May 11
اعوذ بالله من الشیطان اللعین الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین
«رب أخلنی مدخل صدق و أخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا»
🔰 سخن آغازین:
🔶 قرآن کریم، کتابی حی و بیانگر مجموعه مباحث نظری و عملی لازم برای هدایت بشر در تمامی دوران هاست. آموزه های وحیانی قرآن کریم اگرچه خود نیازمند هیچ علمی از علوم دیگر نمی باشد، لکن ما برای استفاده ی هر چه بیشتر از این دریای خروشان معارف و توان بهره گیری از نصوص آن نیازمند علوم بشری می باشیم. البته نه بدان معنی که مطلبی را از علوم استخراج کرده و آن را اصل قرار داده و بر قرآن کریم تحمیل نماییم بلکه بدان معنی که مباحثی که در علوم و فنون مختلف در می گیرد، شخص را آماده ی ظهور گیری در آن باب بخصوص از متون دینی می کند، یعنی شخص اکنون صلاحیت پیدا کرده است که با چشمی مسلح این علوم و ثمرات آن را به قرآن کریم عرضه نماید و از قرآن کریم پاسخ دریافت کند. در این صورت یک چرخه ی فهمی برای رسیدن به دیدگاه دینی در باب علوم انسانی روی می دهد، از یک سو کار های علمی بایستی به پیش رود و در هیچ مقطعی متوقف نشود که این امر خود منجر به استفاده و استظهار و استنطاق هر چه بیشتر از متن دینی می گردد و از سویی دیگر قرآن کریم که بیانگر متن واقع از عمیق ترین ساحت های هستی تا ظاهرترین آن می باشد، به این علم جهت دهی می کند. این چرخه ی فهم یکی از پایه های شکل گیری علوم انسانی اسلامی در راستای تحقق تمدن اسلامی می باشد. (وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ) النحل/89
🔶 در مواجه با تراث نقلی-روایی گرانقدر اهل بیت عصمت و طهارت) نیز بایستی بعینه همین مواجهه صورت گیرد، فلذا شخصی که به روایات مراجعه می کند، هم بایستی دستی در علم مربوطه و مسائل آن داشته باشد و هم با انحاء ظهور گیری از روایات و نحوه ی استفاده از آنها برای امروز آشنا باشد. این مهم نیازمند علم اصولی متناسب با نیاز های علوم انسانی و به فراخور احتیاجات نحوه ی ظهور گیری و حجیت روایات در این باب می باشد. لکن هر چند این علم اصول هنوز تولید نشده است، لکن علامه ی طباطبایی در تفسیر گرانقدر المیزان و نحوه ی مواجهه با روایات شیعی گام هایی مهمی را برداشته اند که اگر امتداد یابد می تواند یک علم اصول نوین و پاسخگو به نیازهای تمدن اسلامی از آن استخراج کرد. به علاوه انس با روایات و درگیری ذهنی روز افزون نیز خود می تواند فتح بابی برای این مهم باشد.
🔶 گروه علوم اجتماعیِ موسسه ی آموزشی پژوهشی نفحات که اولا به دنبال امتداد حکمت اسلامی در مباحث علوم اجتماعی و ثانیا به دنبال تولید علم اصول مورد نیاز مباحث اجتماعی و گرد آوری احادیث مرتبط و فراهم آوردن بستر تولید علوم اجتماعی اسلامی می باشد، از سال 99 مجموعه مباحثاتی را از آغاز کتاب بحار الأنوار علامه ی مجلسی در باب احادیث اجتماعی میان برخی از اعضای خود شکل داده است. هدف اولیه جمع آوری احادیث مربوطه به حوزه ها و مسائل علوم اجتماعی (از جامعه شناسی دین و معرفت و کار و شهری گرفته تا مسائلی چون عدالت اجتماعی و جنسیت و سائر مباحثی که به زیست دینی-اجتماعی فرد مسلمان مربوط می شود و قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام با ندای هدایت به سوی سعادت راستین متکفل بیان آن شده اند) می باشد، این قدم خود می تواند بستری را برای بحث های اجتهادی و شکل گیری یک درس خارج فقه اجتماعی و یا فقه الاجتماع و هر گونه فعالیت علمی دینی دیگر در زمینه های مرتبط فراهم سازد.
🔶 لازم به ذکر است که رویکرد اولیه در اینجا صرفا جمع آوری است تا روایات جلوی چشم اندیشمندان حوزوی دغدمه مند در حوزه های اجتماعی حاضر باشد، بررسی سندی و متنی و شرح و بسط هر یک از احادیث و استخراج لوازم آنها مجال دیگری را می طلبد.
🔶 در پایان از خداوند منان توفیق طاعت و بندگی و ادامه ی این مسیر را تا رسیدن به منزل مقصود که شکل گیری جامعه شناسی از سنخ مسلمین و برای مسلمین و در راستای اهداف اسلامی باشد خواستاریم. اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ غَيْبَةَ وَلِيِّنَا [إِمَامِنَا] وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا، وَ شِدَّةَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا
📣 فراخوان همکاری: بدین وسیله به اطلاع می رساند که هر کسی در هر زمینه ای از مباحث اجتماعی به حدیثی دست یافت و علاقه مند به نشر آن بود، می تواند حدیث مربوطه را به مدیر کانال ارسال نماید.
📌ارتباط با مدیر:
@Tb_enghelab
🌐 آدرس ما در پیام رسان های اجتماعی:
https://eitaa.com/ahadith_ejtemai
https://ble.ir/ahadith_ejtemai
https://www.instagram.com/ahadith_ejtemai/
May 11
🔰#حدیث_شماره_1
🌀#فراز__اول
📒 عيون أخبار الرضا عليه السلام ع، علل الشرائع فِي عِلَلِ الْفَضْلِ عَنِ الرِّضَا ع
⁉️ فإِنْ قَالَ قَائِلٌ لِمَ أَمَرَ اللَّهُ الْخَلْقَ بِالْإِقْرَارِ بِاللَّهِ وَ بِرُسُلِهِ وَ حُجَجِهِ وَ بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قِيلَ لِعِلَلٍ كَثِيرَةٍ
▪️ منْهَا أَنَّ مَنْ لَمْ يُقِرَّ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَجْتَنِبْ مَعَاصِيَهُ وَ لَمْ يَنْتَهِ عَنِ ارتِكَابِ الْكَبَائِرِ وَ لَمْ يُرَاقِبْ أَحَداً فِيمَا يَشْتَهِي وَ يَسْتَلِذُّ مِنَ الْفَسَادِ وَ الظُّلْمِ فَإِذَا فَعَلَ النَّاسُ هَذِهِ الْأَشْيَاءَ وَ ارْتَكَبَ كُلُّ إِنْسَانٍ مَا يَشْتَهِي وَ يَهْوَاهُ مِنْ غَيْرِ مُرَاقَبَةٍ لِأَحَدٍ كَانَ فِي ذَلِكَ فَسَادُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ وَ وُثُوبُ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ فَغَصَبُوا الْفُرُوجَ وَ الْأَمْوَالَ وَ أَبَاحُوا الدِّمَاءَ وَ النِّسَاءَ وَ قَتَلَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً مِنْ غَيْرِ حَقٍّ وَ لَا جُرْمٍ فَيَكُونُ فِي ذَلِكَ خَرَابُ الدُّنْيَا وَ هَلَاكُ الْخَلْقِ وَ فَسَادُ الْحَرْثِ وَ النَّسْلِ
▪️ و مِنْهَا أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَكِيمٌ وَ لَا يَكُونُ الْحَكِيمُ وَ لَا يُوصَفُ بِالْحِكْمَةِ إِلَّا الَّذِي يَحْظُرُ الْفَسَادَ وَ يَأْمُرُ بِالصَّلَاحِ وَ يَزْجُرُ عَنِ الظُّلْمِ وَ يَنْهَى عَنِ الْفَوَاحِشِ وَ لَا يَكُونُ حَظْرُ الْفَسَادِ وَ الْأَمْرُ بِالصَّلَاحِ وَ النَّهْيُ عَنِ الْفَوَاحِشِ إِلَّا بَعْدَ الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَعْرِفَةِ الْآمِرِ وَ النَّاهِي فَلَوْ تُرِكَ النَّاسُ بِغَيْرِ إِقْرَارٍ بِاللَّهِ وَ لَا مَعْرِفَتِهِ لَمْ يَثْبُتْ أَمْرٌ بِصَلَاحٍ وَ لَا نَهْيٌ عَنْ فَسَادٍ إِذْ لَا آمِرَ وَ لَا نَاهِيَ
▪️ و مِنْهَا أَنَّا وَجَدْنَا الْخَلْقَ قَدْ يُفْسِدُونَ بِأُمُورٍ بَاطِنِيَّةٍ مَسْتُورَةٍ عَنِ الْخَلْقِ فَلَوْ لَا الْإِقْرَارُ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَشْيَتُهُ بِالْغَيْبِ لَمْ يَكُنْ أَحَدٌ إِذَا خَلَا بِشَهْوَتِهِ وَ إِرَادَتِهِ يُرَاقِبُ أَحَداً فِي تَرْكِ مَعْصِيَةٍ وَ انْتِهَاكِ حُرْمَةٍ وَ ارْتِكَابِ كَبِيرَةٍ إِذَا كَانَ فِعْلُهُ ذَلِكَ مَسْتُوراً عَنِ الْخَلْقِ غَيْرَ مُرَاقَبٍ لِأَحَدٍ وَ كَانَ يَكُونُ فِي ذَلِكَ هَلَاكُ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ فَلَمْ يَكُنْ قِوَامُ الْخَلْقِ وَ صَلَاحُهُمْ إِلَّا بِالْإِقْرَارِ مِنْهُمْ بِعَلِيمٍ خَبِيرٍ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى آمِرٍ بِالصَّلَاحِ نَاهٍ عَنِ الْفَسَادِ وَ لَا تَخْفَى عَلَيْهِ خَافِيَةٌ لِيَكُونَ فِي ذَلِكَ انْزِجَارٌ لَهُمْ عَمَّا يَخْلُونَ بِهِ مِنْ أَنْوَاعِ الْفَسَادِ
#اخلاق_اجتماعی
#کارکردهای_خداشناسی
#خداشناسی_هنجارها
💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai
🖌ترجمه:
⁉️ پس اگر شخصی سوال کند كه چرا خدای متعال خلق را مامور کرد که به خدا و فرستادگان و حججش و به آنچه از خدای متعال رسیده است اقرار کنند؟ در پاسخ گفته می مشود که به خاطر علل بسیاری که برخی از آن عبارتند از:
🔷 نخست: كسى كه بخدا و بفرستادگان او و بحجتهاى او و بآنچه از نزد او رسيده است اقرار نكند، از معاصی خدای متعال نیز اجتناب نمی ورزد و خود را از ارتکاب کبائر باز نمی دارد، و در نتیجه مراقب کسی نبوده و مراعات کسی را نخواهد کرد در آنچه می خواهد و در فسادی که از آن لذت می برد، و هنگامی که مردم مرتکب این امور شوند و هر انسانی بر اساس هر آنچه بدان میل داشته و هوایش نفسش اقتضای آن را دارد، عمل کند، بدون آنکه مراقب کسی بوده و دیگران را مراعات کند، در این امر فساد تمامی خلق و حمله ی برخی بر برخی دیگر (و در نتیجه شکست خوردن برخی از برخی دیگر) را در پی خواهد داشت، در نتیجه آدمیان فروج را غصب كنند و خونريزى و مال مردم و اسير كردن عيال مردم را مباح دانند و بعضى ايشان بعضى ديگر را بدون حق و جرمى بقتل رسانند پس لا جرم خرابى دنيا و هلاكت خلق و فساد دين مردم بر آن مترتب شود.
🔷 دوم: خداوند حكيم است و تنها کسی حکیم بوده و به صفت حکمت متصف می شود که از فساد منع کرده و امر به صلاح نماید و از ظلم باز دارد و از فواحش نهی کند، و منع از فساد و امر به صلاح و نهی از فواحش ممکن نخواهد بود الا بعد از اقرار به خدای عز و جل و معرفت امر کننده و نهی کننده، پس اگر مردم به حال خود در عدم اقرار به خدای متعال و عدم معرفت حضرتش نهاده شوند، امر به صلاح و نهی از فسادی تحقق نخواهد یافت چرا که آمر و ناهی ای وجود نخواهد داشت.
🔷 سوم: ما خلق را چنين يافتهايم كه گاهی در باطن و مستور از خلق فساد می کنند، پس اگر اقرار به خدای عز و جل و خشیت در غیب از حضرتش نباشد، هیچ کس هنگامی که با شهوت خود تنها شده و اراده ی آن را کند، مراقب دیگری در ترک معصیت و هتک حرمت و ارتکاب کبیره نخواهد بود و مراعات کسی را نخواهد کرد، هنگامی که فعل آن شخص مستور از خلق بوده و بدون مراقبت دیگران انجام شود و در این امر هلاک تمامی خلق قرار دارد، پس قوام خلق و صلاح حالشان جز به وسیله ی اقرار به خداوند علیم خبیری که عالم بر سر و أخفی است و امر به صلاح می کند و از فساد بازی می داد و هيچ امر پنهانى بر او پوشيده نيست، نخواهد بود،تا اينكه در اين اقرار منعى باشد ايشان را از انواع فساد در هنگامى تنها می شوند.
📚 بحارالأنوار، ج3، ص10 به نقل از عیون اخبار الرضا (علیه السلام) ج2، ص99
💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai
🔰#حدیث_شماره1
🌀#فراز_دوم
⁉️فإِنْ قَالَ فَلِمَ وَجَبَ عَلَيْهِمُ الْإِقْرَارُ وَ الْمَعْرِفَةُ بِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى وَاحِدٌ أَحَدٌ؟ قِيلَ لِعِلَلٍ:
▪️منْهَا أَنَّهُ لَوْ لَمْ يَجِبْ عَلَيْهِمُ الْإِقْرَارُ وَ الْمَعْرِفَةُ لَجَازَ أَنْ يَتَوَهَّمُوا مُدَبِّرَيْنِ أَوْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ وَ إِذَا جَازَ ذَلِكَ لَمْ يَهْتَدُوا إِلَى الصَّانِعِ لَهُمْ مِنْ غَيْرِهِ لِأَنَّ كُلَّ إِنْسَانٍ مِنْهُمْ كَانَ لَا يَدْرِي لَعَلَّهُ إِنَّمَا يَعْبُدُ غَيْرَ الَّذِي خَلَقَهُ وَ يُطِيعُ غَيْرَ الَّذِي أَمَرَهُ فَلَا يَكُونُونَ عَلَى حَقِيقَةٍ مِنْ صَانِعِهِمْ وَ خَالِقِهِمْ وَ لَا يَثْبُتُ عِنْدَهُمْ أَمْرُ آمِرٍ وَ لَا نَهْيُ نَاهٍ إِذْ لَا يَعْرِفُ الْآمِرَ بِعَيْنِهِ وَ لَا النَّاهِيَ مِنْ غَيْرِهِ
▪️ و مِنْهَا أَنْ لَوْ جَازَ أَنْ يَكُونَ اثْنَيْنِ لَمْ يَكُنْ أَحَدُ الشَّرِيكَيْنِ أَوْلَى بِأَنْ يُعْبَدَ وَ يُطَاعَ مِنَ الْآخَرِ وَ فِي إِجَازَةِ أَنْ يُطَاعَ ذَلِكَ الشَّرِيكُ إِجَازَةُ أَنْ لَا يُطَاعَ اللَّهُ وَ فِي أَنْ لَا يُطَاعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْكُفْرُ بِاللَّهِ وَ بِجَمِيعِ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِثْبَاتُ كُلِّ بَاطِلٍ وَ تَرْكُ كُلِّ حَقٍّ وَ تَحْلِيلُ كُلِّ حَرَامٍ وَ تَحْرِيمُ كُلِّ حَلَالٍ وَ الدُّخُولُ فِي كُلِّ مَعْصِيَةٍ وَ الْخُرُوجُ مِنْ كُلِّ طَاعَةٍ وَ إِبَاحَةُ كُلِّ فَسَادٍ وَ إِبْطَالُ كُلِّ حَقٍّ
▪️ و مِنْهَا أَنَّهُ لَوْ جَازَ أَنْ يَكُونَ أَكْثَرَ مِنْ وَاحِدٍ لَجَازَ لِإِبْلِيسَ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّهُ ذَلِكَ الْآخَرُ حَتَّى يُضَادَّ اللَّهَ تَعَالَى فِي جَمِيعِ حُكْمِهِ وَ يَصْرِفَ الْعِبَادَ إِلَى نَفْسِهِ فَيَكُونُ فِي ذَلِكَ أَعْظَمُ الْكُفْرِ وَ أَشَدُّ النِّفَاقِ
#اخلاق_اجتماعی
#عینی_بودن_اخلاق
#هنجارهای_اجتماعی_و_توحید
💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai
🖌ترجمه:
⁉️ پس اگر شخصی سوال کند که چرا خدای متعال اقرار و معرفت به اینکه او واحدِ أحد ست را بر انسان ها واجب فرمود؟ در پاسخ گفته می شود به خاطر علل بسیاری که برخی از آن عبارتند از:
🔷 نخست: اگر این اقرار و معرفت بر ایشان واجب نبود جایز بود بر ایشان که گمان و توهم کنند که مدبّر و یا بیشتر از مدبر هستند، و هنگامی که این امر بر ایشان جایز باشد، به صانعی که غیر ایشان باشد هدایت نمی شوند، چون هیچ انسانی نمی داند که غیر آنکه او را خلق کرده عبادت کند و غیر آنکه به او امر کرده است را اطاعت کند، پس در این صورت بر حقیقت امر صانع و خالقشان نخواهند بود و در این صورت امر آمری و نهی ناهی ای نزد ایشان قرار پیدا نمی کند، چرا که آمر را بعینه و ناهی غیر را نمی شناسند.
🔷 دوم: اگر جائز باشد که خالق و صانع دو تا باشند، یکی از دو شریک اولی به پرستش و اطاعت از دیگری نخواهد بود، و چون اطاعت شریک دیگر جائز باشد در این امر جواز عدم اطاعت خدا و کفر به خدا و جمیع کتب و رسل و اثبات هر باطل و ترک هر حق و حلال کردن هر حرام و داخل شدن در هر معصیت و خروج از هر طاعت و مباح دانستن هر فساد و ابطال هر حقی نهفته است.
🔷 سوم: اگر جائز باشد که خالق و صانع بیش از یکی باشد برای ابلیس جائز خواهد بود که او آن خالق و صانع دیگر است تا با خدای متعال در تمامی احکامش مخالفت کند و بندنگان را به سوی خود جلب کند و در این امر بزرگترین کفر و شدید ترین نفاق نهفته است.
📚 بحار الأنوار، ج3، ص10
💠 https://eitaa.com/ahadith_ejtemai