❇️ تأثیر سخن در شناخت انسان
☀️امیرالمومنین علی علیه السلام می‌فرماید:
✨تَکَلَّمُوا تُعْرَفُوا، فَإِنَّ الْمَرْءَ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ.✨
🖌سخن بگویید تا شناخته شوید زیرا انسان در زیر زبان خود پنهان است.
🔰 نهج‌البلاغه، حکمت ۳۹۲.
✍ توضیح
🔻 تکلم و شناخته شدن اشاره دارد به این که اگر می‌خواهید مقامات علمی و فضل و کمال و ایمان و ارزش‌های وجودی شما آشکار گردد و مردم از آن بهره گیرند سخن بگویید تا شما را بشناسند و به شخصیت شما پی ببرند و جایگاه خود را در جامعه پیدا کنید و بتوانید فرد مفیدی باشید.
زیرا زبان، ترجمان عقل و کلید گنجینه‌های روح آدمی است و «تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد».
🔻 و اگر سکوت کنید ممکن است سالیان دراز در میان مردم باشید و شما را نشناسند و از وجودتان استفاده نکنند و در واقع مانند محتکری شوید که مواد مورد نیاز مردم را در انباری پنهان کرده و درِ آن را قفل نموده است.
♻️ زیر زبان مخفی گاه انسان
🔻 گویی شخصیت انسان مخفی گاهی دارد و آن، زیر زبان اوست، هنگامی که سخن بگوید، زبان از روی آن برمی خیزد و مخفی گاه آشکار می‌شود.
🔻 ضمناً از این جمله دو نکته دیگر نیز استفاده می‌شود:
✅ نخست این که گرچه سکوت نشانه کمال انسان است و در روایات تأکید زیادی بر آن شده ولی در مواردی سخن گفتن لازم و واجب است، همان گونه که پیش از این در روایت بسیار پرمعنایی از امام سجاد علیه السلام آمد که از آن حضرت سؤال کردند:
آیا کلام افضل است یا سکوت؟
☀️امام علیه السلام فرمود:
هر دو آفاتی دارند اگر از آفات سالم بمانند کلام از سکوت افضل است.
🔹عرض کردند: چگونه افضل است ای فرزند رسول خدا؟
☀️فرمود: خداوند متعال انبیا و اوصیا را به سکوت مبعوث نکرد بلکه آن‌ها را مبعوث به کلام کرد، هرگز بهشت را با سکوت به کسی نمی دهند و ولایت اللّه با سکوت حاصل نمی شود، پرهیز از آتش دوزخ با سکوت میسر نمی گردد، همه این‌ها به وسیله کلام به دست می‌آید.
آری من هرگز ماه را با خورشید برابر نمی بینم، حتی اگر بخواهی فضیلت سکوت را بیان کنی باید با کلام، این فضیلت را شرح دهی در حالی که هرگز نمی توانی فضیلت کلام را با سکوت بیان کنی.
✅ دیگر این که افرادی که فضیلتی ندارند و نقایصی در خود می‌بینند چه بهتر که در مجالس سکوت کنند و شخصیت ناقص خود را که در زیر زبانشان نهفته است آشکار نسازند.
🔻مرحوم صدوق در کتاب خصال سخنی از شعبی (محدث و تابعی معروف، متوفای ۱۰۳) نقل می‌کند که می‌گوید:
امیرمؤمنان علیه السلام نُه جمله را به صورت ارتجالی (بدون مقدمه) بیان فرمود که چشم بلاغت را درآورد و گوهرهای حکمت و دانش را یتیم نمود و همه مردم را حتی از رسیدن به یکی از آن‌ها بازداشت.
👈سه جمله در باب مناجات است و سه جمله در باب حکمت و سه جمله در باب ادب.
🔻اما سه جمله ای که در باب مناجات است:
💎إلهی کَفی لی عِزّاً أن أکونَ لَکَ عَبداً و کَفی بِی فَخراً أن تکونَ لی رَبّاً أنتَ کما أُحِبّ فاجعَلْنی کَما تُحِبّ.
🔸الهی این عزت برای من بس که بنده تو باشم و این افتخار برای من بس که تو پروردگار من باشی تو همان گونه هستی که من دوست می‌دارم پس مرا آن گونه قرار ده که تو دوست داری.
🔻و اما درباره حکمت و دانش چنین فرمود:
💎قِیمةُ کُلِّ امْرِءٍ ما یُحسِنُه وما هلَک امرِءٌ عَرَف قَدْرَهُ و المَرءُ مَخبوءٌ تَحت لِسانِهِ.
🔸ارزش هر انسانی به اندازه کاری است که به خوبی از عهده آن برمی آید و آن کس که قدر خود را بشناسد (و از آن تجاوز نکند) هرگز هلاک نمی شود و انسان در زیر زبانش پنهان است.
🔻و اما سه جمله ای که درباره آداب است؛ فرمود:
💎امْنُنْ علی مَنْ شِئْتَ تَکُن أمِیرَهُ و احْتَج إلی مَن شِئْتَ تَکُنْ أسِیرَه و اسْتَغْنِ عمَّن شِئْتَ تَکُن نَظِیرَه.
🔸به هرکس می‌خواهی، نعمتی ببخش تا امیرش باشی و به هرکس می‌خواهی محتاج شو تا اسیرش شوی و از هرکس می‌خواهی بی نیاز باش تا نظیرش باشی. (۱)
📚 ۱) خصال صدوق، باب التسعة، ح ۴.
✳️ کانال #معراج
✳️ @Merajnor
💠 مراقب دشمنت باش
✅ ضربه خوردن از دشمن در صورت غفلت از او
☀️امیرالمومنین علی عليه السلام می‌فرماید:
✨مَن نامَ عَن عَدُوِّهِ أنبَهَتهُ المَكايِدُ.✨ (۱)
💎 هركه از دشمن خود غافل شود، دسيسه ها او را به خود آورد.
✅ عدم غفلت دشمن از تو
☀️امیرالمومنین علی عليه السلام می‌فرماید:
✨مَن نامَ لَم يُنَمْ عَنهُ.✨ (۲)
💎 هركه از دشمن خود غافل باشد، دشمن از او غافل نباشد.
✅ دست کم نگرفتن دشمنت
☀️امیرالمومنین علی عليه السلام می‌فرماید:
✨لاتَستَصغِرَنَ عَدُوّا و إن ضَعُفَ.✨ (۳)
💎 هرگز هيچ دشمنى را دست كم مگير هر چند ناتوان باشد.
📚 منابع
میزان الحکمه، باب دشمنی.
(۱) غرر الحكم: ۸۶۷۲.
(۲) نهج البلاغه: نامه ۶۲.
(۳) غرر الحكم: ۱۰۲۱۶.
✳️ کانال #معراج
✳️ @Merajnor
💠 حکم شرکت در مجلس گناه
💬سوال: اگر مرد نامحرمی وارد جشن عروسی شود و در آن جا زن، بدون حجابی حضور داشته باشد و مرد بداند که نهی از منکر در او تأثیری ندارد، آیا واجب است مجلس را ترک کند؟
✅ جواب:
اگر خروج از مجلس معصیت به عنوان اعتراض مصداق نهی از منکر باشد، واجب است.
شرکت در مجلس معصیت اگر مستلزم ارتکاب حرام مانند گوش دادن به موسیقی لهوی مناسب با مجالس لهو و گناه باشد و یا مفسده ای بر آن مترتّب شود یا حضور در آن تأیید گناه محسوب شود، جایز نیست.
📚 پی‌نوشت:
پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری، احکام حجاب و عفاف، لیدر.
✳️ کانال #معراج
✳️ @Merajnor