل احکام خرید و فروش یا احکام وام و تسهیلات. (رساله مراجع م 11) 2. همچنین گاهی اوقات آموزش دیگران نیز به انسان واجب می شود مثلا چنانچه فردی در موردی بی‌اطّلاع از حکم شرعی باشد و به علّت ندانستن مسأله شرعی، واجبی را ترک یا حرامی را مرتکب گردد، در صورتی که احتمال تأثیر وجود داشته باشد، راهنمایی او و یاد دادن مسأله شرعی واجب است؛ مانند کسی که نمی‌داند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا گوش دادن به موسیقی لهوی و غنا حرام است یا پوشش قدم پای زن در مقابل نامحرم واجب است و به علّت جهل به حکم شرعی و ندانستن مسائل محلّ ابتلایش، این موارد را رعایت نمی‌کند، ارشاد او با وجود شرایط واجب است. (حضرت امام، توضیح المسائل، ملحقات، توضیح المسائل جامع، م2222؛ امام خامنه ای،سایت استفتاء خصوصی ش 824789، بهجت، استفتائات، ج1، س112؛ فاضل، جامع المسائل،ج2، س94؛ سیدابوالقاسم خویی، صراط النجاه، ج۳، س۹۴۵؛ سیدابوالقاسم خویی، استفتائات، تقلید، س۱۴؛ سیدابوالقاسم خویی، منهاج الصالحین، ج۲، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، القول فی شرائطها، الرابع) خداوند متعال بحق حضرت صادق علیه السلام همه مسلمین را موفق به کسب علم و دانش فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.