⚪️مکاتب فلسفه اسلامی 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص۲۶ ،۲۷ استاد فیاضی با سه مرحله ای کردن مسائل فلسفی تبیین دقیقی از تفاوت مکاتب سه گانه ارائه کرده اند. ایشان می فرمایند : هر مسئله فلسفی سه مرحله دارد . 1⃣یکی مرحله طرح مسئله است که مسئله ای در ذهن دانشمند طرح می شود. 2⃣مرحله دوم، اثبات و اقامه برهان است . 3⃣مرحله سوم نتیجه . نحله های فلسفی که ما در فلسفه اسلامی داریم یعنی مشاء و اشراق و حکمت متعالیه در مقام اثبات برهانی و استدلال عقلی مشترک اند. ولی فرق این سه در مرحله طرح مسئله: مشاء معمولا طرح مسئله را از عقل می گیرند. اما اشراق می گوید به عقل نباید اکتفا کرد و شهود باید باشد. فرق آخوند ملاصدرا با شیخ اشراق این است که یک قدم پا را فراتر می گذارد و می فرماید در مقام طرح مسئله نباید فقط به شهود و عقل اکتفا کنیم . وحی سرچشمه سرشاری است که می توانیم مسائلمان را از آن بگیریم. #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ضرورت بالقیاس از دیدگاه استاد فیاضی 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۲۳۰_۲۳۲ فیلسوفان سه مصداق برای ضرورت بالقیاس شمرده اند ۱. ضرورت بالقیاس معلول برای علت تامه: هر گاه علت تامه موجود شود، معلول نیز ضرورتا موجود خواهد شد. ۲.ضرورت بالقیاس علت ( اعم از علت تامه و ناقصه)برای معلول: هر گاه معلول موجود شود ، علت آن (اعم از علت تامه و ناقصه) ضرورتاً موجود خواهد بود. ۳.ضرورت بالقیاس یک معلول برای معلول دیگر که علت مشترک دارند : هر گاه یکی از آن دو معلول موجود شود ، معلول دیگر نیز بالضرورة موجود خواهد بود. از دیدگاه استاد فیاضی ، این سه قسم ضرورت بالقیاس در علت های غیر مختار (علت های مُوجَب) و معلولشان قابل پذیرش است. ولی در علت های مختار اگر چه قسم دوم درست است . اما قسم اول و سوم صحیح نیست. #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️تبیین اصطلاحات کلیدی 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۴۰ الی۵۱ ۱. لفظ : امری اعتباری است که با قرارداد فرد یا افرادی از اهل زبان ( به نحو وضع تعیینی ) یا به واسطه کاربرد عموم مردم و عرف جامعه (به نحو وضع تعینی)وضع می‌شود. ۲.مفهوم : بر اساس دیدگاه مورد قبول (دیدگاه صدرا) مفهوم، حالت حکایت گریی نفس از معنا است. ۳. معنا : حقیقتی است محقق در مصداق که مفهوم از آن حکایت می کند. ۴.مصداق : امری است که معنا بر آن صدق کرده و بر آن حمل می شوند و می تواند کلی یا جزیی باشد. ۵. فرد : مصداق متشخص و جزئی. فرد نیز مانند مصداق ، امری است که معنا بر آن صدق می کند ، ولی مخصوص آن معنای خاص نیست ، بلکه معانی متعددی به همین یک فرد موجودند. ۶.واقع : همان وجود به معنای اعم و نفس الامرِ معانی و مصادیق است. مثال : امری که روبه روی ماست و ما آن را می خوانیم لفظ (ک ت ا ب) نیز مفهومی دارد (حالت حکایت گری نفس ) و معنا یا محکی (ویژگی کتاب بودن) و همچنین مصداق و فردی (واقعیت رو به روی ما در خارج ) #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️چرایی اسلامی بودن فلسفه اسلامی 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۷۶ 🔰استاد فیاضی در این زمینه می فرمایند: فلسفه موجود ما از چهار جهت متاثر از اسلام است و لذا بحق فلسفه اسلامی است، نه آن طور که بعضی ها گفتند : چون متفکرانی که با این فلسفه آشنا بودند مسلمان بودند ، مسلمان بودند ، به این فلسفه می گوییم : اسلامی . خیر ، این به خاطر آن است که از خود اسلام متاثر است و از آن بهره گرفته است و در صدد تبیین و تقریر و تثبیت معارف اسلامی است. #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️انواع اثر گذاری اسلام بر فلسفه 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۷۳ الی ۷۵ از نظر استاد فیاضی ، اسلام دست کم از چهار جهت بر فلسفه اثر می گذارد: 1⃣جهت دهی و اهتمام به مسائل: فلسفه بحث از هستی و شناخت حقایق هستی است ولی چون مهم ترین مسئله برای یک مسلمان ، در شناخت حقایق هستی ، شناخت اصول های باورهای اسلامی همچون شناخت خداوند ، اوصاف و افعال خدا ، وحی و معاد است ؛ از این رو این مسائل به فلسفه او جهت می دهد. 2⃣اسلام، زمینه ساز پیدایی مسائل جدیدی در فلسفه می شود: مسائلی مانند بساطت خداوند متعال ، قضا و قدر ، لوح ، عرش ، کرسی ، حقیقت حشر ، حقیقت عذاب قبر و.... مسائلی است که در فلسفه یونان نبوده است و فیلسوفان ما چون مسلمان بودند و در اسلام این گونه مسائل وجود داشته ، آنها را وارد اسلام کرده اند. 3⃣ابداع استدلال های جدید: برهان صدیقین که نخست فارابی و سپس ابن سینا آن را مطرح کردند و بعدها هم ملا صدرا تقریر دیگری از آن دادند. همه آنها گفته اند که ما این برهان را از آیه :أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (آیه ۵۳ سوره فصلت) الهام گرفته ایم. 4⃣تصحیح مسائل فلسفی و زدودن خطاهای پیشین: درباره مسئله قدم عالم که از مسائل فلسفی پیش از اسلام است برخی از فلاسفه با پذیرش برخی قواعد فلسفی عالم رو قدیم می دانستند در حالی که حدوث زمانی عالم از ضروریات تمام ادیان است و منحصر به اسلام نیست. در این صورت فیلسوف درصدد بر می آید که حرف خودش را تصحیح کند و خطای خویش را برطرف کند. مطرح شدن مسئله حدوث دهری به نحوی تصحیح عقیده قبلی مبنی بر حدوث ذاتی بود. #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️حکایت مفهوم از محکی خود بالذات و بالفعل است. 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۴۱ ،۵۱ مقصود از حکایت ، نوعی دلالت است که فاعل شناسا بدون اعتبار و وضع واضع به طور ذاتی و بالفعل از دال ( مفهوم )به مدلول (محکی) منتقل می شود قید ذاتی در تعریف حکایت برای بیان این نکته است حکایت مفهوم از محکی به نحو وضعی و قراردادی مانند دلالت الفاظ بر معانی نیست. قید فعلی نیز بر این مطلب اشاره دارد که حاکی بودن مفهوم از معنا بدون هیچ شرط و مقدمه ای از محکی خود حکایت می کند و این حکایت شأنی نیست. توجه: نباید بالفعل بودن حکایت مفهوم از معنا را با واقع نمایی آن خلط کرد .واقع نمایی و صدق و کذب در رابطه بین معنا و واقع مطرح می شود و به مفهوم و حکایت آن از معنا ارتباطی ندارد #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️تفاوت های مفهوم و معنا 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۴۸ الی۵۱ 1⃣ مفهوم حالت حاکویت دارد و به نحو بالذات و بالفعل در حال حکایت از معنا است ولی معنا ، حقیقتی است محکیِ مفهوم. 2⃣ظرف مفهوم و موطن آن بر اساس دیدگاه مشائیان ذهن و براساس دیدگاه صدر المتالهین و استاد فیاضی صقع نفس است؛ اما موطن معنا ، موطن مصداقش است و موطن مصداق نیز یا همان نفس الامر است. 3⃣موطن مفهوم ثابت است و هیچ گونه تغییری نمی کند اما معنا موطن ثابتی ندارد ، بلکه در هر مصداقی متفاوت است. 4⃣مفهوم حکم پذیر نیست ولی معنا حکم پذیر است. 5⃣معنا از نظر مورد اعم از مفهوم است وبرخی معانی مفهوم ندارد مثل برخی صفات و معانی از خداوند متعال (صفات مستاثره و مکنونه خداوند)که در مصداق خداوند موجودند ولی هیچ مفهومی از آن ها وجود ندارد . 6⃣صدق و کذب در معنا است نه مفهوم صدق و کذب در مورد رابطه معنا با واقع مطرح می شود و ارتباطی با مفهوم و حکایت آن از معنا ندارد. #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ چهار تفسیر از اصالت وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۸۶_ ۸۷ 1⃣تفسیر مختار استاد فیاضی : وجود اصیل است و ماهیت در خارج به عین وجود و به تبع آن موجود است. 2⃣علامه طباطبایی : وجود اصیل است ولی ماهیت در خارج به عین وجود موجود نیست بلکه حد خارجی آن است، ماهیت صرفا حد وجود و نفاد و نهایت آن است، نه عین وجود. 3⃣ وجود اصیل است ولی ماهیت در ذهن ، ظهور و انعکاس ذهنیِ موجودات محدود است، نه عین وجود و نه حد خارجی آن. آیت الله جوادی آملی ؛ رحیق مختوم ج۳ ص۴۱۴ ، ۴۱۵/ عبدالرسول عبودیت ؛ درآمدی بر حکمت صدرایی ج ۱ ص ۷۷_۱۳۵ 4⃣وجود اصیل است اما ماهیت در ذهن ، ظهور و انعکاس ذهنیِ حد موجودات محدود است ، نه عین وجود و نه حد خارجی آن و نه ظهور ذهنیِ خود موجودات محدود. علامه مصباح یزدی ؛ آموزش فلسفه ج۱ درس ۲۶ ص۳۳۷ #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ تعریف و موضوع فلسفه 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۵۳ 🔰تعریف فلسفه: فلسفه دانشی است که از "موجود مطلق" یعنی موجود به ما هو مجود و احکام و عوارض آن بحث می کند. 🔰موضوع فلسفه : موجود بما هو موجود است. آنچه که شایان به ذکر است و از#نوآوری_های_مکتب_استاد_فیاضی محسوب می شود این است که موجود مطلقی که در اینجا گفته می شود با منظور سایر فیلسوفان فرق می کند که در بخش نکاتی در مورد موضوع فلسفه از دیدگاه استاد فیاضی به آن اشاره می کنیم. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ نکاتی در مورد موضوع فلسفه 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۵۳ الی۵۸ 📌نوآوری بیان شد که استاد فیاضی موضوع فلسفه را "موجود مطلق" می داند حال در اینجا به نکاتی اشاره می کنیم: 1⃣منظور استاد فیاضی از موجود مطلق با منظور سایر فلاسفه فرق می کند .موضوع فلسفه از نظر فیلسوفان موجود به معنای خاص است در حالی که موضوع فلسفه از دیدگاه استاد فیاضی " موجود به معنای اعم" است به نحوی که افزون بر موجود به معنای خاص ، شامل اعدام و اعتباریات نیز می شود.(وجود بمعنی اعم همان نفس الامر و واقع هست) لذا استاد فیاضی بخلاف سایر فیلسوفان بحث از اعدام و اعتباریات در فلسفه را استطردادی نمی دانند 2⃣منظور از موجود مطلق در اینجا(و پیش از اثبات اصالت وجود) به معنای واقعیت مطلق است لذا مباحث قائلین به اصالت ماهیت یا قائلین به تباین حقایق از فلسفه خارج نیست. 3⃣منظور از "موجود مطلق" مفهوم موجود نیست بلکه حقیقت واقعی آن است. 4⃣موضوع فلسفه بدیهی تصوری و تصدیقی است؛ از آن دسته بدیهی که امکان تعریف و استدلال بر آن وجود ندارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ بیان تفسیر استاد فیاضی از اصالت وجود(۱)؛ وجود اصیل است و ماهیت در خارج به عین وجود و به تبع آن موجود است. 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۸۶ الی۹۸ 📌نوآوری مقدمات تفسیر 1⃣واقعیت شخصی در عالم محقق است. 2⃣از آن واقعیت دو مفهوم انتزاع می شود ؛ یکی مفهوم وجود یا هستی و مفهوم دیگر که حاکی از ماهیت است. مثلا هر گاه انسان با واقعیتی نظیر کتاب رو به رو شدیم دو سنخ مفاهیم در ذهن پدید می آید یکی مفهوم وجود و دیگر مفاهیمی نظیر جسم ، کتاب و.. که حاکی از ماهیت است. 3⃣ از آنجا که هر واقعیتی دو مفهوم دارد ، دو معنا خواهد داشت . 4⃣مفهوم وجود و مفهوم ماهیت ، غیر از هم اند. 5⃣معنای وجود و ماهیت نیز غیر یکدیگرند. 6⃣منظور از وجود در بحث اصالت وجود حقیقت وجود است. 7⃣منظور از ماهیت در محل بحث هر معنایی غیر از وجود است که امکان اتصاف به موجودیت را دارد. 8⃣منظور از اصالت در محل بحث ، تحقق بالذات است و مقصود از بالذات نیز چیزی است که نه بالعرض(در بالعرض محمول به واسطه در عروض بر موضوع حمل می شود :ناودان جاری است؛ اسناد جریان به ناودان بالعرض است) است و نه بالتبع(در بالتبع محمول به واسطه در ثبوت برموضوع حمل می شود: ظرف چرب است اسناد چربی به ظرف بالتبع است). 9⃣مقصود از اعتباری در محل بحث آن است که شی در عالم اعتبار محقق است نه در عالم حقایق. 0⃣1⃣موضوع اصالت و اعتباریت ،《 فرد وجود》 و 《فرد ماهیت》 است نه طبیعت کلی آنها. 1⃣1⃣مصداق وجود و ماهیت در خارج واحد است؛ نه آنکه هر کدام مصداقی جداگانه داشته باشد. 2⃣1⃣معانی متعدد می توانند حقیقتا با مصداق واحد و بسیط موجود شوند به نحوی که آن مصداق واحد ، مصداق حقیقی همه آن معانی باشد.◀️ این مقدمه یکی از بنیادی ترین مقدمات اصالت وجود است و اختلاف تفسیر نیز به آن برمی گردد. 3⃣1⃣ در بحث اصالت وجود در عین حال که ماهیتِ موجود در خارج به همراه وجود در یک مصداق واحد موجود است اما وقتی ذهن ، آن مصداق رو تحلیل می کند ، می یابد معنای وجود ، علت تحلیلیِ ماهیت موجود است و ماهیت موجود به تبع وجود موجود می باشد. 4⃣1⃣ مسئله اصالت وجود ، مسئله ای هستی شناسانه است نه معرفت شناسانه . از این رو قائل شدن به اصالت وجود ، منافاتی با اعتباری بودن مفهوم وجود ندارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ بیان تفسیر استاد فیاضی از اصالت وجود(۲)؛ وجود اصیل است و ماهیت در خارج به عین وبه تبع آن موجود است. 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۹۸ الی ۱۰۰ 🔰شرح تفسیر از نظر استاد فیاضی: واقعیت شخصی در عالم وجود دارد (بنابر مقدمه اول) و دو مفهوم وجود و ماهیت از آن انتزاع می شود(بنا بر مقدمه دوم ) و این دو مفهوم دو معنا دارد : معنای وجود و معنای ماهیت (بنا بر مقدمه سوم ) همچنین مفهوم و معنای وجود، غیر از مفهوم و معنای ماهیت است (بنابر مقدمه چهارم و پنجم) و منظور از وجود معنای اسم مصدری وجود و معنای خاص یعنی تحقق ، واقعیت و موجودیت است (بنابرمقدمه ششم) و منظور از ماهیت هر معنای غیر از وجود است که ماهیت معنای اخص مانند انسان ،چوب و معانی دیگر مانند وحدت ، تشخص ، علت و .... را در برمیگیرد (بنابرمقدمه هفتم ) ، مصداق وجود و ماهیت در خارج واحد است (بنا بر مقدمه یازدهم) ، معنای وجود و معنای ماهیت در خارج حقیقتا با یک مصداق واحد موجودند و آن یک مصداق ،مصداق واقعی هر دو معنا است (بنابر مقدمه دوازدهم) ، چون اصالت به معنای محقق بالذات و در مقابل بالعرض و بالتبع است ، در میان وجود و ماهیت ، وجود اصیل و ماهیت فی حد ذاته اعتباری است (بنابر مقدمه هشتم) زیرا اعتباری یعنی چیزی که حقیقت و واقعیتی ندارد و صرفا در عالم اعتبار موجود است (بنابر مقدمه نهم) باید توجه داشت هر چند ماهیت فی حد ذاته (ماهیت خالی از وجود و عدم) اعتباری است و در عالم اعتبار محقق است ،ولی ماهیتِ موجوددر خارج به عین وجود موجود است و همان طور که اسناد موجودیت به وجود ،اسنادی حقیقی است ، اسناد آن به ماهیتِ موجود نیز حقیقی است ،نه بالعرض و المجاز ، هر چند اسناد موجودیت به ماهیتِ موجود به حیثیت تعلیلیِ تحلیلی نیاز دارد. وجود ، علت تحلیلی ماهیتِ موجود است و ماهیتِ موجود بالتبع ( به تبع وجود وبه سبب آن ) موجود است.(بنابر مقدمه سیزدهم) ◀️پس برپایه تفسیر استاد فیاضی 1⃣ وجود اصیل است. 2⃣ماهیت من حیث هی اعتباری است. 3⃣ماهیتِ موجود نیز در خارج در یک مصداق با وجود موجود است . از نظر استاد فیاضی ، صدر المتالهین نیز در صدد بیان این تفسیر بوده اند. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ مساله نفس الامر و صدق 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص ۱۴۲ _۱۴۳ نفس الامر و واقع از دیدگاه استاد فیاضی شامل واقع حقیقی (وجود به معنی خاص و عدم ) و واقع اعتباری می شود. ❇️نکته : یکی از کاربردهای مهم نفس الامر کارایی آن در بحث صدق است . بر اساس تعریف صحیح، صدق به معنی مطابقت یک معرفت با نفس الامر و واقع است . 🔶واقعیت موجودات حقیقی به وجود حقیقی آن ها ، واقعیت اعدام به نیستی و معدوم بودن آنها و واقعیات اعتباری به اعتباری بودن آنها است . مثال : ◀️قضیه واجب تعالی موجود است مطابق با واقع است و واقع آن وجود حقیقی واجب در خارج است . ◀️قضیه سیمرغ معدوم است نیز مطابق با واقع است ، و واقعش معدوم بودن حقیقی سیمرغ است . ◀️قضیه ماهیت من حیث هی اعتباری هست مطابق با واقع است و واقعش عالم اعتبار می باشد. در ادامه مباحث به ذیل می پردازیم: ۱.استدلال استاد فیاضی بر واقعیت داشتن عدم ،تمایز اعدام و وجود رابطه علیت بین اعدام ۲. تشریح اقسام نفس الامر #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ واقعیت عدم 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو بر فلسفه اسلامی ص۱۳۰_۱۳۲ آیا همان طور که وجود (بالمعنی الاخص ) دارای واقعیت حقیقی و خارجی است ، عدم نیز واقعیتی حقیقی و متناسب با خودش را دارد یا هیچ واقعیت حقیقی ندارد؟ 🔹مشهور فیلسوفان (من جمله ابن سینا، ملاصدرا، میرداماد، علامه طباطبایی ، آیت الله جوادی)معتقدند عدم ، واقعیت حقیقی در نفس الامر ندارد. 🔶استاد فیاضی بر اساس استدلال معتقدند عدم واقعیتی حقیقی دارد و واقعیت اعدام به نبود و نیستی آنها است. 🔳استدلال بر واقعیت عدم یکی از مهم ترین ادله ای که استاد فیاضی بر واقعیت عدم اقامه می کنند به شرح ذیل است : 1⃣ اگر در عالم واقع، موجود محدودی متحقق باشد، قطعا آن موجود محدود، در خارج از حد وجودی خودش معدوم است . 2⃣اگر وجودِ آن موجود محدود ، در خارج از حد وجودی اش معدوم باشد ، پس عدم آن موجود در محدوده خارج از حد وجودی اش حقیقتا موجود است زیرا اگر در خارج از محدوده وجودیِ آن ، نه خودش موجود باشد و نه عدمش ، مستلزم ارتفاع نقیضین بوده و محال است . ⬅️با توجه به این که در عالم واقع موجودات محدودی محقق هستند پس عدمِ موجود محدود در خارج از حد وجودی اش حقیقتا موجود است و واقعیت دارد. ♦️تذکر : مقصود از عدم هنگامی که می گوییم واقعیت حقیقی دارد ، عدم های حقیقی است نه عدم های اعتباری زیرا که اعدام اعتباری (مثل عدم واجب الوجود) صرفا واقعیتی اعتباری دارند. #استاد_فیاضی #فلسفه #نوآوری #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔@FayaziPhilosophicalSchool

⬛️انالله و انا الیه راجعون ⬛️ با نهایت تاسف و تاثر ارتحال همسر مکرمه حضرت آیت الله فیاضی را به محضر آیت الله فیاضی، فرزندان و همه بازماندگان تسلیت عرض می کنیم. مراسم تشییع آن بانوی مکرمه و مومنه جمعه ۷ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۵ در گلزار علی بن جعفر(ع) قم برگزار می گردد. 🔸کانال نشر آثار آیت الله فیاضی 🆔@asfar99

⚪️ تمایز در اعدام 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۳۲_۱۳۵ ذکر برخی اقوال 1⃣تمایز میان اعدام صرفا ذهنی است. 2⃣تمایز ذهنی میان اعدام نیز وجود ندارد و اسناد تمایز به اعدام بالعرض و المجاز است. 3⃣ استاد فیاضی: اعدام با یکدیگر تمایز واقعی دارند. 🔰نکته :منظور از عدم در این بحث "عدم مضاف و مقید" است زیرا در عدم مطلق بما انه عدم مطلق تمایز معنا ندارد نظیر " وجود مطلق بما انه وجود مطلق " که تمایز در آن معنا ندارد. 💠 استدلال بر تمایز اعدام یکی از مهم ترین تمایز اعدام به شرح ذیل می باشد: ۱. اگر اَعدام مضاف واقعا از دیکدیگر متمایز نباشند ، نباید "عدم معلول" به "عدم علت مخصوص خود" مستند باشد. ۲. در حالی که بالبداهه ، "عدم معلول" فقط به "عدم علت خودش" مستند است. مثلا عدم باران فقط به عدم ابر باران زا مستند است، نه عدم های دیگر ◀️نتیجه: اَعدام ، واقعا با یکدیگر تمایز دارند. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ علیت در اعدام 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۳۷ 🔰بر اساس دیدگاه استاد فیاضی ، با توجه به آنکه اعدام دارای واقعیت هستند ، میان آن ها علیت واقعی خواهد بود . افزون بر آن ، می توان برای علیت واقعی میان اعدام استدلال دیگری نیز اقامه کرد که به شرح ذیل است: 1⃣شیء ممکنی که اکنون معدوم است ، دو حالت دارد : یا بالذات معدوم است و یا عدمش را از جانب غیر دریافت کرده است. 2⃣فرض اول محال است ؛ زیرا : 3⃣اگر عدم برای ممکن معدوم از جانب غیر حاصل نشده باشد ، او در واقع ، ممتنع بالذات است نه ممکنِ معدوم . 4⃣لیکن ممتنع بالذات بودنِ آن معدوم خلف در ممکن بودن اوست . 5⃣بنابراین ، عدم برای ممکنِ معدوم از جانب عیر حاصل شده است . منظور از عیر نیز علت است زیرا علت، شیئی است که به سبب او شیء دیگری حاصل می شود. 6⃣از آنجا که عدم برای ممکنِ معدوم از جانب علت حاصل شده است ، عدم آن ممکنِ معدوم ،معلول علت می باشد. ◀️در نتیجه ، عدمِ هر ممکن ، واقعا معلولِ علت است، لذا علیت واقعی میان اعدام ثابت است. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ اقسام نفس الامر 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۴۴_۱۴۶ از دیدگاه استاد فیاضی نفس الامر همان واقع و وجود به معنای اعم هست که دو قسم دارد: 1⃣واقع حقیقی : واقعی است که بدون هیچ اعتباری در عالم نفس الامر تحقق دارد. واقع حقیقی خود دو قسم است : الف.وجود به معنای اخص :واقعیتی است که نقیض عدم بوده و منشاء آثار وجودی است. ب.عدم : واقعیتی است در مقابل وجود به معنای خاص که بخشی از نفس الامر را به خود اختصاص داده است. 2⃣واقع اعتباری : واقعی که تحقق حقیقی ندارد و ظرف تحقق آن عالم اعتبار است ، به نحوی که خارج از ظرف اعتبار تحققی ندارد. واقع اعتباری خود سه قسم دارد: الف. اعتبار عقلی یا نفس الامری : اعتباری است که هر چند واقع حقیقی ندارد ، منشاء انتزاع م حقیقی دارد . مثال : ماهیت من حیث هی نظیر انسان من حیث هو که هر چند واقع حقیقی ندارد اما هنگامی که عقل این ماهیت را که در واقع حقیقی ، موجود یا معدوم است را تحلیل می کند به ماهیت من حیث هی می رسد ( در مثال خودمان به انسان من حیث هو). ب. اعتبار عقلائی : اعتباری که افزون بر آنکه واقع حقیقی ندارد، منشاء انتزاع حقیقی نیز ندارد و اعتبار آن تنها به ید معتبر است ، منتها اعتباری که عاقلان آن را قبول دارند که عقلاء به خاطر اثر و غرضی دست به چنین اعتباری می زنند نه آن که بدون غرض و از روی وهم و خیال دست به اعتبار بزنند مانند اعتبارمالکیت و زوجیت که نه دارای واقع حقیقی است و نه منشاء انتزاع حقیقی بلکه عقلاء صرفا به دلیل غرض و هدف خاصی آن را اعتبار کرده اند. ج. اعتبار وهمی: اعتباری که افزون بر آنکه واقع حقیقی ندارد، منشاء انتزاع حقیقی نیز ندارد و اعتبار آن نیز تنها به ید معتبر است ، هیچ هدف عقلائی نیز برای اعتبار نیست و اعتبار آن صرفا وهمی و خیالی است به این معنا که معتبر آن را بدون هدف عقلائی تخیل و توهم کرده است مثل اعتبار غول و سیمرغ. نکته : این نوع نگاه به عالم نفس الامر ، نگاهی جامع به عالم واقع است که در همه ی مسائل فلسفی تاثیر گذار است. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ استدلال فیلسوفان بر قاعده الشیئ ما لم یجب لم یوجد در بوته نقد 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۲۴ _۲۳۰ یکی از مهمترین ادله ای که بر ضرورت سابق علّی اقامه شده استدلالی است که از طریق لزوم ترجیح بلا مرجح بیان شده است . شکل منطقی استدلال چنین است: ۱. اگر وجود معلول پس از وجود علت تامه ، ضروری نباشد ، صدور و عدم صدور آن از علت تامه جایزخواهد بود. ۲.اگر صدور و عدم صدور معلول از علت تامه جایز باشد ، صدور آن از علت تامه ، ترجیح بلا مرجح خواهد بود. ۳.ترجیح بلا مرجح محال است نتیجه : وجود معلول پس از وجود علت تامه ، ضروری است. 🔹نقد و بررسی قوام این استدلال بر مقدمه سوم یعنی استحاله ترجیح بلا مرجح است موفقان ضرورت سابق علّی ترجیح بلا مرجح را به طور کلی پذیرفته اند و آن را مستلزم ترجح بلا مرجح و تحقق معلول بدون علت دانسته اند. ترجیح بلا مرجح مواردی مختلفی دارد ، معنایی که در این جا مراد است این است که تحقق ممکن پس از تحقق علت تامه بدونِ رجحان ضروریِ : ترجیح بلا مرجح در این مورد به این معناست که پس از تحقق علت تامه بدون آنکه جانب تحقق ممکن بر جانب عدم تحقق ، رجحان ضروری پیدا کند، شیئ ممکن محقق شود . 🔹 مصادره به مطلوب استدلال قائلین به قاعده الشیئ ما لم یجب لم یوجد این بیان از موارد ترجیح بلا مرجح است که کانون اصلی نزاع میان معتقدان ضرورت سابق علّی و منکران آن می باشد ؛ از این رو ، استفاده از آن برای اثبات ضرورت علّی معلولی و قاعده الشیئ ما لم یجب لم یوجد نوعی مصادره به مطلوب است. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ تشکیک در ماهیت 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۱۴ _ ۱۱۷ تشکیک در ماهیت به معنای آن است که ماهیت دارای افراد و مصادیقی باشد که ما به الامتیاز آنها عین ما به الاشتراک آنها باشد به تعبیر دیگر ، ما به الاشتراک و ما به الامتیاز در افراد ماهوی ، حقیقت واحد (ماهیت ) باشد. 📜دیدگاه ها درباره تشکیک در ماهیت ۱. دیدگاه مشائیان : تشکیک ماهوی مطلقا چه در ماهیت جنسی و چه در ماهیت نوعی محال است. ۲.دیدگاه شیخ اشراق : تشکیک ماهوی مطلقا چه در ماهیت جنسی و چه در ماهیت نوعی ممکن است. وی علاوه بر سه نوع تمایز میان ماهیات ( تمایز به تمام ذات ، تمایز بعض ذات ، تمایز به امور عرضی) تمایز به نحو تشکیک در ماهیت را نیز ممکن بلکه واقع شده می داند. ۳. دیدگاه استاد فیاضی : تشکیک به اشدیت و اضعفیت ، ازیدیت و انقصیت و وکثریت و اقلیت فقط در ماهیت جنسی امکان دارد و در ماهیت نوعی محال است . اما تشکیک به اوّلیت و آخریت و اولویت و عدم اولویت هم در ماهیت جنسی و هم در ماهیت نوعی ممکن است. ◽️دلیل ادله استحاله تشکیک در ماهیت از دو جهت محدودیت دارد ۱.فقط شامل ماهیت نوعی می شود نه ماهیت جنسی . ۲. فقط سه نوع اشدیت و اضعفیت ، ازیدیت و انقصیت و وکثریت و اقلیت را در بر می گیرد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ وحدت وجود ؛ نقد وحدت شخصی و بیان نظر استاد 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۱۱۷_ ۱۲۵ بیان مختصر وحدت شخصی وجود بر اساس نظریه وحدت شخصی وجود ، حقیقت خارجی وجود، منحصر به وجود خداوند است و وجود شخصی وجود دیگر در طول یا عرض او موجود نیست ،لذا ماسوای خداوند صرفا تجلیات و شئون او هستند . شاید مهم ترین دلیلی که بر وحدت شخصی وجود ذکر شده ، برهان از طریق عدم تناهی وجود خداوند است . عدم تناهی وجودی به معنای نفی هر گونه ثانی _ چه در طول و چه در عرض_ برای وجود است به گونه ای که وجود نا محدود ، همه مواطن وجودی را پر کرده و هیچ موطن و ذره ای نیست که وجودش آن را واجد نباشد زیرا فرض هر گونه ثانی در عالم مستلزم تمایز آن وجود با وجود اول است و تمایز نیز مسلتزم محدودیت آنها است از این رو ، این معنا از نا محدودیت مسلتزم نفی هر وجود ثانی و نافی کثرت در عالم وجود است . بر این اساس گفته می شود: ۱. وجود خداوند نامتناهی است . ۲. وجود نامتناهی ، ثانی _ در عرض یا طول _ ندارد و همه مواطن را پر کرده است. نتیجه : وجود خداوند واحد شخصی است و ثانی _ در عرض یا طول _ ندارد. نقد استاد از نظر استاد فیاضی هر چند مقدمه اول برهانی که برای اثبات وحدت شخصی وجود از طریق عدم تناهی خداوند بیان شد درست است. اما مقدمه دوم آن (وجود نامتناهی ، ثانی ندارد) صحیح نمی باشد زیرا وجود نا متناهی فقط وجود دیگری که خارج از حیطه وجودی خداوند است را نفی می کند نه وجود دیگری که متداخل در وجود خداوند است. 🔹بیان نظریه استاد؛ تداخل وجودی مقصود از تداخل وجودی آن است که دو وجود در یک موطن و ظرف قرار گیرند ، به نحوی که وجود یکی در آن موطن ، مانع از وجود دیگری نباشد و هیچ تاثیری نیز از ناحیه تداخل در آنها وجود نیاید. برای نمونه ، در تداخل وجودی خدای متعال ومخلوقات گرچه وجود خداوند نا متناهی است و همه مواطن وجودی را پر کرده است ولی این نامتناهی بودن مانع از وجود مخلوقات در آن مواطن نیست یعنی خداوند در همان موطن وجودی مخلوقات حاضر است. 🔹بیان دو نکته ۱. نباید بین تداخل و معانی دیگر نزدیک به آن همچون اجتماع، اتحاد ، انضمام ، ترکیب حقیقی ، امتزاج و حلول خلط کرد . ۲.به نظر می رسد اشکال عقلی بر نظریه تداخل وجودی وارد نیست افزون بر آن از نظر نقلی نیز می توان شواهدی برای این نظریه پیدا کرد؛ عباراتی نظیر : داخل فی الاشیاء ، هو فی الاشیاء ، داخل فی کل مکان ، حاضر کل مکان ، الموجود فی کل مکان که در روایات آمده اسا می تواند شاهدی بر این نظریه باشد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ دو تفسیر از تشکیک در وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۰۷_۱۱۰ 🔹اندیشمندان در تفسیر تشکیک در وجود با یکدیگر اختلاف دارند. در اینجا به دو تفسیر مهم از آن اشاره می کنیم : ۱.تفسیر مختار استاد فیاضی و منسوب به مشائین و فهلویون: حضرت استاد در این زمینه می فرمایند :أن المعنی المختار فی تفسیر تشکیک الوجود و هو الذی ینسب الی الفهلویین من حکماء الفرس أن طبیعة الوجود حقیقة واحدة مشترکة بین الموجودات المتکثرة کاشتراک سائر الطبائع الکلیة بین أفرادها . فوحدة الوجود لیست إلّا وحدة طبیعته الکلیة و کثرته هی کثرة اشخاص افراده و ذلک نظیر وحدة حقیقة الإنسان الذی هو کلی طبیعی مع کثرة أشخاص افراده . ولیست الوحدة هنا وحدةً شخصیةً و إنما هی وحدة سنخیة .بر اساس این تفسیر، وحدت ، وصف معنا و حقیقت وجود است که میان همه مصادیق و افراد مختلف مشترک است ولی کثرت وصفِ افراد و مصادیق است. ۲.ملاصدرا: تشکیک در وجود به معنای آن است که وجود در عین آنکه واحد شخصی است، کثرت شخصی هم دارد یعنی وجود همانندتفسیر نخست صرفا معنا و حقیقت واحدی نیست که اشخاص متکثر داشته باشد بلکه حقیقت واحد شخصی است که افراد آن در همان حقیقت واحد شخصی متحقق هستند . بر پایه این تفسیر وجود امر واحد شخصی است که مراتب و مظاهر گوناگونی دارد ، این مراتب همگی در واحد شخصی جمع هستند و به تعبیری شؤون و تعینات و ظهور آن وجود شخصی به شمار می آیند . 🔹نکته : به عقیده استاد فیاضی ، این تفسیر از تشکیک وجود همان نظر نهایی صدر المتالهین درباره وحدت وجود است نه آنکه مقدمه نظریه وحدت وجود باشد خلافا لبعض اندیشمندان ؛ رجوع کنید رحیق مختوم ج ۵ ص ۵۶۱_ ۵۶۴ و مبانی و اصول عرفان نظری ص ۱۵۷ #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص١٢ 🔹السؤال🔹 إن العرفان النظري_ كما ذكروا_ ترجمة للعرفان العملي ، و العارف بالعرفان العملي غاية ما ينتهي إلي وحدة الشهود فقط ، كيف حصل أن قالوا بوحدة الوجود في ترجمته في العرفان النظري..؟ 🔸الجواب 🔸 الخطأ كله وقع في العرفان في هذه الناحية حيث حصروا الوجود في المشهود و هو أعم و الحصر الصحيح هو العكس و هو حصر الشهود في وجوده تعالي #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص٥٢ 🔹السؤال🔹 مع قبولكم الحركة في المجردات ، كيف نحفظ وحدة وجود الإنسان حينئذ ، حيث إن نفسه متحركة كبدنه؟ 🔸الجواب 🔸 إشكالية الوحدة تأتي علي مبني الكون و الفساد ، مما ألجأ الأعلام إلى القول بأن وحدة الإنسان بروحه المجردة الثابتة .. و أما على مبنى أن الحركة وجود واحد ممتد _كما هو حق_ فلا موضوع للإشكال.. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص۳۰ الفرق بين الإضافة المقولية و الإشراقية 🔹السؤال🔹 مما تقدم کأني أفهم أنكم لا تفرقون بين الإضافة المقولية و الإشراقية بما هو معهود ؟ 🔸الجواب 🔸 الإضافة الإشراقية هي إيجاد العلة معلولها، فأحد طرفيها فاعل .. و هي قبل الطرف الثاني .. و الإضافة المقولية هي الهيئة المتكررة الحاصلة من النسبة بين الطرفين .. و هي متأخرة وجودا عن الطرفين كما أنها تحصل حتى من النسبة في الإضافة الإشراقية #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

⚪️ استدلال بر تشکیک در وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۱۰ _۱۱۴ یکی از مهم ترین استدلال هایی که بر تشکیک در وجود اقامه شده است ، استدلالی که برای تبیین آن ذکر چند مقدمه لازم است : مقدمه اول : مفهوم وجود ، مفهوم واحدی است به نحوی که از همه موجودات ، یک مفهوم وجود انتزاع می شود. مقدمه دوم: هر مفهوم به نحو بالذات و بالفعل حاکی از معنی خود است، مفهوم وجود نیز از معنا و محکی خود به صورت بالذات و بالفعل حکایت می کند. مقدمه سوم : وجود اصیل است. مقدمه چهارم : کثرت وجود خارجی امری بدیهی و مسلم است لذا در عالم خارج ، واقعیات متکثر و متعددی متحقق هستند. مقدمه پنجم : محال است مفهوم واحدی از حقایق مختلف از آن جهت مختلف حکایت کند. تبیین استدلال بر اساس اصالت وجود ، آنچه بالذات متحقق است و واقعیت دارد ، وجود است . از سوی دیگر ، ما در خود می یابیم که با مفهوم وجود از آن واقعیات حکایت می کنیم. و این مفهوم نیز مفهوم واحدی است . بر اساس مقدمه دوم ، حکایت هر مفهوم از معنا و حقیقت خودش حکایتی بالذات و بالفعل است.براساس مقدمه پنجم حقیقت وجود نیز مانند مفهوم وجود باید امر واحدی باشد .از سوی دیگر ، بر اساس مقدمه چهارم ، کثرت وجود نیز امری بدیهی و انکار ناپذیر است ، بنابراین ، حقیقت وجود هم دارای جهت وحدت است و هم دارای جهت کثرت ، لذا ما به الاشتراک میان واقعیات خارجی و ما به الامتیاز آنها امری واحد یعنی حقیقت وجود است . نکته : آنچه از این استدلال و نیز ادله دیگر تشکیک استنباط می شود چیزی بیش از تفسیر مختار نیست . #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool