💢عدم نظام در اصطلاح #فقه_نظام !
🔹🔹🔹🔹
🔹فقه نظام، از اصطلاحات پرکاربردی است که امروزه برای دلالت بر صورتی از تفقه استعمال می شود که تلاش دارد #انسجام و #نظم بیشتری از شریعت الهی را منکشف کند. (توجه شود که علم فقه، علم کشفّ شریعت الهی است.)
🔹فقه نظام، در میان صاحبنظران این عرصه لااقل به #چهار_معنا به کار می رود که هر یک از این معانی، لوازم خاص خود را دارد و حتی تحولی خاص را در #علم_اصولفقه استدعا میکند، گو اینکه مانعة الخلو بودن این معانی نیز موجب گردیده که انحای متعددتری از فقه نظام متصور گردد:👇
1️⃣اصطلاح اول: فقه نظام به معنای «فقه استنباط احکام شریعت به نحو نظاممند» (در برابر استنباط احکام به نحو اتمیک و تجزیهای)
2️⃣اصطلاح دوم: فقه نظام به معنای «فقه استنباط احکامِ مکلف کلان» (در برابر استنباط احکام مکلف فردی یا مکلف خُرد)
3️⃣اصطلاح سوم: فقه نظام به معنای «فقه استنباط احکام عناوین منصوصه که به صورت یک شبکه معنایی لحاظ شده باشند.» (در برابر استنباط احکام عناوین منصوصهی منفرده و مستقله)
4️⃣اصطلاح چهارم: فقه نظام به معنای «فقه استنباط احکام ساختارسازی و نهادسازی اجتماعی» (در برابر استنباط احکام فردسازی)
🔹این چهار اصطلاح را بگذارید کنار اینکه برخی از فقه نظام، اراده #فقه_منظم میکنند و منظورشان این است که علم فقه، بی در و پیکر نیست و علم قاعدهمند و منضبطی است!
🔹استاد علیدوست، فقه نظام را در معنای اصطلاح اول، اراده می کند و لذا فقه نظام را در برابر فقه اتمیک قرار می دهد، ولی استاد اراکی، فقه نظام را در اصطلاح دوم مراد می کند و فقه نظام (فقه کلان) را در برابر فقه خرد قلمداد می کند.
🔹قابل توجه است که معنایی که ایشان از فقه کلان می گوید، بر اساس توجه به #مکلف_کلان_اجتماعی است که از قرار گیری اراده آحاد جامعه در ذیل یک اراده حاکمیتی واحد پدیده آمده است، ولی اگر به همین فقه، از جنبه #حکم نگاه کنیم، می شود فقه استنباط نظام مند احکام (معنای اول از فقه نظام).
🔹البته این ملاحظه بر فرمایش اخیر ایشان ضروری است که ممکن است کسی مدعی شود که در دیدگاه مرحوم شهید صدر هرچند اصطلاح فقه نظام وجود ندارد، ولی هم معنای اول از فقه نظام قابل قبول است و هم معنای دوم فقه نظام، ولی باید توجه داشت که معنای اول و دوم فقه نظام، تلازمی با یکدیگر ندارند و ممکن است که صاحب نظری، معنای اول از فقه نظام را قبول داشته باشد، ولی معنای دوم را نپذیرد؛ همانطور که به نظر میرسد که جناب استاد علیدوست چنین دیدگاهی داشته باشد...
#تمدن_نوین_اسلامی
#عقلانیت_انقلابی
#فقه_نظام
#دبیرخانه_هماندیشی
❇️تاریخ نگارش: 1399/12/11
https://eitaa.com/alimohammadi1389/321