💠حدِ حقِ اعتراض
🔹قبل‌تر نوشته بودم «عفو ۳۷۲۱ نفر از مجرمان و از جمله چند تن از کارگران هفت تپه به مناسبت عید فطر» یا «دستور ویژه رئیس جمهور برای رفع مشکل غیزانیه» را یک حرکت رو به #جلو نمی دانم. معتقدم این قبیل موارد مطلقا #تحول نیست و حتی #اصلاح هم به حساب نمی‌آید و نیز حتی در حد یک #خبر_خوب هم نیست. قبل‌تر هم همین حس را درباره برداشته شدن نرده در نمازجمعه تبریز یا جوشکاری حاج آقا موسوی‌فرد داشتم.
حتی گمان می‌کردم و می‌کنم این‌که #روال_عادی یا #وظایف_ذاتیِ یک نهاد، ارزش خبریِ استثنا و غیرعادی بودن پیدا کند، خودش یک #خبر_بد است.
.
🔹حالا اما نماینده ولی‌فقیه در استان خوزستان به منزل معترضی رفته که برای اعتراض #جاده_مواصلاتی را بسته است. نوجوانی که تیر خورده و به تشخیص مقامات #امنیتی (و رسانه ها و توئیت بنویس‌هاشان)، یک عنصر نامطلوب تلقی می‌شود که به روش غیرقانونی اعتراض کرده و باعث سوءاستفاده رسانه های دشمن شده و از این رو گلوله ساچمه‌ای هم خورده است.
.
🔹این دیدار نمایند ولی‌فقیه، حدود یک هفته بعد از آن که رهبری صراحتاً خطاب به دانشجویان، طلاب و جوانان گفتند مطالبه‌گر یعنی #معترض_باشید؛ درست یک هفته بعد از فردای صحبت های رهبری که رسانه‌ها و ذهن‌های امنیت‌گرا بر خلاف مراد جدی گوینده، درباب #حدود و #قیود و #شرایط و #مقدمات و #آداب اعتراض نوشتند و تیتر زدند؛ نماینده ولی‌فقیه در استان خوزستان با اقدام خود #حد_اعتراض را توضیح می‌دهد.
.
🔹نمی‌دانم در سرنوشت مسئله غیزانیه این دیدار چقدر مهم خواهد بود. برای سرنوشتِ حق اعتراض در جامعه اما #اگر دلالت‌های آن لحاظ شود، یک خبر خوب نیست، بلکه احتمالاً یک #خبر_خیلی_خوب است. دقت داشته باشید ایشان نرفته‌اند که صرفاً بگویند مسئولان مشکل مردم را رفع کنند و یا این قبیل حرف‌های کلی. ایشان به منزل نوجوانی رفته اند که در اعتراضات حادّ غیزانیه حاضر بوده و گلوله خورده؛ حالا نماینده ولی فقیه از آن نوجوان عذرخواهی می‌کند.
.
🔹مسئله و موضع اجتماعی امروز و هر روز ما، #اعتراض است. خالق نهج البلاغه به ما می گوید اعتراض شرط امکان یک جامعه قدسی است. محافظه کارهایی که روزاروز در پی تحدید عملی و تشکیک نظری در زمینه #حق_اعتراض هستند از مهم‌ترین موانع برقراری عدالت و شکل گیری جامعه توحیدی هستند.
.
🔹ای کاش موسوی‌فرد فرد نباشد، جریان بشود؛ به جز شئون رفتاری، تلاش فکری و اجتماعی لازم را بسیج کند و این کنش اخیر او به مثابه یک نشانه بتواند معانی و مفاهیم پیرامون حدود اعتراض را بازتولید کند.
#اعتراض
#غیزانیه_آب_ندارد
✍مجتبی نامخواه
https://t.me/Kolbe_Andishe_Farhang
@kolbe_Andishe_farhang
💠در مورد #مزاج_گویی منبری ها و فالوئرهای میلیونی
🔹#شهید_مطهری در کتاب ده گفتار به پدیده ای در بین برخی از روحانیون منبری نقد وارد می کند که از آن به #مزاج_گویی تعبیر می نماید. شهید عزیز این سوال را طرح می کند که چرا بسیاری از پیغمبران وقتی مبعوث می شوند مخالفان زیادی پیدا می کنند و برخی مانند حضرت #نوح پس از صدها سال تبلیغ هم اندازه انگشتان دو دست حتی از نزدیکان خودشان پیرو ندارند و در مقابل برخی از مبلغین و #روحانیون منبری در مدت کوتاهی پیروان زیادی پیدا می کنند.
🔹به تعبیر #شهید_مطهری این پدیده رمزی دارد و آن رمز این است که هدف #تبلیغ و #رسالت پیامبران مبارزه با نقاط ضعف مردم بوده است و ما می خواهیم از همان نقاط ضعف برای جذب مرید بهره برداری کنیم. به تعبیر دیگر هدف پیامبران #اصلاح نقاط ضعف و معایب جامعه است و هدف منبری های مزاج گو راضی کردن مخاطب و لذا اولی مطابق #مصلحت مخاطب سخن می گوید و دیگری مطابق #میل او.
🔹شهید مطهری حالت دوم را بهره برداری از نقاط ضعف و جهالت و عوامی بخشی از مردم و بر ضد و در جبهه مقابل #رسالت پیامبری می داند و برای آن از تعبیر «تبدیل کردن منبر به کرسی #دلالی شخصیت ها» استفاده می کند و معتقد است کرسی منبر باید از این آلودگی پاک شود. خود شهید مطهری نیز البته از این قاعده تبعیت می کرد و به همین دلیل هم تا آخرین روزهای #شهادت مخاطب و مریدی بسیار کم تعدادتر از برخی منبری های مزاج گوی کم سواد همان دوره داشتند.
🔹 خلاصه کلام این که هم کسانی که از فالوئرهای #میلیونی منبری مزاج گوی اخیر ذوق زده شده اند و هم کسانی که از آن به هراس افتاده اند می بایست بدانند این مسئله پدیده جدیدی چه در تشیع و چه #تاریخ_دین نیست. البته این مسئله پدیده ای منحصر به منبری ذکر شده نیز نیست و در برخی از افراد مذهبی و حزب اللهی نیز در سال های اخیر شیوع داشته است.
🔹 خیلی از این رفتارها ناشی از یک فهم غلط و سیاست زده از مفهوم #جذب و #جذب_حداکثری هست. اساس مفهوم جذب به معنی تلاش برای بالا بردن #نظام_فکری مخاطب و نزدیک کردن آن به #ایده_آل دینی است. اگر قرآن «و ما ارسلنا من رسول الا #بلسان_قومه» هم می گوید، تاکید بر استفاده از #ابزار و #روش_جذب متناسب با مخاطب می کند و نه #استحاله در محتوا.
🔹اما عده ای چون تحقق این تعریف مستلزم #فکر، برنامه و تلاش و کار #بلند_مدت است، راه ساده تر را انتخاب می کنند. فکر و رفتارهای خودشان را به سطح تلقی ای که از نگاه طیف #خاکستری جامعه دارد، تقلیل می دهند. این جا دیگر مساله جذب به مفاهیم #دینی و #انقلابی مطرح نیست. مخاطب باید جذب من و شخصیت من شوند که مصداق همان مفهوم دلالی شخصیتی است که شهید مطهری به آن اشاره می کند.
✍میثم ظهوریان
https://t.me/Kolbe_Andishe_Farhang
@Kolbe_Andishe_Farhang
💠مرز انتقاد و تخریب
🔻انتقاد و تخریب مرزهایی #ظریف اما #مشخص دارند. در خصوص تفاوت های نقد و تخریب چند نکته را می توان در نظر گرفت:
1⃣انتقاد و تخریب از نظر ماهوی با یکدیگر تفاوت دارند. #انگیزه انتقاد، #اصلاح و #سازندگی است ولی تخریب از ابتدا با هدف #تقبیح_حریف به منظور #تامین_منافع_فردی_یا_گروهی انجام می شود و در نهاد آن نیتی _خیرخواهانه نهفته نیست.
2⃣انتقاد را می توان کنشی اجتماعی مبتنی بر نوعی ارزیابی منصفانه دانست که نقاط قوت و ضعف را _همزمان مورد توجه قرار می دهد و در بهترین حالت به #ارایه_راهکار برای رفع نقاط ضعف منتهی می شود. تخریب اما نه تنها بر #برجسته سازی نقاط ضعف رقیب بنا شده بلکه با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی، نقاط قوت را هم #ناچیز یا گاه منفی جلوه می دهد.
3⃣فرایندهای انتقاد و تخریب از نظر روش و ابزارهایی که برای دستیابی به اهداف به کار رود هم متمایزند.
انتقاد همواره بر مبنای #شاخص ها و با پایبندی به #هنجارها و #ارزشها و به صورت #مستند و #مستدل انجام می شود، اما تخریب از هیچ منطق و الگوی رفتاری جز زیر سوال بردن حریف و تقبیح او پیروی نمی کند. تخریبگرایان برای جبران بی منطقی خود در جلب #افکار عمومی در بسیاری از موارد از روش ها و ابزارهای #ناهنجار یا #نامشروع استفاده می کنند؛ انتخابی که گاه هوده ای وارونه به بار می آورد و اعتبار تخریبگران از بین می برد. به عنوان نمونه، تخریبگران برای زیر سوال بردن حریف بارها به ابزارهایی چون #شایعه پراکنی، #وارونه نمایی، #سیاه نمایی، #تعمیم، #بزرگنمایی و #توهین و ... متوسل شده اند.
4⃣بین نتایج و پیامدهای انتقاد و تخریب هم تفاوت هایی هست. انتقاد به خاطر برخورداری از منطق همه فهم، همواره موجب ایجاد #مطالبه ای عمومی و فراگیر در نتیجه #بهبود و #اصلاح امور می شود. تخریب اما هرگز #کارآمدی ندارد و نه تنها به بهبود امور منجر نمی شود، بلکه به کارگیری ابزارها و روش های نامطلوب در آن، سبب ساز #افول_اخلاق در جامعه هم می شود. انتقاد به خاطر #رویکرد_همگرایانه ای که در ماهیت خود دارد، #همبستگی و #انسجام ملی را تقویت می کند، اما تخریب به خاطر توجه مطلق به #منافع گروهی و جناحی و توسل به تاکتیک هایی چون گروکشی، خرده گیری، القای ناکارآمدی حریف، زیر سوال بردن اقدام های مثبت و ...، زمینه های #واگرایی و #بی_اعتمادی را در جامعه فراهم می کند. به عبارتی نقد سازنده #سرمایه های_اجتماعی را تقویت می کند اما تخریب سرمایه های اجتماعی را فدای منافع گروهی خاص می کند.
🔺در مجموع باید گفت راه نقد از تخریب جدا است؛ اولی با انگیزه اصلاح انجام می شود و دومی با هدف تخریب، اولی از قاعده و قانونی مشخص پیروی می کند و دومی تابع قانونی نیست، اولی سازنده است و دومی ویرانگر، اولی به دنبال گشودن درهای تازه است و دومی به دنبال به بن بست کشاندن.
@Kolbe_Andishe_Farhang