💠 رحمت الهی
🔹 دین را چه چیزی اداره می کند؟ درست است که گاهی مسئله ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ٭ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ﴾[1] [می باشد]، امّا این در حدّ ضرورت و نهایت است. قبلاً هم ملاحظه فرمودید که دین جهنّم دارد، عذاب دارد، بگیر و ببند دارد، امّا این بگیر و ببند نه در خطّ مقدّم است، نه هم سطح رحمت رحیمیه است. اینکه گفته شد رحمت خدا بیشتر از غضب خداست، این سخن درست است؛ امّا روایات یک مطلب دقیق تری می گویند؛
لطف خدا بیشتر از جرم ماست ٭٭٭ نکته سربسته چه دانی خموش[2]
نه تنها لطف خدا #بیشتر از غضب خداست، بلکه لطف خدا #پیشتر از غضب اوست، این مهم است! یعنی چه که پیشتر است؟ یعنی مهندسی کار خدا را #رحمت او اداره می کند. نقشه جهان به دست کیست؟ به دست غضب خداست یا به دست رحمت خداست؟ آیا غضب خدا در ردیف رحمت خداست که خدا هم رحمت دارد و هم غضب که گاهی غضب نقشه می کشد و گاهی رحمت؟ یا رحمت مقابل ندارد؟ آن رحمت رحمانیه که «وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ»[3] و در قرآن هم آمده است که ﴿وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ﴾[4] این مقابل ندارد، این «الرَّحْمٰن» مقابل ندارد؛ نقشه کارهای جهان به دست «الرَّحْمٰن» است و عالَم را «الرَّحْمٰن» دارد اداره می کند.
🔹 این بیان نورانی امام سجاد (سلام الله علیه) در صحیفه که فرمود: «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه»[5] همین را دارد تفسیر می کند؛ یعنی مهندسی عالَم به دست رحمت است و نقشه راه را رحمت ترسیم می کند؛ این رحمت ترسیم می کند که کجا جای عفو باشد و کجا جای انتقام باشد؛ آن جا که جای انتقام است برابر رحمت است، رحمت الهی اقتضا می کند که یک بگیر و ببندی هم باشد تا #حق مظلوم از ظالم گرفته شود. این چنین نیست که خدا رحمت و غضبی دارد، این چنین نیست که ما هم ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْكُفَّارِ﴾ هم ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾[6] [باشیم]، خیر! ما ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْكُفَّارِ﴾ یک، ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾ دو، آن عقل که رحمت رحمانیه الهی را نشان می دهد، آن رهبری می کند و نقشه راه تنظیم می کند که کجا ﴿أَشِدَّاءُ﴾ و کجا ﴿رُحَمَاءُ﴾؛ این چنین نیست که اینها در مقابل هم باشند یا «عِدل» و همتای هم باشند. این دو، دو کفه ترازویی هستند که به رهبری یک شاهین عمل می کنند و آن شاهین، شاهین رحمت است، آن دیگر مقابل ندارد؛ این از لطایف بیانات نورانی امام سجاد (سلام الله علیه) در صحیفه است که فرمود: «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه»، این مهندس نقشه می کشد که کجا غضب باشد و کجا رحمت؛ مثل مهندسی که دارد نقشه ساختمان طرّاحی می کند، کجا اتاق مطالعه باشد؟ کجا جای پذیرایی باشد؟ کجا جای استراحت باشد و کجای جای دستشویی؟ این نقشه راه را علم تنظیم می کند، این طور نیست که دستشویی در کنار اتاق مطالعه «عِدل» هم باشند، نقشه مهندس به دست کیست؟ نقشه این ساختمان را چه کسی دارد تنظیم می کند؟ علم دارد تنظیم می کند، این طور نیست که دستشویی در قبال اتاق مطالعه باشد، آن علم است که می گوید کجا دستشویی باشد و کجا جای استراحت باشد. #رحمت خدا دارد عالَم را تنظیم می کند، رحمت خدا #پیش از غضب اوست، نه بیش از غضب او! نه اینکه خدا رحمت و غضبی دارد و رحمتش بیشتر از غضب اوست، این هست! رحمت او بیشتر از غضب اوست، اما آنچه مهم تر از همه است این است که هر دو مأموم می باشند؛ رحمت رحیمیه مأموم است؛ غضب و انتقام الهی که فرمود: ﴿إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِینَ مُنتَقِمُونَ﴾[7] مأموم است؛ این دو مأموم، دو صف از نماز جماعت هستند که به امامت #رحمت_مطلقه کار می کنند، «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه» چقدر این سخن شیرین است؟! این است که ما این کلام را می بوسیم! فرمود قبل از اینکه او بگوید بگیر و ببند، «رحمت» امام است، آن امام دستور می دهد که کجا ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ﴾ و کجا بگویید ﴿ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ﴾.[8] نقشه راه را رحمتی که ﴿وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ﴾ به عهده می گیرد، بنابراین چیزی به عنوان غضب در عالَم نیست، #رحمت است که دارد جهان را اداره می کند.
[1]. سوره حاقة، آیات30 و 31.
[2]. دیوان حافظ، غزل284.
[3]. الكافی(ط ـ الإسلامیة)، ج4، ص72.
[4]. سوره اعراف، آیه156.
[5]. الصحیفة السجادیة، دعای16.
[6]. سوره فتح، آیه29.
[7]. سوره سجده، آیه22.
[8]. سوره حجر، آیه46.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره شوری جلسه 21
تاریخ: 1394/07/07
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 رحمت و رسالت
▫️ خدای سبحان سه صفت را برای خود قرار داده است:
#رحمت_مطلقه برای همگان
#رحمت_خاصه برای مؤمنان
#غضب و خشم در برابر کفار و منافقان
▫️ همین سه معنا را درباره رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) نیز بیان فرموده است:
1️⃣ تو مظهر رحمت مطلق من هستی، زیرا ﴿و ما أرسلناک إلاّ رحمه للعالمین﴾
2️⃣ و نسبت به مؤمنان رحمت خاص داری: ﴿بالمؤمنین رؤوف رحیم﴾
3️⃣ و نسبت به کافر غضب: ﴿یا أیّها النبى جاهد الکفار و المنافقین و اغلظ علیهم﴾.
▫️ رحمت پیامبر همه ظرف های قابل را در هر درجه ای که هستند، پر می کند. خدای سبحان شئون رحمت آموز پیغمبر را براى جوامع بشری تبیین کرده، می فرماید:
تو نسبت به مردم رهبری مهربان و رئوف هستی که نشان برخورداری از رحمت الهی است. #رحمت_الهی شامل حال تو شده که نسبت به امت اسلامی نرم و مهربان شدی و اگر زمامداری خودسر، خودرأی، سرسخت و سنگ دل بودی، مردم از تو فاصله می گرفتند و تو را تنها می گذاشتند.
▫️ از نگاه قرآن، رحمت خاص حق در پیامبر تجلی کرده و او #مظهر آن شده است، زیرا خدا با مؤمنان مهربان است: ﴿و کان بالمؤمنین رحیماً﴾ و پیامبر نیز چنین است: ﴿...بالمؤمنین رؤوفٌ رحیم﴾.
پیامبر #آیینه_دار_جمال_رحمت_خاصه خداست؛ آیینه از خود نوری ندارد، رأفت خداست که در آیینه پیامبر منعکس شده و به دیگران می رسد، پس سایرین رحمت خاصه حق را از راه پیغمبر دریافت می کنند.
▫️ این معنا که پیامبر #رحمت_خاصه_الهی است، در آیات دیگر نیز بیان شده است: گویا داری از شدّت اندوه جان می سپاری!
﴿فلعلک باخع نفسک على اثارهم إن لم یؤمنوا بهذا الحدیث أسفا﴾؛
این اندازه بر خود سخت مگیر، گویا از شدت غم قالب تهی می کنی که اینان ایمان نیاوردند، تو برای هدایتشان تلاش کردی، باید هم کوشش کنی؛
اما چرا از غصه خود را هلاک می سازی؟
در جای دیگر نیز آمده است: ﴿فلاتذهب نفسک علیهم حسرات﴾؛ چنین نباشد که جانت در حسرت بی ایمانی آنها از دست برود، خدا می داند که این افراد چه می کنند!
👈 این روش رفتاری، تنها در محور قانون نیست، بلکه در محور #رحمت_و_محبت است. مسائل اسلامی باید با رحمت و عاطفه حل شود؛ نه قانون خشک!
▫️ در جای دیگر نیز آمده است: خدای سبحان و فرشتگان بر مؤمنان صلوات می فرستند تا آنان را نورانی سازند، تو هم #بر_مؤمنان_صلوات_بفرست.
«صلوات» همان #رحمت_خاصه_الهی است، برای آنها دعا کن تا رحمت خاصه تو روزی شان شود. تو مسیر و مجرای رحمتی، آنها را در برابر آیینه رحمت خویش قرار بده تا فیض خدا به واسطه تو بر آنان بتابد.
#فاطمیه
#خطبه_فدکیه
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#در_محضر_استاد
📚 پیامبر رحمت ، ص144
🌐 https://esra.ir
🆔 @a_javadiamoli_esra