امروز میخواهم با توجه به همین مطلب ساده منطقی(که دانش آموزان علوم انسانی در درس اول منطق آنرا می آموزند) یکی از آیات قرآن را تفسیر کنم. آیه ای که مفسران در توضیح آن به دشواری افتاده و سخنان عجیبی گفته اند.

داستان سامری و مفسران در داستان سامری و گوساله عجیبی که در دوران غیبت موسی میسازد در قرآن از زبان او چگونگی ساختن آن آمده است: قالَ بَصُرْتُ بِما لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُها سامری گفت: چیزی را که آنها ندیدند من دیدم و از جای پای فرشته مشتی بر گرفتم و آن را در قالب گوساله انداختم. در تفسیر این آیه میان مفسران اختلاف وجود دارد و جالب آنکه همه خواسته اند سخنان سامری را توجیه کنند. یعنی مبنا را بر راست بودن سخنان سامری گذاشته اند! از جمله در تفسیر الميزان علامه چندین احتمال نام برده: ((بعضی گفته اند اینکه سامری گفت من چیزی را دیدم که دیگران ندیدند مرادش ، دیدن جبرئیل در هنگام غرق کردن فرعونیان بود و مراد از (اثر رسول ) مشتی از خاک زیر پای جبرئیل است که سامری آن را برگرفته و در قالب گوساله انداخته است و بعضی دیگر گفته اند مراد از (اثر رسول )،همان زیورهای فرعونیان است که موسی امر به حمل کردن آنها نموده بود)) https://eitaa.com/Andy_Andishe

بررسی منطقی سخنان سامری: درباره نحوه ساختن گوساله توسط سامری در قرآن آمده ((سامری گفت: چیزی را که آنها ندیدند من دیدم و از جای پای فرشته مشتی بر گرفتم و آن را در قالب گوساله انداختم.)) با نگاهی دقیق به این سخنان نقل شده از سامری اصلا نیازی به توجیه عجیبشان نیست. اینجا مفسران قرآن همگی به خود زحمت بیهوده داده اند! و ای بسا به خطا رفته اند. 🧅🥒🧄 اما با نگاه منطقی، این سخنان از باب قضیه(جملات کامل خبری)هستند و قضایا میتواند دروغ باشد. مخصوصاً اینکه از زبان سامری ساحر است! بر مبنای استدلال استنتاج بهترین تبیین نیز فرضِ بهتر و ساده تر همین است که این جملات از سامری صادق نباشند. #قرآن #منطق #قضیه #استنتاج_بهترین_تبیین #سامری https://eitaa.com/Andy_Andishe

با توجه به مطالب پیشین درس نامه قضیه در منطق واضح میشود👇

📔📓کمی منطق قضیه در منطق به چه معناست؟ ❇️قضیه در اصطلاح منطق یعنی جمله کامل خبری. ❇️خبری بودن یعنی قضیه به ما خبری میدهد که ممکن است راست باشد یا دروغ. ❇️قضایا دارای قابلیت صدق و کذب اند. در مورد جملات سامری مبنای ما دروغ بودن آنهاست پس نیازی به توجیه و تفسیر ندارد. ❇️قضیه نام های دیگری دارد: قول جازم. تصدیق #منطق #قضیه https://eitaa.com/Andy_Andishe

برادرم دانش آموخته ریاضی است. نکته ای در خصوص تفاوت معنایی قضیه در منطق با ریاضی گفته👇

به نظر معادل قضیه در ریاضی تصدیق در منطق باشد. البته در حد کتاب منطق دبیرستان تصدیق مسامحتاً معادل همان قضیه است. در یک تقسیم بندی خیلی کلی تمام علوم و معلومات بشری به دو قِسم تقسیم میشود: تصور و تصدیق(قضیه) https://eitaa.com/Andy_Andishe

📔📓کمی منطق تصور در منطق به چه معناست؟ ❇️تصور همان صِرف به ذهن آوردن مفاهیم است. ❇️گفتیم که در تصدیق(قضیه) اوصافی را به مفاهیم نسبت میدهیم.(چه سلبی چه ایجابی) و این نسبت دادن، قابلیت صدق و کذب را به وجود می آورد. ❇️تصور دارای قابلیت صدق و کذب نیست. ❇️عبارتهای غیر جمله(مثل پاییز زیبا) و جملات غیر خبری(یعنی جملات انشایی شامل امر، نهی، پرسش و آرزو) تصور محسوب میشوند. #منطق #تصور https://eitaa.com/Andy_Andishe

در پست قبلی برای نمونه قضیه(تصدیق) از جملات سامری گفتم. امروز برای بیان نمونه تصور به سراغ سلیمان میروم. میدانیم همه دعاها و آرزو ها از نوع تصور هستند(چون قابلیت صدق و کذب ندارند). دعای سلیمان که در قرآن آمده و دعای خیلی عجیبی است. این دعا که معطوف به آینده است به نظر تا به حال مستجاب نیز شده است! https://eitaa.com/Andy_Andishe

دعای عجیب سلیمان در قرآن میخوانیم که سلیمان از خدا خواست: پروردگارا مُلکی به من عطا کن که در خور هیچ کس بعد از من نباشد! ((قال‌َ رَب‌ِّ اغفِر لِی‌ وَ هَب‌ لِی‌ مُلکاً لا یَنبَغِی‌ لِأَحَدٍ مِن‌ بَعدِی‌)) این جمله در قالب دعاست پس قابلیت صدق و کذب ندارد(از جملات انشایی و تصور به حساب می آید). چنین دعایی شائبه حسد سلیمان را در ذهن مخاطب ایجاد میکند. مولوی در دفتر اول مثنوی پاسخ درخوری به این موضوع داده است. https://eitaa.com/Andy_Andishe

مولوی در خصوص دلیل این دعای سلیمان از خطرات زیاد ورود به عرصه سیاست گفته و تنها سلیمان همتان تاب تحمل آنرا دارند.👇