افسردگی شایع ترین اختلال در کشور
کاهش 27 درصدی آمار خودکشی در اسفند کرونايی
دکتر احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس گفت:« می دانیم که بعد از همه گیری کرونا عموم افراد در سطح جامعه با اضطراب ناشی از همه گیری روبرو بودند و علت آن ناشناخته بودن ویروس کرونا بود. انتظار می رود در این مواقع بحرانی، ترس واضطرابی را در جامعه ببینیم و اینگونه واکنش ها طبیعی هستند. به اینگونه واکنش ها نباید برچسب بیمارگونه بزنیم. »
وزارت بهداشت از انجایی که رسالت سلامت در ابعاد روان را برعهده دارد به طرق مختلف تلاش کرد نیاز جامعه را شناسایی کند بر روی چهار بستری که می شد ارایه خدمت در انها انجام شود، فعالیت کرد.یکی از این بسترها نظام مراقبت های بهداشتی اولیه است که مهمترین زیرساخت است. ما دو هزار روانشناس را به کار گرفتیم که در سرتاسر کشور فعالیت می کنند و در همان روزهای اولیه اسفند کلیه کارشناسان اموزش های لازم را برای استفاده از فضای مجازی برای انتقال پیام ها گرفتند. دومین زیرساخت، صدا و سیما بخصوص در سطح استانی بود. سومین خدمت که در طی این مدت شکل گرفت بخصوص از 7 اسفند ماه راه اندازی سامانه تلفنی 4030 است که با همکاری وزارت بهداشت و ستاد اجرایی فرمان امام شکل گرفت و توانست خدمات خوبی ارایه کند.»
وی افزود:« بیش از 500 هزار تماس تلفنی مستقیم توسط کارشناسان ما در سامانه 4030 پاسخ داده شده و این سامانه یک منبع خوبی برای وزارت بهداشت بود که نیازهای سطح جامعه را برداشت کند و به ما کمک کرد که خدماتمان را به صورت پویا به جامعه ارایه کنیم. ویروس کرونا تبعاتی داشت که نیازهای جامعه فراز و فرودهایی داشت و خدماتمان را متناسب با جامعه تواتسنیم ارائه دهیم و 8 هزار تماس روزانه مردم را پاسخگو هستیم.»
وی با اشاره به آمار فوتی های ناشی از کرونا در کشور گفت:« خانواده های بیش از 7هزار فوتی در کشور نتوانستند شرایط کفن و دفن و عزاداری را به خوبی برگزار کنند و یک نگرانی همواره در ذهن متولیان وجود دارد که این سوگ بیمارگونه شود لذا بسته حدمتی در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه تحت مشاوره در سوگ ارائه می شود و با کلیه خانواده ها تماس گرفته می شود و بعد از اخذ رضایت از آنها خدمات به آنها ارائه می شود.»
وی درباره آمار اختلالات روانی و آمار خودکشی در ایران بعد از شیوع کرونا گفت:« اختلالات روانی در کشور 23.6 درصد است که شایع ترین اختلال، افسردگی با 12.7 درصد است. اخرین آمار خودکشی در کشور حدود 6 نفر در هر صدهزار نفر است که امار پزشکی قانونی است. در اسفند 98 تقریبا 27 درصد میزان اقدام به خودکشی نسبت به اسفند 97 کاهش داشته است که تعابیری هم برای آن داریم. آمار فروردین ماه 99هنوز کامل نشده است که ارائه بدهیم ولی در فروردین ماه هم امارهای اولیه کاهش نسبی اقدام به خودکشی را نسبت به فروردین 98 نشان می دهد.»
وی درباره وضعیت اعتیاد در کشور گفت:« دو شاخص در مورد مواد مخدر وجود دارد یکی اختلال مصرف مواد مخدر و دیگری شیوع مصرف مواد مخدر است طبق آخرین اطلاعاتی که داریم اختلال مصرف مواد مخدر 2.1درصد است ولی آخرین پژوهشی که با مدیریت ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام شده 5.4 درصد شیوع مصرف مواد مخدر را در کشور داریم.»
وی در مورد مسمومیت های الکلی در دوره شیوع کرونا گفت:« در یک مقطع زمانی بخصوص در اوایل اسفندماه یک باور نادرستی در جامعه ایجاد شده بود که اگر الکل مصرف کنند جلوی ابتلا به کرونا گرفته می شود و این باعث شد همه گیری های کوچک مسمومیت الکلی را در کشور داشته باشیم که در حال حاضر بخصوص در یک ماه گذشته با این مشکل روبرو نیستیم.»
« حدودا 16 سال از تدوین قانون سلامت روان می گذرد و این قانون نوسانات زیادی را طی کرده است و بازبینی های مکرری بر روی آن صورت گرفت و در نهایت به صورت یک لایحه برای هیات دولت فرستاده شد و در دو کمیسیون اجتماعی و لوایح های دولت جلساتی در اینباره داشتیم در حال حاضر این قانون از سلامت روان به قانون حمایت از حقوق بیماران مبتلا به اختلالات روانی تغییر پیدا کرد و در صحن هیات دولت مصوب شد و قبل از عید به مجلس ارسال شد و اواخر فروردین ماه مجلس رسید آن را به دولت اعلام کرد. ما مکاتباتی را ازطریق مرکز پژهش های مجلس با ذی نفعان داشتیم و نقطه نظراتشان را فرستادند و در حال حاضر کارهای فنی در مرکز پژوهش های مجلس انجام شده اگر مراحل به خوبی طی شود برای اعلام در صحن علنی مجلس اعلام می شود.»
وی درباره سرانجام طرح سراج گفت:«طرح سراج در سال 98 در 8 دانشگاه علوم پزشکی گسترش پیدا کرد.
#مرکز مشاوره رستا پرند
۰۲۱۵۶۷۹۰۲۵۹
وی درباره دلایل بالا بودن آمار خودکشی در ایلام گفت:« خودکشی یک علت ندارد و مثل بقیه مسایل و مشکلات سلامت روان، مسایل روانشناختی و اجتماعی در پدیده خودکشی تاثیرگذار هستند. خودکشی چندین فاکتوری است و نمی توانید با یک عامل به عنون سبب شناسی خودکشی برخورد کنید. وقتی این عوامل با هم تعامل می کنند کار را پیچیده تر می کنند. مسایل بیولوژیک مثل بیماری های روانپزشکی و روانشناختی می توانند زیربنایی برای خودکشی باشند. بیش از 90 درصد کسانی که خودکشی می کنند به نوعی به یکی از اختلالات روانشناختی مبتلا هستند و عوامل اجتماعی و آنچه ما به آن تعیین کننده های اجتماعی سلامت می گوییم نقش پررنگی در خودکشی دارند. وقتی این عوامل را روی هم می گذاریم مجموعا باعث افزایش یا کاهش خودکشی می شوند احتمالا تعامل همه اینها باعث شده ایلام به سمت خودکشی برود.»
« متاسفانه برخی افراد در جامعه ما با مبتلایان به کرونا با یک انگ برخورد می کنند تلاش می کنیم با افزایش سطح سواد سلامت روان جامعه به افراد این اگاهی را بدهیم که ابتلا به کرونا هیچ انگی ندارد. فرد بعد از دوران نقاهت می تواند وارد جامعه شود.کلیه همکاران ما که در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه کار می کنند اماده اند به بهبودیافتگان مشاوره های روانشناختی دهند و اگر دارو لازم باشد تجویز می شود یا اموزش های روانشناختی به فرد داده می شود که بتوانند به جامعه برگردند.»
#مرکز مشاوره رستا پرند
۰۲۱۵۶۷۹۰۲۵۹
این طرح قبل از دوره شیوع کرونا در جلسه شورای اجتماعی کشور هم مطرح شد و با یک ملاحظاتی در شورای اجتماعی کشور مورد تصویب قرار گرفت و سازمان اجتماعی کشور که زیرمجموعه وزارت کشور می شود از این طرح حمایت می کند. در سال 99 ما 15 محل دیگر را به طرح سراج اضافه می کنیم. نیاز به یکسری استانداردهایی وجود دارد که این طرح به خوبی اجرا شود. پیش بینی ما این است که تا پایان سال 99 با این 15 محل طرح را پیش ببریم. شورای اجتماعی کشور به خصوص مدیر کل اجتماعی استانداری ها همکار نزدیک دانشگاه ها در اجرای این طرح هستند.»
وی درباره میزان خشونت خانگی بعد از شیوع کرونا در کشور، گفت:« در این مدت یک کار پژوهشی منسجم انجام نشده است. اینکه در جریان قرنطینه خانگی ما احتمالا با یکسری مشکلات در ارتباط خانوادگی روبرو شویم قابل پیش بینی است دلیلش این است که ویروس کرونا شیوه زندگی را تغییر داده است. وقتی قرنطینه باشیم احتمالا با یکسری مشکلات ارتباطی روبرو شویم. به جای خشونت خانگی باید از تعارضات در ارتباط استفاده کنیم چون وقتی از خشونت خانگی صحبت می کنیم برخوردهای خشن فیزیکی به ذهن می رسد. ما با دو سه بسته مداخلاتی حمایتی از طریق روانشناسان مان در سیستم 4030 با جامعه ارتباط برقرار کردیم.»
وی درباره اقدامات انجام شده برای سلامت روان کادر درمان گفت:« عمده خدماتی که کادر درمان برای مشاوره دریافت کردند توسط گروه های روانپزشکی و روانشناسی دانشگاه های علوم پزشکی زیرمجموعه وزارت بهداشت ارائه شد. همکاران ما به شکل های مختلف مداخلات غیردارویی انجام دادند و مداخلات گروهی را در سطح دانشگاه های علوم پزشکی برای کادر درمان فراهم کردند.»
« دانش و اگاهی نسبت به هر مقوله ای استرس را کم می کند ما سعی کردیم در مورد کرونا اطلاع رسانی کنیم. بیشترین تماس با 4030 به دلیل نگرانی نسبت به چگونگی برخورد با ویروس کروونا بود. اضطراب یک حس مبهم نسبت به یک پدیده ناشناخته است. ویروس کرونا چون ناشناخته بود کودکان در خانواده ها با اضطراب روبرو بودند. وزارت بهداشت سهم خودش را در این راستا از طریق مراقبت های اولیه بهداشتی انجام داد و از طریق سامانه 4030 مشاوره هایمان را به خانواده ها ارائه دادیم.»
وی درباره وضعیت شیوع اختلالات روان در نوجوانان و جوانان و شیوع اختلال وسواس به دلیل کرونا گفت:« آمار شیوع اختلالات روانی در گروه سنی 15 تا 64 است که گروه نوجوانان و جوانان در همین گروه سنی قرار می گیرند. به دلیل اینکه ما با یک شرایط خاصی روبرو بودیم که اضطراب اور بوده است افرادی هم که وسواس نداشته اند نگرانند و وسواس گرفته اند طبیعی است افرادی که وسواس داشته اند علایم آنها تشدید شود.»
وی درباره غربالگری سلامت روان گفت:« به جای غربالگری باید پیمایش سلامت روان را به کار ببریم. در این پیمایش با استفاده از ابزارهایی که وجود دارد و با استفاده از پرسشگرهایی که آمادگی لازم پیدا می کنند به سمت جامعه و خانه به خانه می رویم. براساس طراحی هایی که ما کردیم پاییز امسال باید این پیمایش انجام شود اگر شرایط کشور خوب باشد و ما نگران انتقال ویروس نباشیم با حفظ فاصله گذاری پاییز امسال داده های کشوری برای پیمایش سلامت روان جمع آوری می شوند. اگر شرایط کشور به لحاظ شیوع کرونا بد باشد که نتوانیم خانه به خانه پیمایش را انجام دهیم باید یک شیوه جایگزین را انتخاب کنیم. اگر فاصله گذاری رعایت شود بعید است نتوانیم این کار را انجام دهیم ما تا اخر امسال وضعیت جدید شیوع اختلالات روانی در سراسر کشور را ارئه خواهیم داد.»
وی افزود:« درست است که شرایط کرونا کار را سخت کرده اما اگر شیوه پیمایش سلامت روان را تغییر دهیم و از شیوه های جایگزین به جای مراجعه خانه به خانه استفاده کنیم دیگر نمی توانیم به آمار دقیقی برسیم و ممکن است آمارمان انقدر قابل استناد نباشد.»
وی درباره دلایل کاهش میزان خودکشی در اسفندماه در زمان شیوع کرونا گفت:« به صورت استاندارد برای این مسئله ارزیابی نداریم ولی از شواهد دیگر از جمله تغییر شیوه زندگی و ساعات حضور در خانواده می تواند از دلایل کاهش خودکشی باشد و فکر می کنیم در اسفند ماه انسجام در روابط خانواده به دلیل اینکه یک نگرانی در هسته خانواده وجود داشته بیشتر شده و افراد خانواده را دور هم جمع کرده است. به نظر می رسد سرمایه اجتماعی در اسفند ماه در میان خانواده ها ارتقا پیدا کرده است. از طرف دیگر خانواده ها با یک الگویی با هم تعامل داشتند که قبلا تجربه نکرده بودند به همین دلیل تا با این الگو انطباق پیدا کنند زمان نیاز است و برای ما قابل پیش بینی است که تا این انطباق صورت گیرد یک تعارضاتی ممکن است در خانواده ها پیش بیاید.»
#مرکز مشاوره رستا پرند
۰۲۱۵۶۷۹۰۲۵۹
چرا افسردگی موجب احساس خستگی میشود؟
احساس خستگی برای افراد مبتلا به افسردگی یک نشانه بسیار شایع است. خستگی در واقع یکی از ویژگی های بارز افسردگی محسوب می شود.
افسردگی موجب افت سطوح انرژی بدن می شود و بسیاری علائم دیگر مرتبط با آن مانند غم و اندوه شدید و تنهایی می توانند احساس خستگی را هرچه بیشتر تشدید کنند. اما چرا افسردگی موجب احساس خستگی در فرد می شود و چگونه می توان تشخیص داد که افسردگی دلیل شکل گیری آن است؟
افسردگی بر انتقال دهنده های عصبی تاثیرگذار بوده و موجب احساس خستگی می شود
افسردگی احتمالا با بروز تغییرات در انتقال دهنده های عصبی مغز مانند دوپامین، نوراپینفرین و سروتونین مرتبط است. این انتقال دهنده های عصبی نقش های مهمی در تنظیم سطوح انرژی، خواب، اشتها، انگیزه و لذت ایفا می کنند.
افسردگی یک بیماری پیچیده است که دلایل مختلفی می توانند در ابتلا به آن نقش داشته باشند که ژنتیک، بیماری ها، رویدادهای استرسزا در زندگی، و شیمی مغز از آن جمله هستند. بیان تفاوت بین خستگی روانه و خستگی مرتبط با افسردگی نیز می تواند چالش برانگیز باشد.
خستگی و افسردگی می توانند بسیار مشابه یکدیگر به نظر برسند.
از کجا متوجه شویم که به افسردگی مبتلا هستیم یا فقط خسته هستیم؟
سطوح کم انرژی، انگیزه کم، و از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش از جمله علائمی هستند که هم در افسردگی و هم خستگی دیده می شوند. اما یک عامل تمایز بین آنها می تواند میزان اشتیاق فرد به انجام فعالیت ها باشد. افرادی که خسته هستند ممکن است تمایل به انجام فعالیت های مختلف داشته باشند اما کمبود انرژی مانع آنها می شود، در شرایطی که افراد مبتلا به افسردگی تقریبا هیچ علاقه ای به انجام فعالیت های مختلف ندارند.
مدت زمانی که فرد بدخلق است و این که آیا استراحت و خواب کافی به بهبود این شرایط کمک می کند یا خیر موارد مهم دیگری هستند که باید مد نظر قرار بگیرند. خواب خوب شبانه می تواند خلق و خوی فردی خسته را بهبود ببخشد.
اما خستگی مرتبط با افسردگی تمام جنبه های زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. اثر این شرایط در موارد زیر احساس می شود:
جسمانی: برای فرد افسرده انجام کارهای روزانه مانند غذا خوردن، دوش گرفتن، لباس پوشیدن و غیره ممکن است دشوار باشد. به واسطه افسردگی، بدن می تواند سنگین، کند و سفت احساس شود.
شناختی: به واسطه افسردگی، فرد ممکن است دشواری در حفظ تمرکز، و پردازش اطلاعات را تجربه کند. کمبود خواب نیز می تواند اثر شناختی مشابهی را ایجاد کند و تمرکز کردن را دشوار سازد.
عاطفی: در اینجاست که آثار ممکن است عمیقتر باشند. خستگی پرهیز از افکار و احساسات سردرگم کننده که بخشی از افسردگی هستند را دشوار می سازد. زمانی که خسته هستید، برقراری ارتباطات عاطفی با دوستان، خانواده و افرادی که اطراف شما حضور دارند ممکن است چالش برانگیزتر شود و این نیز می تواند احساس تنهایی و ناامیدی را هرچه بیشتر تقویت کند.
افسردگی بر شرایط خواب انسان تاثیر می گذارد
هفت ساعت خواب شبانه برای بزرگسالان توصیه شده است. برای افراد مبتلا به افسردگی این کار ممکن است دشوار باشد.
افراد مبتلا به افسردگی اغلب با دشواری در به خواب رفتن یا خواب باقی ماندن یا هر دو مواجه هستند. این افراد ممکن است خواب عمیق کمتری را تجربه کنند. نتیجه نهایی این است که خواب کارایی خود در کسب آرامش و افزایش سطوح انرژی را به همراه نخواهد داشت.
افزون بر این، افراد مبتلا به افسردگی می توانند درگیر رفتارهای نامناسبی شوند که به کاهش کیفیت و کمیت خواب منجر می شود. به عنوان مثال، خستگی مرتبط با افسردگی می تواند به چرت زدن در طول روز منجر شود که به خواب رفتن هنگام شب را دشوارتر می کند.
فعال باقی ماندن برای افراد مبتلا به افسردگی ممکن است دشوار باشد، اما مقاومت در برابر وسوسه بی تحرکی می تواند تاثیر قابل توجهی در بهبود این شرایط داشته باشد. مقداری فعالیت بدنی در هر روز ممکن است حتی به خواب بهتر در شب کمک کند.
#منصور فتحی نیا
#مرکز مشاوره رستا پرند
۰۲۱۵۶۷۹۰۲۵۹