📌 #نسبت_فلسفه_و_علم
💢 “…ملاصدرای #شیرازی در کتاب مبدأ و #معاد از ارسطو نقل می‌کند که طلب فلسفه موقوف به سیر از #فطرت اول به فطرت ثانی است و تا این سیر صورت نگیرد، فلسفه هم ممکن نمی‌شود.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #نسبت_فلسفه_و_علم
💢 “…ملاصدرای #شیرازی در کتاب مبدأ و #معاد از ارسطو نقل می‌کند که طلب فلسفه موقوف به سیر از #فطرت اول به فطرت ثانی است و تا این سیر صورت نگیرد، فلسفه هم ممکن نمی‌شود. فطرت اول حالت عادی ما در برخورد و #تماس با امور و مسائل زندگی #روزمره و تعلیم و تعلم علوم رسمی است. علوم جدید، اعم از علوم #طبیعت و علوم‌اجتماعی و انسانی هم به فطرت اول مربوط است. در این فطرت آدمی مشغول مسائل هر روزی و #آداب و معاملات مرسوم است و براساس مقبولات و مسلمات قوم در مورد درستی و نادرستی #احکام و خوبی و بدی و #سود و زیان امور حکم می‌کند. حتی ممکن است کسی به #مقام دانشمندی برسد یا فاضل و ادیب شود و از فطرت اول نگذرد، زیرا یاد گرفتن معلومات گذشته و موجود و #اشتغال به #پژوهش علمی مستلزم خروج از فطرت عادی نیست. علم جدید، یکسره به فطرت اول تعلق دارد، زیرا علم به روابط و مناسبات پدیدارهاست و در آن تحقیق نمی‌شود که این پدیدار چیست و چگونه نسبت میان آنها برقرار می‌شود. در علم جدید هرگز پرسش نمی شود که موجودات چرا هستند و وجودشان از کجاست. #حیات ما منحصر به اشتغالات روزمره و حساب سود و زیان نیست. ما در عمر خود آناتی داریم که در آن آنات خود را مواجه با عدم می یابیم و پرسش از وجود می‌کنیم. در این وقت تمام اشتغالات و سود و زیان و حساب و کتاب فرو می‌ریزد. این حال، حال هیبت و حیرت است که معمولا از آن می‌گریزیم و به مشغولیت‌های زندگی پناه می‌بریم. این پرسش و حال هیبت و حیرت برخلاف آنچه گاهی تصور می‌شود #بیماری یا تفنن و بلهوسی نیست، بلکه اقتضای ذات #بشر است. بشر بالذات #متفکر است و این حال #تفکر ، فطرت ثانی اوست و اگر این فطرت ثانی نبود، فطرت اول و تشخیص سود و زیان و اشتغال به امور روزمره هم معنی و مورد نداشت. ادراک ماهیت اشیاء بدون سیر از فطرت اول به فطرت ثانی ممکن نیست…”
#رضا داوری اردکانی
⭕️ جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📙کتاب “فلسفه چیست؟”نوشته رضا #داوری اردکانی
📕کتاب “گفت گویی میان #هگل وفیلسوفان مسلمان” نوشته حمید طالب‌زاده
📗کتاب “ما و تاریخ فلسفه اسلامی” نوشته رضا داوری اردکانی
📙کتاب “هستی در اندیشه فیلسوفان” نوشته اتین ژیلسون ترجمه حمید طالب‌زاده
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #پیشینه_علم_دینی
💢 درباره پیشینه علم دینی ، شخصیت هایی وجود دارند که در ارتباط با علوم غربی ، رویکردهایی مختلفی پیدا کردند. مطالب ذیل تا حدودی می تواند پیشینه این بحث را برای خوانندگان آشکار سازد.
⭕️ در ادامه بخوانید ↙️
⭕️ تحول سوم در مقابله با #علم_مدرن ، مسئله اسلامی سازی معرفت است که برخی از محققان عربی ، ایرانی و اندونزیایی آن را مطرح کردند. کشور های اسلامی همچون شبه قاره ، ایران ، عربستان ، لبنان ، سوریه ، مصر و مسلمان کشور های غربی ، در برابر حوادث جدید آرام ننشستند و همایش ها ، نشست ها و جمعیت هایی تشکیل دادند. جمعیت جامعه شناسان مسلمان در آمریکا و کانادا در سال ۱۹۷۲ و همایش جهانی اقتصاد اسلامی در سال های ۱۹۷۴ و ۱۹۷۹ در جده و همایش تعلیم و تربیت اسلامی در سال ۱۹۷۷ در مکه ، نمونه های از فعالیت های اسلامی سازی علوم به شمار می رفت.
⭕️ #دکتر_نصر درباره همایش تعلیم و تربیت می نویسد: ( من ، عبدالله نصیف ، رئیس وقت دانشگاه ملک عبدالعزیز جده ، سید علی اشرف استاد مسلمان و مشهور بنگلادشی و تعداد دیگری از صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی ، چند سال روی این طرح کار کرده بودیم .....، این همایش به تاسیس چند دانشگاه اسلامی از مالزی گرفته تا نیجریه و نیز همایش های بعدی که در آن اسلامی کردن رشته های مختلف مورد بحث قرار گرفت ، انجامید .... ، این همایش اندیشه اسلامی کردن دانش را به میان انداخت ؛ اندیشه ای که از دهه هشتاد به بعد با نام همکارم در دانشگاه تمپل ، اسماعیل الفاروقی‌و بعد ها موسسه بین المللی اندیشه اسلامی همراه و تداعی کننده نام آنها بود؛ در واقع من از دهه ۱۹۵۰ میلادی به بعد ، از ضرورت گنجاندن دانش پرودهشده در دنیای مدرن غرب در چشم انداز اسلامی سخن گفته بودم ؛ اما واژه اسلامی کردن دانش را به کار نبرده بودن؛ به علاوه آنچه من و سید علی اشرف در همایش مکه پیشنهاد کردیم ، دقیقا به معنی گنجاندن تمام اشکال دانش در چشم انداز اسلامی و ایجاد برنامه ای آموزشی بر مبنای جهان بینی اسلامی بود. هدف ویژه من تعیین دقیق حدود و ثغور آن جهان بینی ، آنچنان که در فلسفه به عنوان رشته ای محوری و بنیادی تبلور یافته و تدوین برنامه ای برای مطالعه فلسفه و علوم انسانی از چشم انداز اسلامی بود.اهداف تعیین شده در همایش مکه کاملا محقق نشدند ، اما تاثیر همایش فوق العاده بود و مسئله اسلامی کردن دانش امروزه همچنان یکی از دغدغه های اصلی فکری جهان اسلام است.)
⭕️ ابوالاعلی مودودی _از علمای پاکستان_ در سال ۱۹۳۰ دغدغه اسلامی شدن علوم و دانشگاه ها را مطرح کرد؛ ولی بحث اسلامی سازی یا اسلمه المعرفه از حدود سال ۱۹۶۰ میلادی جایگاه ویژه ای یافت،گستردگی سکولاریسم و نمونه هایی از تعارض علم و دین و گرایش دانشجویان مسلمان به غرب سکولار در اثر ورود به دانشگاه و فرا گیری علوم دانشگاهی ، سبب شد مسئله اسلامی سازی علوم و دانشگاه به صورت ابتدایی وخام مطرح شود . پس مودودی ، دکتر نقیب العطاس، رئیس موسسه بین المللی تمدن و تفکر اسلامی مالزی ، در این باره بحث جدی تری کرد. وی مدعی است مبدع بحث علمی بوده است و دیگران این عنوان را از وی سرقت کرده‌اند.
⭕️ نگارنده اسلامی سازی معرفت می نویسد:
دکتر سید محمد #نقیب_العطاس در سال ۱۹۹۲ در سخنرانی خود در دانشگاه بین المللی کوالالامپور مالزی که به دعوت رئیس وقت این دانشگاه، دکتر عبدالحمید سلیمان برگزار شد، گفت که اولین بار خود او اصطلاح ( اسلامی سازی معرفت) را ابداع کرده و تمام کسانی که پس از او این اصطلاح را به کار برده اند ، از او سرقت کرده اند و این خیانت و تزویر است. انتظار می رفت تا دکتر ابوسلیمان نخستین رئیس المعهد العالمی للفکر الاسلامی یا دکتر طه جابرالعلونی رئیس وقت المعهد ، پاسخ او را بدهند، ولی چنین نشد . بعد ها دکتر ابوسلیمان گفت : بهتر است به جای مشخص کردن اولین کسی که این اصطلاح را به کار برده است، به خود عملیات اسلامی سازی بپردازیم.
⭕️ وانگهی این اصطلاح پیش از زمان مورد اشاره دکتر العطاس در همایش ها و نشست های انجمن جامعه شناسان مسلمان و انجمن اسلامی دانشجویان در ایالت متحده رواج داشته است و شاگردان دکتر اسماعیل راجی #الفاروقی گواهی می دهند که دو اصطلاح اسلامی سازی یا رویکرد اسلامی ، فراوان از سوی وی به کار می رفته است. دکتر العطاس بعدا در کتابی هم که از او منتشر شد، اتهام یادشده را با لحنی شدید تکرار کرده است.
بعد از ایشان ، اسماعیل فاروقی یکی از استادان دانشگاه آمریکا ، این بحث را مطرح کرد. به ادعای نقیب العطاس ، او دیدگاه خود را پیش از فاروقی و پس از مودودی مطرح کرده است.
⭕️ فاروقی ، راه علاج بیماری امت را اسلامی کردن رشته های علمی و کتاب های درسی دانشگاهی می دانست که به تاسیس موسسه بین المللی اندیشه اسلامی انجامید. وی علاقه ایی به مطالعات بنیادین و معرفت شناختی علم مدرن نداشت و تنها به علوم اجتماعی می پرداخت.
⭕️ در ادامه بخوانید ↙️↙️
⭕️ پس از فاروقی ، شخصیت های دیگری در این عرصه وارد شدند. بحث از #علوم_اجتماعی_اسلام در برابر #علوم_اجتماع_ مارکسیستی از سوی بزرگان جهان اسلام به ویژه حوزه هایی علمیه نجف و قم ، همچون #امام_خمینی ، #علامه_طباطبایی ، آیت الله شهید #مطهری ، #بهشتی ، #خامنه ای ، #صدر ، #علامه_جعفری ، #آیت_الله_مصباح_یزدی و از سوی دانشگاهی ، مانند: #دکتر_یدالله_سحابی و #مهندس_بازرگان و #دکتر_شریعتی با شدت بیشتری مطرح شد.
⭕️ دکتر سید #حسین_نصر ، #مهدی_گلشنی ، #خسرو_باقری و #آیت_الله_جوادی_آملی بعد از پیروزی #انقلاب_اسلامی_ایران ، تئوری های کاربردی تری درباره علم مقدس و دینی ارائه نمودند . به هر حال ، ممکن است که اصطلاح اسلامی سازی معرفت ، ابداع دکتر العطاس باشد ، ولی بحث علم دینی ، بحث کهن تری است و خود غربی ها مدت ها پیش ، این بحث را مطرح نموده اند؛ مثلا #اتین_ژیلستون در قرن هجده فلسفه مسیحی را طرح کرد ، یا برخی دیگر به بحث سیاست دینی پرداختند. شاید نقیب العطاس اولین کسی باشد که عنوان عام علم دینی را به صورت خاص تر اسلامی کردن معرفت طرح نموده است ، ولی از همه مهم تر ، تبیین این مسئله است؛ درحالی که برخی بحث ها ضعیف و سطحی است. گفتنی است این بحث در واقع فلسفه علم دینی است و اظهار نظر دقیق درباره آن ، به آگاهی از فلسفه دین و فلسفه علم نیاز دارد.
⭕️ در جستجوی علوم انسانی اسلامی ج ۱ ص ۲۰
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #بنیاد_های_علوم_انسانی_اسلامی
💢 اگر #علوم_انسانی را به درختی تشبیه کنیم شاخه های این درخت شبیه علوم متنوع انسانی می باشد و برگ های هر شاخه به منزله گزاره های علوم خاص انسانی ولی این درخت باید دارای ریشه نیز باشد که در اصطلاح به این ریشه ها #بنیاد_های_نظری اطلاق می شود .
⭕️ همانگونه که در مباحث #علم_دینی مشاهده کردید بخاطر عدم فهم بنیاد های نظری توسط اکثر اندیشمندان ، نظریه پردازان دچار خلط شده اند.
⭕️ مدرسه مجازی #علوم_انسانی_اسلامی سعی دارد در ادامه علاوه بر اشاره به رویکرد های امتدادی از سوی اندیشمندان به طرح مباحث بنیادی نیز بپردازد .
⭕️منظور از مباحث بنیادی نحوه مواجهه با #قرآن و #حدیث و تراث #کلامی ، #فلسفی ، #عرفانی ، #تفسیری ،#فقهی و #اصولی می باشد.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 #گفتار دوم : مبنای معرفت شناختی
💢 آدمی از زمانی که چشم به جهان می گشاید و جهان پیرامون خود را بررسی می کند؛ در می یابد که نسبت به بخش هایی از جهان آگاهی دارد و اشیایی را مشاهده می کند و علومی به دست می آورد و می یابد که در اطراف او موجوداتی هستند و این عالم ، در بردارنده کائناتی است که او نیز در زمره آنهاست.
⭕️ مسایل اصلی معرفت‌شناسی، وقتی ناظر به بررسی معرفت است، از این قرارند:
🔻 شرایط لازم و کافی معرفت کدامند؟ آیا معرفتْ باورِ صادقِ موجه است، یا باور صادقی است که معلول صادق‌ساز آن باور است، یا باور صادقی است که هیچ واقعیتی آن را نقض نکند؟
🔻 چه منابعی می‌توانند معرفت‌بخش باشند؟ یعنی کدام یک از این‌ها و تحت چه شرایطی می‌توانند برسازنده معرفت باشند: تجربه حسی، یادآوری، درون‌نگری، گواهی، شهودِ عقلی، تجربه دینی؟
🔻 معرفت چه ساختاری دارد؟ آیا معرفت ساختاری هرمی دارد، یعنی سلسله معرفت‌های استنتاجی به معرفت‌هایی می‌رسند که معرفت بودن‌شان از معرفتی دیگر اخذ نشده‌است؟ آیا معرفت ساختاری شبکه‌ای دارد، یعنی معرفت بودن هر باوری منوط به معرفت بودن باورهای دیگری است؟
🔻محدوده معرفت چیست؟ آیا برهان‌های شک‌گرایانه می‌توانند نشان دهند که درباره هیچ موضوعی، یا درباره برخی موضوع‌ها، چون اشیاء فیزیکیِ جهان خارج، نمی‌توان معرفت داشت؟
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
سخنراني_استاد_خسرو_پناه_در_اتاق_فکر_تحول_علوم_انساني.mp3
7.46M
📌 #اتاق_فکر_تحول_علوم_انسانی
💢 ارائه دهنده #استاد_عبدالحسین_خسروپناه
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
📌 معرفت شناسی ناظر به علوم انسانی
💢 توجه به این اصل معلوم می‌سازد که #انحصار روش‌شناختی فهم کنش‌های انسانی در روش تجربی، کاری نادرست است. بله اگر صرفاً بخواهیم ظواهر محسوس و قابل مشاهده از کنش‌های انسانی را بشناسیم طبیعتاً ابزار فهم آن #منحصر در #تجربه خواهد بود اما آیا کنش‌های انسانی فقط همین ظواهر و نمودهای بیرونی است؟ رابطه‌ی ظواهر رفتاری انسان با حالات باطنی و درونی او را به چه صورت باید کشف کرد؟ آیا می‌توان با استناد به مشاهدات و محسوسات آنها را فهمید؟ تأثیرپذیری کنش های انسان از باورها و ارزش‌های او را آیا می‌توان از راه حس و تجربه کشف کرد؟
⚠️ جلسه #پانزدهم متاسفانه ضبط نشده است.
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
01 Marefatshenasi (10).mp3
7.59M
📌 معرفت شناسی ناظر به علوم انسانی
💢 ارائه دهنده #استاد_مجتبی_مصباح_یزدی
⭕️ #جلسه_اول
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
02 Marefatshenasi (1).mp3
6.75M
📌 معرفت شناسی ناظر به علوم انسانی
💢 ارائه دهنده #استاد_مجتبی_مصباح_یزدی
⭕️ #جلسه_دوم
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
03 Marefatshenasi (2).mp3
6.38M
📌 معرفت شناسی ناظر به علوم انسانی
💢 ارائه دهنده #استاد_مجتبی_مصباح_یزدی
⭕️ #جلسه_سوم
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami
04 Marefatshenasi (1).mp3
5.93M
📌 معرفت شناسی ناظر به علوم انسانی
💢 ارائه دهنده #استاد_مجتبی_مصباح_یزدی
⭕️ #جلسه_چهارم
لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️
🆔 @olum_ensani_eslami