9⃣3⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ ﴿۴﴾
دو نکته:
نکته اول
این استثنا (إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ) ، استثنا از اسوه نیست
یعنی چنین نیست که همه رفتار حضرت ابراهیم علیه السلام اسوه باشد، الا سخنش به پدرش. یعنی از (لقد کان لکم اسوة حسنة) استثنا نشده، بلکه از (قالوا) استثنا شده است: اذ قالوا لقومهم. یعنی هم در اعلان برائت اسوه است، هم در لاستغفرن لک. یعنی اگر چنین شرایطی باشد، شما هم باید همین کار را بکنید؛ یعنی اگر طرف مقابل، زمینههایی برای ایمان آوردن دارد آنجا لازم نیست شما کینهتوزی کنید، باید نرمش به خرج دهید.
استثنا از قال یعنی: به دشمنان گفته بودند، ما از شما بیزاریم، اما ابراهیم به پدرش نگفته بود من از تو بیزار هستم برای اینکه او در آن موقع، دشمنیاش قطعی نبود. بعداً که دشمنی وی آشکار شد، از او تبری جست: (وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ. توبه ١١۴)
نکته دوم
حضرت ابراهیم وعده میدهد که من طلب مغفرت میکنم. و برای اینکه آزر باور کند، میگوید: (انه کان بی حفیا) یعنی خدا نسبت به من لطف خاصی دارد. اگر من استغفار کنم، خدا تو را میبخشد. در اینجا آزر را به سمت هدایت تشویق میکند. (قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا ﴿مریم/۴۷﴾)
از اینجا معلوم میشود گفت و گویی بین آزر و حضرت ابراهیم(ع) شکل گرفته که کینه آمیز و از روی دشمنی نبوده، ابراهیم(ع) داشته کمکم او را نرم میکرده و امید میداده، که اگرچه بتتراش بودی، نگران گذشتهات نباش، اگر ایمان بیاوری من هم برایت از خدا طلب مغفرت میکنم.
اما در یک جا داریم که حضرت ابراهیم علیه السلام برای پدرش درخواست مغفرت میکند: رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ ﴿ابراهیم/۴۱﴾ "والدی" تثنیه است، استغفاری که ابراهیم ع کرده، برای والدینش بوده یعنی پدر و مادر صلبیاش، که چون موحد بودهاند مشکلی ندارد. اما برای آزر که اب او بوده، استغفار نکرده است. در سوره توبه هم نمیفرماید که استغفار محقق شده است.
پس حضرت ابراهیم ع از قاعده برائت کوتاه نیامده و لغزشی نداشته است.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/6
💯 @bayyenat313
0⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅ آیه ۴ سوره مبارکه ممتحنه
رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ
این بخش ادامه ی کلام حضرت ابراهیم (علیه السلام) و یاران او است که: قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ.
بعد از این با خدا مناجات میکنند: رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ
در اینجا دو مبنای عملی را مطرح می کنند یکی#توکل و دوم #انابه.
و نیز یک مبنای علمی و نظری: و الیک المصیر. این نهضت حرکتی است بهسوی خدا.
یعنی در مسیر مبارزه با کفار که در آغاز سوره خدای تعالی فرمود این کفار را که دشمن من و شما هستند ولی نگیرید و با آنها ارتباط مودت به این شکل که به اونها علاقه داشته باشید نشان ندهید. بخاطر کفری که دارند و عملا هم با شما دشمنی کردند.
و شما و پیامبرتان را به خاطر ایمانتان از شهر بیرون کردند.
بعد فرمود اسوه عملی برای این برائت حضرت ابراهیم و یارانش هستند که به قومشان که با آنها دشمنی داشتند و کافر بودند اینچنین گفتند که ما از شما و از معبودان شما و از تفکر شما بیزاریم و نسبت به شما کافریم. (و گفتیم این کفر در مقابل انس و آرامش است.) یعنی نسبت به شما ما حالت آرامش نداریم و بین ما و شما دشمنی و عداوت و بغض ابدی هست و تنها راه این است که به خدای یگانه ایمان آورید.
در این مسیر مبارزه و برائت مشخص است که ایستادن در مقابل دشمنان و قدرت مندان کار راحتی نیست و همراه با آرامش نیست و سختی ها و گرفتاری ها و مبازره و جنگ به همراه دارد.
این سختی ها و گرفتاری ها نیاز به این دارد که این مومنین تکیه گاهی داشته باشند و اینجا اعلام می کنند که تکیه گاه ما تو هستی و توکل ما بر توست و تو وعده دادی که کمک می کنی و اگر ما در راه تو باشیم راه ها را برای ما باز می کنی و پشتیبان ما هستی. ما به این قول های تو اعتماد کردیم و به قدرت لایزال تو تکیه کردیم.
این دعا با ربنا شروع می شود و ما عادت داریم که بعد از ربنا درخواستی داشته باشیم.
اینجا در خواستی علی الظاهر نیست بلکه یک گزاره ی اخباری است یک اعلام است: ربنا علیک توکلنا .
این دعا نیست و اِخبار است ولی متضمن معنای دعاست یعنی در واقع با یک بیان لطیفی و با یک بیانی که رضایت و نظر رحیمانه مخاطب را جلب کنه بیان می کند که ما به تو توکل کردیم یعنی تو هم وعده هایی که دادی محقق کن با قدرت بی نهایتی که داری ما را در این راه کمک کن.
و این توکل یکی از مبانی عملی نهضت و مبارزه است بدون توکل انسان در سختی ها سست می شود و احتمال دارد شکست بخورد.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
1⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅ مورد بعدی #انابه است
انابه به #بازگشت_پی_در_پی گفته می شود الیک انبنا
یعنی ما بالاخره انسان و ضعیف و ناقص هستیم و وقتی که یک مرتبه دشمن هجوم می آورد و سختی ها زیاد می شود ممکن است در دل ما ترس و ضعف ایجاد شود و چون بیان، بیان جمعی است دارد در واقع لسان جمع را بیان می کند و ممکن است در بین اینها کسانی باشند که هرگز تزلزل ندارند و هیچ خم به ابرو نمی آورند ولی لسان، لسان جمع است بالاخره در بین این مردم و کسانی که در مسیر حق هستند همه یک دست نیستند بعضی ها سست می شوند و زبان به گله باز می کنند.
می گوید ما انسانیم جمع ما به شکلی است که برخی این ضعف ها را نشان می دهند ولی ادب دعا اقتضا میکند که حتی کسانی که ذره ای هم تزلزل درونشان ایجاد نمی شود نگویند خدایا ما اینگونه نیستیم و یاران ما که ضعیف شدند رو ببخش، بلکه ادب دعا اقتضا می کند که انسان خودش رو برتر از دیگران نبیند و خود را همراه دیگران کند.
در حدیث قدسی خطاب به حضرت موسی(ع) هست که میفرماید برای این گناه کاران استغفار کن و کن کاحدهم
نگو خدایا گناهکار ها را ببخش بلکه بگو خدایا ما را ببخش ما گناه کاریم یعنی خودت را جدا مکن.
لذا اینجا انابه رو هم به جمع نسبت میده یعنی همه ی ما به سوی تو انابه می کنیم
یعنی در جمع ما ضعف هست سستی هست گلایه هست و گاهی هم ممکن است یک جایی مسیر رو اشتباه برویم ولی به تو بازگشت می کنیم یعنی اولا به تو اتکا می کنیم و ثانیا از تو می خواهیم که ما را در مسیر درست قرار بدهی.
و این یکی از مبانی حرکت در نهضت الهی است که این مبارزان و مجاهدان اولا نباید مغرور شوند و نباید خیال کنند که کارشان همیشه درست است و این غرور آنها را به بیراهه نکشاند بلکه دائم به خدا تکیه کنند و بدانند هر موفقیتی که دارند از جانب خداست نه از جانب خودشان و ممکن است اگر به خودشان واگذار شوند مسیر انحرافی را بروند برای همین دائم باید به خدا انابه کنند.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
2⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅و الیک المصیر هم یک مبنای اعتقادی است یعنی ما باید بدانیم که در نهایت در پیشگاه تو حاضر خواهیم شد این توجه باعث می شود انسان همیشه کاری کند تا موقعی که در پیشگاه الهی قرار گرفت پاسخ مناسب داشته باشد و خلاصه بتواند بگوید خدایا من در حد توانم آنچه را تو خواسته بودی عمل کردم.
این توجه باعث می شود که در عمل هم انسان سختیها را تحمل کند و در این مسیر دائم خود را متهم کند و به تن آسودگی و راحتی فکر نکند بلکه همیشه بیاد بیاورد که مسیرش بسوی خداست و در پیشگاه او قرار خواهد گرفت.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
3⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
پروردگارا، ما را مایه فتنه و امتحان کافران مگردان و پروردگارا، ما را بیامرز که تنها تویی که (بر هر کار) بسیار مقتدری و (به صلاح خلق) کاملا آگاهی.(سوره مبارکه ممتحنه،آیه ۵)
کلمه #فتنه به معنای #گداختن است.
و اقرار به ایمان همراه با در سختی قرار گرفتن می باشد، چون وقتی می گوییم خدا را قبول داریم باید در مقابل ظالمین و مستکبرین بایستیم چون اگر قرار باشد فقط خدا و قانون خدا اجرا شود این با منافع آنها ناسازگار هست و آنها در برابر انسان می ایستند و حتما این اتفاق می افتد پس این فتنه و گداخته شدن است که در آن امتحان وجود دارد.و در بیشتر آیات هست که مومن به فتنه می افتد و مورد آزمایش قرار می گیرد.
از جهت دیگر نیز تفسیر میشود که خدایا ما در مواجهه با آنها خطا نکنیم که به نفع آنها تمام بشود .
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
4⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅یکی دیگر از مصادیق ایجاد فتنه ایجاد تزلزل و اضطراب در نظام و حاکمیت اسلامی است و از مصادیق دیگر فتنه این است که امور جامعه را برای رهبری دگرگون جلوه دهند و در نتیجه رهبری جامعه تصمیم اشتباه بگیرد.
و از مصادیق دیگر فتنه این است که از آیات متشابه قرآن استفاده می کنند تا در جامعه تزلزل ایجاد کنند و فضای آرامش جامعه را از بین ببرند.
✅هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ ۗ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ
اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرد. بعضى از آيهها محكماتند، اين آيهها امالكتابند، و بعضى آيهها متشابهاتند. امّا آنها كه در دلشان ميل به باطل است، به سبب فتنهجويى و ميل به تأويل از متشابهات پيروى مىكنند، در حالى كه تأويل آن را جز خداى نمىداند. و آنان كه قدم در دانش استوار كردهاند مىگويند: ما بدان ايمان آورديم، همه از جانب پروردگار ماست. و جز خردمندان پند نمىگيرند.(آیه 7 سوره آل عمران)
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
5⃣4⃣ #تفسیر_سوره_ممتحنه
✅...وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
خدایا اگر هم در این مسیر دچار خطایی شدیم و جاهایی کوتاه آمدیم که باعث شد آنها برما مسلط شوند و چیز هایی از دست بدهیم . اینها را برای ما جبران کن یعنی آنها بر ما مسلط نشوند و دیگر این اتفاقات برای ما نیفتد پس غفران به معنای از بین بردن آثار آن اتفاق است که بخشیدن هم در آن هست ولی اینجا اینها این بخشش را نمی خواهند بگویند.
و می گویند چون تو عزتمند و حکیم هستی ما این درخواست را از تو داریم.
در نتیجه غفران یعنی با پوشاندن عواقب کارهایی که بعضی از ما کردند ما را مورد فتنه ی کفار قرار نده چون تو قدرتمند و حکیم هستی.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆401/12/20
💯 @bayyenat313
استاد حیدری:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا
(الاسراء /۸۲)
وَنُنَزِّلُ ...عطف بر جاءالحق از آیه ۸۱ سوره اسراء ( و قل جاءالحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا) است
یعنی بعد از آمدن حق و رفتن باطل ها از قرآن چیزی که شفاء و رحمت است نازل میکنیم (حق بودن هر صاحب حقی به سبب حق بودن ولایت است)
ننزل به صیغه ی جمع متکلم آورده شده تا تعظیم و بزرگداشت حضرت رسول الله باشد
زیرا که بعد از آمدن حق با ولایت مطلقه متحد میشود که عبارت از مشیت است که آن به صورتی شامل همه ی موجودات است با این حال خداوند خواسته نفس پیامبر صلی الله علیه و آله را با حق نازل شده شریک گرداند
من القرآن ..از قرآن چیزی که شفا و رحمت است مقصود از کتاب تدوینی یا مقام جمع است که همان مقام محمود است
ما هو شفاء...چیزی که شفای بدن و روح از هر آفت و درد است زیرا آنچه از مقام جمع نازل شده از هر نقص و آفتی پاک و پاکیزه باشد شفاء برای کسی است که به قرآن استشفاء کرده و به کسی که قرآن بر او نازل شده متصل شود
ولا یزید الظالمین الا خسارا ...و قرآن در مورد ظالمین جز زیان چیزی نخواهد بود زیرا آنان مانند جنس فاسد شده هستند که زیاد تابیدن آفتاب جز تعفن چیزی به بار نمیآورد
آخرین آیه سوره #ضحیٰ(آیه ۱۱-صفحه۵۹۶)
وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ
و از نعمت پروردگار خويش [با مردم] سخن گوى
@TafsireRuzane
🔺تحديث نعمت به معناى ذكر و ياد آورى و نشان دادن آن است ، حال يا به زبان و يا به عمل ، و اين عمل شكر نعمت است .
🔹بازگو کردن نعمات به دیگران ، در صورتى كه به عنوان شكر و سپاس الهى ، و نـه بـه عـنـوان افـتـخار برترى جوئى انجام گيرد، علاوه بر اينكه انسان را در مقام عبوديت پروردگار تكامل مى بخشد و اثرات مثبت اجتماعى دارد، در روح و جان خود انسان نيز اثر آرام بخشى مى گذارد.
🔺يـادآورى نـعـمـتـهـاى خـدا سـبب مى شود كه انسان كمبودها را كمتر احساس كند، و از بيماريها شكوه نكند چرا كه بر سلامت اعضاء ديگر خود شكرگزار است .
🔹بیان نعمات خدا که نصیب ما شده، هم برای خودمان، از نظر تلقین مثبت، خوب است و هم برای دیگران آموزنده است.
🔺ايـنـگونه افراد در سختيها و طوفانهاى زندگى گرفتار يأس و نوميدى و اضطراب و ناراحتى نمى شوند روحى آرام و قلبى مطمئن دارند و توان آنها در مبارزه با مشكلات زياد است .
🔹اين سنت افراد سخاوتمند و كريم است كه وقتى نعمتى به آنها روى آورد بازگو مى كنند و شكر خدا را بجا مى آورند، و عملشان نيز تأييد و تأكيدى است بر اين حقيقت ، به عكس بخيلان دون همت كه دائما ناله مى كنند، و اگر دنيا را نيز به آنها بدهى اصرار در پرده پوشى بر نعمتها دارند، چهره آنها فقيرانه ، و سخنانشان آميخته با آه و زارى و عملشان نيز بيانگر فقر است !
پایان سوره ضحیٰ
@TafsireRuzane
❤️ اَللَّهُمَّ مَا بِنَا مَنْ نِعْمَة فَمِنْک. هرچه داریم از تو داریم نعمتهايت بيش از آن است كه بتوان آنها را بازگو كرد، آنها را از ما سلب مكن ، و به كرمت بيفزا.
هدایت شده از 🇮🇷وصیتنامه✌️🇵🇸
امیرالمومنین علی ع: کسـی که یک ششم شب را به عبـادت بپردازد، نامـش در زمـره بـازگشتـگان به سوی خـدا ثبت شود و گنـاهـان قبـل و بعـد او بخشیـده خواهـد شـد.
#نمازشب