اسباب و الفاظ دال بر معنا:
اعراب و غیر اعراب مثل ماده کلمه یا وزن آن
معانی اعرابی نظیر فاعلیت و مفعولیت و...
این معانی بر حروف عارض نمی شود و لذا حروف مبنی بالاصاله اند.
#تنازع
#تنوع-عامل در باب #تنازع
#تنازع_در_قرآن
#فراوانی-تنازع_در_قرآن
بسیار شنیده می شود که #تنازع در #قرآن کاربرد چندانی ندارد.
در این پیام قصد دارم با فهرست کردن آیات قرآن، #فراوانی کاربرد #اسلوب_تنازع و تنوع در #عامل را نیز نشان دهم.
#توجه:
برای توضیح آیات ذیل به البحر المحیط اثر ابوحیان؛ و تفسیر کشاف نوشته زمخشری؛ و التبیان فی إملاء ما من به الرحمن تألیف عکبری و الجمل زجاجی و الدر المصون نگاشته سمین حلبی مراجعه شود.
متنازعین فعل باشند:
1 - كلوا واشربوا من رزق الله [2: 60].
2 - واذكر ربك كثير وسبح بالعشي والإبكار [3: 41].
3 - وليخش الذين لو تركوا من خلفهم ذرية ضعافا خفوا عليهم فليتقوا الله [4: 9].
4 - يريد الله ليبين لكم ويهديكم سبل الذين من قبلكم [4: 26].
5 - وحاجه قومه قال أتحاجوني في الله [6: 8].
6 - لقد تقطع بينكم وضل عنك ما كنتم تزعمون [6: 94].
7 - قل تعالوا أتل ما حرم ربكم عليكم [6: 151].
8 - فذروها تأكل في أرض الله [7: 73].
9 - وأمر قومك يأخذوا بأحسنها [7: 145].
10 - وإذا تتلي عليهم آياتنا قالوا قد سمعنا لو نشاء لقلنا مثل هذا [8: 31].
11 - ثم انصرفوا صرف الله قلوبهم بأنهم قوم لا يفقهون [9: 127].
13 - كتاب أحكمت آياته ثم فضلت من لدن حكيم خبير، ألا تعبدوا إلا الله [11: 1 - 2].
14 - قال إني أشهد الله واشهدوا أني بريء مما تشركون [11: 54].
15 - يقدم قومه يوم القيامة فأوردهم النار [11: 98].
16 - نحن نقص عليك أحسن القصص بما أوحينا إليك هذا القرآن [12: 3].
17 - شاكرا لأنعمه اجتباه وهداه إلى صراط مستقيم [16: 121].
18 - ولقد آتينا موسى تسع آيات بينات فاسأل بني إسرائيل إذ جاءهم فقال له فرعون [17: 101]. (بنابر برخی قراءات/تفسیر البحر المحیط)
19 - يا أيها الذين آمنوا اذكروا الله ذكرا كثيرا، وسبحوه بكرة وأصيلا [33: 41 - 42].
20 - لا ترفعوا أصواتكم فوق صوت النبي ولا تجهروا له بالقول كجهر بعضكم لبعض أن تحبط أعمالكم [49: 2].
22 - عبس وتولى أن جاءه الأعمى [80: 1 - 2].
23 - آتوني أفرغ عليه قطرا [18: 96].
24 - يستفتونك قل الله يفتيكم في الكلالة [4: 176].
25 - ويرسل الصواعق فيصيب بها من يشاء [13: 13].
26 - وإنه كان يقول سفيهنا على الله شططا [72: 4].
متنازعین وصف باشند:
1 - رسلا مبشرين ومنذرين لئلا يكون للناس على الله حجة بعد الرسل [4: 165].
2 - إن أنا إلا نذير وبشير لقوم يؤمنون [7: 188].
3 - وإن أدري أقريب أم بعيد ما توعدون [21: 109].
یکی از متنازعین فعل و دیگری وصف باشد:
1 - فنادته الملائكة وهو قائم يصلي في المحراب [3: 39].
2 - واخشوا يوما لا يجزي والد عن ولده ولا مولود هو جاز عن والده شيئا [31: 33].
#متنازعین مصدر باشند:
1 - ولكم في الأرض مستقر ومتاع إلى حين [2: 36]. أعمل الثاني، البحر 1: 164.
2 - وعلى المولود له رزقهن وكسوتهن بالمعروف [2: 233].
3 - ولكن تصديق الذي بين يديه وتفصيل الكتاب لا ريب فيه من رب العالمين [10: 37]. (تفسیر کشاف)
4 - فشهادة أحدهم أربع شهادات بالله [24: 6]. (تفسیر البحر المحیط و املاء ما منّ به الرحمن)
5 - تبصرة وذكرى لكل عبد منيب [50: 8].
6 - هدى وبشر للمؤمنين [2: 97، 27: 2].
7 - هدى وموعظة للمتقين [3: 138، 5: 46].
8 - نورا وهدى للناس [6: 91].
9 - هدى ورحمة لقوم يؤمنون [7: 52 - 203].
10 - هدى ورحمة للمؤمنين [10: 57، 27: 77].
11 - هدى ورحمة لقوم يؤمنون [12: 111، 16: 64].
12 - هدى وبشرى للمسلمين [16: 102].
13 - هدى ورحمة للمحسنين [31: 3].
14 - هدى وذكرى لأولى الألباب [40: 54].
15 - وهدى ورحمة لقوم يوقنون [45: 20].
#متنازع ها سه مصدر باشند:
1 - ونزلنا عليك الكتاب تبيانا لكل شيء وهدى ورحمة وبشرى للمسلمين [16: 89].
یکی از #متنازعین فعل و دیگری مصدر باشد:
1 - لقد سمع الله قول الذين قالوا، إن الله فقير [3: 181].
2 - وكذلك أخذ ربك إذا أخذ القرى وهي ظالمة [11: 102].
3 - سبحانه وتعالى عما يشركون [16: 1، 10: 18، 30: 40].
4 - والله خلقكم ثم يتوفاكم ومنكم من يرد إلى أرذل العمر لكيلا يعلم بعد علم شيئا [16: 70].
5 - سبحانه وتعالى عما يقولون علوا كبيرا [17: 43].
6 - سبحانه وتعالى عما يصفون [6: 10].
7 - وجعلناه هدى لبني إسرائيل [33: 23].
8 - ويدرأ عنها العذاب أن تشهد أربع شهادات بالله إنه لمن الكاذبين [24: 8].
یکی از #متنازع ها فعل و دو متنازع دیگر مصدر باشند:
1 - فأغرينا بينهم العداوة والبغضاء إلى يوم القيامة [5: 14].
یکی از #متنازعین اسم فعل و دیگری فعل باشد:
1 - هاؤم اقرءوا كتابيه [69: 19].
کانال #دروس_الشباب
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB
#عکس_العمل امام #علی علیه السلام در مقابل #سب_مخالفین ایشان توسط #شیعیان و محبین حضرت:
نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 323
206 و من كلام له ع و قد سمع قوما من أصحابه يسبون أهل الشام أيام حربهم بصفين
إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِينَ وَ لَكِنَّكُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَكَرْتُمْ حَالَهُمْ كَانَ أَصْوَبَ فِي الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِي الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَكَانَ سَبِّكُمْ إِيَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى يَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ يَرْعَوِيَ عَنِ الْغَيِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِه
________________________________________
شريف الرضى، محمد بن حسين، نهج البلاغة (للصبحي صالح)، 1جلد، هجرت - قم، چاپ: اول، 1414 ق.
نهج البلاغة / ترجمه شهيدى ؛ متن ؛ ص240
206 و از سخنان آن حضرت است چون شنيد كه گروهى از ياران او شاميان را در جنگ صفين دشنام مىگويند.
من خوش ندارم شما دشنامگو باشيد.
ليكن اگر كردههاى آنان را بازگوييد، و حالشان را فراياد آريد به صواب نزديكتر بود و در عذرخواهى رساتر.
و به جاى دشنام ،بگوييد: خدايا ما و آنان را از كشته شدن برهان! و ميان ما و ايشان سازش قرار گردان و از گمراهىشان به راه راست برسان!
تا آن كه حق را نمىداند بشناسد و آن كه براى دشمنى مىرود و بدان آزمند است باز ايستد.
________________________________________
شريف الرضى، محمد بن حسين - شهيدى، جعفر، نهج البلاغة / ترجمه شهيدى، 1جلد، شركت انتشارات علمى و فرهنگى - تهران، چاپ: چهاردهم، 1378 ش.
#نحو_تکمیلی (#نحو_الشباب)
https://eitaa.com/NAHV_ALSHABAB
هدایت شده از موسسه ولاء صدیقه کبری علیها السلام
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
هشدار به حوزه علمیه؛ جوانان را دریابید!
🔹 حضرت آیت الله نجم الدین طبسی:
♦بگذارید صریح باشیم! ما (حوزه علمیه) کمکاری کردیم در این قضیه!
♦ما به این نسل نرسیدیم! اینها بچههای خود ما هستند.
♦دشمنان میدانند که دارند چکار میکنند و برای آنها فکرها کردهاند...
🔶عبرت بگیریم از حکایت تلخ غفلت حوزه علمیه نجف و به خاک و خون کشیده شدن طلاب و فضلا توسط
حضرت آیت الله نجم الدین طبسی
حکایت تلخ غفلت حوزه نجف و به خاک و خون کشیده شدن طلاب نجف!
#حوزه_نجف
#تبلیغ
#حجاب
#جوان
www.velaseddighah.com
@velaseddighah
دروس الشباب
هشدار به حوزه علمیه؛ جوانان را دریابید! 🔹 حضرت آیت الله نجم الدین طبسی: ♦بگذارید صریح باشیم! ما (ح
#عذر_خواهی
#هشدار
#پیام_غیر_درسی
با توجه به قضاوت عجولانه برخی بزرگ نمایان حوزه درباره مهسا امینی و سکوت در قتل بسیجیان و طلاب و قرآن سوزی😪 و موضع گیری ریاکارانه برخی دیگر بعد از هشدار رهبری معظم (حفظه الله) مجبور شدم این پیام روشنگرانه را ارسال کنم تا حداقل برخی کوته فکران و بی بصیرتان نسبت به نظام اسلامی، کمی بر آینده و دنیای خویش بترسند.
#فعل
#معنای_فعل
#اغراض استفاده از #فعل
برخی از اهداف کاربرد فعل در زبان عربی:
1- دلالت بر #وقوع_فعل (این غرض اصلی و اولیه استعمال افعال می باشد)
2- #مشارفت و #نزدیک بودن وقوع فعل، نظیر آیات ذیل:
وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَ [البقرة: 231] (فبلغن: در شُرُف اتمام عده بودند)
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً وَصِيَّةً لِأَزْواجِهِمْ [البقرة: 240] (یتوفون: در حال مرگ قرار می گیرند)
وَ لْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً [النساء: 9] (تركوا: در معرض ترک کردن هستند)
3- #إرادۀ انجام فعل (این مرود، غالبا بعد از ادات شرط قرار می گیرد) مانند آیات ذیل:
فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ [النحل: 98]، إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا [المائدة: 6]، وَ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ [البقرة: 117] و [آل عمران: 47]، وَ إِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ [المائدة:42]، وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ [النحل: 126]، إِذا تَناجَيْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ [المجادلة: 9]، إِذا ناجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا [المجادلة: 12] الآية، إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَ [الطلاق: 1]
و اما نمونه کاربرد فعل در این معنا بدون اینکه بعد از ادات شرط قرار بگیرد:
فَأَخْرَجْنا مَنْ كانَ فِيها مِنَ الْمُؤْمِنِينَ * فَما وَجَدْنا فِيها غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ [الذاريات: 35- 36] (فأخرجنا: أردنا الإخراج)
وَ لَقَدْ خَلَقْناكُمْ ثُمَّ صَوَّرْناكُمْ ثُمَّ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ [الأعراف: 11] از آنجا که «ثم» برای دلالت بر ترتيب و فاصله است؛ باید فعل «خلقنا» و «صوّرنا» به معنای (إرادۀ خلق) و ارادۀ تصوير) باشد تا مشکل معنایی پیش نیاید و گرنه معنا این می شود: شما را خلق کردیم و سپس بعد از مدتی تصویرگری نموده و به شما شکل و فرم دادیم.
آیۀ «وَ كَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها فَجاءَها بَأْسُنا» [الأعراف: 4] أي: أردنا إهلاكها، و «ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى» [النجم: 8] أي: أراد الدنو من محمد عليه الصلاة و السّلام، فتدلى فتعلّق في الهواء، از همین قبیل است.
4- #قدرت بر انجام فعل؛ مانند: وَعْداً عَلَيْنا إِنَّا كُنَّا فاعِلِينَ [الأنبياء: 104]، فاعلین أي: قادرين على الإعادة.
#نحو_تکمیلی (#نحو_الشباب)
https://eitaa.com/NAHV_ALSHABAB
#ضرورت_شعری
نظامی گنجوی در شعری گفت:
چو بر دریا زَنَد تیغ بلا، لَک (به فتح لام)
به ماهی گاو گوید کَیفَ حَالَک (به فتح لام)
شخصی بر او اعتراض کرد که بر حسب قاعده نحوی، بعد از «کیفَ» باید «حالُک» به ضم لام باشد و در این صورت قافیه دو مصراع به هم می خورد!
نظامی جواب داد:گاو نحو نمی داند.
#نحو_تکمیلی (#نحو_الشباب)
https://eitaa.com/NAHV_ALSHABAB
#مناظرۀ_ادبی
#استدلال #پیامبر (صلی الله علیه و آله) به #قواعد_نحوی
#استعمال_«ما»_موصوله برای #غیر_عاقل
#استعمال_«مَن»_موصوله برای #عاقل به #نص_روایت
گاهی مخالفین اسلام بر #قرآن #اشکال_ادبی می گرفتند و پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین در پاسخ آنها به #قواعد_ادبی تمسک می کردند، که یکی از این موارد را با هم مرور می کنیم:
كنز الفوائد ؛ ج2 ؛ ص186
فصل
جَاءَ فِي الْحَدِيثِ أَنَّ قَوْماً أَتَوْا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالُوا لَهُ أَ لَسْتَ رَسُولًا مِنَ اللَّهِ تَعَالَى
قَالَ لَهُمْ بَلَى
قَالُوا لَهُ وَ هَذَا الْقُرْآنُ الَّذِي أَتَيْتَ بِهِ كَلَامُ اللَّهِ تَعَالَى قَالَ نَعَمْ
قَالُوا فَأَخْبِرْنَا عَنْ قَوْلِهِ #«إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَها وارِدُونَ» (سورة الأنبياء: 98) إِذَا كَانَ مَعْبُودُهُمْ مَعَهُمْ فِي النَّارِ فَقَدْ عَبَدُوا الْمَسِيحَ ع أَ فَنَقُولُ إِنَّهُ فِي النَّارِ
فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ص :
إِنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ الْقُرْآنَ عَلَيَ بِكَلَامِ الْعَرَبِ
وَ الْمُتَعَارَفُ فِي لُغَتِهَا وَ عِنْدَ الْعَرَبِ أَنَّ «مَا» لِمَا لَا يَعْقِلُ وَ «مَنْ» لِمَنْ يَعْقِلُ وَ الَّذِي يَصْلُحُ لَهُمَا جَمِيعاً
فَإِنْ كُنْتُمْ مِنَ الْعَرَبِ فَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ هَذَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَى «إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ» يُرِيدُ الْأَصْنَامَ الَّتِي عَبَدُوهَا وَ هِيَ لَا تَعْقِلُ
وَ الْمَسِيحُ ع لَا يَدْخُلُ فِي جُمْلَتِهَا لِأَنَّهُ يَعْقِلُ
وَ لَوْ قَالَ «إِنَّكُمْ وَ مَنْ تَعْبُدُونَ» لَدَخَلَ الْمَسِيحُ ع فِي الْجُمْلَةِ
فَقَالَ الْقَوْمُ صَدَقْتَ يَا رَسُولَ اللَّهِ
________________________________________
كراجكى، محمد بن على، كنز الفوائد، 2جلد، دارالذخائر - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1410 ق.
یعنی:
گنجينه معارف شيعه إماميه / ترجمه كتاب كنز الفوائد و التعجب ؛ ج2 ؛ ص200
فصل: مناظره كفار با رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله
در حديث آمده كه گروهى آمدند نزد رسول خدا (ص) و باو گفتند: آيا تو فرستاده از طرف خدا تعالى نيستى؟
بآنها فرمود: چرا.
باو گفتند: اين قرآن كه آوردى كلام خدا تعالى است؟
فرمود: آرى.
گفتند: بما توضيح بده از قول او كه (در آيه 98 سوره الأنبياء) فرموده:
«إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ»: راستش شما و هر آنچه ميپرستيد از جز خدا سنگريزه دوزخ باشيد، شما در آن وارد خواهيد بود.
و اگر معبود بت پرستان بهمراه آنان در دوزخند مسيح (ع) هم معبود ترسايانست تو گوئى در دوزخ است؟ رسول خدا (ص) فرمود: كه خدا قرآن را بر من فرو فرستاده بزبان عرب و در عرف و زبان عرب لفظ «ما» براى چيزهائى است كه عقل ندارند و لفظ «من» براى آنچه عقل دارد و لفظ «الذى» براى همه است و اگر شما عرب باشيد بايد اين را بدانيد خدا فرموده: «إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ» مقصودش بتها است كه ميپرستيدند و آنان بىعقل باشند و حضرت مسيح در آن درنيايد زيرا او عقل دارد و اگر «و من تعبدون» فرموده بود شامل مسيح (ع) بود آن قوم گفتند: يا رسول اللَّه درست گفتى.
#نحو_تکمیلی (#نحو_الشباب)
https://eitaa.com/NAHV_ALSHABAB
May 11
به پیشنهاد دوستان
برای اینکه مطالب کانال دربارۀ سایر #علوم_اسلامی نیز سخن بگوید،
نام کانال از #نحو_الشباب
به
#دروس_الشباب
تغییر داده شد.
لطفا با ما همراه باشید.
#دروس_الشباب
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB
#آیات_الأحکام #تفسیر
#فقه #احکام_حیض
#صرف #ادبیات_عربی
آيۀ 222 سورۀ بقره:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّسٰاءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لٰا تَقْرَبُوهُنَّ حَتّٰى يَطْهُرْنَ ...»
1- به اجماع فقهای امامیه و عامه، این آیه بيانگر وجوب کناره گیری از زن، در دوران حيض است.
2- عبارت «حَتّٰى يَطْهُرْنَ» دو گونه، با تشديد «طاء» (#یَطَّهَّرنَ) و بدون تشديد «طاء» (#یَطهُرنَ) قرائت شده است، امّا بيشتر قاريان آن را بدون تشديد قرائت كردهاند.
3- با توجه به اختلاف معنایی #باب_تفعّل و #ثلاثی_مجرد، دربارۀ زمان #پايان حرمت آميزش با زن، اختلاف شده است:
الف- بنا بر قرائت نخست، تنها پس از انجام غسل حیض، می-توان به زن نزدیک شد.
ب- بنا بر قرائت دوم، به محض قطع شدن خون حیض، می توان به او نزدیک شد.
4- فتواى مشهور، طبق قرائت دوم است.
5- برخى از واژۀ «أذى» استفاده كردهاند كه خون حيض نجس است.
#دروس_الشباب
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB