بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم #حکمت_289 نهج البلاغه: «الگوی کامل انسانیت» وَ قَالَ (علیه السلام): «وَ كَانَ لَا يَشْكُو وَجَعاً إِلَّا عِنْدَ بُرْئِهِ. وَ كَانَ يَقُولُ مَا يَفْعَلُ وَ لَا يَقُولُ مَا لَا يَفْعَلُ. وَ كَانَ إِذَا غُلِبَ عَلَى الْكَلَامِ لَمْ يُغْلَبْ عَلَى السُّكُوتِ، وَ كَانَ عَلَى مَا يَسْمَعُ أَحْرَصَ مِنْهُ عَلَى أَنْ يَتَكَلَّمَ. وَ كَانَ إِذَا بَدَهَهُ أَمْرَانِ، يَنْظُرُ أَيُّهُمَا أَقْرَبُ إِلَى الْهَوَى، [فَخَالَفَهُ] فَيُخَالِفُهُ. فَعَلَيْكُمْ بِهَذِهِ الْخَلَائِقِ فَالْزَمُوهَا وَ تَنَافَسُوا فِيهَا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِيعُوهَا، فَاعْلَمُوا أَنَّ أَخْذَ الْقَلِيلِ خَيْرٌ مِنْ تَرْكِ الْكَثِير.» و درود خدا بر او، فرمود: «از درد شكوه نمى كرد، مگر پس از تندرستى و بهبودى، آنچه عمل مى كرد مى گفت، و بدانچه عمل نمى كرد چيزى نمى گفت، اگر در سخن گفتن بر او پيشى مى گرفتند در سكوت مغلوب نمى گرديد. و بر شنيدن بيشتر از سخن گفتن حريص بود. اگر بر سر دو راهى دو كار قرار مى گرفت، مى انديشيد كه كدام يك با خواسته نفس نزديك تر است با آن مخالفت مى كرد. پس بر شما باد روى آوردن به اينگونه از ارزش هاى اخلاقى، و با يكديگر در كسب آنها رقابت كنيد، و اگر نتوانستيد، بدانيد كه به دست آوردن برخى از آن ارزش هاى اخلاقى بهتر از رها كردن همه است.» ترجمه مرحوم «استاد محمد دشتی» 🔶 @Nahj_Et

💠🔹امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به اثر زيان‌بار ترك صبر و پيشه نمودن جزع اشاره كرده مى‌فرمايد: «كسى كه صبر و شكيبايى او را نجات ندهد بى‌تابى او را از پاى در مى‌آورد»؛ (مَنْ‌ لَمْ‌ يُنْجِهِ‌ الصَّبْرُ أَهْلَكَهُ‌ الْجَزَعُ‌) . به يقين در طول زندگى انسان، مصائب و مشكلات فراوانى است كه هيچ‌كس از آن بر كنار نمى‌ماند. عكس العملى كه انسان مى‌تواند در مقابل اين حوادث دردناك و غم‌انگيز نشان بدهد يكى از دو چيز است: نخست صبر و تحمل و شكرگزارى به درگاه خدا و دقت در يافتن راه نجات از آن مشكل يا مصيبت و حداقل كاستن از آثار زيان‌بار آن است. ديگر جزع و بى‌تابى است كه هم اعصاب انسان را در هم مى‌كوبد و او را گرفتار بيمارى‌هاى مختلف كرده و گاه به مرگ مى‌كشاند و هم سبب ناشكرى به درگاه خداوند و وزر و وبال براى سراى ديگر مى‌شود. انسان عاقل راه نخست را بر مى‌گزيند كه هم اجر صابران را دارد و هم فوايد و بركات صبر را. بنابراين مفهوم اين كلام حكيمانه بسيار روشن و شفاف است و اين‌كه بعضى تصور كرده‌اند در مفهوم آن پيچدگى است كاملاً اشتباه است. #حکمت_189 🔶 @Nahj_Et

ترجمه و توضیح تصویری نهج البلاغه #حکمت_183 🔶 @Nahj_Et

💠ادامه حکمت ۱۸۹ 🔹در ضمن از آنچه گفته شد معلوم شد كه هلاكت در اين جمله هلاك دنيوى و اخروى هر دو را شامل مى‌شود همان‌طور كه (نجات) در پرتو صبر نيز نجات دنيوى و اخروى را در بر مى‌گيرد، هرچند گاهى در بعضى از روايات تنها به هلاكت اخروى اشاره شده؛ مانند حديثى از امام صادق عليه السلام كه مى‌فرمايد: «اتَّقُوا اللّٰه وَ اصْبِرُوا فَإِنَّهُ‌ مَنْ‌ لَمْ‌ يَصْبِرْ أهْلَكَهُ‌ الْجَزَعُ‌ وَ إنَّما هَلاكُهُ‌ فِى الْجَزَعِ‌ أَنَّهُ‌ إذا جَزِعَ‌ لَمْ‌ يُؤجَرْ ؛ تقواى الهى پيشه كنيد و در برابر مشكلات و مصائب صبر و شكيبايى داشته باشيد، زيرا كسى كه صبر نكند جزع او را هلاك خواهد كرد و هلاكت او در جزع اين است كه وقتى بى‌تابى كند اجر و پاداشى به او داده نخواهد شد» #حکمت_189 🔶 @Nahj_Et

🔸خود شناسی انسان🔸⤵️🍃 خودشناسی به معنی این است که انسان مقام واقعی خویش را در عالم وجود درک کند؛ بداند خاکی محض نیست، پرتوی از روح الهی در او هست؛ بداند که در معرفت می‌تواند بر فرشتگان پیشی بگیرد؛ بداند که او آزاد و مختار و مسئول خویشتن و مسئول افراد دیگر و مسئول آباد کردن جهان و بهتر کردن جهان است (او شما را از زمین بیافرید و عمران آن را از شما خواست) (1)؛ بداند که او امانتدار الهی است؛ بداند که بر حسب تصادف برتری نیافته است تا استبداد بورزد و همه چیز را برای شخص خود تصاحب کند و مسئولیت و تکلیفی برای خویشتن قائل نباشد. استاد مطهری، انسان در قرآن، ص29 🍃✨ 🔶 @Nahj_Et

#حکمت_ربانی 🎥بیانات حضرت آیت الله العظمی #جوادی_آملی «فرازهایی از تفسیر کلمات حکیمانه امیر المؤمنین سلام الله علیه» شماره21 🔶 @Nahj_Et

💠ادامه حکمت ۱۴۵ 🔹مثلاً در نماز اگر حضور قلب نباشد و انسان اذكار و افعال آن را در حالى بجا آورد كه فكر او مشغول برنامه‌هاى دنياى مادى اوست به يقين از نتايج تربيتى آن كه باز داشتن از گناه (نهى از فحشا و منكر) و قرب الى اللّٰه (الصَّلاةُ‌ قُرْبانُ‌ كُلُّ‌ تَقِىٍّ‌) و شستشوى دل از زنگار گناه است محروم خواهد ماند. همچنين روزه برنامه‌هاى ظاهرى مانند خوددارى از خوردنى و نوشيدنى و بعضى ديگر از لذات نفسانى دارد و فلسفه‌اى كه عبارت از تقويت ايمان و اراده و مبارزه با هواى نفس و شيطان است كه اگر آنها حاصل نشود نتيجۀ روزه كه تقوا است: «لَعَلَّكُمْ‌ تَتَّقُونَ‌» حاصل نمى‌گردد و انسان را از عذاب الهى باز نمى‌دارد و سپرى در برابر آتش نمى‌شود. به همين دليل در روايات اسلامى تأكيد زيادى بر آداب نماز و روزه و ساير عبادات شده است تا عبادات افزون بر اسقاط تكليف به درجۀ قبولى در نزد پرورگار برسد #حکمت_145 🔶 @Nahj_Et

💠🔹كتاب «غارات» ثقفى چنين بر مى‌آيد كه امام عليه السّلام اين خطبه را زمانى ايراد كرد كه دو نفر فرستاده محمّد بن ابى بكر براى تقاضاى كمك قبل از وقوع جنگ ميان او و «عمرو بن عاص» در سرزمين مصر، نزد امام عليه السّلام آمدند. امام عليه السّلام برخاست و مردم را به مسجد دعوت كرد و ماجرا را براى آن‌ها بيان كرد؛ اما گروه اندكى براى جهاد اعلام آمادگى كردند. شب هنگام به سوى اشراف كوفه فرستاد و آن‌ها را به دار الاماره جمع فرمود؛ در حالى كه بسيار اندوهگين بود؛ زيرا مى‌دانست شكست محمّد بن ابى بكر و افتادن مصر به دست طرفداران معاويه، ضربۀ بسيار سنگينى است. امام عليه السّلام اين خطبه را در نكوهش ياران نافرمان خويش ايراد كرد و از همه براى دفع فتنه ابن عاص از مصر كمك خواست. از آن چه گفته شد محتواى خطبه به خوبى روشن مى‌شود؛ مجموعه‌اى است از كلمه‌ها و سرزنش‌ها و تشويق‌ها و ترغيب به جهاد با دشمن و ذكر عواقب شوم سستى و تنبلى در اين راه. * #خطبه_180 🔶 @Nahj_Et

💠🔹امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه، آيندۀ شوم بناهايى را بيان مى‌كند كه با وسائل غصبى ساخته شوند، مى‌فرمايد: «سنگ غصبى در بناى خانه گروگان ويرانى آن است»؛ (الْحَجَرُ الْغَصِيبُ‌ فِي الدَّارِ رَهْنٌ‌ عَلَى خَرَابِهَا) . اشاره به اين‌كه همان‌گونه كه «رهن» و گروگان، سبب مى‌شود انسان، مطالباتش را وصول كند، سنگ غصبى هم سبب مى‌شود كه ويرانى براى خانه وصول شود. مرحوم مغنية در كتاب فى ظلال نهج البلاغه در شرح اين كلام حكيمانه مى‌گويد: كسى كه بنايى كند يا چيزى در اختيار بگيرد يا بخورد يا بنوشد يا به هر صورتى، از اموال ديگران (بدون رضاى آنها) بهره گيرد، سرانجام كارش وبال و خسران است، هرچند اين زيان پس از مدتى صورت گيرد و اگر كسى بپرسد اين آسمان‌خراش‌هايى كه از خون ملت‌هاى بى‌گناه بنا شده و محكم در جاى خود ايستاده و ويران نمى‌شود چگونه است‌؟ در پاسخ آنها مى‌گوييم: اگر اينها ويران نشود بناكنندۀ آنها به زودى آنها را ترك گفته و به قبور تاريك و متعفنى پناه مى‌برند... اضافه بر اين، بناى راسخ، همان وجدان پاك و روح آرامى است كه انسان بدون هرگونه نگرانى زندگى كند. (آيا بانيان آنها چنين‌اند؟ قطعاً نيستند). مرحوم طبرسى در مجمع البيان از ابن عباس نقل مى‌كند كه مى‌گويد: من از قرآن به خوبى استفاه كرده‌ام كه ظلم و ستم خانه‌ها را ويران مى‌سازد. سپس به آيۀ شريفۀ سورۀ «نمل» تمسك مى‌كند كه مى‌فرمايد: «فَتِلْكَ‌ بُيُوتُهُمْ‌ خٰاوِيَةً‌ بِمٰا ظَلَمُوا إِنَّ‌ فِي ذٰلِكَ‌ لَآيَةً‌ لِقَوْمٍ‌ يَعْلَمُونَ‌» ؛ اين خانه‌هاى آنهاست در حالى كه به‌خاطر ظلم و ستمشان فرو ريخته؛ و در اين نشانۀ روشنى است براى كسانى كه آگاهند» #حکمت_240 🔶 @Nahj_Et

💠🔹امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه روش سؤال صحيح را بيان كرده و فرق ميان جست‌وجوگران حق‌طلب را با پرسش كنندگان بهانه‌جو بيان مى‌دارد. «امام عليه السلام در پاسخ كسى كه از مسئلۀ پيچيده‌اى سؤال كرده بود فرمود: براى فراگيرى سؤال كن، نه براى ايجاد دردسر (و بهانه‌جويى)»؛ (وَ قال عليه السلام لِسَائِلٍ‌ سَأَلَهُ‌ عَنْ‌ مُعْضِلَةٍ‌: سَلْ‌ تَفَقُّهاً، وَ لَا تَسْأَلْ‌ تَعَنُّتاً) . «مَعْضِلَة» به معناى مسئلۀ پيچيده‌اى است كه انسان را به زحمت مى‌اندازد. «تعنت» به معناى به زحمت افكندن است #حکمت_320 🔶 @Nahj_Et