🔸 بازدید از چهار منطقه طبیعی و تاریخی ایلام
روز سهشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۲ پس از ارائه سخنرانی در دانشگاه ایلام، به لطف همراهی و محبت آقایان سعید محمودی و شهریار غلامپور از همکاران خدوم و مهربان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام، فرصتی فراهم آمد تا از دو بنای طبیعی (تنگ رازیانه و تنگ کافری) و یک موزه (موره باستانشناسی درهشهر) و یک اثر تاریخی در اطراف ایلام (شهر ویرانشده سیمره) بازدید داشته باشیم.
تنگ رازیانه
تنگ یا تنگه رازیانه یکی از آثار ثبت شده در فهرست آثار طبیعی ملی ایران است که به فاصله ۵۰ کیلومتری ایلام در جاده ایلام ـ درهشهر قرار دارد. این تنگه ظاهرا نتیجه شکاف زمین در پی یک زلزله است که راهآبی چندلایه و زیبا و باابهت را از جنس آهک و ترکیبات کربنات کلسیم به طول سه کیلومتر و عرض بین یک تا شش متر و ارتفاع ۱۵ تا ۳۰ متر پدید آورده است. گفته میشود میزان آب تنگه در فصل زمستان تا نیمه بهار بسیار چشمگیر است. نام تنگه برگرفته از گیاه دارویی رازیانه است که در این منطقه میروید. روستاها و غارهای اطراف این تنگه از نظر تاریخی و طبیعی و نیز پرندگان داخل دره و حیوانات اطراف آن دارای اهمیت و مورد توجه تاریخپژوهان و طبیعتگردان هستند.
۱۹ خرداد ۱۴۰۲
@MohsenAlviri
🔹بازدید از چهار منطقه طبیعی و تاریخی ایلام
تنگ کافری
در فاصله ۷۶ کیلومتری جاده ایلام به سوی درهشهر تنگ یا تنگه دیگری به نام کافری قرار دارد که به آن تنگ / تنگه کافرین و یا تنگ / تنگه شداد هم گفته میشود. این تنگه که پشت سد سیمره واقع شده، حدود دو کیلومتر طول دارد و از به هم پیوستن چندین چشمه به وجود آمده است. در یک کیلومتری ورود به این تنگه، برکه آبی در بستر رودخانه سیمره به نام زمزم قرار دارد که برای رفتن به تنگه باید از آن عبور کرد. یک جاده تقریبا چهار کیلومتری شنی و خاکی بازدیدکنندگان را از جاده اصلی به بستر رودخانه میرساند و در آنجا باید با قایق، فاصله برکه زمزم تا تنگه را طی کرد. ساخت سد سیمره تغییراتی در چگونگی دسترسی به تنگه ایجاد کرده است. گفته میشود بقایای معماری و "شواهدی از عصر نوسنگی تا دورههای آهن و حتی ساسانی" در این تنگه به دست آمده است. همچنین گفته میشود گونهای از سنجاب ایرانی در جنگلهای اطراف تنگه زندگی میکند.
۱۹ خرداد ۱۴۰۲
@MohsenAlviri
🔸 بازدید از چهار منطقه طبیعی و تاریخی ایلام
موزه درهشهر
سومین نقطه بازدید شده در سفر ایلام و روز ۲ خرداد ۱۴۰۲، موزه باستانشناسی درهشهر بود. گفته میشود "بیش از ۷۳۵ اثر تاریخی و طبیعی استان ایلام ثبت ملی شده که بیش از ۱۵۰ مورد آن در شهرستان دره شهر قرار دارد".
تنگی وقت مانع از آن بود که بازدید کاملی از این شهر مهم داشته باشیم و لذا تنها به بازدید از موزه بسند شد. ساخت این موزه در سال ۱۳۸۲ آغاز شده و افتتاح آن در سال ۱۳۸۷ بوده است. موزه در یک طبقه زیر زمین قرار دارد و طبقه همکف آن ویژه کارهای اداری و فنی است. حدود سیصد قطعه اصلی یا بدل نگهداری شده در این موزه که اشیاء نظامی و یا ابزار و ادوات زندگی روزانه است، اغلب متعلق به شهر تاریخی و ویرانشده سیمره و دیگر قطعات نیز متعلق به شهرهای اطراف است. بنا بر این موزه به عنوان یکی از شناسنامههای مهم ایلام برای شناخت پیشینه تمدنی این منطقه از اهمیتی بسیار برخوردار است.
بنا به اظهار آقای دکتر ظُهرابی که به هنگام بازدید از موزه و ویرانههای شهر سیمره از نعمت همراهی و توضیحات علمی دقیق و اظهارات دردمندانه و پرشور ایشان بهرهمند بودیم، این موزه تخصصی عملا در طول سال بازدید کننده زیادی ندارد ولی حجم بازدیدکنندگان نوروزی آن به حدی زیادی است که جبران غربت موزه در طول سال را میکند. این نوع موزههای تخصصی از مهمترین عناصر هویتبخش ملی ما و گوهری است که قدر آن گویی هنوز از سوی حتی گروههای تاریخ دانشگاهها شناخته نیست.
۲۰ خرداد ۱۴۰۲
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره یک موزه دره شهر ـ در ورودی محوطه موزه از سطح خیابان
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره دو موزه دره شهر ـ در ورودی ساختمان اصلی موزه در یک طبقه زیر زمین (در شیشهای پشت کرکره است.)
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره سه موزه دره شهر ـ نمایی از تالار سمت راست موزه
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره چهار موزه دره شهر ـ نمایی از تالار سمت چپ موزه
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره پنج موزه دره شهر ـ نمونههایی از ریتون (ظرف به شکل جانوران)
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره شش موزه دره شهر ـ بُت در حال عبادت
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره هفت موزه دره شهر ـ نمونه سنگ قبرها مربوط به دوره اسلامی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره هشت موزه دره شهر ـ نمونه گچبُری
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره نه موزه دره شهر ـ نمونههایی از سفالینه
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ده موزه دره شهر ـ نمونههایی از نشانها
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره یازده موزه دره شهر ـ در کنار تابلوی خیر مقدم به یادگار مانده از ایام نوروز، از سمت چپ: آقای دکتر ظُهرابی، بنده، آقای سعید محمودی، آقای شهریار غلامپور
@MohsenAlviri
🔹 بازدید از چهار منطقه طبیعی و تاریخی ایلام
شهر سیمره
آخرین منطقه بازدید شده در سفر ایلام (۲ خرداد ۱۴۰۲) بقایای شهر سیمره متصل به جنوب شرقی درهشهر بود. رودخانه و شهر سیمره از کهنترین مناطق زیست انسانی در غرب کشورمان به شمار میرود و این احتمال که سیمره بر ویرانههای شهر عیلامی ماداکتو ساخته شده باشد، دور از ذهن نیست. این شهر در ۲۴ شهریور سال ۱۳۱۰ با شماره ۶ به ثبت در فهرست آثار ملی کشور رسیده است. بنای اولیه شهر حسب اظهار نظر متفاوت باستانشناسان به دوره مادها یا اشکانیان و یا ساسانیان برمیگردد ولی بقای آن در دوره اسلامی به دلیل اشاره به آن در منابع مختلف تاریخی و جغرافیایی به آسانی قابل اثبات است. یاقوت حموی در ص ۴۳۹ جلد سوم معجم البلدان، در بخشی از توضیحات خود در باره این شهر چنین آورده است:
، و الصّيمرة: ... بلد بين ديار الجبل و ديار خوزستان، و هي مدينة بمهرجان قذق، قال أبو الفضل: دخلتها و لم أجد بها من يحدث حينئذ، و قد حدث بها جماعة، و هي للقاصد من همذان إلى بغداد عن يساره، و بها نخل و زيتون و جوز و ثلج و فواكه السهل و الجبل، و بينها و بين الطّرحان قنطرة عجيبة بديعة تكون ضعف قنطرة خانقين تعدّ في العجائب.
سیمره شهری بین منطقه الجبل و منطقه خوزستان و شهری در ناحیه مهرجانقذق (مهرگانکده) است. ابوالفضل در باره این شهر گفته است: وارد این شهر شدم و هیچ کس که حدیث بگوید در آن نیافتم و حال آن که پیش از این در این شهر چندین نفر حدیث میگفتهاند. این شهر در سمت چپ کسی که از سوی همدان عازم بغداد است، قرار دارد. در این شهر خرما و زیتون و گردو و یخ (برف باقیمانده از فصل سرما) و میوههای دشت و کوه یافت میشود. بین سیمره و شهر طَرحان پلی شگفت و خلاقانه وجود دارد که دو برابر پل خانقین است و از شگفتیهای جهان به شمار میرود.
چنین برمیآید که شهر کنونی درهشهر به دست همان ساکنان سیمره و پس از ویرانی آن در پی زلزله مهیب سال ۳۳۴ ق. ساخته شده است. در این صورت چه بسا اشاره یاقوت نیز به همین شهر جدید یعنی درهشهر باشد نه سیمره ویرانشده باستانی. جهانگردان و باستانشناسان گوناگونی از جمله راولیسنون در سال ۱۸۳۶م.، دمرگان در سال ۱۸۹۱م.، هرتسفلد بین سالهای ۱۹۲۴ و ۱۹۲۵م. و اشتاین در سال ۱۹۳۶م.، از این شهر بازدید کردهاند و اطلاعاتی ارزشمند در باره آن به دست دادهاند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، نُه فصل کاوش باستانشناختی در این شهر در سالهای ۱۳۶۲ و ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ و ۱۳۸۹ و پس از آن صورت گرفته است. خانههای مسکونی، کوچهها، خیابانبندیها، بازارچه، طاقهای روی معابر، چهارطاق، خانه حاکم شهر (خانه اربابی)، سازه احتمالی یک مسجد، برج نگهبانی، پل، لولههای سفالی انتقال آب، سیستم هدایت فاضلاب، و کارگاههای سفالگری و شیشهگری از جمله یافتههای کاوشها در این شهر است. بازدید از این شهر برای همه علاقمندان تاریخ ایران به ویژه دانشجویان رشته ایران باستان بسیار سودمند است.
۲۲ خرداد ۱۴۰۲
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره یک سیمره ـ کتیبه جدید معرفی شهر سیمره
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره دو سیمره ـ تابلوی معرفی فشرده سیمره
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره سه سیمره ـ نمایی از وضعیت حفاظ منطقه حفاظتشده سیمره، در انتهای تصویر درهشهر دیده میشود.
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره چهار سیمره ـ نمونهای از بقایای منازل مسکونی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره پنج سیمره ـ نمونهای دیگر از بقایای منازل مسکونی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره شش سیمره ـ نمونهای دیگر از بقایای منازل مسکونی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره هفت سیمره ـ تابلوی معرفی بنای موسوم به بازارچه
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره هشت سیمره ـ نمایی از بنای موسوم به بازارچه
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره نه سیمره ـ تابلوی معرفی بنای موسوم به خانه اربابی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ده سیمره ـ ورودی بنای موسوم به خانه اربابی
@MohsenAlviri