🔸️الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ(مومنون:۲)
در لحظات اندكى که انسان به نماز میایستد و با زندگی روزمرهاش تنازع و تناقض و تضادی ندارد، اگر همان لحظات را بهدرستی به نماز بایستد، به سرعت متوجه خدایی میشود که از رگ گردن به او نزدیکتر است و دیگر مشکل و سختیای برايش نمى ماند.
ایستادن به خشوع؛ خشوع در مقابل حقیقت بینهایت. انسانی که در زندگی روزمره گرفتار است و این گرفتاری او را دچار تردید، ناراحتی، کلافگی و از خودبیگانگی و هزاران مشکل دیگر میکند، بايد در دقایق اندکی که به نماز میایستد، توجهاش را از این زندگی روزمره بیرون بیاورد و به خودش توجه کند و به آن حقیقت بینهایتی که در درونش نهفته است.
🔸️وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ(مومنون:۳)
لغو؛ آن چیزی که در زندگی روزمرهی ما فراوان است؛ نه فایده دنیایی دارد و نه فایده آخرتی، نه خود از آن استفاده و لذتى میبریم و نه کس ديگرى از آن بهره میبرد. اما مثل یک دور باطل و بیهوده حاضر نیستیم از آن دست برداریم. کنار گذاشتن آن هیچ ضرری به هیچکسی و هیچجایی نمیزند؛ نه در دنیا و نه در آخرت.
تنها دلیل این رفتارها، عادتهای بیهوده و باطل، تقلیدهای بینتیجه و افکاری است که انسان حاضر نیست آنها را ترک کند. انسان فکر میکند زندگی همین است و همهی چیزهای بینتیجهای که در زندگی ما پراکنده است و دست بردار از آن ها نیست.
🔸️وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ(مومنون:۴)
زکات، به معنای حقیقی و کاملش، پرداختن و دادن بخش اندکی از امکانات مادی، معنوی و هر چیزی است که در این جهان داریم برای کسانی که اهل آن هستند. آن بخش اندکی که هرگز ضرری به زندگی و به امکانات ما نمیزند و به آن چیزی که ما داریم هیچ خسارتی وارد نمیکند و پرداخت آن نه تنها خسارت وارد نمیکند بلکه روح و جسم و روان ما را پاک میکند و احساس راحتی، لذت معنوی و بهترین احساسهای زندگی را برای انسان به ارمغان میآورد. ما نبايد از اینها دوری کنیم.
این زکات در هر چیزی یک نوع است و امکان استفادهی انسان از امکاناتش را بیشتر و کاملتر و تمام عیارتر میکند. چیزی به انسان میدهد که به طور طبیعی به آن دسترسی ندارد، همچون پولی که بخشی از آن را به صدقه و زکات میدهد و این پول نه تنها برکت میکند بلکه احساسی از لذت و راحتی و گوارا بودن را ایجاد میکند و مصرف آن در درون انسان لذتی ایجاد میکند که قبلش امکان نداشته و اینها همه، اموری سهل و ساده است. اين ما هستیم که آن را پیچیده و سخت میکنیم و با انواع مشکلات، خود را میپیچانیم تا به این حقیقت توجه نکنیم. این پیچشی که نه استفاده دارد و نه لذتی و نه هیچ چیز دیگری! صرفا عادت است و انکار و تردید و مشغولیت روزمره.
🔸️وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ(مومنون:۸)
انسان زمانی که از ابتدا با آزادی، اختیار و آگاهی، برای خود برنامهریزی میکند، با دیگران قرار میگذارد، چیزهایی از آنها دریافت میکند و پیمانهایی میبندد، نبايد پس از آن خود را دچار تردید، گیجی یا سرگردانی كند.
انسان باید برنامهی اندکی برای بخش کوچکی از زندگی روزمرهاش داشته باشد برای محافظت و برنامهریزی بر این امر حیاتی. برنامهای که با نگاهی اندک با توجهی اندک انسان را به نتایج عادی میرساند و همهی اینها اموری سهل و ساده است که ما خودمان آن را پیچیده کردیم و از آن فاصله گرفتیم. در صورتی که اگر کسی به این توجه کوچکی بکند و به این ایمان و مراحل عملی آن که در زندگی ما امری سهل و ساده است برسد و اگر این حداقل را رعایت کند، خداوند او را به مقام رستگاری میرساند. این رستگاری قطعی است خداوند با این عبارت بیان میکند:
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ
رستگار شدن، تمام شده است، قطعی است.
🔸️أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ(مومنون:۱۰)
الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ(مومنون:۱۱)
در آینده و در باطن این جهان هم اینها کسایی هستند که فردوس، بهشت برین، برای اینها ساخته شده و این تردید انسان تردیدی بیهوده است، تردیدی است که برای خودش ایجاد میکند وگرنه لحظهای به گذشتهی خودش نگاه کند که چگونه خلق شده
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِينٍ(مومنون:۱۲)
ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِي قَرارٍ مَكِينٍ(مومنون:۱۳)
خلقت انسانی که از چکیدهای از گل بوده. سپس بصورت نطفه اى در یک قرارگاه استوار قرار داده شده و این مراحل مختلف طی شده تا این نطفه تبدیل به چیزهای دیگر شده، گوشت و استخوان بر آن آمده و خلق دیگری برایش ایجاد شده و این مقام «احسنالخالقینِ» خداوند به کمکش آمده است. همهی زندگی انسان این گونه است.
🔸️وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرائِقَ وَ ما كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غافِلِينَ (مومنون:۱۷)
هفت آسمان را بالای سر شما ایجاد کردیم، این خداوند چگونه ممکن است که از خلقش غافل شود؟! همهی چیزهایی که هست و همهی برنامهها برای این است که انسان بداند این رستگاری در دست و مُشت اوست و سخت و طاقت فرسا نیست، راحت و آسوده است. این ما هستیم که آن را برای خودمان سخت و طاقتفرسا میکنیم، به دلیل تردیدها، انتظارهای غلط، انحرافهای بیدلیل، اعمال لغو بیحاصل، توجه کردن به چیزهایی که نتیجهای برایمان ندارد، پرداخت نکردن اندکی از آن امکانات عظیمی که خداوند به ما داده در جهتی که آن جهت ما را کاملتر میکند و امکانات ما را بیشتر میکند و ما پیوسته در این تردید و ابهام و سختی هستیم و این سختی "کار خودمان" است. این تردید "نتیجهی اعمال خودمان" است و هیچ چیزی غیر از این وجود ندارد.
#سوره_مومنون
#رستگاری
#محمد_حسین_قدوسی
#در_مكتب_علامه_طباطبايى
.