#سیره_تربیتی_امام_رضا (ع) 🔵 ۱. تدریجی بودن تربیت 🔄تربیت جریانی مستمر و فعالیتی تدریجی است که نه مرزمی شناسد و نه زمان و مکان; ↕بلکه به درازای عمر است و به پهنای ابعاد وجودی عالم اکبر، یعنی انسان. 🌴درخت تربیت زود ثمر نمی دهد و نباید انتظارداشت یک شبه یا چند ماهه در امر ظریف و پیچیده تربیت معجزه انجام گیرد; 👈بلکه باید از سالها قبل از تولد زمینه تربیت صحیح را فراهم کرد و بعد از تولد،به تدریج با صبر و حوصله، به انجام آن پرداخت. https://eitaa.com/Tarbiatm

👈الف) انتخاب همسر صالح و شایسته 🔹صفوان بن یحیی از امام رضا(ع) نقل کرده است که فرمود: هیچ سودی برای مرد بهتر از همسر صالح، که هنگام دیدن وی شوهر خوشحال شود و در غیاب شوهر نگهدار خود و اموالش باشد،نیست. 👈ب) رعایت آداب ازدواج 🔸بعد از انتخاب همسر شایسته، در طلیعه ازدواج باید مهمترین هدف ازدواج، که همان تربیت فرزندان صالح است، مورد توجه باشد و یاد خداوند متعال میهمان قلبهای پاک زن و مرد بوده و آنها باید، ضمن رعایت سایر آداب نکاح، از خداوند فرزند سالم و صالح طلب کنند. 🔹در کتاب شریف فقه الرضا، که به حضرت رضا(ع) منسوب است، در مورد اولین برخورد زن و مرد، خطاب به شوهر، چنین آمده است: هنگامی که زن به خانه تو وارد شد، پیشانی اش را بگیر; او را به طرف قبله بنشان و بگو: «خداوندا، او را به امانت گرفته ام و با میثاق تو بر خود حلال کرده ام; پروردگارا، از او فرزند با برکت و سالم روزی ام کن و شیطان را درنطفه ام شریک مساز و سهمی برای او قرار مده.» https://eitaa.com/Tarbiatm

👈ج) مراقبتهای ایام بارداری بعد از انعقاد نطفه، مراقبتهای ایام بارداری بسیار مهم و ضروری است. 🔹توجه به وضعیت روانی همسر، 🔹گستراندن بستر آرامش در منزل و خارج آن 🔹و نیز تغذیه مناسب و سالم از ضرورتهای این دوره است. علاوه بر غذای سالم و مقوی، استفاده ازبرخی میوه ها و خوراکیها می تواند در آینده کودک و شخصیت و صفاتش مؤثر باشد، 🔸بدین جهت، معصومان علیهم السلام بهره گیری از برخی خوردنیها در ایام بارداری توصیه کرده اند. 💬 محمد بن سنان از امام رضا(ع) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «همسران باردارتان را #کندر دهید; اگر حمل آنها #پسر باشد، پاکیزه قلب ودانشمند و شجاع خواهد شد و اگر #دختر باشد، خوش اخلاق و زیبا می شود و نزدشوهرش منزلت می یابد.» https://eitaa.com/Tarbiatm

🔵 ۲- اولین گام بعد از تولد، کودک قدم به جهانی نو می گذارد. 🔸در اولین گام باید آوای #توحید را در گوش نوزاد زمزمه کرد، فضای هستی اش را از نسیم خوش توحید و بندگی عطرآگین ساخت 🔸و با افشاندن بذر توحید سرزمین وجودش را ازلاله های زیبای ذکر الهی سرشار کرد. 🔸امام رضا(ع) فرمود هنگام تولد فرزند درگوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویید. 🔵 ۳- نامگذاری 🔸هر واژه ای حکایت از معنایی می کند. زیبایی و رکیک بودن واژه ها بستگی مستقیم به معنای آنها دارد. گرچه معنا امری اعتباری است و در نامگذاری چندان مورد توجه نیست، 🔸ولی هنگام به کاربردن آنها معانی ناخودآگاه تداعی می شود. نام نیکو مایه سربلندی و افتخار ونام زشت باعث سرشکستگی و احیانا احساس حقارت است. زیرا نام تا پایان عمر باانسان همراه است و فرد همواره با آثار خوب و بدش مواجه است. 🔸امام هشتم شیعیان نام نیکوی محمد را بر فرزنددلبندش نهاد و از تاثیر این نام نیکو چنین پرده برداشت: «خانه ای که در آن نام محمد باشد، روز و شبشان را با خیر و نیکی به پایان می رسانند.» https://eitaa.com/Tarbiatm

🔵 ۴- مراقبت از کودک نوزاد انسان گلی نو رسیده است که به تدریج به رشد و شکوفایی می رسد. 🎆به ثمر نشستن گل به مراقبت دائمی باغبان نیاز دارد. والدین، به ویژه مادر، باغبانان دلسوز زندگی اند و گلهای معطر زندگیشان به مراقبت همه جانبه آنان نیاز دارد. مراقبت از #سلامت_جسمانی، #تغذیه_مناسب، #تامین_آرامش و #سلامت_روانی و #تامین_نیازهای_عاطفی_نوزاد در رشد جسمانی، عاطفی و تکامل معنوی اش تاثیر بسزا دارد. 🔸 به ویژه در نخستین روزهای زندگی که نوزاد، به خاطربیگانگی با محیط جدید و ضعف و ناتوانی، به مراقبت و توجه افزونتر نیازمنداست. 🔸حکیمه خواهر امام رضا(ع) گفته است: وقتی زمان وضع حمل خیزران، مادر حضرت جواد(ع)، رسید، حضرت رضا(ع) مرا صدا زد و فرمود: هنگام وضع حمل، پیش او حاضر باش و همراه او و قابله درون اتاق برو. ⬅آنگاه حضرت چراغی در اتاق گذاشت و در آن را بست. ⬅هنگام وضع حمل خیزران چراغ خاموش شد و او ناراحت گردید. ⬅ در این وضیعت بودیم که حضرت جواد(ع) به دنیا آمد در حالی که بر روی او چیز نازکی مانند پارچه بود، نورش تمام اتاق را روشن کرد و ما به آن نگاه می کردیم. ⬅آنگاه او را در آغوش گرفتم و آن پرده را از او جدا کردم. در این هنگام امام رضا(ع) آمد، در اتاق را باز کرد، جواد(ع) را گرفت، در گهواره گذاشت و به من فرمود: «یا حکیمه الزمی مهده »; حکیمه مراقب گهواره اش باش. https://eitaa.com/Tarbiatm

🔵 ۵- کودک و سلامتی از ویژگیهای دین اسلام تاکید بر پرورش همه ابعاد زندگی انسان است. 🔸هر چند در تربیت اسلامی پرورش ابعاد معنوی هدف اصلی و نهایی است; اما دستیابی به آن هدف بزرگ در پرتو داشتن #جسمی_سالم و روانی با #نشاط امکان پذیر است. 💬آن حضرت، در بخشی از مطالبی که برای مامون نوشت،چنین نگاشت: #عقیقه_کردن برای پسر و دختر، #نامگذاری، #تراشیدن_موهای_سر نوزاد در روز هفتم و معادل وزن موها طلا یا نقره #صدقه_دادن لازم است. 🔵 ۶- صحبت با کودک 🔸قدرت درک کودک اندک است و توان فهم معانی کلمات را ندارد. - در عین حال سخن گفتن با او نشانه توجه والدین به اوست. -کودک این توجه رانوعی اظهار محبت و ابراز عاطفه می داند و با تمام ضعف و نقصان، گاه با لبخندو زمانی با حرکات دست و پا به آن پاسخ می دهد. 🔸هنگامی که امام جواد(ع) به دنیا آمد، حضرت رضا(ع) به اصحابش فرمود: فرزندی به دنیا آمد که شبیه موسی بن عمران شکافنده دریاست و مانند عیسی بن مریم مادرش پاک و مطهر است. 💬راوی در ادامه می گوید: و کان طول لیلته یناغیه فی مهده;  حضرت در تمام طول شب با او صحبت می کرد. @Tarbiatm

🔵 ۷.محبت محبت داروی شفابخش دردها، تسکین دهنده قلبهاست و بهترین راه حل مشکلات و #ناسازگاریهای_تربیتی است. 🙏محبت بجا، در هر مکان و زمان و در هر مقطع و سن، وسیله ای کارآمد و مؤثر است. همگان، در هر سن و موقعیت، به عاطفه و محبت نیازمندند; اما #کودکان، #نوجوانان و #جوانان بیش از دیگران تشنه جام زلال محبتند. 🔹امام رضا(ع) از این شیوه مؤثر تربیتی به شکلهای گوناگون بهره می گرفت. گاهی اوج محبت خود را در قالب جمله زیبای «بابی انت و امی » (پدر و مادرم به فدایت) نشان می داد و زمانی او را در آغوش می گرفت، به سینه خود می فشرد و می بوسید. 💬 اباصلت می گوید: هنگامی که جواد(ع) بربستر شهادت پدر وارد شد، حضرت رضا(ع) از بستر برخاست، به سوی او رفت، دست برگردنش انداخت، او را به سینه فشرد، میان دو چشمش را بوسید و با او سخن گفت. ⬅محبت کلید حل بسیاری از مشکلات تربیتی است. 🔸 گاهی والدین در مقابل #اصرارزیاد کودکان بر خواستهای غیر معقول یا غیر ممکن، #رفتاری_تند و #نامناسب ابراز می کنند; ولی حتی در چنین موقعیتی رفتار محبت آمیز مناسب تر و مؤثرتر است. 

💬امیه بن علی نقل می کند: در سالی که امام رضا(ع) حج به جای آورد و سپس به خراسان رفت، من در مکه همراه امام(ع) بودم و امام جواد(ع) نیز همراهش بود. امام(ع) با خانه کعبه وداع کرد. وقتی طوافش تمام شد، به طرف مقام[ابراهیم] رفت و در آنجا نماز گزارد. ِ جواد(ع) که خردسال بود، بر دوش موفق(غلام حضرت) طواف داده می شد. جواد(ع) به طرف حجر [اسماعیل] رفت، در آنجا نشست و این امر مدتی طول کشید. 💬موفق به او گفت: جانم به فدایت باد، برخیز. او فرمود: برنمی خیزم تا وقتی که خدابخواهد و در چهره اش غم نمایان شد. موفق خدمت امام رضا(ع) آمد و گفت: جانم به فدایت باد، جواد(ع) در حجر نشسته، برنمی خیزد. ✅امام رضا(ع) به طرف جواد(ع) آمد و فرمود: برخیز، ای حبیب من. جواد(ع) فرمود: چگونه برخیزم، درحالی که شما با کعبه چنان وداع می کنید که گویا هرگز به سویش بازنمی گردید! [برای بار سوم] امام رضا(ع) فرمود: برخیز، ای حبیب من. جواد(ع)برخاست. از این حدیث شریف در می یابیم که امام رضا(ع) در مقابل اصرار جواد(ع)هرگز به او تندی نکرد; بلکه با جملات محبت آمیزی چون ⬅«قم یا حبیبی » و ⬅صبر و حوصله فرزند خردسالش را قانع کرد. https://eitaa.com/Tarbiatm

🔹سیره تربیتی امام رضا علیه السلام 🔵 ۸- احترام 🔸بی شک هر انسانی در هر مقطع سنی، با توجه به #برداشتی که از ارزش و منزلت خویش دارد، برای خود احترام و شخصیت قایل است. 🔸هر انسانی خود را دوست دارد و دوست دارد که مورد #احترام_دیگران واقع شود. 🔹 کودک و نوجوان نیز هر چند به رشد اجتماعی و عقلانی کافی نرسیده است; اما برای خود #احترام قایل است. 🔹 بدین جهت رفتار احترام آمیز والدین و مربیان نقش مؤثری در #تربیت و #رشد او دارد. ⬅ امام رضا(ع) برای جواد(ع) احترام بسیار قایل بودند و از این شیوه مؤثر در تربیت فرزند بسیار بهره می برد.  ✅حضرت رضا(ع)همواره از فرزند بزرگوارش محمد با #کنیه [که نزد عرب علامت بزرگداشت و احترام است] نام می برد و می فرمود: ابوجعفر به من چنین نوشت و من به ابوجعفر چنین نوشتم. 🔹با آنکه امام جواد(ع) در مدینه به سر می برد و کودکی بیش نبود، حضرت رضا(ع) وی را بسیار احترام می کرد و نامه هایی که از حضرت جواد به وی می رسید،با کمال بلاغت و نیکویی پاسخ می داد ...

🔹سیره تربیتی امام رضا علیه السلام 🔵 ۹- #تشویق 🔸تشویق در تربیت کودک و نوجوان بسیار مؤثر است. #تشویق_به_جا و مناسب در فرزندان ایجاد انگیزه و شوق می کند و آنان را برای انجام کارهای بزرگتر آماده می سازد. ⏫در واقع تشویق نردبان پیشرفت و موفقیت آنهاست. ✅بدین جهت این شیوه نیز مورد توجه حضرت رضا(ع) بود. 💬زکریا بن آدم می گوید: خدمت امام رضا(ع)بودم که حضرت جواد(ع) را نزد ما آوردند. او، که حدود #چهار_ساله بود، دستها را بر زمین نهاد و سرش را به طرف آسمان بلند کرد و به فکر فرو رفت. 💬امام رضا(ع) به او فرمود: جانم به فدایت باد، در چه موضوعی چنین اندیشه می کنی؟ فرمود: در آنچه نسبت به مادرم فاطمه(س) انجام داده اند. به خدا قسم، آنها را از قبر بیرون می آورم، می سوزانم و خاکسترشان را به دریا می ریزم. 🔹 امام رضا(ع) [در مقابل کار نیکویش]او را به خود #نزدیک ساخت، بین دو #چشمش_را_بوسید و #فرمود: #پدر_و_مادرم_به_فدایت_باد، تو برای امامت #شایستگی_داری.»

🔹سیره تربیتی امام رضا علیه السلام 🔵 ۱۰- نظارت والدین 🔸زندگی صحنه درس و تجربه است. آنان که بیشتر عمر خود در کسب تجارب صرف کرده اند، در رویارویی با دشواریها ازتوان فزونتر برخوردارند. 🔹کودکان و نوجوانان بهره کمتری از تجربه دارند و بدین سبب به نظارت و کمک والدین #نیازمندترند. 🔸 نظارت مستمر و حساب شده بر وضعیت اخلاقی، تحصیلی و رفتاری فرزند یک ضرورت انکارناپذیر در امر تربیت است; 👈البته این نظارت باید #منطقی و حتی الامکان #غیر_مستقیم و #بجا باشد. 👈نکته مهم این است که نظارت به مواقع حضور والدین، به ویژه پدر، در کانون خانواده #اختصاص_ندارد; بلکه حتی وقتی پدر برای مدتی از کانون خانواده فاصله می گیرد و حضور فیزیکی ندارد، باید همچنان از وضعیت فرزندانش آگاه باشد و بر کار آنهانظارت کند. 🔸سفارشهای پیش از مسافرت و مکاتبه با فرزند در طول سفر، امری ضروری و کارساز است. ✅حضرت رضا(ع) که به سبب ستم فرمانروایان ناگزیر مدتی دوراز وطن و خاواده به سر برد، به شکلهای گوناگون همچون نامه و پیامهای شفاهی از دور بر وضعیت فرزندش جواد(ع) نظارت می کرد و راهنماییهای لازم را به وی ارائه می دادند. چنانکه پیش از رفتن به خراسان درباره فرزندانش آنچه شایسته می نمود، سفارش کرد. اشاره به دو نمونه از رفتار آن حضرت در این زمینه بسیار سودمند می نماید.