#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱)⬿روش برخورد با فتنه‌ها " کُنْ فِي الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لاَ ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ " در فتنه‌ها، چونان شتر دوساله باش، نه پشتی دارد سواری دهد و نه پستانی تا او را بدوشند.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲)⬿شناخت ضد ارزش‌ها "أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَ رَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ كَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَه" آن كه جان را با طمع ورزى بپوشاند خود را پست كرده، و آن كه راز سختى هاى خود را آشكار سازد خود را خوار كرده، و آن كه زبان را بر خود حاكم كند خود را بى ارزش كرده است.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۳)⬿شناخت ضد ارزش‌ها "الْبُخْلُ عَارٌ، وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ، وَ الْفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ [حَاجَتِهِ] حُجَّتِهِ، وَ الْمُقِلُّ غَرِيبٌ فِي بَلْدَتِهِ" بُخل ننگ و ترس نقصان است و تهيدستى، مرد زيرك را در برهان كُند مى‌سازد و انسان تهيدست در شهر خويش نيز بيگانه است.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۴)⬿ارزش هاى اخلاقى و ضدّ ارزش‌ها "الْعَجْزُ آفَةٌ، وَ الصَّبْرُ شَجَاعَةٌ، وَ الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ، وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ، وَ نِعْمَ الْقَرِينُ [الرِّضَا] الرِّضَى" ناتوانى، آفت و شكيبايى، شجاعت و زهد، ثروت و پرهيزكارى، سپر نگه دارنده است و چه همنشين خوبى است راضى بودن و خرسندى.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۵)⬿شناخت ارزش هاى اخلاقى "الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ كَرِيمَةٌ، وَ الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ، وَ الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ" دانش، ميراثى گرانبها، و آداب، زيورهاى هميشه تازه، و انديشه، آيينه اى شفّاف است.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۶)⬿ارزش راز دارى و خوشرويى "صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَ الْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ، وَ الِاحْتِمَالُ قَبْرُ الْعُيُوبِ. وَ رُوِيَ أَنَّهُ قَالَ فِي الْعِبَارَةِ عَنْ هَذَا الْمَعْنَى أَيْضاً [الْمُسَالَمَةُ خَبْءُ الْعُيُوبِ] الْمَسْأَلَةُ خِبَاءُ الْعُيُوبِ، وَ مَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ" سينه خردمند صندوق راز اوست و خوش‌رويى وسيله دوست‌يابى، و شكيبايى، گورستان پوشاننده عيب هاست. و يا فرمود: پرسش كردن وسيله پوشاندن عيب‌هاست و انسان از خود راضى، دشمنان او فراوانند.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۷)⬿ايثار اقتصادى و آخرت گرايى "وَ الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ، وَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي [آجِلِهِمْ] آجَالِهِمْ" صدقه دادن دارويى ثمر بخش است، و كردار بندگان در دنيا، فردا در پيش روى آنان جلوه گر است.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۸)⬿شگفتى‌هاى تن آدمى "اعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ؛ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ، وَ يَتَكَلَّمُ بِلَحْمٍ، وَ يَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَ يَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ" از ويژگى‌هاى انسان در شگفتى مانيد، كه: با پاره‌اى «پى» مى‌نگرد، و با «گوشت» سخن مى‌گويد، و با «استخوان» مى‌شنود، و از «شكافى» نفس مى‌کشد.(1) ________________________ (1). اشاره به: اومانيسم ‏HUMANIAM (انسان شناسى در تمام ابعاد) كه از نظر بيولوژى، فيزيولوژى و روانى انسان را مورد ارزيابى قرار مى‌دهند.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۹)⬿شناخت ره آورد اقبال و ادبار دنيا "إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى [قَوْمٍ أَعَارَتْهُمْ مَحَاسِنَ غَيْرِهِمْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُمْ سَلَبَتْهُمْ مَحَاسِنَ أَنْفُسِهِمْ] أَحَدٍ، أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ، وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ، سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِه" چون دنيا به كسى روى آورد، نيكى‌هاى ديگران را به او عاريت دهد و چون از او روى برگرداند خوبى‌هاى او را نيز بربايد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۰)⬿روش زندگى با مردم "خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ، وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ" با مردم آنگونه معاشرت كنيد كه اگر مرديد بر شما اشك ريزند و اگر زنده مانديد، با اشتياق سوى شما آيند.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۱)⬿روش برخورد با دشمن "إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّكَ، فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ" اگر بر دشمنت دست يافتى، بخشيدن او را شكرانه پيروزى قرار ده.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۲)⬿آيين دوست يابى "أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوَانِ، وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ" ناتوان‌ترين مردم كسى است كه در دوست يابى ناتوان است، و از او ناتوان‌تر آن كه دوستان خود را از دست بدهد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۳)⬿روش استفاده از نعمت‌ها "إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْكُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ، فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّكْرِ" چون نشانه‌هاى نعمت پروردگار آشكار شد، با ناسپاسى نعمت‌ها را از خود دور نسازيد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۴)⬿روش برخورد با خويشاوندان "مَنْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ، أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ" كسى را كه نزديكانش واگذارند، بيگانه او را پذيرا مى‌گردد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۵)⬿روش برخورد با فريب خورده‌گان "مَا كُلُّ مَفْتُونٍ يُعَاتَبُ" هر فريب خورده‌اى را نمى‌شود سرزنش كرد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۶)⬿شناخت جايگاه جبر و اختيار "تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ، حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ" كارها چنان در سيطره تقدير است كه چاره انديشى به مرگ مى‌انجامد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۷)⬿ضرورت رنگ كردن موها "عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ (صلی الله علیه وآله) "غَيِّرُوا الشَّيْبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ"؟ فَقَالَ (علیه السلام): إِنَّمَا قَالَ ذَلِكَ وَ الدِّينُ قُلٌّ، فَأَمَّا الْآنَ وَ قَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَ ضَرَبَ بِجِرَانِهِ؛ فَامْرُؤٌ وَ مَا اخْتَارَ" از امام پرسيدند كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: موها را رنگ كنيد، و خود را شبيه يهود نسازيد يعنى چه؟ فرمود: پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اين سخن را در روزگارى فرمود كه پيروان اسلام اندك بودند، امّا امروز كه اسلام گسترش يافته، و نظام اسلامى استوار شده، هر كس آنچه را دوست دارد انجام دهد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۸)⬿ره آورد شوم فرار از جنگ "فِي الَّذِينَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: خَذَلُوا الْحَقَّ، وَ لَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلَ" (در باره آنان كه از جنگ كناره گرفتند) حق را خوار كرده، باطل را نيز يارى نكردند.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۱۹)⬿ره آورد شوم هواپرستى "مَنْ جَرَى فِي عِنَان أَمَلِهِ، عَثَرَ بِأَجَلِهِ" آن كس كه در پى آرزوى خويش تازد، مرگ او را از پاى در آورد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۰)⬿روش برخورد با جوانمردان "أَقِيلُوا ذَوِي الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ، فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ [يَدُهُ بِيَدِ اللَّهِ‏] يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ‏" از لغزش جوانمردان درگذريد، زيرا جوانمردى نمى‌لغزد جز آن كه دست خدا او را بلند مرتبه مى‏سازد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۱)⬿ارزش‌ها و ضدّ ارزش‌ها "قُرِنَتِ الْهَيْبَةُ بِالْخَيْبَةِ، وَ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ؛ وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ" ترس با نااميدى و شرم با محروميّت همراه است و فرصت‌ها چون ابرها مى‌گذرند، پس فرصت‌هاى نيك را غنيمت شماريد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۲)⬿روش گرفتن حق "لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِينَاهُ، وَ إِلَّا رَكِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى" ما را حقى است که اگر به ما داده شود (آزاديم) و الاّ (همچون اسيران و بردگانى خواهيم بود که) در عقب شتر سوار خواهيم شد، هرچند زمانى طولانى اين سير در تاريکى بگذرد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۳)⬿ضرورت عمل گرايى "مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ، لَمْ يُسْرِعْ بِهِ [حَسَبُهُ] نَسَبُهُ" كسى كه كردارش او را به جايى نرساند، افتخارات خاندانش او را به جايى نخواهد رسانيد.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۴)⬿روش يارى كردن مردم "مِنْ كَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ، إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِيسُ عَنِ الْمَكْرُوبِ" از كفّاره گناهان بزرگ، به فرياد مردم رسيدن و آرام كردن مصيبت ديدگان است.

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۵)⬿ترس از خدا در فزونى نعمت‌ها "يَا ابْنَ آدَمَ، إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ، فَاحْذَرْهُ" اى فرزند آدم! هنگامى که مى‌بينى پروردگارت نعمت‌هايش را پى درپى بر تو مى‌فرستد در حالى که تو معصيت او را مى‌کنى از او بترس (مبادا مجازات سنگينش در انتظار تو باشد).

#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۲۶)⬿رفتار شناسى و نقش روحيّات در تن آدمى "مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَيْئاً، إِلَّا ظَهَرَ فِي فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ" كسى چيزى را در دل پنهان نكرد جز آن كه در لغزش‌هاى زبان و رنگ رخسارش، آشكار خواهد گشت.