🌺🌺پدرم زمینی را به همسر اولش هبه کرد و پس از فوت او این زمین را به نام من سند زد که از همسر دوم ایشان می باشم. آیا این عمل مشکل شرعی دارد؟
☘️☘️پاسخ
هر چند هبه یک عقد جائز است؛ یعنی هر یک از طرفین میتوانند آن را به هم بزنند، اما در چند مورد این عقد لازم میشود و واهب(کسی که هدیه کرده) نمیتواند آن را به هم بزند و عین موهوبه(آنچه که بخشیده شده) را پس بگیرد. که یکی از آن موارد آن است که واهب بعد از تحویل عین موهوبه، از دنیا برود یا موهوب له(کسی که به او هدیه شده) بعد از تحویل گرفتن فوت کند.
بنابراین در صورتیکه همسر اول در زمان حیاتش زمین را تحویل نگرفته باشد و تسلطی نسبت به آن نداشته است، با فوت او هبۀ اول باطل می شود. ولی در صورتیکه در زمان حیات، تحویل گرفته باشد، زمین به ورثۀ همسر اول منتقل می شود.:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر واقعا هبه کرده بود و هبه شرعی نیز تحقق پیدا کرده است، و پس از فوت او، به شما هبه کرده است، هبه دوم باطل است و ملک همسر اول است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر زمین را نه به نام همسرش کرده ونه به او تحویل داده است از ملک او خارج نشده وتملیک به شما صحیح است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که تحویل ایشان نداده باشد اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتیکه موهوب له (همسر اول) در زمان حیاتش زمین را قبض نکرده باشد، با موت ایشان هبۀ اول باطل میشود. ولی در صورتیکه در زمان حیات قبض کرده باشد و واهب از هبه در آن زمان رجوع نکرده باشد، زمین به ورثۀ موهوب له (همسر اول) منتقل میشود.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌺🌺اخذ مبلغ زیرمیزی توسط برخی پزشکان چه حکمی دارد؟ دهنده این مبلغ چه حکمی دارد؟
☘️☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): پزشک اگر کارمند دولت در بیمارستان باشد که حقوق خود را از صندوق دولت دریافت مىکند و یا عمل جراحى را بر اساس دریافت اجرت عمل از شرکت بیمه دریافت مىنماید، حق مطالبه مبلغ اضافى از بیمار را ندارد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در مورد هرگونه هدیه و پاداش، در صورتى که حقّى را باطل یا باطلى را حق کند، یا نوبت کسى ضایع شود جایز نیست. در غیر این صورت اگر با رضایت دهنده پول باشد اشکالى ندارد. و چنانچه مجبور باشد براى گرفتن حقّ خود چیزى بپردازد، براى دهنده جایز است، ولى براى گیرنده جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر پزشکی متعهد شده که با مقررات خاص بیمارستان عمل کند، گرفتن زیر میزی جایز نیست و اما اگر بصورت آزاد معالجه می کند با رضایت طرفین مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌺🌺آیا عیدی گرفتن به صورت پول از شخصی که ربا گیرنده بوده، اما الان نمی دانیم که هنوز به این کار ادامه می دهد یا نه اشکال دارد یا خیر؟
☘️☘️پاسخ
اگر چه ربا گناه بسیار بزرگی است و انسان در ارتباط با کسانی که ربا می گیرند باید دقت کند که از اموال ربوی آنان استفاده نکند و این اخلاق آنان، او را به سوی گناه بزرگ ربا نکشاند، ولی به صورت کلی در چنین مواردی تا انسان اطمینان به حرام بودن عین آنچه مورد استفاده اش است نداشته باشد، از نظر شرعی تکلیفی نخواهد داشت. پاسخ مراجع تقلید به بعضی از سؤالات مشابه چنین است:
سوال: تکلیف شرعی فرزند در برابر پولی که به صورت شبهه ناک و یا حرام وارد منزل می شود، چیست؟
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): تا یقین به وجود مال حرام در عین اموال مورد ابتلا نداشته باشد، استفاده ایشان مانعى ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸بنده کارمند بانک هستم. آیا هدیه ای که مشتری به اختیار خود به من می دهد، باتوجه به اینکه من چشم داشتی از ایشان ندارم، حلال است؟
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): هدیه در محیط کار و از جانب ارباب رجوع، یکى از خطرناکترین چیزها است و هر چه بیشتر از آن اجتناب کنید به صرفه(نفع) دنیا و آخرت شما خواهد بود.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر درخواست از شما نباشد گرفتن آن اشکال ندارد مگر اینکه بر خلاف شرط قرارداد کارمندی باشد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر جنبه رشوه داشته باشد حرام است؛ و اگر جنبه رشوه نداشته باشد، بلکه هدیه ای بدون چشمداشتِ هرگونه کار خلافی بوده باشد مانعی ندارد، ولی باید خلاف مقرّرات مؤسّسه ای که در آن کار می کند نباشد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در فرض سوال مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
حکم پولی که موقع رقصیدن عروس و داماد، مهمانان به عنوان شاد باش به آنها می دهند، چیست؟
پاسخ
نظر برخی از مراجع تقلید درباره پولی که هنگام رقصیدن عروس و داماد، مهمانان به عنوان شاد باش، به صورت نقدی به آنها می دهند، این گونه است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر در مقابل رقص حرام باشد، دریافت آن جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): هدیه است و فی نفسه اشکال ندارد
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): دادن و گرفتن این پول ها جایز نیست و همچنین توجه داشته باشید تنها رقص زن براى شوهرش جایز است، و بقیّه اشکال دارد. البتّه منظور رقص لهوى است، نه هرگونه حرکات منظّم و موزون.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اشیائی که توسط مردم به حرم امامزاده ای هدیه شده ولی وقف نشده در صورتی که فرا تر از نیاز حرم امامزاده باشد می شود با صلاحدید هیات امنا در حسینه نزدیک به آن امامزاده که مورد نیازش است صرف شود؟
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که امامزاده نیازی نداشته باشد مطابق آنچه نوشته اید مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا زن می تواند از درآمد بدون اجازه شوهر به دیگران هدیه بدهد؟
☘️پاسخ
اسلام ، مرد و زن را مالک و صاحب اختیار درآمد خویش که از راه حلال و شرعی بدست می آورند، می داند. مالک اختیار دارد بدون اجازه دیگران اموال خود را در راه های حلال و درست از جمله هدیه دادن مصرف کند. شما می توانید با دستمزد خود برای شوهر و خانواده تان مانند پدر و مادر و همچنین برای دوستان دختر خود هدیه بخرید؛ اما درباره هدیه داده به دوست پسرباید بگوئیم : از نظر شرع مقدس اسلام، هر گونه ارتباط بین دختر و پسر، بدون مجوّز شرعی (مانند ازدواج و محرمیت نسبی و سببی) اعم از ارتباط مستقیم و غیر مستقیم، اگر با قصد لذت (جنسی) باشد یا خوف فتنه و ترس افتادن به گناه در آن ارتباط وجود داشته باشد، جایز نبوده و اشکال دارد. اما ارتباط شغلی، حرفه ای و علمی و تحصیلی، اگر باعث فتنه و مفسده نشود و موازین شرع در آن رعایت شود، اشکال ندارد. بنا بر این در مورد هدیه دادن به مرد و پسر نا محرم باید موارد بالا را رعایت کنید.
زیرا هرگونه تماس و ارتباط با نامحرم اگر چه در حد عاطفی، موجب گرفتار شدن به گناه های بزرگ تر می شود. زنان به خصوص زنان شوهر دار باید در این گونه روابط نهایت دقت را داشته باشند تا گرفتار دام های شیطان نشوند، دام هایی که به تدریج، انسان را به سوی خود می کشاند. بسیاری از خیانتها به شوهران از مراحلی شروع می شود که ابتدا گمان به آن نمی رفت.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا جایز است یک هدیه ای که شوهرم به من داده، به کسی دیگر بدون اجازه شوهرم هدیه کنم؟ چون از آن لحظه که به من داد مال من شده است.
☘️پاسخ
اگر شوهر شما مالی را به شما بخشیده است به ملکیت شما در می آید و شرعاً شما مالک آن خواهید بود. و مکروه است که مرد یا زن هدیه ای که به یکدیگر می دهند، پس بگیرند و اگر در موقع بخشیدن هیچ گونه قید و شرطی نگذاشته است که آنرا به دیگری ندهید یا نفروشید یا... شما می توانید هر گونه تصرفی در آن انجام دهید یا به دیگری ببخشید.
اما در دو صورت زوج نمی تواند هدیه ای را که به زوجه داده است، از او پس بگیرد:
1. در صورتی که زوجه از فامیل های او باشد؛ 2. در صورتی که زوجه در این هدیه تصرف کرده و به دیگری داده باشد.
اما از آنجا که ممکن است این کار موجب ناراحتی و اذیت شوهرتان شود و یا منجر به اختلاف و در گیری های خانوادگی شود سعی کنید هر گونه تصرف در آن با نظر و موافقت همسرتان باشد.
همچنین با توجه به این که هدیه دادن محبت را زیاد کرده و نشانه علاقه شوهر به شما است، نگهداری آن نشانه اهمیت دادن و ارج نهادن و پاسخ مثبت به احساسات همسرتان میباشد. پس حتی المقدور سعی کنید هدایای همسرتان را برای خود نگه داشته و از اموال دیگری که دارید هدیه بدهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
☘️در بین دوستان گاهی اوقات خرج و مخارج کوچکی شکل می گیرد؛ مثلاً برای خرید وسیله ای دوست مبلغ آن وسیله را پرداخت می کند و زمانی که قصد می کنیم که پول آن وسیله را به دوستت پرداخت کنیم او نمی پذیرد و قبول نمی کند و در بین این تعارفات قرار می گیرد و پول را از انسان دریافت نمی کند، آیا در این جا مسئله حق الناس شکل می گیرد و حقی از آن دوست برگردن آدم می ماند چه باید کرد؟
🌸پاسخ
حق الناس به معنای خاص آن در امور مالی، زمانی ایجاد می شود که شما ضرری مالی را بدون جلب رضایت دیگری و به ناحق به او برسانید، اما اگر شخصی به دلیل تعارفات مرسوم، هزینه ای را ظاهرا با رضایت خود به نفع شما متقبل شده باشد، حتی اگر در اعماق قلب خود ناراضی باشد، حق الناسی را به نفع او ایجاد نمی کند، مگر آن که شما او را در شرایطی قرار داده باشید که او برخلاف میل خود، ناگزیر از تحمل چنین مخارجی شده باشد.
البته، به هر حال سزاوار است که بر اساس آیه: "َلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسان"در صدد جبران نیکی های دوستانتان بوده و آنها را بدون پاسخ نگذارید و به عبارتی، هر نیکی از دیگران، حق الناسی را نه از لحاظ فقهی، بلکه از لحاظ اخلاقی بر عهده طرف مقابل خواهد گذاشت.
⚜ @Ahkaam ⚜
☘️در آموزشگاه رانندگی کار می کنم وقتی هنرجوها قبول می شوند پرسنل آموزشگاه به هنرجومی گویند شیرینی یادت نرود و هنرجو شیرینی می خرد یا نقدا پولی برای شیرینی می دهد آیا خوردن این شیرینی یا گرفتن این پول اشکال دارد؟اگر اشکال دارد دلیل آنرا می خواهم بدانم.
🌸پاسخ
اگر با رضایت خود شیرینی می خرد و یا پول پرداخت می کند، خوردن شیرینی یا گرفتن پول اشکالی ندارد. اما اگر با این در خواست او را شرمنده کرده و در محذور قرار دهند به صورتی که مجبور شود علی رغم میل باطنی و رضایت خود شیرینی بخرد یا پولی به این عنوان بپردازد (این حالت را اصطلاحاً مأخوذ به حیاء شدن، می گویند.) اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
☑️سوال
آیا میتوان با نامحرم شوخی کرد؟ حد جواز صحبت و شوخی با نامحرم چیه؟
ـــــــــــــــــــــ
✅پاسخ
ارتباط با نامحرم به مقدار ضرورت و به طور متعارف بدون صحبت های تحریک کننده و بدون قصد لذت اشکال ندارد، اما صحبت های تحریک کننده و یا ارتباط خارج از متعارف و همراه با شوخی مفسده دار جایز نیست.
بنابراین حد جواز صحبت و شوخی های متعارف با نامحرم عدم قصد لذت و عدم ترس افتادن در گناه است.
از شوخی کردن با نامحرمان اجتناب کنید زیرا اگر شوخی و خندیدن با زن نامحرم موجب فتنه و فساد شود قطعا حرام است.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر مردی دو دانگ یک آپارتمان را به نام همسرش کرده و الان امکان ادامه رندگی مشترک وجود نداشته باشد، و زن مطالبه مهر خود را نموده باشد، آیا مرد می تواند ارزش دو دانگ آپارتمان فوق را از ارزش مهریه زن کسر کرده و الباقی را به زن بپردازد؟ با توجه به احکام هبه لطفاٌ راهنمائی فرمائیـد. توضیح: زن از محارم نسبی مرد نمی باشد. و چیزی هم بعنوان معوض دریافت ننموده و در مورد هبه هم هیچ تغییری ایجاد نشده است.
☘️پاسخ
هبه در لغت به معنای بخشیدن و دادن چیزی به کسی بدون عوض است. و در اصطلاح؛ یعنی واهب آن چیزی را که ملک خودش است رایگان و بلاعوض به دیگری انتقال بدهد که به آن عطیّه و نحله نیز می گویند.
اگر مال هبه شده را به عنوان عاریه به همسرتان داده اید تا از آنها استفاده کند و یا آنها را به او بخشیده اید و عین آنها نزد همسرتان به همان صورت موجود است و آن زن هم از ارحام شما نمی باشد، می توانید آن هبه را فسخ نموده و اموال هبه شده را پس بگیرید و در نتیجه جایز است در آن تصرف نمائید. اما اگر همسرتان از ارحام بوده و یا هبه معوضه بوده هبه صحیح و نافذ است.
پاسخ تفصیلی
https://www.islamquest.net/fa/archive/fa3989
⚜ @Ahkaam ⚜