💠 امانت الهی 🔹 از اعضا و جوارح انسان سؤال نمی ‌كنند برای اینكه اینها مسئول‌عنه اند، مسئول خود انسان است! نه سر انسان، نه دست انسان، نه چشم و گوش انسان، نه ریه و روده انسان، خود انسان است! خود انسان همان #فؤاد اوست. خب اگر خود انسان مسئول است دیگر نمی ‌تواند مسئول ‌عنه باشد، از خود انسان سؤال می ‌كنند خودت را چه كردی این است معنایش یا ما دوتا خود داریم؟ یك #خود_حیوانی داریم كه با او داریم زندگی می ‌كنیم و یك #خود_الهی داریم كه ﴿نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی﴾[1] این ضمیر متكلّم وحده ﴿رُّوحِی﴾ برای خداست، این روح به آنجا بر می‌ گردد. 🔹 این خودِ حیوانی ما كه وهم و خیال است حیوانات هم دارند، شهوت و غضب است حیوانات هم دارند، این سیرك ‌بازی ها و تمرین های طنزآمیزی كه بعضی از انسان ها دارند قوی ‌ترش را شما می ‌بینید درباره حیوانات به كار می ‌برند، آنها هم قابل تعلیم و تربیت این ‌چنینی هستند. ما یك #خود_حیوانی داریم كه در سوره مباركه «آل‌عمران» مشخص شد، فرمود هر وقت صحبت جبهه و جنگ و #حفظ_نظام می ‌شود اینها فقط به فكر خودشان ‌اند ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾[2] همین هایی كه قرآن می ‌فرماید اینها فقط به فكر خودشان ‌اند، در سوره «حشر» فرمود اینها خودشان را فراموش كردند ﴿لاَ تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾[3] معلوم می‌ شود ما دوتا خود داریم؛ یك #خود_الهی داریم كه امانت خداست برای ما نیست، یك #خود_حیوانی داریم كه ماییم و مكلّف هستیم. 🔹 اینكه در تعبیرات قرآن كریم آمده است اینها به خودشان #ظلم كردند، در بحث های قبل هم داشتیم كه ظالم و مظلوم دو لفظ است دو مفهوم است الاّ ولابد دو مصداق می ‌خواهد. عالِم و معلوم دو لفظ است دو مفهوم است ممكن است یك مصداق بخواهد شخص به خودش عالم باشد، اما شخص به خودش ظالم باشد مستحیل است؛ زیرا ظالم حدّی دارد، مظلوم محدوده ‌ای دارد، هر كس از حدّ خودش پا درازتر كند وارد گلیم دیگری بشود این را ظلم می ‌گویند، تجاوز از حد است. ما دو خود داریم یك خود حیوانی كه همین عادی است و درك می ‌كنیم و تكلیف هم با همین است، یك خود الهی داریم كه #امانة_الله است و برای ما نیست، آن چراغی است كه خدا به ما داد تا ما با او راه را ببینیم و چاه را تشخیص بدهیم. اگر بر خلاف دستور الهی انجام دادیم به او ظلم كردیم و اگر بر خلاف دستور الهی انجام دادیم در قیامت ما را به محكمه می ‌آورند می ‌گویند با او چه كردی این فؤادی كه من به تو دادم با او چه كردی؟ «كان الإنسان عن السمع مسئولا، عن البصر مسئولا، عن الفؤاد مسئولا» گاهی انسان به #فؤاد ظلم می ‌كند می ‌شود ﴿وَلكِنْ أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ﴾[4] گاهی باید پاسخ بدهد كه در این ﴿رُّوحِی﴾ كه به یا اضافه شده #روح_الله است، روح الله را به ما تملیك نكردند، به ما امانت دادند، این چراغ را خدا روشن كرد كه ما با این چراغ راه را ببینیم و راه را طی كنیم. به ما می ‌گویند چرا این فتیله را پایین كشیدی ﴿قَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾[5] به ما می ‌گویند چرا این چراغ را دفن كردی ﴿قَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾ به ما می‌ گویند چرا از نورش استفاده نكردی ﴿كُلُّ أُوْلئِكَ﴾[6] یعنی «كلّ واحد من السمع و البصر و الفؤاد یكون مسئولاً‌عنه و یصیر الانسان مسئولاً عن السمع عن البصر عن الفؤاد» حالا روشن شد كه ما هر كار خلافی كه انجام می ‌دهیم ـ گذشته از اینكه اعضا و جوارح شاهدند ـ داریم به آن روحی كه #روح_الله است خیانت می ‌كنیم، ظلم می ‌كنیم، آن وقت از ما سؤال می‌ كنند كه این روح را چه كار كردی؟! [1] . سوره حجر، آیه 29؛ سوره ص، آیه 72. [2] . سوره آل‌عمران، آیه 154. [3] . سوره حشر، آیه 19. [4] . سوره آل‌عمران، آیه 117. [5] . سوره شمس، آیه 10. [6] . سوره اسراء، آیه 36. #چراغ_الهی #ظلم_به_خود #مسئول #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه نور ـ جلسه 11 تاریخ: 1390/08/02 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 خودِ ملکوتی 🔹 عقل كه با #فطرت_الهی آمیخته است و آن عقلِ عملی كه خدا او را مُلهم كرده به فجور و تقوا, نورانیتی است در درون انسان، موجود مجرّدی است در درون انسان كه خدا این را به ما تملیك نكرد, این را به ما #امانت داد كه ما از این چراغ استفاده كنیم؛ مثل اینكه چراغی را دیگری می ‌دهد می‌ گوید آقا این چراغ را بگیر و این راه را برو، دیگر تملیك نكرده, این چراغ را به او به عنوان امانت داده، حالا اگر او شیشه این چراغ را بشكند یا این شیشه را غبارآلود كند كه نور این چراغ به جایی نرسد خب به این چراغ ظلم كرده، به صاحب چراغ ظلم كرده و حقّ دیگری را برده است. 🔹 آن ﴿فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا﴾ مِلك ما نیست، آن ﴿وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا ٭ فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا﴾ #امانت_الله است مِلك ما نیست. اگر كسی در بخش اندیشه به آن عقل اهانت كند، به آن خودی که امانت الهی است ظلم كرد؛ اگر در بخش انگیزه, شهوت و غضب به آن عقلی كه «عُبد به الرحمن»، تعدّی بكنند، او را به بند بكشند و خودشان امیر قافله بشوند، به آن خود ظلم كردند. ما دو خود داریم: یك خود كه امانت الله است و یك خود كه به حسب ظاهر مِلك ماست. در سوره مباركه «حشر» و در سوره مباركه «آل‌عمران» بین این دو خود فرق گذاشته است؛ در سوره «حشر» فرمود اینها چون خدا را فراموش كردند خدا اینها را از یاد خودشان برد و اینها خودشان را فراموش كردند: ﴿لاَ تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾، آن گاه در آیه دیگر درباره همین افرادی كه خودشان را فراموش كردند فرمود اینها فقط به فكر خودشان ‌اند: ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾. 🔹 خب چطور می ‌شود كه فرمود اینها خودشان را فراموش كردند بعد فرمود اینها فقط به فكر خودشان ‌اند؟ این كدام خود است كه انسانِ معصیتكار به فكر اوست و آن كدام خود است كه انسان تبهكار او را فراموش كرده است؟ خدای سبحان این #خود_حیوانی را به ما داد كه ما با آن زندگی می ‌كنیم اما آن #خود_انسانی اوصافی دارد مَلكاتی دارد حقوقی دارد كه ما امینِ آن هستیم كه باید #امانت_خدا را حفظ بكنیم. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه نور جلسه 1 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 خویشتنِ ملکوتی 🔹 انسان به دین ظلم بكند معنا دارد، به دیگری ظلم بكند معنا دارد، به جامعه ظلم بكند معنا دارد، برای اینكه انسان حریمی دارد، دین، جامعه و دیگری هم #حریم_خاص خود را دارند؛ اما انسان به خودش ظلم می ‌كند یعنی چه؟! حریم #ظالم كدام است حریم #مظلوم كدام است؟ فرمود: ﴿وَلكِنْ أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ﴾؛ ما ظلم نكردیم بلکه اینها به خودشان ظلم كردند. 🔹 خدای سبحان فرمود من دو شیء به شما دادم که یكی را موقّتاً به شما تملیك كردم و یكی را به عنوان چراغ در درون شما قرار دادم که این برای من است و شما در قبال این، امین من هستید خلیفه من هستید و این را من به شما ندادم كه مِلك شما باشد. آن را كه به حسب ظاهر به شما دادم و تملیكتان كردم، همین حیات گیاهی و حیات حیوانی است؛ حیات گیاهی این است كه تغذیه كنید رشد كنید بالنده بشوید خرّم بشوید بخرامید مثل یك نهال و حیات حیوانی این است كه مقامی داشته باشید جاهی داشته باشید مطالبی طلب بكنید همین! اما آن #خود_انسانی كه ملكوت شماست، آن را به عنوان چراغ که ﴿فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا﴾، در درون شما افروخته كردم و انبیا را فرستادم كه آن را همیشه روشن نگه بدارند. آن برای من است برای شما نیست و شما اگر گناه كردید به او ستم كردید؛ گناه به سود #خود_حیوانی است و علیه #خود_انسانی. 🔹 این دو آیه ‌ای كه یكی در سوره مباركه «حشر» است یكی در سوره «آل‌ عمران» جمعش هم همین خواهد بود. در سوره «حشر» می فرماید: ﴿نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾؛ اینها خدا را فراموش كردند خدا هم اینها را از یاد خودشان برد، اینها به فكر خودشان نیستند. در آیه دیگر فرمود اینها وقتی مسئله جبهه و جنگ و امثال ذلك می ‌شود فقط به فكر خودشان ‌اند: ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾. خب این كدام #نفس است كه این اشخاص تبهكار مطابق این آیه فقط به فكر خودشان ‌اند و مطابق آیه سوره «حشر» خودشان را فراموش كردند؟ آن خودی كه اینها به فكر آن هستند همان #خود_حیوانی است؛ آن خودِ مَنسی، می‌ شود مظلوم و این خودِ مذكور، می ‌شود ظالم، لذا فرمود: ﴿كَانُوا أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ﴾؛ اینها به آن بیچاره ستم كردند؛ به آن #خود_انسانی آن كه ملكوت ماست آن كه خلیفة الله است آن كه سراج منیر است آن كه ﴿فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا﴾ است آن كه #امانت_الهی است به آن آسیب رسانده اند. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه نور جلسه 31 تاریخ: 1390/09/23 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 غفلت ویرانگر 🔹 می ‌فرماید غافل نباشید مانند یهود و مانند نصارا كه #بلای_قساوت به سرشان آمده است. این لسان در چند جای قرآن كریم است؛ یكی در سوره «حشر» است كه نسبت به همه چه اهل كتاب چه غیر اهل كتاب در آیه نوزدهم فرمود: ﴿وَ لا تَكُونُوا كَالَّذینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ﴾؛ مانند كسانی نباشید كه خدا را فراموش كردند و خدا اینها را كیفر داد و آن کیفر این بود كه #خودشان را از یاد خودشان برد. چنین افرادی به فكر همه چیز هستند مگر به فكر خود؛ به فكر منزل به فكر بدن به فكر شكم به فكر فرش به فكر فرزند به فكر همه هستند مگر به فكر خود؛ خودشان از یادشان رفته است! فرمود: ﴿وَ لا تَكُونُوا كَالَّذینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ﴾. 🔹 امیر المؤمنین (علیه السلام) بیانی دارد كه می فرماید: «عَجِبْتُ لِمَنْ ینْشُدُ ضَالَّتَهُ وَ قَدْ أَضَلَّ نَفْسَهُ فَلَا یطْلُبُهَا»؛ من در شگفتم كه مردم به دنبال #گمشده خود می ‌روند كه گمشده را پیدا كنند، در حالی که خودشان را گم كردند ولی نمی‌ روند بگردند و پیدا كنند. اگر كتابی یا قلمی را در جای خود نبینند می ‌فهمند كتابشان گم شد قلمشان گم شد، از این و آن می ‌پرسند تا پیدا كنند؛ ولی سری به جانشان نمی ‌زنند ببینند آیا جانشان در جای خود هست یا نه! اگر در جای خود نبود _ كه جای انسان همان بندگی در برابر حق است _ معلوم می‌ شود خودش را گم كرده است. 🔹 اگر انسان در #حد_وظیفه خود نبود، گم شد، لذا باید به اهل نظر مراجعه كند بگوید آیا مرا پیدا كردید كه مرا به خود من هدایت كنید یا نه؟ من خودم را گم كردم؛ من كه به این مقام رسیدم خودم را گم كردم، من كه در این حدّم خودم را گم كردم، من نمی‌ دانم كه كجایم، تو می ‌دانی كه من كجایم من را به سر جا بیاور! 🔹 هیچ خطری بدتر از #نسیان_نفس نیست، زیرا انسان كه خودش را گم كرد و فراموش كرد هرگز به فكر #اصلاح_و_هدایت خود نیست. این خودی كه انسان فراموشش می‌ كند، #خود_عقلی و الهی است، نه خود حیوانی. درباره همین گروهی كه خدا را فراموش كردند و خدا آنها را از یاد خودشان برد، در برخی آیات می ‌فرماید اینها به فكر هیچ چیز نیستند فقط به فكر خودشان هستند: ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾. این نفسی كه اینها برای حفظ آن همّت می ‌گمارند، نفس حیوانی است؛ برای اینكه بهتر بپوشند بهتر بنوشند بهتر بخورند بهتر جمع كنند تلاش می ‌كنند؛ این #خود_حیوانی است. آن #خود_انسانی را فراموش كردند و هرگز به فكر آن نیستد. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه حدید جلسه 12 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra \

💠

خویشتن انسان

🔹 یكی از آن چیزهایی كه هرگز بشر به آن دسترسی نداشت و نمی ‌توانست بدون وحی بفهمد، همان #دو_لایه_بودن_نفس انسانی است. 🔹 انسان یك #خود_حیوانی دارد كه شهوت دارد غضب دارد وهم دارد خیال دارد که اینها را خدای سبحان به انسان داد و تا حدودی در نشئه دنیا تملیكشان كرده است بلا تفویضٍ و یك #خود_انسانی به او داد كه فطرت اوست؛ همان ﴿فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا﴾، همان نفسی كه ﴿ َنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا ٭ فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا﴾ كه آن مُلهم به فجور است و ملهم به تقواست که این را خدا به انسان داد و انسان را امینِ این قرار داد نه مالك. انسان باید تمام تلاش و كوشش خود را بكند كه این #امانت_الهی را سالم به خدا تحویل بدهد. 🔹 در سوره مباركه «حشر» و در سوره مباركه «آل ‌عمران» بین این دو خود فرق گذاشته است. در سوره «حشر» فرمود اینها چون خدا را فراموش كردند، خدا اینها را از یاد خودشان برد، اینها خودشان را فراموش كردند: ﴿لاَ تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾. درباره همین افرادی كه خودشان را فراموش كردند، فرمود اینها فقط به فكر خودشان ‌اند: ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾. 🔹 خب چطور می‌ شود كه فرمود اینها خودشان را فراموش كردند، بعد فرمود اینها فقط به فكر خودشان ‌اند؟ این كدام خود است كه انسانِ معصیتكار به فكر آن است و آن كدام خود است كه انسان تبهكار آن را فراموش كرده است؟ #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت #تفسیری 📚 سوره مبارکه نور جلسه 1 تاریخ: 1390/07/20 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra