⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ ادله نقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۳_۲۴۴ از نظر استاد فیاضی ، چند دسته روایت بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند که در این قسمت به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم. 1⃣ در یک دسته از روایات ، معصوم علیه السلام در مقام تبیین ماهیت خداوند بر می آید و تصریح می کند خداوند نیز همچون دیگر موجودات دارای ماهیت است؛ در این روایات ، هنگامی که سائل از معصوم علیه السلام می پرسد آیا خداوند دارای ماهیت است ؟ معصوم پاسخ می دهد هر شیئ دارای ماهیت است و اساسا شیئیتِ شیئ به ماهیت آن است و خداوند نیز چون شیئ است ، ماهیت دارد: برای مثال به روایت ذیل توجه کنید: عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لِلزِّنْدِيقِ حِينَ سَأَلَهُ مَا هُوَ قَالَ هُوَ شَيْءٌ بِخِلاَفِ اَلْأَشْيَاءِ اِرْجِعْ بِقَوْلِي إِلَى إِثْبَاتِ مَعْنًى وَ أَنَّهُ شَيْءٌ بِحَقِيقَةِ اَلشَّيْئِيَّةِ غَيْرَ أَنَّهُ لاَ جِسْمٌ وَ لاَ صُورَةٌ وَ لاَ يُحَسُّ وَ لاَ يُجَسُّ وَ لاَ يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ اَلْخَمْسِ لاَ تُدْرِكُهُ اَلْأَوْهَامُ وَ لاَ تَنْقُصُهُ اَلدُّهُورُ وَ لاَ تُغَيِّرُهُ اَلْأَزْمَانُ .. قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَمَا هُوَ ؟ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ هُوَ اَلرَّبُّ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ وَ هُوَ اَللَّهُ وَ لَيْسَ قَوْلِي اَللَّهُ إِثْبَاتَ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ أَلِفٍ وَ لاَمٍ وَ هَاءٍ وَ لاَ رَاءٍ وَ لاَ بَاءٍ وَ لَكِنِ اِرْجِعْ إِلَى مَعْنًى وَ شَيْءٍ خَالِقِ اَلْأَشْيَاءِ وَ صَانِعِهَا وَ نَعْتِ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ وَ هُوَ اَلْمَعْنَى سُمِّيَ بِهِ اَللَّهُ وَ اَلرَّحْمَنُ وَ اَلرَّحِيمُ وَ اَلْعَزِيزُ وَ أَشْبَاهُ ذَلِكَ مِنْ أَسْمَائِهِ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ جَلَّ وَ عَزَّ... قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَلَهُ إِنِّيَّةٌ وَ مَائِيَّةٌ قَالَ نَعَمْ لاَ يُثْبَتُ اَلشَّيْءُ إِلاَّ بِإِنِّيَّةٍ وَ مَائِيَّةٍ(کافی ج۱ ص۸۳) 2⃣در دسته دیگر از روایات نیز آمده است که مخلوقات از درک ماهیت خداوند ناتوان هستند ، این روایات به نحو التزامی بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند ، هر چند مخلوقات قدرت درک ماهیت او را ندارند: قَالَ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَللَّهُ مَعْنَاهُ اَلْمَعْبُودُ اَلَّذِي أَلِهَ اَلْخَلْقُ عَنْ دَرْكِ مَاهِيَّتِهِ ( توحید صدوق ص۸۹) #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ دلیل عقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۱_۲۴۳ بیان دونکته قبل از بیان استدلال تذکر دو نکته به عنوان مقدمه لازم است : مقدمه اول : می دانیم اشیاء از یکدیگر متمایزند و تمایز هر شیء نیز به سبب چیزی است که در خود آن شیء وجود دارد ، به همین دلیل ، منشاء تمایز یا ممیّز هر شیء بر خود آن شیء حمل می شود . از سوی دیگر ، محمول یا ذاتی است یا عرضی ، اگر شیئ ماهیت بسیط داشته باشد ، ممیّز ذات آن ، نوع است و اگر ماهیت مرکب داشته باشد ، ممیّز ذاتی اش فصل قریب است . در محمول های عرضی تنها عرضی خاصِ شامله (مساوی) است که می تواند ممیز قرار گیرد. مقدمه دوم : هر شیئی که فصل دارد ، دارای جنس نیز خواهد بود؛ زیرا فصل، چیزی است که نوع را از انواعی که جنس واحدی دارند ، جدا می کند . همچنین روشن است مجموع جنس و فصل قریب ، ماهیت هستند. بیان استدلال صورت منطقی استدلال به شرح ذیل است 1️⃣ واجب الوجود ، وجودی مخصوص ، متعین و ویژه است که با دیگر موجودات مغایر می باشد ؛ چرا که واجب الوجود ، علتِ ممکنات است و وجود هر علتی مغایر وجود معلول است . 2️⃣ از آنجا که وجود واجب مغایر با موجودات دیگر است ، متمایز از آنها می باشد زیرا تغایر میان اشیاء فرع بر تمایز میان آنها است . 3️⃣ تمایز وجود واجب از موجودات دیگر به سبب ممیزی (ما به الامتیازی )است که در واجب الوجود قرار دارد . 4️⃣ممیز یا ذاتی است یا عرضی 5️⃣ هر دو حالت ، یعنی ممیز ذاتی باشد یا عرضی مستلزم آن است که واجب الوجود دارای ماهیت باشد زیرا : 6️⃣اگر ممیز واجب الوجود از موجودات دیگر ،ذاتی باشد، یا نوع است یا فصل قریب . 7️⃣ اگر ممیز ذاتی، نوع باشد قطعا ماهیت است ؛ چرا که نوع، ماهیت است در نتیجه، واجب الوجود دارای ماهیت خواهد بود. 8️⃣ و اگر ممیّز ذاتی ، فصل قریب باشد ، فصل قریب جدا از ماهیت نیست زیرا فصل قریب همیشه همراه جنس است. 9️⃣ اما اگر ممیّز واجب الوجود از موجودات دیگر ، عرضی (عرض خاص شامله واجب)باشد، معلول خواهد بود ؛ زیرا کلُّ عرضیّ معلل 🔟ممیّزی که عرضی خاص واجب است ، باید معلول خود واجب باشد ، نه معلول غیر او زیرا اگر ممیز واجب، معلول غیر باشد مستلزم احتیاجِ وجود خاص واجب به غیر است که محال می باشد. 1️⃣1️⃣ بنابراین ممیز واجب از موجودات دیگر ، معلول خود واجب است . در این حالت ، علت آن ممیز نمی تواند امری در واجب باشد که میان واجب و ممکن مشترک است ؛ زیرا اگر علتِ آن ممیّز عرضی ، امر مشترکی میان واجب و ممکن باشد ، آن ممیز - که معلول است- نیز مشترک میان واجب و ممکنات خواهد بود نه ما به الامتیاز واجب از ممکنات . 2️⃣1️⃣ حال که علتِ آن ممیّز عرضی، امر مشترک میان وجود واجب و ممکنات نیست ، قطعا به امری ذاتی (ممیّز ذاتی) منتهی می شود. 3️⃣1️⃣ حال که ممیّز عرضی به ممیّز ذاتی بر می گردد ، ممیّز ذاتی یا نوع است یا فصل قریب . 4️⃣1️⃣ در هر دو صورت (اعم از آنکه ممیّز ذاتی ، نوع باشد یا فصل قریب ) واجب الوجود ماهیت خواهد داشت . ◀️ در نتیجه ، واجب الوجود که متمایز از دیگر موجودات است ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ استدلال بر نزاهت خداوند از ماهیت و بررسی آن 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۴۵_۴۴۶ 🔷بیان استدلال یکی از مهم ترین ادله ای که فیلسوفان برای نزاهت واجب از ماهیت اقامه کردند به شرح ذیل است: ۱. هر موجودی که ماهیت داشته باشد ممکن است؛ زیرا از یک سو، ماهیت ، حدِ وجود یا حاکی از حد وجود است و از سوی دیگر ، در میان موجودات تنها ممکنات هستند که محدودند؛ از این رو، تنها ممکنات هستند که ماهیت دارند. ۲. بر اساس مقدمه پیشین ، موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز نخواهد ؛ لذا موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز خواهد داشت. ◀️در نتیجه واجب الوجود ماهیت ندارد. 🔷بررسی استدلال به نظر می رسد اشکال اصلی این استدلال ، تفسیر نادرست آن از ماهیت است. همان طور که در بحث اصالت وجود گفتیم ، تفسیر صحیح از ماهیت به معنای اخص ، فارق و تعین درونی اشیاست. ماهیت به این معنا ، نه حد وجود است و نه حاکی از حد وجود بلکه در خارج ، در متن وجود و به عین وجود موجود است ؛ از این رو، هر موجودی تعین خاصی دارد و این تعین خاص که فارق آن وجود از دیگر موجودات است ، ماهیت آن وجود می باشد؛ لذا واجب الوجود نیز تعین خاص و ماهیت دارد و ممتاز از دیگر موجودات و مغایر با آنها است و در نتیجه ، دارای ماهیت است. بنابراین هر وجود اعم از واجب و ممکن ، ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

🔹ولادت با سعادت امام زمان علیه السلام بر همه شیعیان و دوستان اهل بیت علیهم السلام مبارک باد.

🏴 پیام تسلیت رهبر انقلاب درپی درگذشت حجت الاسلام و المسلمین ری شهری ◾ حضرت آیت الله خامنه ای با صدور پیامی رحلت عالم مجاهد جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری را تسلیت گفتند. 📝 متن پیام رهبر معظم انقلاب به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم با تاسف فراوان خبر رحلت عالم مجاهد جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری، رحمت الله علیه را دریافت کردم. برای کسانی که از تقوا و سلامت نفس و مجاهدت مستمر این روحانی انقلابی باخبرند، فقدان وی ضایعه ای تلخ و اندوهبار است. تنوع عرصه های مجاهدت این عالم ربانی؛ علمی، اخلاقی، انقلابی، سیاسی، اداری که همه با اخلاص و صفا همراه بود، از او شخصیتی کم نظیر پدید آورده بود. اینجانب در طول دهها سال آشنایی همواره صلاح و پرهیزگاری را در ایشان مشاهده کرده ام و امیدوارم این ذخیره ارزشمند موجب رحمت و مغفرت و علو درجات وی شود. صمیمانه به فرزندان محترم و دیگر بازماندگان و همه دوستان و همکاران و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. والسلام علی عباد الله الصالحین. سید علی خامنه ای ۲ فروردین ۱۴۰۱ @khamenei_ir

⚪️ حجیت ظواهر در امور غیر فقهی 📜برگرفته از کتاب هم اندیشی معرفت شناسی ص ۱۴۴ به اعتقاد ما دلالت ادله حجیتِ ظواهر عام است و همه ظهور ها را در بر میگیرد ، اعم از آنکه در امور فقهی باشد یا غیر فقهی . گرچه جایر نیست اعتقادم را بر اساس این ظاهر تنظیم کنم ، جایز هم نیست بدون دلیل محکمی بر خلاف آن معتقد شوم .معنای حجیت ظواهر هم چیزی جز این نیست . #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ملاک نیازمندی ممکن به علت ؛بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ۲۵۱_۲۵۵ 1⃣دیدگاه مادی گرایان: موجودیت : از نظر مادی گرایان ملاک نیازمندی به علت " موجود بودن" است. و هر شیء از آن جهت که موجود است نیازمند علت است. 2⃣دیدگاه متکلمان: حدوث از نظر متکلمان ، ملاک نیاز به علت " حدوث" و شیء از آن جهت که حادث است نیازمند علت است. 3⃣دیدگاه مشهور فیلسوفان : امکان ماهوی مشهور فیلسوفان پیش از صدرا ، ملاک اصلی نیاز شیء به علت را " امکان ماهوی" آن شیء می دانند. 4⃣دیدگاه صدرا و پیروانش : امکان وجودی ایشان ملاک اصلی نیازمندی معلول به علت را امکان وجودی یا امکان فقری می دانند. این امکان در وجودِ معلول نهفته است به این نحو که وجود معلول به نحوی است که عین فقر و عین نیاز به علت است. 5⃣دیدگاه استاد فیاضی: امکان معنایی بر اساس این دیدگاه که دیدگاه اختصاصی استاد فیاضی است ملاک اصلی نیازمندی معلول به علت " امکان معنایی معلول" است. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️بررسی دیدگاه ملاصدرا و تابعین در ملاک نیاز مندی ممکن به علت 📝برگرفته از: نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۵۵ نهایه الحکمه با تعلیقات فیاضی ج۱، ص ۲۳۹ تعلیقه ۱۲ به نظر ما همان اشکالی که فیلسوفان و از جمله ملاصدرا بر نظریه متکلمین (نظریه حدوث) وارد کرده اند ، بر دیدگاه صدرالمتالهین(نظریه امکان فقری) نیز وارد است زیرا می توان در استدلالی که برای اشکال به نظریه حدوث مطرح شده به جای واژه حدوث ، واژه ربط و فقر را جایگزین کرد و چنین گفت: 1⃣فقر و ربطِ وجود متاخر از خود وجود است؛ زیرا فقر صفت وجود است و هر صفتی در مقام تحلیل ، متاخر از موصوف خود می باشد. 2⃣وجود یک شیء تحلیلا متاخر از ایجاد آن از سوی علت است. 3⃣ایجاد کردن از سوی علت ، تحلیلا متاخر از نیاز معلول به وجود است. 4⃣نیاز معلول در موجود شدن ، تحلیلا متاخر از علت نیازمندی آن است؛ چرا که هر علتی بر معلول خود مقدم است. 5⃣در نتیجه فقر و ربط یک وجود نمی تواند علت نیاز آن وجود باشد ؛ زیرا اگر فقر و ربط که متاخر از وجود معلول است ، خودش علت نیازمندی معلول قرار گیرد ، مستلزم دور و تقدم شیء بر خودش است که امر محالی است. علت نیاز به علت ⬅️نیاز به علت⬅️ایجاد علت⬅️وجود معلول ⬅️فقر معلول. لذا ازدیدگاه استاد فیاضی همان طور که حدوث نمی تواند علت نیازمندی قرار گیرد ، امکان فقری نیز نمی تواند علت آن باشد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool