🔷 چرا به هنگام دعا دست به آسمان بر مى‏ داريم؟ مطابق برخی روايات، چون غالب ارزاق انسانها از آسمان است، آسمان به عنوان معدنى از بركات و ارزاق الهى معرفى شده، و به هنگام دعا به آن توجّه مى‏ شود. چراکه باران زنده كننده زمين‏ هاى مرده از آسمان مى‏ بارد، نور آفتاب كه منبع حيات و زندگى است از سوى آسمان مى‏ تابد و هوا سومين عامل مهم حيات در آسمان است. از بعضى از روايات، فلسفه ديگرى براى اين كار استفاده مى‏ شود، و آن اظهار خضوع و تذلل در پيشگاه خدا است؛ چراكه انسان به هنگام اظهار خضوع، يا تسليم، در مقابل شخص يا چيزى، دست ‏هاى خود را بلند مى‏ كند. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430568

🔷 نيازمندان به دعا؟ همه انسانها نيازمند دعا هستند. زيرا هر لحظه ممكن است نعمت عافيت، آرامش، غنا و ثروت از اهل رفاه و عافيت گرفته شود، يا لغزشى دامن‏ گير آنها گردد و در دام شيطان گرفتار شده، از نظر معنوى سقوط كنند و آلوده گناهانى گردند كه تا آخر عمر نيز نتوانند آثار آن را برطرف سازند. افرادى كه در عافيتند، گاه گرفتار غرور و غفلت مى‏ شوند، در حالى كه مبتلايان، نه مغرورند و نه غافل و پيوسته به در خانه خدا رفته و دعا مى‏ كنند، و از اين نظر حال عافيت ‏مندان از مبتلايان سخت ‏تر است. ضمن اينکه غفلت در آسایش، باعث می شود دعا در گرفتاری مستجاب نشود. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430569

🔷 دعا چه تأثيری در زندگى انسانها دارد و چه درس هایی که از دعاها می گيريم؟ 1. «دعا» انسان را به سراغ شناخت و عشق معبود مى‏ فرستد، تا پيوند ناگسستنى با او بر قرار سازد و از خوان رحمتش، توشه برگيرد. 2. دعا «دعاكننده» را به سراغ تحصيل شرايط اجابت دعا مى‏ فرستد كه نخستين آنها توبه از گناه است. 3. «دعا» انسان را به تلاش، جهت بر طرف ساختن موانع استجابت وامى‏ دارد كه ساده ‏ترين آنها پاك و حلال بودن مأكول و ملبوس و پرهيز از اموال حرام و سعى براى اداى حقوق ديگران است. 4. محتواى بسيار عميق و تكان دهنده دعاهاى معروف پيشوايان بزرگ اهل بيت، آنچنان حساب شده است كه هر جمله‏ اى از آن، درس آموزنده مهمّى است. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430570

🔷 دعا به هنگام انجام چه كارهايی اهميت بيشتری پيدا می کند؟ دعا و نيايش در هر زمان خوب و سازنده است، ولى به هنگام انجام كارهاى مهم كه انسان نياز به نيرو و توان بيشترى دارد، از اهميت ويژه‏ اى برخودار است. به همين دليل اولياء اللّه همواره در كارهاى مهم دست به درگاه پروردگار بر مى‏ داشتند، و با دعا و ياد او توان و نيرو مى گرفتند، و با توكل بر ذات پاكش آرام مى‏ يافتند، و بدون ترس و واهمه از عظمت مشكلات، به جنگ آنها مى‏ رفتند، چراكه مى‏ دانستند هر مشكلى در برابر اراده حق سهل و آسان است. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430571

🔷 دعا از ديدگاه قرآن و روايات‏ دعا مسئله بسيار مهمّى است كه در آيات قرآن و روايات معصومان عليهم السلام به گونه گسترده‏ اى مطرح شده است. از آيات و روايات استفاده مى‏ شود كه دعا نه تنها عبادت است، بلكه از برترين عبادتها به شمار رفته است. دعا هم عبادت است؛ و هم باعث اعتناى خدا به انسان؛ و هم وسيله تقرب بنده به مولاست. دعا در درگاه خداوند هرچند عبادتى است بى ‏رنج و زحمت، ليكن از كلمات گهربار پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله درمى‏ يابيم كه در نزد خداوند جايگاهى بس عظيم دارد كه متأسّفانه، انسان‏ ها به جهت سهل و آسانى آن كمتر بدان توجّه دارند. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430577

🔷 عباد الرّحمن پيوسته دعا مى كنند دعا يکی از ويژگى های مهم عباد الرّحمن است؛ خداوند مهربان ويژگى مذكور را چنين توصيف مى‏ كند: «وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ‏ لَنا مِنْ‏ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً؛ و [عباد الرّحمن] كسانى [هستند] كه مى‏ گويند: "پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مايه روشنى چشم ما قرار ده و ما را براى پرهيزگاران پيشوا گردان!"». جمله «يقولون» كه به صورت فعل مضارع آمده، دلالت بر مداومت عباد الرّحمن بر دعا و تضرّع دارد. آنها همانند برخى از انسانهاى ضعيف ‏الايمان نيستند كه به هنگام گرفتارى و مشكلات به خدا روى آورند، و هنگامى كه نيازشان بر طرف شد خداوند را به فراموشى بسپارند؛ بلكه همواره از خداوند، خانواده‏اى صالح و شايسته مى ‏طلبند. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430576

🔷 حکمت شروع دعاها با «ربّنا»؟ از تعبيرات قرآنی چنین استفاده مى‏ شود كه بهترين دعا آن است كه از مساله «ربوبيّت» پروردگار آغاز شود. درست است كه نام مبارك «اللَّه» جامع ترين نامهاى خدا است، ولى از آنجا كه تقاضا از محضر پر لطف او تناسب با مساله «ربوبيّت» دارد - ربوبيتى كه از ناحيه خداوند از نخستين لحظات وجود انسان آغاز مى‏ شود و تا آخر عمر او و بعد از آن ادامه دارد، و انسان را غرق الطاف الهى مى‏ كند - خواندن خداوند به اين نام در آغاز دعاها از هر نام ديگر مناسب تر و شايسته ‏تر است‏. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430575

🔷 جايگاه ويژه دعا در معارف دينى‏ كسانى كه با منابع اسلامى سر و كار دارند به اين نكته واقفند كه دعا و نيايش در تعليمات اسلام جايگاه ويژه‏ اى دارد، تا آنجا كه قسمت عمده عبادات اسلامى را دعا و نيايش تشكيل مى‏ دهد. دعا مسئله بسيار مهمّى است كه در آيات قرآن و روايات معصومان عليهم السلام به گونه گسترده‏ اى مطرح شده است. از مجموعه آيات قرآن و روايات معصومان عليهم السلام استفاده مى‏ شود كه دعا نه تنها عبادت است، بلكه از برترين عبادتها به شمار رفته است. بنابراين «دعا» در اسلام جايگاهى بس عظيم دارد و از اهميّت بسيار زيادى برخوردار است. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430578

🔷 موانع و شرايط استجابت دعا؟ از مجموعه رواياتی که از ائمّه عليهم السلام وارد شده است، به دست مى‏ آيد كه وعده الهى در مورد مستجاب شدن دعاها بى ‏قيد و شرط نبوده است؛ بلكه دعا داراى شرايطى است كه دعاكنندگان بايد شرايط دعا راتحصيل، و موانع آن را از سر راه خود بردارند: شرط اوّل اجابت دعا، شناخت صفات جلال و جمال و فعل و اسماء الله الحسنى است كه هر كس بايد به اندازه توان خود اين شناخت را به دست آورد. دومين ‏شرط اجابت دعا، نيّتِ‏ صادق و پاك و قلب با اخلاص و بدون ريا است. سومين ‏شرط تغذيه حلال است؛ تغذيه حلال نه تنها در دعا مؤثّر است، بلكه در تمام عبادت ‏هاى انسان نيز تأثير دارد. چهارمين شرط اجابت دعا، حضور قلب است. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430588

🔷 شرايط اجابت دعا در سوره اعراف خداوند در آیات 55 و 56 سوره اعراف می فرمايد: «پروردگار خود را از روى تضرع و در پنهانى بخوانيد [و از تجاوز دست برداريد كه] او متجاوزان را دوست نمى‏ دارد. * و در زمين فساد مكنيد بعد از آنكه اصلاح شده است، و او را با بيم و اميد بخوانيد [بيم از مسئوليت ها و اميد به رحمتش، و نيكى كنيد] زيرا رحمت خدا به نيكوكاران نزديك است». در اين دو آيه، اشاره به پنج قسمت از شرائط قبولى دعا شده است: نخست اينكه از روى تضرّع و در پنهانى باشد؛ ديگر اينكه از حد اعتدال تجاوز نكند؛ سوم اينكه با توليد فساد و تبهكارى همراه نگردد؛ چهارم اينكه توأم با بيم و اميد متوازن باشد؛ پنجم اينكه با نيكوكارى توأم گردد. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430589

🔷 دعاهای حاملان عرش الهى و آدابی که رعايت می کنند خداوند در آيات 7 تا 9 سوره غافر (انسان) می فرمايد: «فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه گرداگرد آن [طواف مى‏ كنند] تسبيح و حمد خدا مى‏ گويند و به او ايمان دارند و براى مؤمنان استغفار مى‏ نمايند * [عرضه مى‏ دارند] پروردگارا! آنها را در باغهاى جاويدان بهشت كه به آنها وعده فرموده‏ اى وارد كن، همچنين صالحان از پدران و همسران و فرزندان آنها را كه تو توانا و حكيمى * و آنها را از بديها نگاهدار، و هر كس را در آن روز از بديها نگاهدارى مشمول رحمتت ساخته‏ اى و اين است رستگارى بزرگ». در اين آيات، حاملان عرش الهى راه و رسم دعا را به مؤمنان مى‏ آموزند: نخست تمسك به ذيل نام پروردگار (رَبَّنا). سپس او را به صفات جمال و جلالش ستودن و از مقام رحمت و علم بى پايانش مدد خواستن. سرانجام وارد در دعا شدن، و مسائل را به ترتيب اهميت خواستن و با شرائطى كه زمينه استجابت را فراهم مى‏ سازد مقرون ساختن. سپس دعا را با ذكر اوصاف جمال و جلال او و توسل مجدد به ذيل رحمتش پايان دادن. حاملان عرش الهی در اين دعا روى پنج وصف از مهم ترين اوصاف الهى تكيه مى‏ كنند ربوبيت، رحمت، قدرت، علم و حكمت او. 📖 مطالعه تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430590

🔷 منظور از اين آيه که «اگر دعاى شما نبود، ارزشى نداشتيد»، چيست؟ مگر دعا چه جایگاه يا اثری در زندگی و بندگی انسان دارد؟! مفهوم آيه چنين است که: آنچه به انسان ارزش و قيمت در پيشگاه خدا مى‏ دهد، همان ايمان و توجه به پروردگار و بندگى او است. دعا وسيله مؤثرى است براى خودسازى و پيوند نزديكى است ميان انسان و خدا. دعا وسيله‏ اى است براى شناخت پروردگار و صفات جمال و جلال او، و هم وسيله‏ اى است براى توبه از گناه و پاك‏سازى روح، و هم عاملى است براى انجام نيكى ‏ها، و هم سببى است براى جهاد و تلاش و كوشش بيشتر تا آخرين حد توان. گذشته از همه دعا مى‏ تواند دريچه‏ اى باشد به سوى اميد پيروزى، و وسيله مؤثرى براى مبارزه با ياس و نوميدى. به همين دليل دعا به هنگام حوادث سخت و طاقت‏ فرسا به انسان قدرت و نيرو و اميدوارى و آرامش مى‏ بخشد، و از نظر روانى اثر غير قابل انكارى دارد. 📖 پاسخ تفصیلی: makarem.ir/maaref/l/0430591