یکشنبه مغرب فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۵
موضوع: #دیرکرد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله نسبت به رزق حلال روایت شده است که: رزق و روزی را از مسیری صحیح و نیک طلب کنید و تأخیر رزق و روزی، شما را به کسب درآمد حرام واندارد؛ چراکه آنچه نزد خداوند است با نافرمانی و خطا به دست نمی آید. (مفاتیح الحیاة، ص596)
عزیزان! سعی کنیم این اعتقاد و باور که "خداوند روزی رسان است" را در خود تقویت کنیم چراکه این باور آثار و برکات فراوانی دارد؛ اولین و مهمترین اثر مهم آن این است که دنبال این نیستیم که به هر قیمتی که شده پول و درآمد بدست بیاوریم ولو حرام! از آثار دیگر اعتقاد به رزاقیت پروردگار دوری از دلهره و اضطراب است به اینکه دیگر در ذهن او نمی گذرد که نکند من فقیر شوم نکند ... نکند ... .
اما مسئله شرعی:
یکی از سوالاتی که پرسیده میشود این استکه آیا گرفتن دیرکرد یا جریمهی تاخیر در داد و ستدها جایز است یا خیر؟ (1)
در جواب عرض می کنم:
یک قسم از دیرکرد به نظر همه فقها حرام است و آن «صورتی است که طلبکار به بدهکار برای تاخیر پرداختِ بدهیش مهلت بدهد و بابت مهلت دادن وجهی دریافت کند» (که اگر مثلا معامله با چک باشد در بازار به نو کردن چک هم تعبیر میکنند)، مثلا ماشینی را شش ماهه میفروشد در سررسید پرداخت دین، بدهکار و طلبکار با یکدیگر توافق میکنند، که بدهکار بدهی را با تاخیر پرداخت کند، ولی بابت تاخیر، مبلغی پرداخت کند. این مورد رباست و شرعا حرام است.
اما نوع دیگر قابل تصور آن این است که فروشنده یک کالایی، موقع معامله اعلام کند که بدهکار (خریدار نسیه ای) باید بدهی را در سررسید پرداخت کند و فروشنده رضایت به تاخیر در پرداخت ندارد و به همین دلیل با بدهکار در ضمن خرید و فروش شرط میکند «چنانچه بدهی را در سررسید پرداخت نکند، وجه معینی بابت خسارت باید بپردازد» چنین شرطی به نظر امام خامنهای و همچنین تعدادی از مراجع تقلید صحیح است. (2)
این احکام و مسائل بسیار خطیر و دقیق است و فاصله بین حرام و حلال مطابق شرع باید با یادگیری دقیق مسئله و عمل مطابق آن صورت گیرد لذا باید در صورت ابتلاء مسئله حتما با مراجعه و پرسش دقیق از کارشناس وارد شویم.
خداوند متعال توفیق انصاف با مردم و کسب روزی حلال نصیب همه ما بگرداند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (جهت اطلاع: دیرکرد در مالیات و جریمه راهنمایی و رانندگی و مانند این دو دیرکرد در برابر دین نیست و حکم دیرکرد را ندارد.)
(2) (موافق: آیات عظام مکارم، فاضل. مخالف: حضرت امام، آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، بهجت.)
(امام خامنهای: دریافت جریمه دیرکرد برای معوقات بانکی و همچنین دریافت دیرکرد جرایم تخلفات ساختمانی توسط شهرداریها از متقاضیان چه حکمی دارد؟ اگر بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان، انجام گیرد، اشکال ندارد. آیت الله مکارم: جریمه دیرکرد هر گاه به عنوان یک قانون بانکی طبق محاسبه سود پول اعمال شود نوعی ربا خواری و حرام است. و اگر به عنوان تعزیر در برابر تاخیر در پرداخت دین باشد (در فرض عدم اعسار) مبلغ آن جریمه متعلق به بیت المال است نه سیستم بانکی. و اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند میتواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند.) (استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 294 س: 34 ؛ رهبری: استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 437318 ؛ استفتائات سایت مکارم ؛ استفتائات سیستانی س 359 و 364 ؛ استفتائات سایت شبیری زنجانی ؛ مکارم، استفتائات جدید، ج1 س: 658 و 663 ، استفتائات سایت مکارم، امور بانکی، جریمه دیرکرد ؛ بهجت استفتائات، ج3 س: 4472 ؛ جامع المسائل-فارسی، فاضل، ج1 ص: 306 س: 1186)
@AhkameHarameRazavi
دوشنبه ظهر اعتقادی ۱۴۰۱/۲/۲۶
موضوع: #مبانی_قرآنی_رابطه_دین_و_سیاست
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
بنابر آیات قرآن، اثبات میشود که دین از سیاست جدا نیست.
1-اختصاص حاکمیت، ولایت و سرپرستى همه جانبه مادى، معنوى، دنیوى و اخروى براى خدا، رسول و اولیاى خاص او: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ)؛(آیه 55 مائده ) و ولایت معنائی عام دارد که شامل ولایت در امور سیاسی ،فرهنگی ،اجتماعی،اقتصادی و ... می گردد. ».
2- اثبات حکومت و خلافت در زمین براى برخى از پیامبران گذشته؛ مانند حضرت داود(علیه السلام) و سلیمان(علیه السلام): (یا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناکَ خَلِیفَةً فِى الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ)؛ (آیه 26 ص ) و اثبات سلطنت برای برخى از حاکمان صالح و عادل؛ مانند طالوت و ذوالقرنین: (وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طالُوتَ مَلِکاً)؛(آیه 246 بقره )
3- امر به جهاد و مبارزه با طاغوت ها، مستکبران و ستمگران و لزوم تهیه امکانات دفاعى: (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ)؛(آیه 9 تحریم) اى پیامبر! با کفار و منافقان پیکار کن و بر آنان سخت بگیر». (وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ)؛(آِه 60 انفال)«هر آنچه از نیروى سلاح و اسبان آماده مى توانید براى تهدید دشمنان خداوند و دشمنان خودتان فراهم سازید.
4- قرآن، داورى و فصل خصومت در میان مردم را از وظایف پیامبران الهى معرفى مى کند: (وَ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ إِذْ یَحْکُمانِ فِى الْحَرْثِ...)؛ (آیه 78 انبیاء ): داود و سلیمان هنگامى که درباره کشتزارى داورى مى کردند...».
5- دعوت به کار شورایى و جمعى کردن: (وَ شاوِرْهُمْ فِى الْأَمْرِ( ایه 159 آل عمران)
خداوند توفیق فهم معارف دین به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
@AhkameHarameRazavi
دوشنبه ظهر فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۶
موضوع: #معنای_تقلید
مناسبت: شهادت حضرت حمزه علیه السلام ؛ وفات حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت به مناسبت روز شهادت حضرت حمزه سیدالشهدا عموی پیامبر گرامی اسلام و وفات حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام
از حضرت رسول نقل شده است که: از جبرئیل پرسیدم: آیا عالمان نزد خدا گرامی ترند یا شهیدان؟ گفت: یک عالم نزد خدا از هزار شهید گرامی تر است؛ چراکه عالمان از پیامبران پیروی می کنند و شهیدان پیرو و دنباله رو علماء هستند. (مفاتیح الحیاة ص350)
امروز بنا دارم چند نکته ای کوتاه درباره تقلید خدمت شما عزیزان تقدیم کنم:
1. هیچ مسلمانی نمی تواند در اصول دین مثل اعتقاد به توحید پروردگار تقلید نماید بلکه باید آنها را از روی دلیل (البته به فراخور حال خویش) بپذیرد و باور داشته باشد ولی در احکام و دستورات شرعی اگر کسی خودش مجتهد نیست یا باید به رای و نظر مجتهد عمل کند همان گونه که مردم در تمام اموری که تخصص و اطلاعی ندارند به اهل اطلاع مراجعه می کنند و از آنها پیروی می نمایند و یا میان نظرات مجتهدین و مراجع تقلید احتیاط کند (که البته کار سخت و دقیقی است).
2. می پرسند که حالا اگر کسی مدتی مرجع نداشته است حکم اعمال گذشته ایشان چیست؟ اگر کسی مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد و سپس مرجع تقلید انتخاب کند در صورتی که اعمال گذشته اش مطابق با نظر همین مرجع تقلید باشد، اعمال گذشته اش صحیح است و در غیر این صورت نظر مرجع خود را درباره هر موردی سوال کند و مطابق با نظر مرجع تقلیدش عمل کند. (1)
3. اگر کسی می خواهد مرجع تقلید انتخاب کند نمی تواند مرجع فوت شده ای را انتخاب کند و همچنین اگر مرجع تقلید انسان فوت کند، دیگر نمی توان از او تقلید کرد مگر اینکه مرجع زنده اعلمی را طبق روش صحیح شرعی انتخاب کند و در صورتی که مرجع زنده باقی ماندن بر تقلید میت را اجازه دهد، می توان از مرجع میت تقلید کرد. (2)
خداوند متعال توفیق اداء تکلیف و عاقبت بخیری نصیب همه ما بگرداند بذکر شریف صلواتبر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع ج1 م 14)
(2) (توضیح المسائل مراجع ج 1 م 9)
@AhkameHarameRazavi
دوشنبه مغرب اعتقادی ۱۴۰۱/۲/۲۶
موضوع: #حیات_برزخی
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
اموات بعد از مرگ زنده اند و آیات زیادی نشان می دهد که انسانها بعد از مرگ حیات دارند که به برخی اشاره میشود:
1. قرآن شهدا را مرده نمی داند بلکه آنها را زنده می داند: وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ : به آنها که در راه خدا کشته میشوند، مرده نگویید! بلکه آنان زندهاند،ولی شما نمیفهمید(آیه 154 بقره)
2. بعد از مرگ ،برخی گویند: خدایا مرا برگردان تاعمل صالح انجام دهم و این نشان از زنده بودن است که صحبت میکنند(إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحاً: زمانى که مرگ یکى از آنان فرارسد، مى گوید: پروردگارمن! مرا بازگردانید! شاید در آنچه ترک کردم ، عمل صالحى انجام دهم-آیه 99 مومنون)
3. عذاب کردن آل فرعون و قوم نوح بلافاصله بعد از مرگ نشان از زنده بودنشان دارد،چون هنوز قیامت نیامده است.(آیه46 غافر وآیه 25 نوح)
4. سلام در نماز بر پیامبر(السلام علیک ایهاالنبی)
5. گفتگوی پیامبر با کشته شدگان کافر در جنگ بدر نیز نشان از زنده بودن دارد
مجموعا آن چه قابل اثبات است این است که از نظر قرآن این بدن است که می میرد نه روح و جان آدمی و روح در عالم برزخ به یک جسم و بدن برزخی تعلق می گیرد
خداوند ما را با معارف حقیقی آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
@AhkameHarameRazavi
دوشنبه مغرب فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۶
موضوع: #حقوق_همسایگان
در نقل است که رسول خدا ص راجع به حق همسایگان اینگونه فرموده اند: آنکه سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد به من ایمان نیاورده است و ساکنان هر مجتمعی سیر بخوابند در حالی که در میان آنان گرسنه ای باشد خدا در قیامت به آنها نظر رحمت نمی کند؛ (الکافی، ج2، ص668) در جای دیگری از ایشان نقل شده: هر کس لوازم مورد نیاز را از همسایه اش دریغ کند خداوند وی را در قیامت از فضل خود محروم کرده و او را به خودش واگذارد. (ثواب الأعمال، ص284)
در این فرصت کوتاه نکاتی درباره حقوق شرعی همسایگان خدمت شما عرض می کنیم:
1. مهمترین حقی که همسایگان بر عهده یکدیگر دارند، دوری از اذیت و آزار همسایگان می باشد و به عنوان نمونه به برخی از مصادیق آزار و اذیت اشاره می شود:
الف: پارک کردن اتومبیل مقابل درب منازل همسایگان در صورتی که مانع عبور و مرور به خانه شود، حرام است؛ بلکه ایجاد مزاحمت در مقداری که حریم خانه محسوب میگردد و مورد احتیاج اهل خانه است جایز نیست. (1)
ب: برگزاری مجالس اعم از مجالس شادی یا عزاداری باید به گونه ای باشد که سر و صدا یا پذیرایی از مهمانان سبب اذیت و آزار همسایگان نشود. (2)
2. استفاده از درخت همسایه اعم از میوه و شاخ و برگ آن جایز نیست مگر اینکه با اجازه و رضایت همسایه باشد. (3)
3. در آپارتمانها یا در مجتمع ها، مکانهایی که مشترک است، استفاده و هرگونه دخل و تصرف باید با رضایت همه اعضا باشد. (4) و همچنین در زندگی آپارتمانی در ساعت رفت و امد در راهروها و سرویس پله ها و همچنین سر و صدا کردن باید دقت شود.
4. رعایت مسائل بهداشتی؛ مثلا اگر زباله ها را بی موقع بیرون بگذاریم و از بوی بد آن همسایه و یا عابر آزرده شود، این موارد نیز ا حق الناس است چه برسد به اینکه این آلودگی ها منجر به بیماری و صدمه و خسارت شود.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) استفتائات آیت الله سیستانی ص: 339
(2) اجوبه الاستفتائات س 1447
(3) جامع المسائل، فاضل، ج1 س 2235
(4) (استفتائات آیت الله سیستانی ص: 333)
@AhkameHarameRazavi
استفتائات جدید (اردیبهشت1401) دریافتی از مرجع عالیقدر امام خامنهای حفظه الله
🌙 روزه
🔹اثبات اول ماه و حکم حاکم
س1-اگر قائل به اثبات اول ماه به حکم حاکم شدیم، آیا تحقق آن نیاز به الفاظ خاصی است؟
جواب: اگر در مقام ابراز نظر گفته شود فردا عید است کفایت می کند و لازم نیست گفته شود معظم له حکم کردند.
س2- آیا برای آنان که حکم حاکم را قبول دارند ولی چشم مسلح را قبول ندارند، حکم حاکمی که بر مبنای پذیرش چشم مسلح در رؤیت هلال باشد، نافذ است؟
جواب: بلی.
🔹روزه مسافر و شک در رسیدن به وطن قبل از ظهر
س- روزه مسافری که صبح به مقدار مسافت شرعی از وطن خود دور می شود، اگر قبل از ظهر برگشت ولی شک دارد که به اذان ظهر رسیده یا نه، چه حکمی دارد؟
جواب: صحیح نیست.
🔹روزه حرجی
مسأله: روزه حرجی باطل است.
📝 وقف
🔹وقف بر اولاد ذکور نسل بعد از نسل
س- اگر در وقف نامه ای متولی منصوص اکبر اولاد ذکور واقف نسلاً بعد نسل ذکر شده باشد، پس از او آیا فرزند بزرگ ایشان متولی می شود یا برادرشان؟
جواب: پس از او برادر بزرگ تر و مادامی که براداران متولی اول زنده هستند، فرزندان او متولی نخواهند شد تا آنکه نسل اول منقضی شود و تولیت به اکبر اولاد ذکور نسل بعدی برسد و برای نسل های بعدی نیز به همین صورت خواهد بود که تا از نسل قبل یک نفر زنده باشد نوبت به نسل بعدی نمی رسد.
💰 خمس
🔹خمس پولی که معلوم نیست از درآمد سال قبل است یا سال جدید
س- اگر شخصی پولی را لای کتابش پیدا کند و دچار تردید شود که آیا از درآمد سال قبل است که باید فورا خمس آن داده شود و یا از درآمد سال جدید است که تا پایان سال خمسی مهلت دارد صرف در مؤونه کند، حکم آن چیست؟
جواب: جزء در آمد سال جدید محسوب می شود.
🔹عدم وجوب خمس قبل از سال خمسی، با علم به مازاد مؤونه
س- با توجه به اینکه خمس مازاد بر مؤونه تعلق می گیرد، در صورتی که مکلف بداند که تا پایان سال خمسی درآمدش صرف در مؤونه نمی شود، آیا پرداخت خمس آن زودتر از پایان سال خمسی واجب است؟
جواب: پرداخت خمس آن قبل از پایان سال واجب نیست.
🔹کسر بدهی ناشی از صرف مؤونه بعد از ربح
س- اگر بعد از حصول درآمد مالی را که قرض کرده یا نسیه خریده است صرف در مؤونه کند یا چیزی را که مؤونه است به ذمه بخرد و هنگامی که صرف در مؤونه شده از درآمد قبلی چیزی باقی نمانده باشد و بعد از آن در همان سال درآمد دیگری کسب کند، آیا در پایان سال می تواند آنچه را صرف کرده کسر کند؟
جواب: در فرض مرقوم به همان مقدار از درآمد کسرمی شود.
🔹پرداخت خمس دیگران بدون اطلاع آنان
س- آیا پرداخت خمس دیگران بدون اطلاع آنان موجب سقوط ذمه آنان می شود.
جواب: بلی کفایت می کند.
🔹مبدا سال خمسی
مسأله: در صورتی که پس از پایان سال خمسی و حصول اولین درآمد در سال جدید، فاصله زمانی واقع شود، می تواند مبدا سال خمسی جدید را از تاریخ حصول اولین درآمد قرار دهد.
📚 منبع:
سایت ادمین امام خامنه ای، اطلاع رسانی استفتائات
تاریخ:1401/02/24 - ساعت: 19:26:34
سه شنبه ظهر فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۸
موضوع: #ارتباط_با_نامحرم
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند: الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ إِلَى الْکَبَائِرِ، وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ فِی الْقَلِیلِ لَمْ یَخَفْهُ فِی الْکَثِیر. گناهان کوچک راههاى گناهان بزرگ هستند. کسى که از خداى تعالى در گناه کوچک ترس نداشته باشد، در گناهان بزرگ هم از او نمىهراسد. (عیون الاخبار ، ج2، ص180)
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله ارتباط با نامحرم است و تفاوتی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مؤمنی در ارتباط با نامحرم برای کسب رضای خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید در ارتباطش با نامحرم شرایطی را رعایت کند که به چند نکته اشاره می شود:
1. گفتگو با نامحرم از طریق تلفن یا پیامک یا چت در شبکه های مجازی، در صورتی که همراه با قصد لذت شهوانی یا ترس افتادن در گناه باشد، یا کلمات نامناسب میان دو نامحرم رد و بدل شود، چنین گفتگویی حرام است مثلا اگر خانمی یا آقایی ترس این را داشته باشد که با چت کردن با نامحرم به گناه آلوده می شود یا از همان چت کردن لذت شهوانی برده شود، در این مورد چت با نامحرم گناه و معصیت است. (1)
2. لمس مستقیم بدن نامحرم مثل دست دادن به نامحرم در غیر ضرورت و اضطرار حرام است هر چند نامزد انسان باشد که هنوز بین دو نفر عقد شرعی خوانده نشده باشد.
3. حضور زن و مرد نامحرم در مکان خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود، و احتمال آلودگی به گناه هم وجود دارد، حرام است حتی به نظر تعدادی از مراجع تقلید (2) صرف حضور زن و مرد در چنین مکان خلوتی هر چند احتمال آلودگی به گناه هم وجود نداشته باشد، باز هم حرام است. (3)
خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب النکاح م29 ؛ سایت لیدر، احکام حجاب و عفاف ؛ منهاج الصالحین ج3 م29 ؛ استفتائات سیستانی س 226 ؛ سایت مکارم، استفتائات، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم ؛ توضیح المسائل مکارم م2092)
(2) حضرت امام، گلپایگانی، صافی، مکارم، زنجانی: فتوی یا احتیاط واجب.
(3) (رساله مراجع تقلید م 889)
@AhkameHarameRazavi
سه شنبه ظهر اعتقادی ۱۴۰۱/۲/۲۸
موضوع: #نماز_در_سیره_امام_رضا_علیه_السلام
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
از منظر امام رضا(علیه السلام) هیچ عملى برتر و ارزشمندتر از نماز نیست، چرا که بهترین و میانبرترین راه براى رسیدن به قرب الهى است. امام رضا(علیه السلام) همواره مىفرمود: «الصّلاة قربان کل تقىٍّ؛( من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 210) نماز هر انسان پارسائى را به خداوند نزدیک مىکند.» به همین جهت آن حضرت به ابراهیم بن موسى فرمود: انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخیر نینداز، همیشه در اول وقت آن شروع کن!». ( بحارالانوار، ج 49، ص 49)
- امام رضا(علیه السلام) در مورد اثرات نماز فرمود: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز سبب مىشود که انسان مولا، و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکش و طغیانگرى در برابر خدا بر او غالب نیاید.( تفسیر نمونه، ج 16، ص 294.)
-در وسط مناظره امام با عمران صابی، هنگامى که بحث و مناظره به اوج خود رسید و چیزى به تحول درونى آن دانشمند زبردست صابئین نمانده بود حضرت رضا(علیه السلام) احساس کرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است. امام(علیه السلام) به مأمون فرمود: «الصّلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسید.» عمران صابى که به حقایقى دست یافته بود با التماس گفت: آقاى من! گفتگو و پاسخهاى خویش را قطع نکن دل من آماده پذیرش سخنان شما است. امّا حضرت رضا(علیه السلام) تحت تأثیر سخنان عاطفى و احساس برانگیز او قرار نگرفت و فرمود: عیبى ندارد نماز را مىخوانیم و دوباره به گفتگو ادامه خواهیم داد.( توحید صدوق، ص 434)
- از امام رضا(علیه السلام) در مورد شخصى پرسیدند که پسر نوجوانش را به انجام نماز وادار مىکند و این فرزند گاهى نماز را ترک مىکند. امام فرمود: این پسر چند سال دارد؟ گفتند: آقا، 8 ساله است. حضرت رضا(علیه السلام) با تعجب فرمود: سبحان اللّه! 8 ساله است و نمازش را ترک مىکند؟! گفته شد! بچه است گاهى خسته و ناراحت مىشود. امام فرمود: هر طورى که راحت است نمازش را بخواند.( وسائل الشیعه، ج 4، ص 20. )
از منظر حضرت رضا(علیه السلام) نه تنها نماز و نمازگزاران ارزشمند هستند بلکه لباسهائى هم که با آن نماز خوانده مىشود امتیاز ویژهاى دارد. آن حضرت به برادر دعبل پیراهنى را هدیه داده و فرمود: دعبل! این پیراهن را قدر بدان و خوب محافظت کن! که من در آن هزار شب و هر شبى هزار رکعت نماز خواندهام و در آن هزار ختم قرآن به جاى آوردهام.( بحارالانوار، ج 79، ص 309)
خداوند ما را جزء نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
@AhkameHarameRazavi
سه شنبه مغرب فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۷
موضوع: #زیارت_با_رویکرد_حق_الناس
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه. هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، امامان آنها در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. ( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم؛ یکی از آداب زیارت، توبه و استغفار از گناهان است. دو نکته در این رابطه عرض کنیم:
1. توبه یعنی شخص از گناهِ گذشتهاش پشیمان باشد و تصمیم جِدّی بر ترک گناه در آینده داشته باشد، ولی اگر حق مالی مردم به گردنش باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کند و با توبه از گناه، حق مالی مردم از بین نمی رود. بنابر این اگر کسی خسارت مالی به مال کسی وارد کرده یا بدهکاری به مردم دارد، باید بدهیش را در صورت توانایی، فوراً برگرداند. (1)
2. اگر شخص بخواهد بدهی خود را پرداخت کند، چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود او بدهد و اگر فرد از دنیا رفته باشد باید به ورثه اش بپردازد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی باشد یا مانع شرعی دیگری در میان باشد، میتواند به صورت غیر مستقیم مثلاً به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند، و انجام کارهای خیر از طرفِ طلبکار به جای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار ناامید شود باید (به فتوای یا احتیاط) با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی صدقه بدهد. (2)
خداوند متعال به حق حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را قبول درگاهش قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الغصب، مساله 4 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 ، م 809)
(2) (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
@AhkameHarameRazavi
سه شنبه مغرب اعتقادی ۱۴۰۱/۲/۲۸
موضوع: #راهکارهای_رفع_بی_توجهی_به_نماز
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن می فرماید: إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَر: نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمیدارد(آیه 45 عنکبوت)
کوتاهی در نماز را میتوان با عللی از بین برد که برخی از علتها را خدمت شما عرض می کنیم:
1-شناخت بیشتر نسبت به نماز:پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: « اگر بداني نماز چيست و با چه كسي نجوي و گفتگو مي كني خسته نمي شود و نمار را به اتمام نمي بري »( بحار ، ج74 ، ص 80 )
2-ترک دوستی و حب دنیا: حضرت مسیح(علیه السلام) می فرماید: دنيا پرست از عبادت و انس با خدا لذت ني برد در حاليكه حب مال در دل او است »-( بحارالأنوار، ج14، ص309) چرا كه «حب الدنيا رأس كل خطيئه»است. از علاقه قلبي به دنيا و متعلقات دنياست كه حتي در نماز هم، تمام توجه محب دنيا به سمت دنياست و هيچ لذتي از نماز نمي برد و كم كم كاهل نماز شده و چه بسا نماز را ترك كند و به خسران ابدي گرفتار شود.
3-ترک گناهان: وقتي انسان، آلوده به گناه ميشود، يا اصلا به سمت نماز و نيايش با خدا نمي رود و يا از نماز و عبادت خويش حظ و بهره اي نخواهد برد
4-ترک دوستان و محیط بد: انسان بطور طبیعی تحت تاثیر محیط ودوستان است و بخاطر قاعده شباهت سازی شبیه محیط و دوستانش میشود و با ترک محیط و دوستن بد و رفت و آمد با اهل نماز به سمت نماز می رود.
خداوند ما را جزء نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
@AhkameHarameRazavi
چهارشنبه ظهر فقهی ۱۴۰۱/۲/۲۸
موضوع: #اقتدا_در_نماز_جماعت
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت کاظم علیه السلام میفرمایند: إِنَ الصَّلَاةَ فِی الصَّفِ الْأَوَّلِ کَالْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. نماز در صفِ اولِ جماعت، مانند جهاد در راه خداست. (من لایحضره الفقیه ج1 ص385 ح1140)
چند مساله شرعی درباره احکام نماز جماعت، خدمت شما خوبان تقدیم می کنم:
1. در نماز جماعت، بعد از تکبیرِ امام، اگر صف جلو آمادهی نماز و تکبیر گفتنِ آنها نزدیک باشد، کسانى که در صف بعد ایستاده اند، مىتوانند تکبیر بگویند. (1)
2. کسی که مسافر است و یا دیر به جماعت رسیده، اگر بخواهد در رکعت سوم یا چهارم اقتدا کند، چنانچه در حالی که امام ایستاده، بخواهد اقتدا کند، باید حمد و سوره را آهسته بخواند، و اگر برای خواندن سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و به فتوای امام خامنهای و همچنین تعداد زیادی از مراجع تقلید در رکوع، خود را به امام جماعت برساند. (2)
3. اگر میداند که برای خواندن حمد، زمان کافی ندارد (بنا بر احتیاط واجب) باید صبر کند تا امام به رکوع برسد، بعد اقتدا کند؛ لذا در حالیکه امام بعد از تکبیر در حال رفتن به رکوع است نیز اقتدا نکند. (3)
قبولی طاعات و عبادات، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (ولى احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود. مشهور؛ مکارم: انتظار کشیدن خلاف احتیاط است. بهجت: زودتر تکبیر گفتن بر خلاف احتیاط است.) (رساله مراجع م 1418 ؛ بهجت استفتائات ج2 س2672)
(2) (امام خامنهای، آیات عظام خوئی، بهجت، فاضل، تبریزی، سیستانی، مکارم، وحید: خودش را به رکوع برساند. آیت الله سیستانی: اگر برای تمام حمد وقت ندارد، حمد را قطع کند و با امام به رکوع برود.) (امام خامنهای، سایت ادمین، استفتاء شخصی ؛ رساله مراجع م1442)
(3) (رساله مراجع م 1441)
@AhkameHarameRazavi
چهارشنبه ظهر اعتقادی ۱۴۰۱/۲/۲۸
موضوع: #نماز_در_سیره_امام_رضا_علیه_السلام
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
از منظر امام رضا(علیه السلام) هیچ عملى برتر و ارزشمندتر از نماز نیست، چرا که بهترین و میانبرترین راه براى رسیدن به قرب الهى است. امام رضا(ع) همواره مىفرمود: «الصّلاة قربان کل تقىٍّ؛( من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 210) نماز هر انسان پارسائى را به خداوند نزدیک مىکند.» به همین جهت آن حضرت به ابراهیم بن موسى فرمود: انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخیر نینداز، همیشه در اول وقت آن شروع کن!». ( بحارالانوار، ج 49، ص 49)
- امام رضا(علیه السلام) در مورد اثرات نماز فرمود: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز سبب مىشود که انسان مولا، و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکش و طغیانگرى در برابر خدا بر او غالب نیاید.( تفسیر نمونه، ج 16، ص 294.)
-در وسط مناظره امام با عمران صابی، هنگامى که بحث و مناظره به اوج خود رسید و چیزى به تحول درونى آن دانشمند زبردست صابئین نمانده بود حضرت رضا(علیه السلام) احساس کرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است. امام(علیه السلام) به مأمون فرمود: «الصّلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسید.» عمران صابى که به حقایقى دست یافته بود با التماس گفت: آقاى من! گفتگو و پاسخهاى خویش را قطع نکن دل من آماده پذیرش سخنان شما است. امّا حضرت رضا(علیه السلام) تحت تأثیر سخنان عاطفى و احساس برانگیز او قرار نگرفت و فرمود: عیبى ندارد نماز را مىخوانیم و دوباره به گفتگو ادامه خواهیم داد.( توحید صدوق، ص 434)
- از امام رضا(علیه السلام) در مورد شخصى پرسیدند که پسر نوجوانش را به انجام نماز وادار مىکند و این فرزند گاهى نماز را ترک مىکند. امام فرمود: این پسر چند سال دارد؟ گفتند: آقا، 8 ساله است. حضرت رضا(علیه السلام) با تعجب فرمود: سبحان اللّه! 8 ساله است و نمازش را ترک مىکند؟! گفته شد! بچه است گاهى خسته و ناراحت مىشود. امام فرمود: هر طورى که راحت است نمازش را بخواند.( وسائل الشیعه، ج 4، ص 20. )
از منظر حضرت رضا(علیه السلام) نه تنها نماز و نمازگزاران ارزشمند هستند بلکه لباسهائى هم که با آن نماز خوانده مىشود امتیاز ویژهاى دارد. آن حضرت به برادر دعبل پیراهنى را هدیه داده و فرمود: دعبل! این پیراهن را قدر بدان و خوب محافظت کن! که من در آن هزار شب و هر شبى هزار رکعت نماز خواندهام و در آن هزار ختم قرآن به جاى آوردهام.( بحارالانوار، ج 79، ص 309)
خداوند ما را جزء نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
@AhkameHarameRazavi