عج) حلقه خواهند زد.[18] امام باقر(ع) فرمود: اصحاب حضرت 313 نفر از مردان عجماند و با اسم خود و پدران خود شناخته شده اند. «أَصْحَابُ الْقَائِمِ ثَلاثُمِائَةٍ وَ ثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً أَوْلادُ الْعَجَمِ بَعْضُهُمْ يُحْمَلُ فِي السَّحَابِ نَهَاراً يُعْرَفُ بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيهِ وَ نَسَبِهِ وَ حِلْيَتِهِ وَ بَعْضُهُمْ نَائِمٌ عَلَى فِرَاشِهِ فَيُرَى فِي مَكَّةَ عَلَى غَيْرِ مِيعَادٍ»[19] از آنجا كه حركت اصلاحي و دعوت به سوي خدا توسط امام عصر(عج) آغاز ميگردد، اين افراد هسته اوليه ارتش امام را تشكيل ميدهند، اما پس از آن كه جهاد شروع شد اصلاحطلبان و خيرانديشان ديگر به اين جمع خواهند پيوست كه در واقع شكل مردمي دارد. مستضعفان جهان كه در انتظار چنين لحظه نشستهاند خيلي زود منجي خويش را شناخته به دعوت او لبيك ميگويند و هر روز به تعداد اين ارتش اضافه ميشود تا بالاخره يك جيش بزرگ را ايجاد ميكنند.
براين اساس امام از قبل داراي ارتش كلاسيك نخواهد بود. قبل از ظهور در هيچ گوشه از عالم هستي مشغول آموزش و تعليمات نظامي نيست. كارخانجات ساخت جنگافزار ندارد. به توپ، تانك و امكانات هوابرد نياز نخواهد داشت و بسان جهانگشاياني كه تا به حال سراغ داريم شبيه نخواهد بود. لذا حركت اصلاحي امام ابتدايي و معمولي ميباشد، آناني كه به او ميپيوندد از ترس جان يا به طمع نان دنبالهرو او نميباشند، بلكه هدايت يافتگانياند كه در جستوجوي رستگاري بودند و نور هدايت را در چهره مهدي نظاره كردهاند و با احساس رستگاري راه امام را در پيش خواهند گرفت. ضمناً اين لشكر مردم نهاد اختصاص به قوم، زبان و نژاد خاصي ندارند، هر كس كه دعوت امام را لبيك گويند اين قابليت را مييابند كه در ركاب او باشند.
دوم: دخالت نيروهاي مافوق بشري
در بحارالأنوار آمده كه خداوند چهارصدهزار ملائكه را در اختيار امام حسين(ع) قرار داد تا در پيكار با دشمنان خود از آن استفاده كند و پيروز شود. و حضرت را بين پيروزي بر دشمن و ملاقات رسول خدا مختار گذاشت، امام حسين(ع) ديدن رسول خدا را انتخاب كرد پس خداوند فرشتگان را امر كرد كه نزد قبر امام حسين(ع) منتظر بمانند تا امام زمان(عج) بپا خيزد و در ركاب حضرت قرار گيرند. قبلاً اين فرشتگان در خدمت ساير انبياء نيز قرار گرفته بودند از جمله در جنگ بدر كه موجب پيروزي مسلمانان بر دشمنان خود گرديدند. «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع): فَإِذَا نَشَرَ رَايَةَ رَسُولِ اللَّهِ(ص) انْحَطَّ عَلَيْهِ ثَلاثَةَ عَشَرَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ ثَلاثَةَ عَشَرَ مَلَكاً كُلُّهُمْ يَنْتَظِرُونَ الْقَائِمَ(عج) وَ هُمُ الَّذِينَ كَانُوا ثَلاثُمِائَةٍ وَ ثَلاثَةَ عَشَرَ مَلَكاً يَوْمَ بَدْرٍ وَ أَرْبَعَةُ آلافِ مَلَكٍ الَّذِينَ هَبَطُوا يُرِيدُونَ الْقِتَالَ مَعَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ(ع) فَلَمْ يُؤْذَنْ لَهُمْ»[20]
همينطور از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: نهمين از خاندان من قائم است و مهدي امت من ميباشد، و او در اندام و گفتار شبيهترين مردم به من است، البته بعد از غيبت طولاني ظاهر خواهد شد و دين خدا را آشكار خواهد كرد، باكمك الله تأييد و حمايت و به وسيله فرشتگان الهي ياري خواهد گرديد. «التَّاسِعُ مِنْهُمْ قَائِمُ أَهْلِ بَيْتِي وَ مَهْدِيُّ أُمَّتِي أَشْبَهُ النَّاسِ بِي فِي شَمَائِلِهِ وَ أَقْوَالِهِ وَ أَفْعَالِهِ لَيَظْهَرُ بَعْدَ غَيْبَةٍ طَوِيلَةٍ وَ حَيْرَةٍ مُضِلَّةٍ فَيُعْلِي أَمْرَ اللَّهِ وَ يُظْهِرُ دِيْنَ اللَّهِ وَ يُؤَيَّدُ بِنَصْرِ اللَّهِ وَ يُنْصَرُ بِمَلائِكَةِ اللَّهِ».[21]
براين اساس ممكن است بخش از ارتش امام را ملائكه تشكيل دهند، البته اين يك معجزه خواهد بود و هيچ بعدي هم ندارد كه خداوند براي ياري دين خود تعداد از فرشتگان را مأمور جنگ با دشمنان غير قابل هدايت خود نمايند، كما اين كه در تاريخ سابقه دارد و امداد غيبي در برهههاي مختلف به اثبات رسيده است، مخصوصاً در جنگ بدر و محاصره طائف خداوند به كمك فرشتگان جان و سپاه پيامبر(ص) خود را از مهلكه رهانيد.
اما به صراحت ميشود اذعان كرد كه حضور آنها دائمي نيست. آنها در مقطع خاصي مأمور ميشوند تا به مسئوليت خود جامه عمل بپوشانند، اما براي مدت مديد در خدمت امام نخواهند بود و روايات موجود در منابع اسلامي نيز بر حضور هميشگي آنها دلالت ندارد، در نتيجه امنيت پايدار و پاسداري از دستآوردهاي انقلاب به مجاهدان مسلمان واگذار ميگردد. پس بعد از پيروزي كامل بر جهان هستي ممكن امام اقدام به يك سري اصلاحات كرده و ارتش را ساماندهي نمايند.
سوم. رستهها و سمتهاي فرماندهان
طبق الگوي كه در تاريخ اسلام به ثبت رسيده در زمان پيامبر و امام علي(ع) ولات بلاد اسلامي نقش فرماندهي نظامي را هم ايفا ميكردند و در رزمايشهاي ايجاد شده اقدام به جمعآوري افراد كرده و سرپرستي آنها را عهدهدار ميشدند. و نيز بخش از دفاعيات
ل حكومت نخواهد كرد و عمر جهان به آخر ميرسد.[12]
ثانياً اگر آن بزرگواران به علم خود عمل ميكردند اين يك سيره قضايي ميگرديد و در آينده قضاتي كه از لحاظ فضيلت هرگز به پاي آنان نميرسند تمسك به اين سيره كرده اقدام به اصدار حكم ميكردند و اين براي قضاوت فاجعهآميز خواهد بود، لذا در حقوق امروز با اين كه علم قاضي يكي از راههاي ادله اثبات قتل است[13] اما قانون صراحت دارد كه احكام دادگاهها بايد مستدل و مستند به مواد قانون و اصولي باشد كه بر اساس آن حكم صادر شده است[14] و قضات را موظف كرده كه مستند حكم خود را در پرونده ذكر نمايند و لازم است كه علم قاضي از طريق متعارف قابل اثبات باشد[15].
اين قيود جنبه بازدارندگي دارد و از صدور حكم غير واقع جلوگيري ميكند و جرئت قضات را در استناد به علم خود اندك ميسازد. به خاطري كه چنين فسادي در امر قضاوت ايجاد نشود پيامبر و اميرالمؤمنين(ع) به علم خود استناد نميكردند، اما پس از برپايي حكومت قائم(عج) تمام قضات زير نظر حضرت قضاوت خواهند كرد و پايان عمر آن حضرت ختم زندگي دنيايي است. ديگر جهاني وجود ندارد كه در نبود امام معصوم كار قضايي صورت گيرد.
ج. شيوههاي اداري حضرت مهدي(عج)
اول. سيستم تمركز قوا
ما دو نمونه از مديريت معصوم را در تاريخ حيات اسلام داريم، اين دو مدل اداري نمونههاي بسيار گوياي خواهد بود براي اداره جهان آينده. در اين دو مدل پيامبر اسلام و اميرالمؤمنين(ع) در رأس قدرت بودند، تفكيك قوا در عصر آنها صورت نگرفته است، پس سمتهاي اجرايي، قضايي و تشريعي مقررات اسلام در انحصار آن بزرگواران بود.
در آينده نيز وضع تغيير نخواهد كرد و شخص امام عصر(عج) در رأس حاكميت قرار خواهد داشت و نظام تمركز قوا حاكم ميگردد. تفكيك قوا (كه اكنون ترويج شده) اگر ادامه يابد، در عصر ظهور منسوخ و متروك ميگردد، اما نصب ولات و ارسال نمايندگان در ساير بلاد هم در دوره اوليه اسلام وجود داشت و پيامبر(ص) بارها افراد مورد اعتماد خود را در اطراف و اكناف كشور اسلامي ارسال ميكرد و مسئوليتهاي را به عهده آنها ميگذاشت و هم در زمان حكومت امام زمان(عج) وجود خواهد داشت و حضرت افراد مورد وثوق خويش را در نقاط دور دست ميفرستد و بر آنان نظارت كامل مينمايند. همانگونه كه حضرت امير(ع) در دوره كوتاه حكومت خود چنين ميكرد و ولات مختلف را شديداً محكوم و توبيخ مينمود كه برخورد آن بزرگوار با عثمان بن حنيف نمونه بسيار گوياي اين ادعا ميباشد.[16]
دوم. انتصاب نمايندگاني در ساير بلاد
شكل كار اداري و فرمول نظارتي امام عصر(عج) نيز در روايات ذكر شده است. محمد بن جعفر8 ميگويد: «إِذَا قَامَ الْقَائِمُ بَعَثَ فِي أَقَالِيمِ الأَرْضِ فِي كُلِّ إِقْلِيمٍ رَجُلاً يَقُولُ عَهْدُكَ فِي كَفِّكَ فَإِذَا وَرَدَ عَلَيْكَ مَا لا تَفْهَمُهُ وَ لا تَعْرِفُ الْقَضَاءَ فِيهِ فَانْظُرْ إِلَى كَفِّكَ وَ اعْمَلْ بِمَا فِيهَا»[17] هنگاميكه قائم قيام كند به هر منطقه و شهري فرستادهای آگاه، كارا و پروا پيشه گسيل ميدارد و به او ميگويد: برنامه كار تو در كف دست تو است از اينرو هرگاه كاري برايت پيش آمد كه راه حل آن را نفهميدي و داوري در آن را نشناختي به كف دستت نگاه كن، آنچه در آن يافتي عمل نما.
تقريب ذهني اين روش با وجود ابزارهاي اختراع شده عصر حاضر (كه عنوان عصر انفجار اطلاعات را با خود يدك ميكشد) كار چندان دشواري نيست، ممكن در آينده بر اثر رشد فزاينده علوم ارتباطات امكانات بسيار سهلالوصولتر از امروز وارد سيستم اداري جامعه شود، اما تا رسيدن با آن دوره ميگويم: از يك طرف امام عصر(عج) داراي دانش غير طبيعي است، يعني ايشان رفتار ديگران را ميبيند و بر اساس روايت فوق برايش الهام ميگردد، از جانب ديگر اصرار بر نظارت دقيق هم دارد، پس اگر خطايي از طرف نمايندگان ايشان صورت گيرد بدون گزارش كسي حضرت مطلع ميشود، كه با وجود اين امكانات تخلف از دستور شريعت براي ولات ناممكن خواهد شد و از آنجا كه شرح وظايف شان هر روز به دستشان ميرسد، ديگر جاي ترديد ندارد كه يك مديريت كاملاً بينقص به اجراي گذارده شود و مديران فقط بر اساس شرحالعمل كارشان را انجام ميدهند. شبيه ماشين آلاتي كه به سيستم رايانه مجهز هستند، زماني كه نقصي در سيستم پيش نيايد از دستور سرپيچي نميشود.
تفاوت عمده در اين است كه عيب ماشين آلات توسط مهندسين بر طرف ميشود، اما ولات متخلف شديداً توبيخ و مجازات خواهند شد و با يك سر پيچي رسوايي جهاني را براي خود به بار خواهند آورد. بنابراين اجتهاد و تفقه از بين ميرود و كسي حق برداشت شخصي از مقررات اسلامي را نخواهند داشت و اين موجب وحدت رويه در جميع شؤنات اداري خواهد شد.
ساختار اردو و قواي نظامي امام عصر(عج)
يكم. نيروهاي مسلح
در روايات ما آمده است كه هنگام ظهور 313 نفر از اطراف و اكناف جهان در مكه يا مسجد سهله كوفه جمع شده دور حضرت مهدي(
آيد كه بيسابقه است. امام باقر(ع) ميفرمايد: وقتي قائم(عج) بپاخيزد، در آن زمان دوستي خالصانه ميان مردم بر قرار خواهد شد به گونهای كه فردي از اندوخته برادر دينياش آنچه نياز دارد بدون اين كه منعي در ميان باشد بر ميدارد. «إِذْ قَامَ الْقَائِمُ جَاءَتِ الْمُزَامَلَةُ وَ يَأْتِي الرَّجُلُ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ حَاجَتَهُ لا يَمْنَعُهُ»[59] و اين نشان از امنيت و آسايشي است كه در آن روزگار ايجاد ميشود و همه نسبت به همديگر از يك اطمينان خاطر برخودار خواهند بود.
2. همزيستي مسالمتآميز
در آن زمان گستره امنيت در حدي است كه شامل تمام موجودات روي زمين ميگردد، هيچ متنفسي از ديگري احساس وحشت ندارند، انسانها و جانداران ديگر در كنار هم با كمال صلح و رفاه زندگي ميكنند، و در حد اعلايي از صميميت به سر ميبرند.
اميرالمؤمنين(ع) فرمود: وقتي قائم ما قيام كند كينه و عداوت از دلهاي بندگان ريشهكن ميشود و درندگان و حيوانات نيز اصلاح ميگردند. زنبيل مردم بر سرشان راه ميروند، درندگان به آنان حملهور نميگردند و آنان هم احساس ترس ندارند «لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا لَذَهَبَتِ الشَّحْنَاءُ مِنْ قُلُوبِ الْعِبَادِ وَ اصْطَلَحَتِ السِّبَاعُ وَ الْبَهَائِمُ وَ عَلَى رَأْسِهَا زَبِيلُهَا لا يُهَيِّجُهَا سَبُعٌ وَ لا تَخَافُه»[60]
علامه مجلسي به نقل از [كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهرة] از ابن عباس در ذيل آيه «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» مينويسد: هنگام قيام قائم امنيت به حدي گسترش مييابد كه شامل حيوانات شده حتي گوسفند، گرگ، گاو، شير، انسان و مار در كنار هم زندگي ميكنند. «حَتَّى يَأْمَنَ الشَّاةُ وَ الذِّئْبُ وَ الْبَقَرَةُ وَ الأَسَدُ وَ الإِنْسَانُ وَ الْحَيَّةُ عِنْدَ قِيَامِ الْقَائِمِ(عج)»[61]
ممكن است سؤالي مطرح شود كه با وجود درندگي طبيعت و آفرينش گرگ، و شير چطور ميشود گوسفندان و ساير حيوانات در كنار آنان با آرامش زندگي كنند؟! در جواب بايد گفت: چون در آن زمان نعمت فراوان ميگردد، از جمله آن نعمتها افزايش حيوانات مثل غزال، بزكوهي، گوسفند و مانند آنها خواهد بود. پس طبيعي خواهد بود كه وقتي انسان از اين فراواني نعمت بهرهمند ميگردد، ساير جانداران نيز از اين مائده آسماني بهره برند و تمام اين مواهب فقط براي انسان خلق نميگردد.
بنابراين منظور از همزيستي مسالمتآميز اين است كه ممكن است درندگان فقط از ميته حيوانات تغذيه نمايند يا حيواناتي را كه در آستانه پيري و مرگ هستند شكار نمايند كه موجب تعادل محيط زيست هم ميگردد. لذا گرگ و شير علفخوار نميشوند و طبيعت وحش آنان دگرگون نميگردد، اما نوع رفتارها متحول ميشود به طوريكه در آن نشاني از توحش ديده نخواهد شد.
3. همكاري و همياري برادرانه
در عصر ظهور تعاون شكل واقعي به خود ميگيرد، وظيفهشناسي در حد اعلاي خود رونق مييابد، مردم دنبال كسب افتخار هستند. حتي با زحمت خود ماليات دولت را تحويل ميدهند. دولت و ملت در پي خدمتاند و يك مسابقه نيكوكاري به راه خواهد افتاد. چرا چنين نشود؟ با اين فراواني نعمتي كه قرار است ارزاني گردد و بهار زندگي از راه برسد و هيچ نقطهاي از زمين بدون ثمر و زرع نماند نيكوكاري و همياري آسانترين عملي خواهد بود.
4. ارتقاء فهم اجتماعي
سطح آگاهي مردم به اوج خود خواهد رسيد، بساط بسياري اداراتي كه اكنون جامعه را سر ميدواند و به بهانه احقاق حق فكر و ذكر مردم شده است بر چيده خواهد شد. مردم همه از مقررات شريعت آگاهي خواهند يافت و عملاً ملتزم گرديده و منقاد ميگردند، حتي در روايات آمده كه دانش عمومي آنقدر ارتقاء مييابد كه زنان در خانه احكام شرعي را ميدانند، با قضاوت آشنا ميگردند و بين اعضاء خانواده داوري مينمايند. حضرت باقر(ع) فرمود: در زمان او به شما حكمت عطا خواهد شد تا حدي كه زن در كانون خانواده خود بر اساس كتاب خدا و سنت رسول الله عادلانه و آگاهانه داوري مينمايد. «وَ تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ حَتَّى إِنَّ الْمَرْأَةَ لَتَقْضِي فِي بَيْتِهَا بِكِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى وَ سُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ(ص)»[62] بنابراين ديگر احتياج به پيمودن راهپلهها و راهروهاي دادسراها و دادگاهها نيست و تومار اين بازيچهها در هم پيچيده ميشود. و خيال مردم از تمام استرسها آسوده ميگردد.
جمعبندي كلي و نتيجه بحث
اگر ما مهمترين بخشهاي اعمال حاكميت را در هدايت جامعه به سوي رستگاري، اجراي أصولي قوانين عرفي يا شرعي و سرویسدهي عادلانه دولت بدانيم، اين هدف در دولت كريمه اهلالبيت به بهترين شكل خود تجلي خواهد كرد، دولت موعود عصر ظهور از اين جهت دولت استثنايي خواهد بود، چون كار به اختلافات طبيعي مثل زبان، نژاد، رنگ و زادگاه ندارد، اما تضاد اجتماعي را نميتواند تحمل كند و در محو آن اهتمام دارد.
در بررسي كه
مَنْ حَفِظَهُ الْيَوْمَ لِأَنَّهُ يُخَالِفُ فِيهِ التَّأْلِيفَ»[51]
ج. محو بدعتها و سنتهاي خارج از دين
سادهترين تعريفي كه براي بدعت ميتوان ارائه داد اين است كه بدعت به چيزي نو پيدا شده كه سابقه نداشته باشد، يا سنت جديدي كه بر خلاف دستور دين جعل شود و به عنوان احكام دين معرفي گردد گفته ميشود. به تعبير ديگر چيزي كه خارج از احكام و دستورات دين است داخل در مسائل ديني شود. البته بايد توجه داشت كه هر نوآوري در اسلام مذموم و منفور نيست، پديدههاي نوظهوري كه موجب دگرگوني احكام الهي گردد مبارزه با آن واجب است و در عصر و زماني كه نوآوري در مسائل ديني رواج يابد بر علماء و اسلامشناسان تكليف شده كه با دانش خود پرتوافگني كنند[52] و افكار عمومي را در قبال تهاجماتي كه به رنگ و لعاب دين وارد حوزه آيين اعتقادي جامعه ميشود شفاف سازند و با آن دسايس مقابله نمايند.
پس از ظهور اسلام و رحلت زود هنگام پيامبر خدا(ص) اولين نشانههاي دخل و تصرف در مقررات اسلام بين مسلمانان خودنمايي كرد، روش پيامبر كمكمك كنار گذاشته شد و تفسيرهاي اجتهادي كليات اسلام شروع گرديد. به مرور زمان شيطنتها زياد شده و همچنان به پيش ميرود ممكن است تا هنگامه ظهور حتي قواعد كلي اسلام هم دستخوش تغيير يا فراموشي شود و ديگر نامي از آن به ميان آورده نشود.
با اين كه روشنفكران و دلسوختگان به دين اسلام تلاش فراوان به خرج دادند و در طول تاريخ پيوسته كوشيدهاند كه مانع هر نوع تفسير به رأي آيات قرآني و احاديث نبوي گردند. با تحلييلها، هشدارها و روشنافگنيهاي خود به جنگ انديشههاي كج و وسوسههاي شيطاني رفتهاند. ولي به هيچوجه موفقيت صد در صد نداشته و نخواهد داشت. اين مبارزه نفسگير سالها ادامه خواهد يافت تا هنگامه ظهور و ايام استقرار حاكميت الهي فرا رسد در اين هنگام بدون شك لبه تيز شمشير قائم به حق متوجه شيطان زدهها خواهد شد و سرانجام آن به نيستي و محو آثار شوم هر كج فهمي، تحجر و جمود فكري خواهد انجاميد و فضاي انديشه اسلامي را از هر پليدي و غبار جهل خواهد زدود.
امام باقر(ع) چه زيبا ميفرمايد: وقتي قائم(عج) بپاخيزد بدعتها را زايل ميسازد و سنتها را برپا ميدارد. «إِذَا قَامَ الْقَائِمُ وَ لا يَتْرُكُ بِدْعَةً إِلا أَزَالَهَا وَ لا سُنَّةً إِلا أَقَامَهَا»[53] در همين راستا است آنچه در تفسير عياشي ميخوانيم كه امام صادق(ع) ميفرمايد: هنگاميكه قائم بپا خيزد هيچ نداي غير از نداي «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ»[54] باقي نميماند.
ساختار اجتماعي
جامعه پايان تاريخ يك جامعه آرماني و بزرگترين اتوپياي انساني خواهد بود، بسياري از انديشهورزان و فلاسفه بزرگ اين جامعه آرماني را به تصوير كشيده و شهرهاي آرماني خود را براي مردم بيان داشتهاند. اما آن نيك شهرها هنوز صورت واقعي بخود نگرفتهاند و هيچوقت هم صورت واقعي پيدا نميكند، چون تصور صرف، صورت خيالي و ذهني ميباشد.
جامعهای را كه ما مسلمانان آرزومنديم و به انتظار آن نشستهايم، بر اساس خوشخيالي نيست، زيربناي آن ريشه در وحي دارد و با تكيه بر وعدههاي است كه هيچ وقت تخلف نكرده و نخواهد كرد. قرآن كريم ميفرمايد: اين وعدهاى است كه خدا كرده و خداوند هرگز از وعدهاش تخلّف نمىكند ولى بيشتر مردم نمىدانند! Gوَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَF[55] بنابراين ساختار اجتماعي آن بر طبق الگوي زير خواهد بود.
1. برقراري امنيت كامل
ما اكنون مفهوم امنيت كامل را درك نميكنيم، چون با شرور و هنجارشكني اجتماعي سروكار داريم و پيوسته شاهد رفتارهاي ضداجتماعي ميباشيم. تصور اين كه روزي انسان در نهايت اعتماد و آرامش خاطر نفس بكشد كمي دشوار است ولي امكان دارد. ميشود گفت روز موعود ميرسد و انسان در حال و هواي قرار ميگيرد كه چيزي از زندان، قفل و زنجير وجود نخواهد داشت. ترس از دل مردم زايل ميشود. سرقت محو ميگردد و مردم ديگر چيزي را از هم قايم و مخفي نميسازند.
علي بن عقبه از پدر خود نقل ميكند (هنگاميكه قائم قيام كند بر اساس عدالت داوري ميكند، و بساط ستمگري بر چيده ميشود، و به واسطه او راهها امنيت پيدا ميكند). «عَلِيُّ بْنُ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ إِذَا قَامَ الْقَائِمُ حَكَمَ بِالْعَدْلِ وَ ارْتَفَعَ فِي أَيَّامِهِ الْجَوْرُ وَ أَمِنَتْ بِهِ السُّبُلُ»[56] امام صادق(ع) ميفرمايد: آيا دوست نداريد كه عدلت توسط قائم ظاهر شود، راهها توسط او امن گردد، و در حق مظلوم انصاف گردد.؟! «أَ مَا تُحِبُّ أَنْ يَظْهَرَ الْعَدْلُ وَ يَأْمَنَ السُّبُلُ وَ يُنْصَفَ الْمَظْلُومُ»[57]
ابي سعيد خدري از رسول خدا(ص) نقل ميكند كه فرمود: خداوند مردي از نسل و عترت من بر ميانگيزد كه بنيان جور و ستم ايجاد شده را ميكند.[58] در آن زمان دوستي و اعتمادي در بين مردم پديد مي
شه از مغز بشر خارج نشده است، هر چند كه تاكنون اين خاست جامه عمل نپوشيده و انتظار نميرود كه چنين پنداري به آساني ممكن گردد. البته اشكال در اصل هدف نيست، بلكه سردمداران فاقد قابليت هستند، چون ظرفيت بشر كوچكتر از بزرگي عالمي است كه ميخواهد بر آن مسلط شود.
بسياري از كساني كه به محض گشايش دامنه فرمانروایی، مبتلا به جنون قدرت شدند، ادعاي خدايي كردند و در طغيان شهوت گرفتار شده به استثمار فرمان بران خويش پرداختند و بشريت را به بردگي كشيدند. تاريخ خاطرات تلخ سيطره فرعونيان، نمروديان و قارونها را از ياد نبرده است. و نيز امپراتور/Empereura بزرگ روم باستان و حاكميتهاي پس از آن همه شاهد اين مدعي است و در عصر نوين تماميت خواهي استعمار شرق (شوروي سابق) و نظام ليبراليسمLiberalisme/ حريص غرب به رهبري امريكا كه اكنون خود را كدخداي جهان ميخواند. اما فساد رهبري آن روز بروز بيشتر ميگردد.
پس علت شكست بشر در اصل طرح و انديشه نيست، بلكه به خاطر فساد شخصيتي است كه دامنگیر مدعيان رهبري بينالمللي ميگردند. و از اين آلودگي رهايي نمييابند. اما رهبري را كه دين اسلام براي پايان تاريخ معرفي ميكند و امت اسلامي به انتظار آن نشسته است، از تمام خصايص فوق بري و پيراسته ميباشد. او وارث معصومين(ع)، فرزند امام معصوم و پيشواي معصوم است. او منصوب خدا و مأمور الهي ميباشد. پس از نظر شخصيت كاملاً شناخته شده است. و ترديد در صفات ذاتي و بر جستگيهاي روحي و رواني آن وجود ندارد.
او دنيا را براي خود نميخواهد فرق زياد است بين اين كه كسي در فكر كامجويي باشد با كسي كه مصلح است و هدف اصلاحي دارد وجه تمايز حاكمان گذشته با حاكم آينده در همين ويژگيها است. او ميخواهد دست مردم جهان و ساكنان زمين را بگيرد و آنها را در مسير نور هدايت كند، تا از غبار ظلمات رها شده به سر چشمه روشنايي برسند. پس در آن حكومت بحث استثمار، استعباد و زراندوزي كاملاً منتفي است.
و حتي او به مردم حريص عاشق زر و ثروت هر مقداري كه بخواهند بذل و بخشندگي ميكند تا جاي كه خود شرمنده روحيات خويش شده احساس پشيماني مينمايد. اين روايت را علي بن عيسي إربلي در كشف الغمه، باب شرح سيره و روش احكام امام زمان(عج) از منابع اهل سنت نقل كرده كه راوي اصلي آن ابي سعيد خدري از رسول خدا(ص) است. حضرت ميفرمايد: در آن روزگار مردم به نعمتي ميرسند كه هرگز قبل از آن نرسيده بودند، مهدي(عج) مال را بين مردم مساوي تقسيم مينمايد و ...«يَتَنَعَّمُ فِيهِ أُمَّتِي نِعْمَةً لَمْ يَتَنَعَّمُوا مِثْلَهَا قَطُّ... يَقْسِمُ الْمَالَ صِحَاحاً فَقَالَ رَجُلٌ مَا صِحَاحاً قَالَ بِالسَّوِيَّةِ بَيْنَ النَّاسِ»[6]
وجه تمايز ديگر مصلح جهان با رهبران گذشته در بندگي مطلق الهي است. او حلاوت بندگي و عبوديت خدا را چشيده و خيل عظيم بشريت را در اين سمت و سو سوق خواهد داد. خود از همه عابدتر و عارفتر بوده و ديگران راز نيايش را از او خواهند آموخت. اين خصيصه نيز در رهبران كشورگشاي جهاني وجود نداشته، بلكه آنها بشريت را به عبادت خود فرا خواندهاند. لذا در اوج قدرت احساس ترس و وحشت داشتند و با همين دهشت سر بر گورستان ابدي گذاشتند.
با اين پيشفرض به تحليل ساختار سياسي، نظامي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي حكومت جهاني امام عصر(عج) ميپردازم.
ساختار سياسي
الف) رهبري حكومت جهاني حضرت مهدي(عج)
براساس الگوهاي ديني و معيارهاي اسلامي ساختار رهبري حكومت حضرت فردي خواهد بود. چون او رهبر از پيش تعيين شده و ذخيره عالم است. خداوند او را به اين سمت انتخاب و نصب كرده است. بنابراين منتخب مردم نخواهد بود، ضمن اينكه انتخاب مردمي تحت هر عنواني فساد خاص خود را دارد، از طرف ديگر تصور وجود شوراي رهبري نيز بيجا ميباشد، چون خالق هستي واحد است و شريك ندارد، پس نماينده او نيز بايد واحد باشد و بيشتر از يك سبب افساد و اختلاف ميگردد. از جهت ديگر اعتقاد ما بر اين است كه در يك عصر دو امام معصوم مانعالجمعاند، مگر اين كه يكي از ديگري به طور مطلق پيروي كند. (در روزگار امام حسن و امام حسين(ع) چنين پيشآمدي صورت گرفت اما روايات فرواني داريم كه ديگر تكرار نخواهد شد). در ضمن اگر بنا باشد كه يكي از دو امام بدون هيچ قيدي از ديگري اطاعت كنند، وجود چندين امام معصوم در عصر واحد بر خلاف حكمت خواهد بود و هيچ حسني نخواهد داشت و كار كاملاً لغوي ميباشد كه صدور آن از حكمت حكيم بعيد به نظر ميرسد.
اين رهبر دين جديد نميآورد، چون پيامبر نيست، بلكه دين پدران خود را احياء و حاكم ميسازد و آن دين اسلام عزيز است. او بر اساس شريعت اسلام حكم ميراند و به تمام ابعاد قوانين شرعي جامه عمل ميپوشاند، سخن بسيار درخشاني از رسول الله(ص) نقل شده كه حضرت فرمود: ...روش او روش من ميباشد، او مردم را بر آيين و دين من راهنمايي و آنها را به كتاب پروردگار فرا خواند، كسي كه او
بر باران زا نازل ميكند، زمين گياهان خود را بيرون ميدهد، اموال به تساوي تقسيم ميشود و دام زياد ميگردد. و فرمود: خداوند بركت را از آسمان نازل ميكند، و زمين بركت خود را بيرون ميدهد.[26]
رونق كشت ديمه
با باريدن مداوم باران و فراواني آب رطوبت زمين افزايش مييابد، تپههاي ماهور و دامنهها سبز و خرم ميشود، مردم در آن روزگار هر دانه زراعي را كه بر زمين بكارند چندين برابر برداشت خواهند نمود. يعني هيچ محدوديتي براي كاشت و برداشت وجود ندارد. حذيفه از رسول خدا(ص) روايت ميكند كه حضرت فرمود: در آن روزگار نهرهاي ممتد و چشمهها فراوان خواهد شد، و زمين دو چندان خوردنيهايش را ميروياند. «وَ تُمَدُّ الأَنْهَارُ وَ تَفِيضُ الْعُيُونُ وَ تُنْبِتُ الأَرْضُ ضِعْفَ أُكُلِهَا»[27] و نيز در كتاب خصال از وجود مقدس اميرالمؤمنين(ع) روايت شده كه هنگاميكه قائم ما قيام كند آسمان باران رحمت خويش را فرو ميبارد، زمين روئيدنيهاي خود را ميروياند، تا جايكه زني از عراق تا شام راه ميرود و پاي خود را جز بر گل و گياه نميگذارد. «وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا لأَنْزَلَتِ السَّمَاءُ قَطْرَهَا وَ لأَخْرَجَتِ الأَرْضُ نَبَاتَهَا حَتَّى تَمْشِي الْمَرْأَةُ بَيْنَ الْعِرَاقِ إِلَى الشَّامِ لا تَضَعُ قَدَمَيْهَا إِلا عَلَى النَّبَاتِ»[28] و در روايت ابي سعيد خدري تعبير به «الغيث» دارد كه منظور روئيدن گياهاني است كه با آب باران ميرويد. بنابراين اشاره صريحي به كشت ديم خواهد بود.
مهار و رام شدن كامل زمين
پيامبر(ص) فرمود: در آن روزگار خداوند از آسمان بركت نازل ميكند و زمين تمام خيرات خود را بيرون ميدهد «وَ يُنَزِّلُ اللَّهُ لَهُ الْبَرَكَةَ مِنَ السَّمَاءِ وَ تُخْرِجُ الأَرْضُ بَرَكَتَهَا» محمد بن زياد ازدي ميگويد: امام كاظم(ع) فرمود: خداوند براي او هر امر سختي را آسان و هر امر دشواري را هموار سازد و گنجهاي زمين را برايش آشكار و هر بعيدي را براي وي قريب گرداند. «يُسَهِّلُ اللَّهُ لَهُ كُلَّ عَسِيرٍ وَ يُذَلِّلُ لَهُ كُلَّ صَعْبٍ وَ يُظْهِرُ لَهُ كُنُوزَ الأَرْضِ وَ يُقَرِّبُ لَهُ كُلَّ بَعِيدٍ»[29]
استخراج آسان معادن و ذخاير زير زمين
ابن عباس ميگويد: پيامبر فرمود: درشب معراج پروردگارم گفت: با قائم شما بلاد من آباد ميگردد، با اراده من ذخاير و معادن زمين براي او آشكار ميشود. «يَا مُحَمَّدُ ...وَ بِالْقَائِمِ مِنْكُمْ أُحْيِي بِلادِي وَ لَهُ أُظْهِرُ الْكُنُوزَ وَ الذَّخَائِرَ بِمَشِيَّتِي»[30] محمد بن مسلم ميگويد: امام باقر(ع) فرمود: «وَ تَظْهَرُ لَهُ الْكُنُوزُ».[31]
ابي سعيد خدري ميگويد: از رسول خدا(ص) شنيدم كه فرمود: زمين براي او پارههاي جگر خود را بيرون ميدهد. «وَ يُخْرِجُ لَهُ الأَرْضُ أَفْلاذَ كَبِدِهَا»[32] و نيز از وجود مقدس اميرالمؤمنين(ع) نقل شده كه فرمود: زمين ميوههاي دلش (طلا، نقره و معادنش) را براي او خارج خواهد ساخت و كليدهايش را تسليم وي خواهد نمود. «وَ تُخْرِجُ لَهُ الأَرْضُ أَفَالِيذَ كَبِدِهَا وَ تُلْقِي إِلَيْهِ سِلْماً مَقَالِيدَهَا»[33]
خرمي و سر سبزي طبيعي زمين
همچنين پوشيده شدن طبيعت خشك از جنگلات مثمر و بيابانزدايي طبيعي كه بر اثر بارش مداوم انجام خواهد شد از ديگر مواهب الهي است. زيد بن وهب جهني از امام حسن مجتبي(ع) و ايشان از پدر خود نقل ميفرمايد: كه زمين تمام گياهان خود را ميروياند، از آسمان باران بابركت ميبارد و ذخاير زمين براي او اشكار ميگردد. «وَ تُخْرِجُ الأَرْضُ نَبْتَهَا وَ تُنْزِلُ السَّمَاءُ بَرَكَتَهَا وَ تَظْهَرُ لَهُ الْكُنُوزُ»[34]
ب) علت ركود كشاورزي كنوني
ركود كشاورزي در تمام ادوار تاريخ دلايل فراواني دارد كه بر شمردن همه آن ممكن نيست اما دو علت عمده در آن بيش از عوامل ديگر تأثیرگذار ميباشد. اولي: علت طبيعي است. كه شامل كمبود آب، عدم توانايي مردم بر حفر قنوات، فقدان امكانات لازم براي احياء اراضي موات و دور بودن دشتهاي مستعد از ساحل ميگردد. بارانهاي موسومي كه موجب ايجاد سيلاب است فرسايش زمين را در پي دارد و استفاده بيش از ظرفيت مراتع نيز ميتواند زمينههاي تخريب طبيعت را موجب گردد. دومي: علت سياسي است. حكومتها نميگذارند گروه از مردم بروند دشتي را احياء كنند، يا اقدام به حفر قنات يا چاه عميق نمايند، يا اهالي نزديك يك بيان كه خود قدرت احياء را ندارند ديگران را هم نميگذارند اقدام به بيابانزدايي نمايند. چون وجود آنها را در كنار خود در تضاد منافع خويش ميدانند.
اما در زمان برپايي حكومت عدلگستر جهان اين موانع مرتفع ميگردد. مردم مالك زحمات و دسترنج خود هستند. هر كس در هر جاي زمين فعاليت احيائي كند، كسي حق ممانعت ندارد. اين چيزي است كه در شريعت اسلام هم رسميت دارد. امام صادق(ع) از زبان مبارك رسول خدا(ص) نقل ميكند كه حضرت فرمود: هركس درختي را غرس كند يا نهري را پيش از ديگران حفر نمايد
پنجشنبه 28 تير 1397
العربيةEnglish
تماس با ما  دربارۀ ما  صفحه نخست
همایش سیزدهم (1396)
همایش دوازدهم (1395)
اطلاعات همایش ها
ارسال مقاله


 ساختار حكومت جهاني حضرت وليعصر(عج) (در روايات)
محمدعلي ابراهيمي
مرجع : کمیته علمی همایش بین المللی دکترین مهدویت
چكيده
این مقاله به ساختارهاي سياسي، نظامي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) در روایات میپردازد. در ساختار سياسي، از رهبري حكومت جهاني و شيوههاي قضايي و اداري بحث شده است. ساختار اردو و قواي نظامي نيز با بيان هستههاي اصلي نيروهاي مسلح، دخالت نيروهاي مافوق بشري و سمتهاي فرماندهان پيگيري شده است. در ساختار اقتصادي، تسهيلات رونق اقتصادي جهان كه با توليدات فزاينده كشاورزي همراه است و عوامل ركود كشاورزي كنوني علتيابي شده و سياستهاي راهبردي حكومت جهاني امام عصر(ع) به شمارش درآمده است.
نویسنده، ساختار فرهنگي حكومت جهاني عصر ظهور را در زمینه تجديد حيات اسلام آموزش قرآن و مبارزه با بدعتها و احيای سنتهاي راستين بررسی کرده است.
بخش پاياني نوشته، ساختار اجتماعي است كه عنوانهایی چون برقراري امنيت كامل، همزيستي مسالمتآميز بين موجودات زنده، همكاري بين نهادهاي قدرت و مردم عادي و ارتقای فهم اجتماعي دارد.
مقدمه
باتوجه به ابحاثي كه صورت گرفته، نظريه پردازيهاي كه انجام شده و تحقيقاتي كه به عمل آمده است اصل تحقق نظام عدلگستر امام عصر(عج) بدون هيچ شبهای واقع خواهد شد؛ آياتي كه راجع به آن تفسير شده و رواياتي كه در خصوص امكان وقوعي آن در منابع فريقين موجود است هرگونه شك و ترديدي را از اذهان ميزدايد و انسان را نسبت به آينده روشن اميدوار ميسازد.
اكنون وقت آن رسيده است كه ساختار حكومت جهاني حضرت مورد كنكاش قرار گيرد و شكل تحقق آن مورد بحث واقع شود و نقطه نظرات موجود پيرامون آن مطرح و ديدگاهها و فرضيات ممتنعان و منكران ارزيابي و نقد گردد تا قوام و پايداري نويد به آيندة روشن تثبيت گردد و با اقتدار هرچه تمامتر در سطح بينالمللي تفهيم و گسترش پيدا كند.
طبيعي است كه ساختار حكومت را خود مدعيان فرمانروايي تشريح كنند و بهترين گزينهها و نوآوريهاي خود را در قالب پروسه(P(e)rose) تبليغاتي به مخاطبان خود عرضه دارند (چيزي كه در دنياي امروز و حتي گذشته معمول بوده است و در سطح منطقه و جهان بازتاب پيدا كرده است) بنابراين ممكن است انگشت انتقاد به سوي اين نوشته نشانه رود كه شما چگونه از جانب كسي ديگر اقدام به طرح چگونگي حكومت ميكنيد؟! خود حضرت هنوز ظهور نكرده است و چيزي را كه ما در قالب نظريه مطرح كنيم ممكن بيمايه و فطير باشد.
اما در پاسخ آن ميتوان گفت: درست است كه ما در عصر غيبت قرار داريم و طرح حكومت امام عصر(عج) را نديده و نشنيدهايم ولي خوشبختانه منابع در حدي وافر فراگير است كه اصلاً امكان چنين اشكالاتي را عملاً منتفي ميسازد.
ما نميخواهيم چارچوبي از پيش تعيينشده براي آينده جهان بسازيم، كار ما شناسايي نشانهها و شاخصههاي موجود در منابع ديني است كه در قالب وحي بر پيامبر(ص) نازل شد و توسط شخص حضرت و أئمه(ع) بيان گشته است؛ آن بزرگواران با اشراف كاملي كه نسبت به جهان و انسان داشتند بر امت اسلامي بشارت دادهاند، كار ما يافتن و تكاپو در اين حوزه است كه آن راهنماييهاي نوراني را از لابهلاي منابعمان يافته و ساماندهي كنيم.
وقتي ما اين راهنماييهاي برخاسته از نور را مطالعه ميكنيم ميبينيم كه در لايههاي آن نظريههاي بسيار درخشاني راجع به آينده اظهار شده است. باكمك اين سخنان گوهربار عاقلانه خواهد بود اگر كسي ماكت(Maket) اصلي حاكميت آينده را مهندسي (Mohandesi)كند و معمار(Memar) آن را براي جهانيان معرفي نمايد. مخصوصاً اين كه جهان كنوني با تمام پيشرفتهاي كه كرده است، در يك خلاء معنوي شديد به سر ميبرند. گمشدة خود را جستوجو ميكنند اما هرگز نتوانستهاند به آن دسترسي داشته باشند.
پس فرضيه تحقيق اثبات ساختار و چگونگي حكومت جهانشمول آينده امام عصر(عج) است و معرفي سياستهاي كلاني كه اعمال خواهد شد و جهت رسيدن به پاسخ اين سؤال كه تصوير كلي ساختار حكومت امام عصر(عج) چيست؟. به تعبير ديگر طرح حكومتي امام زمان(عج) چگونه است؟! اين مقاله تدوين يافته و تلاش شده است كه با مراجعه به منابع اصلي و دست اول جواب متناسب با معيار خرد و عقلانيت يافته و در عرصه داوري عمومي قرار دهد تا انشاء الله گامي باشد هرچند اندك در راستاي نشر معارف اسلامي.
كليات مفاهيم
1. مفهوم ساختار
ساختار در لغت به معاني چگونگي ساختمان چيزي، ترتيب اجزا و بخشهاي يك جسم، چيز ساخته شده، ساخت، ساختمان و سازه آمده است.[1] و در اصطلاح عبارت است از مجموعه عناصر تشكيلدهنده يك شيء كه گاه در يك اثر هنري تجلي ميكند مثل ساختار فيلم و داستان، و گاه در روابط و نسبتهاي موجود
هدایت شده از نجف لک زایی
#دانلود_رایگان
#مقاله پيامبر اسلام و شيوه گذر از جامعه جاهلى به جامعه اسلامى
مؤلف: دکتر نجف لك زايي
#جامعه_اسلامی
#دوران_جاهلیت
#دوران_اسلامی
#مدینه_النبی
#توسعه
#پیشرفت
جهت دانلود یا مطالعه آنلاین در پایین صفحه ای که بارگذاری می شود، روی پیوستها کلیک کنید
http://dl.islamicdoc.com/site/catalogue/475218
ما را در پیام رسان ایتا دنبال کنید...
کانال دکتر نجف لک زایی
https://eitaa.com/nlakzaee
هدایت شده از کانال روشنگری🇵🇸
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌺🍃دستمو بگیر امام رضا.. اومدم پابوست آقا.. یا علی بن موسی الرضا
میلاد امام رئوف هشتمین خورشید هدایت مبارک
#امام_رضا #رئوف #مهربان #غریب_الغربا #پنجره_فولاد #حاجت#
#بختیاری #چهارمحال #عاشق #ایرانی #ایران #شیعه #اسلام
👉 @roshangarii 🌹
هدایت شده از کانال روشنگری🇵🇸
🔶 تا کی #وابستگی به چاههای #نفت؟
چرا این ملت و مسئولانش هنوز نیاموخته اند پول #فکر و #خلاقیت خود را بخورند.. نه #منابع_طبیعی را.. کی خواهیم آموخت؟
تا کی #جوانان ما در آرزوی یک #شغل پشت میزی خواهند بود؟
کی خواهیم فهمید یک کشور #پیشرفته 8 میلیون #کارمند ندارد.. 8 میلیون #کارآفرین دارد
#تایلند #زالو #پول #اشتغال #بیکاری #حرکت #برکت #آمریکا #تحریم #روحانی #رهبر #مجلس #کار
👉 @roshangarii 🌹
هدایت شده از کانال روشنگری🇵🇸
🔶 تصویری که بسیاری از مردم ما از #آمریکا و #اروپا دارند، کشورهای #رویایی و #اتوپیا ست.. اما واقعیت اینه که هیچ کشوری در دنیا بدون این صحنه ها نیست👆
فقط اونا #سلبریتی های افسرده یا مامور مثل #پرویز_پرستویی و خبرنگارهایی که همش دنبال نمایش چهره #فقر و #بدبختی از کشورشون باشن، مثل #شاهین_صمدپور و همه کسانیکه با #اخبار_منفی پول درمیارن، ندارن!!
#برق #آب #آزادی #جمهوری_اسلامی #سیاه
👉 @roshangarii 🌹
هدایت شده از کانال روشنگری🇵🇸
📷پاسخ اینستاگرامی علیرضا #بیرانوند به #رهبر انقلاب
🔹رهبر عزیزم، توصیف خوشحالی ام در واژه ها نمی گنجد...
رهبر انقلاب به هیات #دولت #روحانی گفته بود مثل #دروازه_بان تیم ملی باشید.. با هوشیاری و فداکاری دفاع کرد
👉 @roshangarii 🌹
هدایت شده از کانال روشنگری🇵🇸
میدونستید اگه از دور به سمت #پل_خواجو حرکت کنید تصویر سه بعدی از #گنبد #امام_رضا (ع) را خواهید دید!😊
#معماری #اسلامی و #شیعی یعنی این👆
#شیخ_بهایی #مرجع #صفوی #اصفهان #شیعه #هنر #آخوند #ملا #علم #عالم #نابغه #آرشیتکت
👉 @roshangarii 🌹
هدایت شده از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
#فعالیت_اعضا
#بازنشر
🔶 گفتگو با حجت الاسلام #غلامحسن_محرمی نویسنده کتاب #امامان_شیعه_و_علوم_اسلامی:
✅ائمه اطهار(ع) برترین عالمان زمانه خود بودهاند.
⚜ مشروح خبر:
🌐 iict.ac.ir/abe
📡 @iictchannel
هدایت شده از وحید یامین پور
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺️به همه دوستان علی الخصوص جناب صادق زیباکلام پیشنهاد میکنم این گفتگوی جنجالی را تماشا کنند.
🆔️ @yaminpour
هدایت شده از کانال رسمی استاد حسن عباسی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
ببینید|
🔻 چطوری تونستیم پیچیدهترین نظام روی کره زمین رو ناکام بذاریم
#توسعه_سیستمی
🔸استاد حسن عباسی
🔸جلسه ۶۱۱ #کلبه_کرامت - آذر ۹۴
👉 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/415
💠 @Hasanabbasi_ir
هدایت شده از دکتر موسی نجفی
🔰به مناسبت ۱۱ مرداد ماه سالروز شهادت آیت الله حاجی شیخ فضل الله نوری
✅پایداری تا پای دار : گزارش تاریخ از لحظه اعدام شیخ شهید در میان سوت و کف و هلهله
https://eitaa.com/drmousanajafi
هدایت شده از پژوهشگاه فقه نظام
🔸نشست کمیته بین الملل کنگره بین المللی فقیه فقه نظام
🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام
🆔 @jiiss_ir
هدایت شده از در محضر آیتالله میرباقری
انقلاب اسلامی و گسترش دینداری .mp3
8.96M
🔊 استاد میرباقری | قطعه صوتی درباره «انقلاب و غرب»
🔍 لیبرالدمکراسی، آرمانیترین ایده و وعدهٔ ابلیس به بشر است.
🔍 جنگ اصلیِ لیبرالدمکراسی با ولایت حقه است و اقتصاد در ادامهٔ آن است.
☑ @mirbaqeri
هدایت شده از بینش راهبردی
کارآمدی نظام اسلامی.pdf
1.78M
کارآمدی نظام اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی
✍«محمد علی رنجبر، محقق و پژوهشگر مسائل راهبردی»
https://eitaa.com/Binesh_Rahbordi
هدایت شده از پژوهشگاه فقه نظام
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥سلسله جلسات تبیین فقه نظام
♨️ حجت الاسلام والمسلمین دکتر حاج ابوالقاسم، ریاست پژوهشگاه فقه نظام
👈 موضوع: هویت و پیشینه فقه مضاف
🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام
🆔 @jiiss_ir
هدایت شده از در محضر آیتالله میرباقری
🔺نظریه «فقه سرپرستی» از دیدگاه آیتالله میرباقری
http://urly.ir/5dL1
هدایت شده از فقه نظام ساز
🏢متن دروس #نظامسازی_فقهی استاد #ملک_زاده
🔹جلسه اول:
http://hawzahhekmat.ir/post/6
🔸جلسه دوم:
http://hawzahhekmat.ir/post/7
🔹جلسه سوم:
http://hawzahhekmat.ir/post/8
🔸جلسه چهارم:
http://hawzahhekmat.ir/post/9
🔹جلسه پنجم:
http://hawzahhekmat.ir/post/10
🔸جلسه ششم:
http://hawzahhekmat.ir/post/11
🔹جلسه هفتم:
http://hawzahhekmat.ir/post/18
🔸جلسه هشتم:
http://hawzahhekmat.ir/post/19
✅کانال فقه نظام ساز
@feghheumanism