♦️کاربست علوم انسانی اسلامی در زندگی♦️
🔹به نظر حکمای اسلامی، از آن جا که انسان از لایه های وجودی متنوعی برخوردار است دین برای کمال انسان آمده است. یکی از آن لایه های وجودی عقل است و اصول دین مربوط به آن است.
🔹به تعبیر قرآن ، انسان به عنوان یک متحرک در حال حرکت و سفر به دو محرک است، محرک معرفتی و محرک انگیزشی.
▫️حجت الاسلام والمسلمين نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و از اساتید حوزه و دانشگاه در گفت وگو با هفته نامه افق حوزه به ضرورت کاربست فلسفه علوم سیاسی و علوم انسانی اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی پرداخته که در ادامه می خوانید.
▫️تمايزعلوم انسانی با سایر علوم در چیست؟
🔸 اگر بخواهیم از منظر حکمت اسلامی پاسخ دهیم، در ابتدا باید بپرسیم که ما به چه دلیل در پی دانش هستیم؟ و سپس اقسام دانش را عنوان کنیم، همانگونه که بسیاری از حکما از جمله ملاصدرا، در جلد اول کتاب اسفار، چنین قائل هستند. ملاصدرا در مقدمه کتاب ، بعد از بیان انگیزه خود از تأليف اسفار، تصریح می کند که سالکان برای نیل به الله ، باید چهار سفر را طی کنند و در واقع ایشان حکمت یا فلسفه را یک سفر در نظر می گیرند.
🔸پس از ورود به مسلک اول، مقدمه ای دارند با عنوان ( في تعريف الفلسفة وتقسيمها الأولى وغايتها وشرفها) که منظور از تقسيمها الأولى همان تقسیم اولیه فلسفه است. در ادامه ایشان فلسفه را استكمال نفس می دانند، بدین معنا که اگر انسان می خواهد به کمال برسد باید معرفت خود را به حقایق موجودات، همان گونه که هستند، از طریق فلسفه بالا ببرد و این تنها به وسیله برهان میسر خواهد شد، نه وهم و تبعیت از دیگران.
▫️آیا این فلسفه به معنای متافیزیک است؟
🔸در اینجا فلسفه به معنای عام - اعم از متافیزیک به منظور است اما نفس دارای دو جهت است: جهت تجرد و جهت تعلق . جهتی رو به سمت بالا دارد که منظور از آیه شریفه «لقد خلقنا الإنسان في أحسن تقويم» همان عالم بالا یا عالم عقل است و منظور از «ثم رددناه أسفل سافلین» نیز عالم خلق است. از این جهت اگر انسان می خواهد به کمال برسد، به دو دسته دانش نیز نیازمند است .
🔸مقام اول ، مقام توحید است یا همان حکمت نظری که در آن حق را می شناسیم و ملاصدرا از نبی اکرم ا نقل می کند که از خداوند خواسته «رب أرنا الأشياء كما هي»؛ يعني عوالم بالا را همانگونه که هستند، ببینیم، بشناسیم و بفهمیم.
اما مقام دوم، مقام تأله است که مربوط به حکمت عملی است یعنی توحیدی و خدایی شدن، یعنی به حق عمل می کنیم و دوباره ملاصدرا سخن نبی اکرم ما را بیان می دارد که فرمودند: «تخلقوا بأخلاق الله». .
🔸ممکن است درباره ارتباط آن با دین پرسیده شود، به نظر حکمای اسلامی، از آن جا که انسان از لایه های وجودی متنوعی برخوردار است دین برای کمال انسان آمده است. یکی از آن لایه های وجودی عقل است و اصول دین مربوط به آن است . دیگری نفس است و اخلاق برای آن است: «ونفس وما سواها فألهمها فجورها وتقواها» و آخرین بخش هم رفتارهای ماست که فقه برای تنظیم آن آمده است.
🔸به تعبیر قرآن ، انسان به عنوان یک متحرک در حال حرکت و سفر به دو محرک است، محرک معرفتی و محرک انگیزشی. در مورد اول. اگر معرفت درست و حقیقی باشد، این مسافر به سفرومقصدش امیدوار خواهد بود. اما اگر در این جا گرفتار وهم شويم، اصلا معرفتی پیدا نمی شود و یا معرفتمان بر اساس خرافه یا جهل می باشد. محرک های انگیزشی هم دو جهت بیشتر ندارد یا مقرب است و ما را به سمت کارهایی که جنس آنها، میل و مشوق است، سوق می دهد و یا مبعد است که ما را از انجام برخی کارها دور می کند. در واقع این دو محرک نقش عشق و نفرت را برای ما ایفا می کنند.
🔸آنچه به ما می گوید که چه چیزی ما را به سعادتمان نزدیک یا از آن دور می سازد، معرفتی است که کسب کرده ایم و لذا معرفتمان هر قدر متقن تر باشد، نظام عمل ما نیز عادلانه تر، دقیق تر و بهتر است و دین، این مجموعه را برای ما ساماندهی می کند. فقه خود دارای همین دو بعد است با عناوین واجب و مستحب یا حرام و مکروه ، البته احکام وضعی نیز دارد. خروجی اخلاق نیز فضائل و رذایل است که مربوط به حوزه رفتاری انسان می شود.
ادامه گزارش در فایل پی دی اف ملاحظه نمایید.
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️گمشده مطالعات علوم انسانی اسلامی♦️
🔹فوکو می گوید پشت همه این نظریه های علمی در علوم اجتماعی و انسانی قدرت است بدین معنا که نظام دانائی متأثر از قدرت است.
🔹در علوم انسانی مجال حضور و تأثیرگذاری دین در حوزه علوم انسانی به مراتب بیشتر از علوم طبیعی است.
حجت الاسلام احمد واعظی بخش اول
▫️نشست «مناسبات علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف» با حضور حجت الاسلام احمد واعظی و به همت گروه فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد ؛ ۲۹ فروردین برگزارشد.
🔸تعریف علم دینی به معنای کنار گذاشتن و نفی علوم متعارف نیست؛ در علوم طبیعی مبانی متافیزیکی وجود دارد اما این مبانی درون مایه نظریه را شکل نمی هند در علوم انسانی مبانی فلسفی و انسان شناختی در درون مایه نظریه ها و محتوای دانشی تأثیرگذار است.
🔸بنابراین اینجا ایدئولوژی و جهت گیری ها نقش دارد؛ فوکو می گوید پشت همه این نظریه های علمی در علوم اجتماعی و انسانی این قدرت نهفته است بدین معنا که نظام دانائی متأثر از قدرت است قدرتی که ایفای نقش می کند و در عین حال علوم انسانی فرق ها و تفاوت هائی با علوم طبیعی دارد و اینجا مجال حضور دین و تأثیرگذاری دین در حوزه علوم انسانی به مراتب گسترده تر از علوم طبیعی است.
▫️مجالهای حضور دین در عرصه علوم انسانی
🔸نخستین مجالی که وجود دارد این است که مبانی دینی، هستی شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی دینی می تواند هویت علم انسانی متفاوتی را ایجاد کند ما در علوم طبیعی این امر را نپذیرفته ایم؛ وقتی می گوییم که علم دینی بدان معنا نیست که علوم متعارف را نفی کنیم و بخواهیم هویت متمایزی را ایجاد کنیم اما این حرف در علوم انسانی گفته می شود.
🔸از طرفی علوم انسانی می تواند مبانی دینی اقتضای هویتی دانشی متمایزی داشته باشد چراکه ثابت شده است که همه کلان پارادیم های موجود در علوم اجتماعی و علوم انسانی آبشخور آن یک فلسفه خاص است و به اصطلاح اگر پوزویست ها و تجربه گراها در حوزه مطالعات اجتماعی و انسانی طبیعت گرا شده اند و پارادیم تجربی را در مطالعات انسانی قبول کرده اند به این دلیل که در مبانی هستی شناسی و انسان شناختی و مبانی جامعه شناختی خود فرقی بین عالم طبیعت و عالم انسانی قائل نیستند.
🔸کسانی که طبیعت را مقرون قانونمندی های کلی می دانند عالم انسانی و رفتارهای انسانی مثل رفتارهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را معلول قاعده مندی های عام می دانند و اینجا این پرسش پیش می آید که چطور در طبیعت و علوم طبیعی به دنبال کشف قانونمندی ها هستند که از طریق روش تجربی دنبال این امر هستند و علوم سیاسی به دنبال کشف قانونمندی های عام حاکم بر سیاست هستند و در علوم اقتصادی همین گونه است و فرقی بین مطالعات انسانی و مطالعات طبیعت در جوهر قائل نیستند چراکه مبانی فلسفی آنها این موضوع را بیان می کند.
🔸در واقع مبانی فلسفی آنها تفاوت جدی و معناداری بین انسان و طبیعت قائل نیست و از آنجا که این مبانی فلسفی و هستی شناسی و انسان شناسی و معرفت شناسی را دارند از دل آن ها این پارادیم شکل می گیرد و وقتی این پارادیم شکل گرفت روش شناسی متناسب با این پارادیم می آید و در گام آخر روش شناسی متناسب با آن ارائه می شود.
▫️مراحل چهارگانه هویت دانش
🔸ما چهار مرحله در بیان هویت دانش داریم که یکی مبانی فلسفی و نظری است که از دل این مبانی متناسب با آن پارادیم شکل می گیرد و براساس این پارادیم روش شناسی منقح می شود و براساس آن روش شناسی، روش های خاصی برای مطالعات اتخاذ می شود و در علوم انسانی ما با پارادیم های مختلف مواجه هستیم که به عنوان نمونه پارادیم طبیعت گرائی است و با پارادیم معنا کاوانه روبرو هستیم.
🔸برخی در مطالعات علوم اجتماعی پارادیم رویکرد هرمونتیک و معناکاوانه را قبول دارند و اینها براساس مبانی فلسفی و انسان شناسی متفاوتی است که دارند و برخی پارادیم فرضی قیاسی را قبول دارند چراکه تفاوت قائل هستند و در معرفت شناسی و دسترسی به حقیقیت مبنای دیگری ارائه می شود.
▫️هویت دانشی متفاوت در عرصه علوم
🔸علی الاصول ما در حوزه علوم انسانی می توانیم به این فکر کنیم و مجال است که آیا براساس مبانی هستی شناسی و انسان شناسی و مبانی معرفت شناسی خودمان از یک علوم انسانی متفاوت صحبت کنیم؟ در علوم طبیعی گفته می شود علم دینی به این معنا نیست که ما می خواهیم علوم متعارف را نفی کنیم و یک هویت دانشی متمایزی غیر متکی به تجربه تولید شود اما در علوم انسانی این مجال وجود دارد چراکه وقتی صحنه را می بینیم مشاهده می شود که صحنه علوم انسانی و صحنه مطالعات انسانی با انحای هویتی های دانشی روبرو است و فقط یک پارادیم حاکم نیست و طبیعت گرائی و رویکردهای دیگر است که در واقع هویت های دانشی متفاوت را رقم می زند.
ادامه دارد ...
vasael.ir/0003Ol
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه :
🔹ایشان با بیان اینکه نظریات علم دینی همگی مکمل یکدیگر هستند، تأکید کرد: یکی از آفات مهم در عرصه تولید علم دینی افراط و تفریطهایی است که وجود دارد؛ برخی از یک سو انتظار حداکثری از دین و برخی کنار گذاشتن علم از دین را ترویج میکنند.
🔹بیش از ده نظریه در باب علم انسانی اسلامی وجود دارد. این نظریات همگی بهرهای از حقیقت دارند و حتی وقتی تئوری بنیادی آیتالله جوادی را بپذیریم باز هم از نظریات دیگر بینیاز نیستیم، زیرا گزارههای ارزشمندی در فقه، کلام و ... وجود دارد؛ بنابراین نظریات مهم در باب علوم انسانی اسلامی مجموعه تئوریهای مکمل همدیگر هستند و اینکه قسیم یکدیگر بدانیم درست نیست.
متن کامل
http://yon.ir/5Sqfg
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️گمشده مطالعات علوم انسانی اسلامی♦️
🔹بخشی از علوم انسانی مطالعات و ساحت هنجاری علوم انسانی است و علوم انسانی و اجتماعی در بخش هائی خروجی آن دانش هنجاری است.
🔹 فقه ما به عنوان یک دانش هنجاری است و بخش وسیعی از خروجی های دانشی در حوزه فقه یک علم دستوری و هنجاری و تجویزی است و مثل حقوق است و جانب هنجاری دارد.
حجت الاسلام احمد واعظی بخش دوم
▫️نشست «مناسبات علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف» با حضور حجت الاسلام احمد واعظی و به همت گروه فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد ؛ ۲۹ فروردین برگزارشد.
▫️مطالعات و ساحت هنجاری علوم انسانی
🔸محور دوم این است که بخشی از علوم انسانی مطالعات و ساحت هنجاری علوم انسانی است و علوم انسانی و اجتماعی در بخش هائی خروجی آن دانش هنجاری است و منظور از دانش هنجاری بحث هایی است که به مطلوبیت ها می پردازد، مثلا لیبرال ها مفصل بر روی فضیلت آزادی کار می کنند و این فلسفه ورزی آنها درباره آزادی، مالکیت، تساهل و تسامح درباره این است که جامعه مطلوب چیست و بخشی از فلسفه سیاسی به عنوان یکی از شاخه های علوم انسانی بحث از مطلوبیت های جامعه سیاسی است و اینکه هنجارها و مطلوب ها و تجویزها چیست.
🔸دین و معارف دینی ما ید طولائی دارند در اینکه بتوانند دانش هائی از این قسم تولید کنند و فقه ما به عنوان یک دانش هنجاری است و بخش وسیعی از خروجی های دانشی در حوزه فقه یک علم دستوری و هنجاری و تجویزی است و مثل حقوق است و جانب هنجاری دارد.
▫️برخی می گویند که چرا حوزههای علمیه، علوم انسانی اسلامی تولید نمیکنند؟
🔸در واقع بخش عظیمی از تلاش هائی که در حوزه فقه و در حوزه اخلاق و مطالعات اسلامی صورت می گیرد علوم انسانی است و علوم جانب هنجاری است؛ در حوزه های علمیه یکی از مزیت های ما در حوزه مطالعات علوم انسانی دو چیز است یکی اینکه ما در مبانی تولید کننده هستیم چراکه وجه فلسفی و نظری و عقلی دارد.
🔸منابع دینی ما در این عرصه ها ورود کرده اند و بیشتر کتاب هایی که در حوزه های علمیه در شاخه مطالعات علوم انسانی تولید می شود وجه مبانی در آنها قوی است چراکه این مباحث نظری و فلسفی است و در حوزه های علمیه ما و به خصوص در جهان تشیع به لحاظ مباحث فلسفی قوی است.
🔸جهات دیگری که در حوزه های علمیه در مطالعات انسانی مزیت نسبی داریم این جانب هنجاری است که شامل مباحث تجویزی و هنجاری است و یک ضلع و زاویه است که دین و آموزه های دینی و منابع نقلی می توانند ایفای نقش در حوزه مطالعات علوم انسانی به صورت حضور پر رنگ داشته باشند.
🔸اما بخش قابل توجهی از مطالعات اجتماعی و مطالعات انسانی، مطالعات وضعیت شناسانه هستند که این مطالعات سه ضلع اصلی دارد که سه نوع مطالعه را شامل می شود؛ نخست مطالعات توصیفی و دوم مطالعات تبیینی و سوم مطالعات آسیب شناسانه است.
🔸به عنوان مثال درباره وضعیت طلاق در جامعه ایرانی این مطالعه وضعیت شناسانه توصیفی است که محقق مطالعه دارد و مطالعات وضعیت شناسانه توصیفی مثل تصویری است که تصویری از موضوع را ارائه می دهد و پس از مطالعات توصیفی نوبت به مطالعات تبیینی می رسد که در این قسم از مطالعه محقق به دنبال علل و عوامل است و توصیف نیست و تببین کننده علل و عوامل است و هر گروه افراد خودش را دارد.
▫️نمیتوان برای یک امر متغیر اجتماعی از کتاب و سنت مطالعه توصیفی داشت.
🔸مطالعات آسیب شناسانه که آسیب ها را در بخش های مختلف بررسی کند و اینجا حضور دین، مبانی و معارف دینی چگونه است؟ آیا وقتی می گوییم علوم انسانی اسلامی و علوم اجتماعی اسلامی بدان معنا است که می خواهیم این مطالعات وضعیت شناسانه را از کتاب و سنت استخراج کنیم؟ نمی توان گفت که دین در اینجا نقشی ندارد اما نقش آن کمرنگ است و به پر رنگی مباحث هنجاری نیست.
🔸به عنوان نمونه در مطالعات توصیفی به غایت نقش منابع دینی کمرنگ است و نمی توان برای یک امر متغیر اجتماعی که به اقلیم و فضا وابسته است با استفاده از کتاب و سنت مطالعه توصیفی داشته باشیم و در مطالعات تبیینی هم نقش دین پر رنگ نیست و حضور دین در این قسم مطالعات انسانی حضوری کمرنگ است.
ادامه دارد ...
vasael.ir/0003Ol
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه اول از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و" دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"میتواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها میتواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️پژوهشکده ادیب فقه جواهری برگزار می کند:
🔹کارگاه آموزشی معنا شناسی و قرآن کریم
در این کارگاه استاد محترم حجت الاسلام و المسلمین دکتر قائمی نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مباحث نوین معناشناسی و نقش آن در فهم قرآن کریم را مطرح می سازند.
🔹این کارگاه در ده جلسه پیوسته از تاریخ شنبه 98/2/28 در استان قم، پژوهشکده ادیب فقه جواهری از ساعت 22 تا 23 برگزار می گردد.
🔹علاقه مندان جهت ثبت نام می توانند با شماره 09197459063 تماس حاصل فرمایند.
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️گمشده مطالعات علوم انسانی اسلامی♦️
🔹یکی از مهمترین محورها در مطالعات انسانی و اجتماعی است که مطالعات توسعه ای و تولید علم نیمه بنیادین است.
🔹گمشده ما مطالعات توسعه ای است که خروجی آن تولید دانشی است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب باشد.
حجت الاسلام احمد واعظی بخش سوم (بخش آخر)
▫️نشست «مناسبات علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف» با حضور حجت الاسلام احمد واعظی و به همت گروه فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد ؛ ۲۹ فروردین برگزارشد.
▫️مطالعات توسعهای مهمترین محور مطالعات علوم انسانی
🔸به ساحت دیگری از مطالعات انسانی می رسیم که یکی از مهمترین محورها در مطالعات انسانی و اجتماعی است که مطالعات توسعه ای و تولید علم نیمه بنیادین است؛ در مطالعات اجتماعی ما نیاز داریم که بر اساس فلسفه تعلیم و تربیت و مطالعات دینی و مبانی و هنجاری خودمان صورت وضعیت مطلوب را تعریف کرده ایم که بر اساس نظام تعلیم و تربیت اسلامی جامعه با چه شاخصهای باید تربیت شود و از طرفی مطالعات وضعیت شناسانه داریم.
🔸گمشده ما مطالعات توسعه ای است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب است و چه کنیم از این وضعیت خارج شویم؟ مطالعات انسانی و اجتماعی گمشده اصلی امروز ما است و مشکل ما این است که وضع نابسامان را چطور به وضع مطلوب برگردانیم و مشکل این است که با چه نقشه راه تربیتی نوجوان و جوان را به وضع مطلوب رساند که ما این را نداریم.
🔸ما در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به افرادی که مسأله حل کنند احتیاج داریم که بر روی مبانی و مطلوبیت ها و وجوه حقوقی و فقهی کار کنند و گمشده ما مطالعات توسعه ای است که خروجی آن تولید دانشی است که نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب باشد و از طرفی حوزه های علمیه در واقع کارهای گسترده ای در این راستا انجام می دهند اما کارهایی نیست که ذائقه مردم شیرین شود و بر روی مبانی و مطلوبیت ها است که حل مسأله نیست و مسأله آفرین است.
▫️مطالعات توسعهای و نقشه راه فقط با متد اجتهاد میسر نیست.
🔸آن چیزی که کام مردم را شیرین می کند این است که ما بتوانیم براساس مبانی اسلامی و ارزش ها و وضعیت شناسی دانشی تولید کنیم که نقشه راه توسعه و پیشرفت ایجاد کند و حل مسأله اتفاق بیفتد؛ ایجاد آن فقط با متد اجتهاد نیست، ما احتیاج به فعالیت های ترکیبی داریم که عالم دینی در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی متخصص شود و یا به کسانی که در این رشته ها هستند گره بخورد تا بتوانند یک نقشه راه و برنامه عملیاتی طراحی کنند.
▫️چرا می گوییم علوم انسانی اسلامی؟
🔸اگر جامعه سازی هدف ما نباشد و بگوییم که اسلام برای جامعه سازی نیامده است و اسلام آمده است که آخرت و رابطه انسان با خدا را درست کند و اگر برداشت صرفا عرفانی و معنویت گرا و انزوا طلبانه از اسلام داشته باشیم به طبل علوم انسانی اسلامی نباید کوبید اما اگر گفته شود که اسلام برای جامعه سازی و تمدن سازی آمده است و برای ساماندهی عرصه زندگی ما آمده است چراکه تمدن بخش قابل توجه آن عرصه زندگی است و این امور از وجوه تمدن است.
🔸اگر بگوییم دین آمده است که برای دنیای انسان هم حرف بزند و عرصه زندگی هم باید مظهر بندگی باشد و دین برای جهت آمده است با این تعریف علوم انسانی و اجتماعی را باید جدی گرفت چراکه این علوم زندگی ساز است و حیات اجتماعی را مهندسی می کند.
🔸اگر می خواهید این مهندسی متناسب با تعالیم دینی و ارزش های الهی باشد و اگر پیشرفتی اتفاق می افتد این پیشرفت اسلامی و مطابق با آموزه های اسلامی باشد علوم انسانی اسلامی دارای اهمیت می شوند در این علوم انسانی اسلامی نباید اغراق کرد و گفت که علوم انسانی اسلامی به این معنا شود که کاری به عقل و تجربه نداریم و فقط از کتاب و سنت استخراج می کنیم و به هیچ وجه عقل و عقلانیت و عقل تجربی به محاق نمی رود کما اینکه دین برای تعطیلی عقل نیامده است بلکه دین برای شکوفائی عقل آمده است.
vasael.ir/0003Ol
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه دوم و سوم از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و " دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"میتواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها میتواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️انقلاب فرهنگی و اسلامی سازی علوم♦️
🔹نخستین موضوع درباره تحول علوم انسانی این است که صرف تغییر سر فصل ها به تنهایی برای تحول علمی و ورود محتوای جدید به دروس دانشگاهی کافی نیست بلکه نیازمند تولید محتوا و گفتمان سازی هستیم.
🔹اگر از یک سو به عرصه وسیعی که علوم انسانی در آن نقش آفرینی می کند، توجه کنیم و از سوی دیگر رسوخ فرهنگ سکولار را در علوم انسانی رایج مورد توجه قرار دهیم، به عمق فاجعه بیشتر پی می بریم و این خود ضرورت تحول را نشان می دهد.
حجت الاسلام علیرضا پیروزمند بخش اول
▫️حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، به تشریح عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت .
🔸ایشان در پاسخ به پرسشی درباره مهم ترین وظیفه این شورا خاطرنشان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادی مؤثر با جایگاه رفیع و مهم در عرصه علم و فرهنگ است که اگر بتواند به درستی نقش خود را ایفا کند، مبدأ صیانت، جوشش و بالندگی در عرصه فرهنگی می شود.
🔸وی افزود: کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در دو حوزه مهم تفکیک می شود؛ علم و فرهنگ. هر چند از نظر برخی علم هم زیر مجموعه فرهنگ بوده و یکی از عوامل فرهنگ ساز به شمار می آید که اگر این گونه نگاه وجود داشته باشد یعنی علم نیز یکی از زیر مجموعه های فرهنگ به شمار آید فعالیت های شورای عالی انقلاب می تواند جهت گیری مسنجم تری به فرهنگ بدهد، چون علم و فرهنگ از هم گسسته نمی شود، بلکه علم ابزار فرهنگی بوده و مبتنی بر فرهنگ است. هر چند در ظاهر کنار یک دیگرند.
🔸این استاد حوزه و دانشگاه با یادآوری این موضوع که عرصه علم و فرهنگ جزو حوزه های مهم، اصلی و راهبردی به شمار می آید، تصریح کرد: در حوزه علم، اسلامی سازی علوم انسانی یا اسلامی شدن علوم انسانی یک اولویت اصلی برای کشور به شمار می آید. چرا که این اولویت مشخص می کند برای نمونه اکنون در عرصه مواجه با نظام استکبار، کیفیت مواجه باید براساس کدام نگاه کارشناسانه تبیین شود؟
🔸وی اضافه کرد: نمونه های دیگر این که در سیاست خارجه چگونه رفتار شود؟ براساس عزت و مصلحت چقدر عمل شده است؟ اقتصاد مقاومتی با چه سازوکاری امکان پذیر است؟ با وجود منابع مادی فراوان و نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده که دنیا به آن غبطه می خورد چرا در عرصه اقتصادی دچار تنگنا هستیم و دشمن سنگ اندازی می کند تا بارز مالی و پولی را دچار نوسان کند. چرا در عرصه مدیریت و ساماندهی مسائل فرهنگی بیشتر وارده کننده محصولات فرهنگی کشورهای دیگر شده ایم در حالی که فرهنگ آن ها با کشور ما خیلی سازگاری ندارد و… .
🔸حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند با تأکید بر این که هدف بنده از طرح پرسش های فوق سیاه نمایی نیست، خاطرنشان کرد: نمی خواهیم بگوییم هر نوع دستاورد دیگران را ممنوع کنیم ولی چرا نباید فرهنگ اسلامی و ایرانی را باور کنیم و میزان جوشش این فرهنگ را با ترویج و تبیین در قالب های مختلف مایه مباهات و افتخار ملی قرار دهیم. پاسخ به این عرصه ها و کارشناسی صحیح، اسلامی، ایرانی و بومی در این میدان ها را آیا کسی جز کارشناسان علوم انسانی بر عهده دارد.
🔸وی ادامه داد: اگر از یک سو به عرصه وسیعی که علوم انسانی در آن نقش آفرینی می کند، توجه کنیم و از سوی دیگر رسوخ فرهنگ سکولار را در علوم انسانی رایج مورد توجه قرار دهیم، به عمق فاجعه بیشتر پی می بریم و این خود ضرورت تحول را نشان می دهد.
🔸عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی اذعان داشت: البته شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه علم اقدامات قابل توجهی انجام داده است. ۱- نقشه جامع علمی کشور را مورد تصویب قرار داده و برای آن ستاد راهبری تشکیل داده است، البته در این جا نیز به عرصه علوم انسانی ورود جدی نداشته و به نوعی برای سند دیگری ابلاغ کرده است. ۲ – شکل ریزی شورای تحول علوم انسانی را انجام داده که جلسات مستمری نیز توسط کارگروه های آن در رشته های اصلی علوم انسانی تشکیل می شود که نشانگر اهتمام به این موضوع است ولی امکان تکمیل آن از جهات مختلفی وجود دارد.
🔸وی ادامه داد: نخستین موضوع درباره تحول علوم انسانی این است که صرف تغییر سر فصل ها به تنهایی برای تحول علمی و ورود محتوای جدید به دروس دانشگاهی کافی نیست بلکه نیازمند تولید محتوا و گفتمان سازی هستیم. تا اساتید با سرفصل های جدید ارتباط برقرار نکنند، اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد. دوم، یکی از مسیرهای تحول آفرینی در علوم انسانی تغییر سرفصل ها است، ولی باید برنامه تحولی عمیق تر و فراگیرتری مبتنی بر بنیان های معرفتی و روش های جدید در دستور کار قرار گیرد هر چند در کوتاه مدت به ثمر نشیند.
ادامه دارد ...
http://yon.ir/K5DUK
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه چهارم و پنجم از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و" دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"میتواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها میتواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️انقلاب فرهنگی و اسلامی سازی علوم♦️
🔹در عرصه فرهنگ نیز شورا می تواند به تبیین فرهنگ عمومی به ویژه اخلاق و معنویت در جامعه بپردازد. برای نمونه تبیین اخلاق سیاسی یک ضرورت است چرا که عدم توجه به این موضوع سبب می شود به ویژه در ایام انتخابات التهاب رخ داده و بی اعتمادی گسترده شود.
🔹حوزه و روحانیت به سبب ساختار می تواند در دو عرصه اسلامی سازی علوم انسانی و تقویت فرهنگ با محوریت اخلاق و معنویت پیشقدم و سکاندار باشد.
حجت الاسلام علیرضا پیروزمند بخش دوم (بخش آخر)
▫️حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح، به تشریح عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت .
🔸وی ادامه داد: در عرصه فرهنگ نیز شورا می تواند به تبیین فرهنگ عمومی به ویژه اخلاق و معنویت در جامعه بپردازد. برای نمونه تبیین اخلاق سیاسی یک ضرورت است چرا که عدم توجه به این موضوع سبب می شود به ویژه در ایام انتخابات التهاب رخ داده و بی اعتمادی گسترده شود. عدم توجه به اخلاق سیاسی عامل بی توجهی افراد به رفتارهای سیاسی شان است. نمونه دیگر اخلاق در اقتصاد است اگر به اخلاق توجه شود مفاسد کمتر می شود، اعتماد در بازار مالی بیشتر حکم فرما شده و مسلماً اعتماد و آرامش اقتصادی بیشتر می شود. بنابراین با محوریت اخلاق و معنویت می توانیم مسأله سبک زندگی را بیشتر به سمت سبک زندگی اسلامی حرکت دهیم تا زیبنده جامعه ایرانی اسلامی باشد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند درباره نقش حوزه های علمیه در گسترش فرهنگ نیز تصریح داشت: حوزه های علمیه حداقل می توانند در دو بُعد علمی و محتوایی نقش آفرینی کنند. در بُعد علمی ابتدا و انتهای نقطه قوت جامعه ما اسلامی و انقلابی بودن است که اگر ضعفی در آن رخ دهد، نظام تضعیف می شود. مهم ترین مرجعی که می تواند اسلامی و انقلابی بودن نظام را برای مردم تبیین کند حوزه های علمیه است.
🔸وی افزود: روحانیت از دیرباز در قالب مساجد، خدمات اجتماعی و… در متن مردم بوده است از این رو ضریب حضور و نفوذش نسبت به سایر نهادها بیشتر است. البته درصدی کمی از روحانیت به سبب مسؤلیت های مدیریتی پس از انقلاب حضورشان در متن مردم دچار خدشه شده که آسیب هایی نیز داشته است و خوشبختانه اخیراً موج جدیدی برای جبران این مسأله شکل گرفته که پدیده مبارکی به شمار می آید. چرا که این افراد نیز بیشتر به سمت مردم گرایش پیدا می کنند. از سوی دیگر حوزه و روحانیت به سبب ساختار می تواند در دو عرصه اسلامی سازی علوم انسانی و تقویت فرهنگ با محوریت اخلاق و معنویت پیشقدم و سکاندار باشد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند با بیان این که موضوع انقلاب فرهنگی تنها به شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط نمی شود و باید بقیه دستگاه های دولتی و غیر دولتی نیز در این باره نقش آفرینی کنند، گفت: زمانی انقلاب فرهنگی رخ می دهد که درک و دغدغه مشترکی به شمار آید. یعنی از یک سوی آحاد مردم به ویژه جوانان نباید معطل دستگاه ها و نهادها بمانند بلکه در عرصه علم و فرهنگ قدم بردارند و از سوی دیگر دستگاه های مسؤل که سکاندار این امر هستند چابک تر، با نفوذتر و تاثیرگذارتر عمل کنند.
🔸وی یادآور شد: یکی از مهم ترین و ممتازترین کارهای شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب اسناد بالادستی است ولی متأسفانه در این اسناد کمتر شاهد حضور تأثیرگذار شورا در عرصه علم و فرهنگ جامعه بوده ایم. امیدواریم در دور جدید مدیریت دبیرخانه این تلاش ها مضاعف شده و تأثیرگذاری آن افزون تر شود. البته هر چند دبیرخانه نقش مهمی دارد ولی به پشتوانه اعضای شورای می تواند اهداف را به صورت عالیه دنبال کند. از این رو احتیاج به نشاط، وقت گذاری، تحرک و زمان شناسی بیشتر اعضا از یک سوء و از سوی دیگر همکاری خاص دولت محترم دارد تا بتوانیم نسل جوان را صیانت کرده و زمینه بهره مندی بیشتر از آن ها را فراهم کند.
http://yon.ir/K5DUK
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
▫️صوت جلسه ششم ( جلسه نهایی )از سلسله جلسات علامه مصباح یزدی در باب " علم دینی " در جمع اساتید دانشگاه
🔹ایشان در این سلسله جلسات ابتدا انواع تعاریف موجود در مورد " علم " و" دین "را بررسی و بیان کرده و سپس در ادامه به بیان اینکه چه ارتباطی بین این تعاریف در تر کیب "علم دینی"میتواند وجود داشته باشد و چه نسبتی بین مسائل و کارکردهای آنها میتواند وجود داشته باشد.
🔹وقتی مفهوم مورد نظر از علم دینی کاملا روشن شد ، آنگاه به چگونگی تحول در علوم انسانی می پردازند .
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️علم دینی در کشاکش قرائت ها ♦️
🔹مراد ما از ديني بودن علم بدين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و از برخي از گزاره-هاي مطرح در علم، صرفاً به جهت آن كه دين بيان كرده است دفاع كنيم و تحقيق عقلي يا علمي مستقلي در مورد آن ها انجام ندهيم.
🔹پروژه دینی سازی علم یک مبادرت منفعلانه است. ظاهر فعال گرایانه ای دارد ولی به شدت دستخوش انفعال است. این انفعال ناشی از بزرگ پنداشتن زیاد علم است.
دکتر علیرضا شجاعی زند بخش اول
▫️نشست علم دینی در کشاکش قرائت ها در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تاریخ ۲۷ فروردین ۹۸ با ارائه بحث توسط آقایان حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا و دکتر شجاعی زند برگزار شد.
🔸در ابتدای جلسه، محمد علی مبینی دبیر علمی نشست با بیان اینکه این نشست در راستای همایش نظریه علم اسلامی و کاربست آن در نظام آموزش و پرورش به عنوان ششمین پیش نشست این همایش تدارک دیده شده است، گفت همایش مذکور در تاریخ پنجم اردیبهشت ماه در قم با همکاری پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و وزارت آموزش و پرورش برگزار می گردد.
🔸مبینی درباره مباحث مطرح درباره علم دینی گفت یکی از دلایل اهمیت این بحث ارتباط آن با مساله تمدن سازی اسلامی است که طرفدارن علم دینی معتقدند که ایجاد تمدن اسلامی بدون دینی سازی و اسلامی سازی علوم انسانی ممکن نیست.
🔸دلیل دیگر بر اهمیت این مساله مربوط به ترویج تفکرات الحادی در فضاهای علمی است و طرفداران علم دینی معتقدند که با دینی سازی علوم می توان از رواج الحاد در قلمروهای علمی جلوگیری کرد. مبینی همچنین با اشاره به دیدگاههای مختلف درباره علم دینی به سه دسته از دیدگاهها اشاره کرد و گفت دسته اول کسانی هستند که اساسا علم دینی را ممکن نمی دانند.
🔸دسته دوم ضمن پذیرش امکان علم دینی، برای آن فایده ای فایل نیستند و بلکه آن را مضر می دانند. دسته سوم هم قایل به امکان علم دینی و هم فایده مندی و ضرورت آن می باشند. ایشان با بیان اینکه آقای دکتر شجاعی زند جزء دسته دوم هستند، از ایشان خواست نظر خود را در این زمینه شرح دهند.
🔸آقاي دكتر عليرضا شجاعي زند در نشست علم ديني در كشاكش قرائت ها ابتدا از توافق هاي خود با طرفداران علم ديني سخن گفت و اعلام داشت ايشان مواضع بسيار هم سو با طرفداران علم ديني دارد و اهداف آن ها در طرح مسئلۀ علم ديني را ارج مي نهد.
🔸از جمله مواردي كه دكتر شجاعي زند به آن ها اشاره كرد عبارت اند از: طرفداري از اسلامي شدن دانشگاه ، طرفداري از تحول در علوم انساني و بومي سازي علم، اعتقاد به عقل گرايي و عقل پذيري اسلام، هماهنگي اسلام با واقع گرايي، و نيازمندي به دين در عين دفاع از عقل.
🔸دكتر شجاعي زند در ادامه گفت همۀ اين ها منوط به علم ناب است نه علم ديني و ديني بودن علم موجب آسيب رساندن به موارد مذكور است. وي با اشاره به اين كه علم ديني نه تنها ممكن است بلكه تحقق دارد، گفت عملاً مشاهده مي كنيم كه در بسياري از فضاها علم، فرهنگ، سياست، توسعه و تكنولوژي ايدئولوژيك هستند و دين به نحوي در آن ها نقش دارد.
🔸با اين حال، لازم است در مورد علم به سوي غير ايدئولوژيك و غير ديني ساختن آن حركت كنيم، چرا كه مداخله دين در علم آثار سوء فراواني دارد. ايشان مراد خود را از ديني بودن علم به اين صورت بيان كرد كه دين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و از برخي از گزاره-هاي مطرح در علم، صرفاً به جهت آن كه دين بيان كرده است دفاع كنيم و تحقيق عقلي يا علمي مستقلي در مورد آن ها انجام ندهيم.
🔸ايشان تأثيرگذاري دين در علم را مورد قبول و برخي از قلمروهاي اين تأثيرگذاري را در موضوع¬يابي، مسئله¬شناسي، انگيزه بخشي، طرح مفاهيم و نظريات، جهت¬داري و تعيين محل مصرف علم دانست. با اين حال، اعلام كرد كه نبايد تعبير «علم ديني» را در مورد آن به كار برد، زيرا اين تعبير اشعار به آن دارد كه دين را به عنوان منبع مستقل در علم بپذيريم و حال آن كه در علم همواره بايد بر اساس روش هاي عقلي و علمي پذيرفته¬شده عمل كرد و هرگز نمي توان گزاره اي را صرفاً به جهت آن كه از منابع ديني بيان شده، بدون تحقيق و اعمال روش هاي عقلي بشري، پذيرفت.
http://yon.ir/ck42k
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami
♦️علم دینی در کشاکش قرائت ها ♦️
🔹گزینش دانش هایی که متناسب با نیازهای فرهنگ و تاریخی صورت بگیرد نیز اهمیت زیادی دارد و تا این مسأله انجام نشود اغراض دیگر به موفقیت نمی رسد.
🔹تعیین نسبت علم با هویت اسلامی و دینی جهان اسلام جریان های چندگانه ای را پدیده آورده که با رویکردهای مخلف به مسأله پرداخته اند و از جمله در اروپا و آمریکا و آسیای جنوب شرقی دیده می شود.
حجت الاسلام حمید پارسانیا بخش دوم
▫️نشست علم دینی در کشاکش قرائت ها در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تاریخ ۲۷ فروردین ۹۸ با ارائه بحث توسط آقایان حجت الاسلام و المسلمین دکتر پارسانیا و دکتر شجاعی زند برگزار شد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا دبیر کمیته علمی همایش در این نشست با بیان این که این همایش نزدیک به دو سال کار تمهیدی داشته و قبل از آن نیز چند سال کارهای تحقیقی داشته است، گفت: غرض از این همایش کاربست نظریه علم دینی در نظام آموزش و پرورش است.
🔸وی افزود: نظام آموزش عالی و نظام آموزش و پرورش هر دو به این نیاز دارند که در یک سیاست گذاری کلان برای علم از زمینه های نظری نسبت به علم دینی و علم متناسب با حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی بهره گیری کنند.
🔸عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: تنقیح این که علم اسلامی چیست هم بحثی دامنه دار و پر اهمیت است، اجمالا علم دینی علمی است که متناسب با فرهنگ و جامعه اسلامی باشد، در پنج دهه اخیر در جهان اسلام توجه ویژه ای به مسأله علم شده است و در مواجه با جهان غرب در صدساله اخیر توجهات جامعه اسلامی در مقاطع مختلف منعطف به مسائل خاصی بوده است.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با اشاره به تحولات به وجود آمده در جهان اسلامی و نیاز جدی به بررسی دوباره علم دینی در آن ابراز داشت: مسأله تکنولوژی و فناوری، اسقلال جهان اسلام، توسعه جهان اسلام اهمیت دوچندان علم دینی را روشن کرد و در مقطع بعدی روشن اندیشان جهان اسلام چه در کشورهای عربی و چه در شرق جهان اسلام و همچنین با اندکی تأخیر در خود ایران متوجه این شدند که جهان اسلام برای حفظ هویت خودش و احیای ویژگی تمدنی خودش ناگریز باید نگاهی به معرفت علمی درون خود داشته باشد.
🔸وی افزود: گزینش دانش هایی که متناسب با نیازهای فرهنگ و تاریخی صورت بگیرد نیز اهمیت زیادی دارد و تا این مسأله انجام نشود اغراض دیگر به موفقیت نمی رسد؛ تعیین نسبت علم با هویت اسلامی و دینی جهان اسلام جریان های چندگانه ای را پدیده آورده که با رویکردهای مخلف به مسأله پرداخته اند و از جمله در اروپا و آمریکا و آسیای جنوب شرقی دیده می شود.
🔸عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: البته انقلاب اسلامی در خیزش تمدنی جهان اسلام پیشگام بود و در پرداختن به این مسائل فعال شد تا جایی که تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی در همین راستا بود.
🔸وی با بیان این که در بیش از دو دهه اخیر حوزه علمیه قم ورود خوبی به این مباحث داشته است، گفت: نسبت عقل و وحی با نقل آثار فراوان و گفتگوهای پرتحرکی را داشته است و فیلسوفان جهان اسلام نسبت به این مسأله موضع های متعددی داشته اند و کارهای فارابی، غزالی، ابن رشد و ابن سینا و ادامه آن تا قرن نهم در این مورد زبان زد هست اما در پنج دهه اخیر مسأله شکل جدیدی پیدا کرد.
🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با تأکید بر این که الان این مباحث متوجه علومی است که از جهان غرب آمده است، گفت: ما نیاز به استفاده از تجربیات علمی دیگران داریم ولی تجربه چگونه استفاده کردن را هم باید داشته باشیم تا بعد از صد سال بدانیم چگونه برخورد صرفا انفعالی نداشته باشیم و برنامه ریزی برای نظام علمی ما از آن سوی دنیا نباشد و خودمان متناسب با هویت دینی خودمان این برنامه ها را بریزیم.
🔸وی اضافه کرد: بزرگان اساتید حکمت و علم در این عرصه وارد شده اند و بین این رویکردهای گفتگوهای جدی هم وجود داشته است و غرض این همایش درگیر کردن افکار است تا آورده های این جریان ها در نظام آموزش ما کاربردی شود ومنجر به ارائه الگو و تولید ادبیات برای نظام آموزش و پرورش بشود.
🔸رییس کمیته علمی همایش بیان داشت: تا کنون شش پیش همایش برای این منظور شکل گرفته تا تضارب آراء درون حوزه نسبت به نظریه علم دینی به بحث گذاشته شود و نقد شود و افراد و اشخاصی که در این زمینه مطالعاتی داشته اند با هم گفتگو کرده اند.
🔸وی عنوان کرد: این که اقتضای این نظریه چه سیاست هایی را مطالبه می کند و نظام آموزش و پرورش در قالب این نظریه چه وظایفی دارد و این که چگونه کتاب های موجود بازخوانی شود، در بخشی از مقالات صورت گرفته و روش های مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
http://yon.ir/ck42k
♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️
@OlomEnsaniEslami