📚 برگزاری مسابقات اینترنتی
💠 سؤال: #بازی هایی #اینترنتی راه اندازی شده که برای ورود به بازی باید مبلغی پرداخت شود و اگر #برنده شدید #جایزه به شما تعلق می گیرد، آیا چنین بازی هایی حکم #قمار دارد؟
✅ جواب: اگر برگزارکنندۀ مسابقه مبلغی از شرکتکنندگان به عنوان حق الزحمه و شرط شرکت در مسابقه برای خودش دريافت کند و بعد از مالكيت، با مال خود جايزه پرداخت کند، اشکال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
دراز کشیدن در مقابل تابلوهایی که نام خدا را دارند و بر روی دیوار هستند چه حمکی دارد؟
پاسخ
چنانچه قصد توهین نداشته و یا در عرف موجب بی احترامی نباشد، اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر عرفاً بی احترامی محسوب نشود، مانعى ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه هتک نباشد فی نفسه مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنانچه قصد و یا موجب بی احترامی نباشد، اشکالی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
#احکام_نامحرم
☑️سئوال
آیا #چت_کردن دختر و پسر اشکال دارد؟
✅پاسخ
از نظر شرع مقدس اسلام هر گونه ارتباط بین #دختر و #پسر، قبل از ازدواج، اعم از ارتباط مستقیم و غیر مستقیم، اگر با قصد لذت (جنسی) باشد و یا خوف فتنه و ترس افتادن به گناه در آن وجود داشته باشد، جایز نبوده و اشکال دارد. با نگاهی به پاسخ مراجع عظام تقلید به برخی از استفتاءات، این مطلب روشن می شود:
▫️سؤال1: آیا در گفتگوی زن و مرد نامحرم، فرقی بین گفت و گوی مستقیم و از راه دور هست؟
همه مراجع: خیر، هیچ تفاوتی در حکم نمی کند و در هر دو مورد، اگر با قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال دارد.
▫️سؤال2: چت کردن با جنس مخالف و رد و بدل کردن صحبت های معمولی، چه حکمی دارد؟
همه مراجع: در صورتی که خوف فتنه و کشیده شدن به گناه وجود داشته باشد. جایز نیست.
▫️سؤال3: آیا سلام کردن مرد به زن نامحرم و زن به مرد نامحرم، جایز است؟
همه ی مراجع: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال ندارد.
▫️سؤال4: شوخی کردن با نامحرم چه حکمی دارد؟
همه ی مراجع: اگر با قصد لذت (جنسی) باشد و یا بترسد به گناه بیفتد، جایز نیست.
▫️سؤال5: آیا ارتباط صمیمی بین دختر و پسر در هنگام همکاری یا مهمانی اشکال دارد؟
همه ی مراجع: دوستی بین دختر و پسر جایز نیست؛ چون ترس افتادن به گناه در میان است. اما ارتباط شغلی، اگر باعث #مفسده نشود و موازین شرع در آن رعایت شود، اشکال ندارد.
▫️سؤال6: نامه نگاری با #نامحرم و طرح مسائل شهوانی از طریق ایمیل، چه حکمی دارد؟
همه ی مراجع: طرح مسائلی که باعث ایجاد فتنه و فراهم آوردن زمینه فساد است، اشکال دارد.
☘از مجموع مطالب و مسائل مطروحه ی فوق نتیجه می گیریم که: هر گونه ارتباط بین دختر و پسر، قبل از ازدواج، اعم از ارتباط مستقیم و غیر مستقیم، اگر با قصد لذت (جنسی) باشد و یا خوف فتنه و ترس افتادن به گناه در آن وجود داشته باشد، جایز نبوده و اشکال دارد.
اما ارتباط شغلی و حرفه ای و علمی و تحصیلی، اگر باعث فتنه و مفسده نشود و موازین شرع در آن رعایت شود، اشکال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
اینجانب از کارگاه شن و ماسه که هنوز به تولید نرسیده، به مقدار 21 هزار تن به مبلغ 134 میلیون تومان شن خریداری کردم و در همان جلسه این مقدار را دوباره به خود فروشنده به مبلغ 210 میلیون تومان از قرار ماهیانه 10 میلیون تومان طی 21 ماه واگذار کردم. سررسید آن از یکم شهریور 94 شروع میشد که هنوز مبلغی دریافت نکردهام و اکنون کارگاه آماده تولید است و فروشنده حاضر است این سه سررسید عقب افتاده قرارداد (که مبلغ 30 میلیون تومان میباشد) را یک معامله دیگر انجام دهد. آیا اینجانب میتوانم به اندازه این 30 میلیون معامله دیگری انجام دهم؟ اگر پاسخ منفی است راه حل چیست؟
پاسخ
اگر این قرارداد صوری و برای فرار از ربا بوده و معامله اول مشروط به انجام معامله دوم باشد -چنانچه در بسیاری از موارد اینگونه است- صحیح نخواهد بود. برای حل مشکل، میتوان پول را در اختیار تولید کننده گذاشت و او را وکیل خود نموده و تعیین شود که از سود به دست آمده، ماهانه مبلغی معین به مالک بپردازد و بقیه را به عنوان اجرت برای خود بردارد.
ولی اگر قرارداد واقعی بوده و خریدار موظف به فروش مبیع به فروشنده اول نباشد، صحیح است و معامله سوم نیز اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر این معامله صوری و برای فرار از ربای قرضی باشد، صحیح نیست، برای حل مشکل، میتواند پول را در اختیار تولید کننده بگذارد و او را در بهره برداری از آن و کسب سود وکیل کند و تعیین کند که از سودهای حاصله، ماهانه مقداری معین به مالک پول بپردازد و بقیه را به عنوان اجرت تملک کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): مىتوانید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر فروش شن و ماسه خریداری شده به فروشنده ضمن خرید اولیه شرط شده از مصادیق حیله ربا بوده و معامله حرام و باطل است، همچنین دریافت مبلغی به عنوان جریمه دیر کرد حرام است، بله اگر مدیون با رضایت خود و علم به اینکه وظیفهای ندارد بخواهد مبلغی را اضافه بپردازد دریافت آن اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه معامله اول که شن بطور کلی در ذمه خریده شده ثمن معامله نقد بوده در این صورت معامله دوم صحیح خواهد بود، مگر آنکه معامله اول مشروط به انجام معامله دوم باشد، اعم از اینکه شرط از ناحیه مشتری بوده و یا بایع شرط کرده باشد. ولی اگر ثمن معامله نقد نبوده معامله اول و دوم باطل است و اما معامله سوم هم باید به نحوی که در معامله اول بیان شده عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): این کار جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): این نوع معاملات شرعاً اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر کسی مغازه کوچکی داشته و ارتزاق وی صرفاً از آن تأمین شود و با از دست دادن آن به عسر و حرج بیافتد، آیا به لحاظ شرعی این مغازه مانند منزل مسکونی، میتواند از مستثنیات پرداخت دین یا مهریه باشد؟
پاسخ
بر اساس نظر بیشتر مراجع، مغازه و سرمایه از مستثنیات دین نیست، ولی برخی فقها[1] معتقدند؛ درصورتی که با فروش مغازه، شخص وامگیرنده به عسر و حرج بیافتد، مغازه نیز از مستثنیات شمرده میشود.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): مورد مذکور در سؤال از مستثنیات دین نمیباشد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در فرض سؤال که نداشتن آن موجب حرج بر فرد میشود، از مستثنیات دین است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): مغازه جز مستثنیات دین نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): سرمایه مطلقاً جزو مستثنیات دین نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
آیا جایز است قسمتی از مسجد را به وسیله پارتیشن جدا کرد و به کفشداری و دفتر مسجد اختصاص داد؟ با توجه به اینکه جای دیگری برای این کار وجود ندارد.
پاسخ
تصرف در مکان وقفی نباید به گونهای باشد که با جهت و هدف وقف منافات داشته باشد؛ بنابراین، جدا کردن بخشی از فضای مسجد به عنوان دفتر یا کفشداری، جایز نیست، مگر اینکه جهت اقامه نماز به آن مکان نیازی نباشد و بتوان در صورت ازدحام جمعیت، آن بخش را جهت اقامه نماز و عبادت به حال اوّل برگرداند، یا آنکه وجود چنین قسمتهایی برای نمازگزاران ضروری بوده و چاره دیگری نباشد که البته در هر صورت، رعایت احترام مسجد واجب است.
این حکم در صورتی است که کل زمین یا ساختمانی به عنوان مسجد وقف شده باشد، ولی اگر ابتدا مکانی را ساخته و در آن سازه، قسمتهایی به عنوان دفتر، کفشداری، سرویس بهداشتی و ... در نظر گرفته شود و قسمتی هم به عنوان مسجد وقف گردد، این کار اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): خیر.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): تا زمانی که برای اقامه نماز به آن احتیاج نباشد، استفاده از آن با اجازه متولی شرعی، در اموری که منافاتی با شأن مسجد ندارد جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنانچه ضرورت جدی داشته باشد، مانعی ندارد ولی احکام مسجد رعایت شود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): تغییر در وقف جائز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
زمینی وقف قبرستان شده، اما برای اهالی منطقه مضر بوده و از نظر بهداشتی و اداره بهداشت و محیط زیست مشکل دارد. آیا به لحاظ شرعی تغییر کاربری زمین امکان پذیر است؟
پاسخ
در ارتباط با آنچه در پرسش آمده، اولین راهکار، بازسازی قبرستان به شیوهای است که خطری برای دیگران نداشته باشد؛ چون در غیر حالت اضطرار، تغییر و تبدیل وقف جایز نیست؛ مگر اینکه چنین امکانی وجود نداشته و ضرر قابل ملاحظهای نیز برای محیط اطراف داشته باشد که در این صورت، باید با اجازه ولی فقیه یا نماینده او، از آن زمین در مواردی که مرتبط با امور قبرستان است؛ استفاده گردد و یا آن زمین را فروخته و مشابه آنرا در جای دیگری خریده و به عنوان قبرستان آمادهسازی کنند.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): تغییر و تبدیل وقف جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): جایز است از آن در موارد عمومی دیگر که نزدیک به غرض واقف است استفاده کنند.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در فرضی که قبرستان بودن آن، ضرر حرام نداشته باشد باید به وقف عمل شود. بله! در فرضی که مستلزم ضرر حرام باشد و راهی برای جلوگیری از آن، وجود نداشته باشد باید به آنچه که اقرب به نظر واقف است عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در فرض احراز وجود ضرر میتوانند دفن نکنند، ولی تخریب قبور جایز نیست و اجاره دادن زمین در جهت دیگر به صورتی که موجب نبش یا تخریب قبور موجود نشود و صرف اجرت آن در قبرستان دیگر مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی): چنانچه مشکل مهمی داشته باشد، باید آن را بفروشد و در جای دیگری زمین خریده و وقف قبرستان کنند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): منظور از سؤال دقیقاً روشن نیست و لازم است در فرض سؤال به علمای همان منطقه مراجعه شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
آیا ساخت غسالخانه در زمینی که وقف خاص قبرستان شده مجاز است؟
پاسخ
اصل کلی در مسئله وقف آن است که در اجرای آن باید بر طبق نظر واقف عمل شود؛ پس اگر واقف از ابتدا و هنگام وقف، ساخت غسالخانه در آن زمین را مد نظر داشت، چنین کاری جایز خواهد بود، و اگر صریحاً عدم تمایل خود را به ساخت فضاهای جانبی اعلام کرده بود، تنها باید به دفن مردگان در آن قبرستان بسنده شود.
گفتنی است، در صورت فوت واقف و نداشتن سندی صریح از او در این مورد، عواملی مانند عرف مناطق همجوار، یا ابعاد زمین وقفشده میتواند کمکی باشد تا مراد واقف تشخیص داده شود.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر خلاف وقف و نظر واقف باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر در عُرف، وقف قبرستان به معنای وقف بر همه مستلزمات آن است و یکی از آنها غسالخانه است، اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): چنانچه منظور واقف از قبرستان، شامل متعلقات قبرستان – مثل غسالخانه – هم بوده باشد احداث آن مانعی ندارد. در تشخیص مراد واقف، نکاتی مانند عرف وقف قبرستان در آن منطقه و ابعاد زمین قبرستان، تعیینکننده است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): به مقداری که مورد نیاز است، مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه غسالخانه نیز مد نظر واقف بوده است مانعی ندارد در غیر اینصورت تغییر در وقف است و حرام است.
⚜ @Ahkaam ⚜
شخصی یک حسینیه وقف کرده که خیلی بزرگ است، آیا میتوان سایر روزها در آنجا فعالیتهای ورزشی (مانند فوتبال) انجام داد؟ یا تغییر کاربری داد و در ایام غیر محرّم و صفر آنرا تبدیل به سالن ورزشی نمود؟
پاسخ
قانون کلی در مسئله موقوفات آن است که تغییر کاربری آنها جایز نیست، ولی در فرض سؤال، اگر فعالیتهای ورزشی منافاتی با امور وقف و برنامههای اصلی حسینیه نداشته و عرفاً موجب بیاحترامی به آن مکان نباشد، برخی مراجع معتقدند که میتوان با هماهنگی با مسئولین مربوطه اقدام به آن نمایند.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): استفاده از آن در کارهایی که منافات با امور حسینیه و شأن آن ندارد، با اجازه متولی شرعی جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): ورزش کار خوبی است ولی حسینیه را نمیتوان تبدیل به ورزشگاه کرد، میتوانند برای کلاس قرآن و امثال آن استفاده کنند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): خیر.
⚜ @Ahkaam ⚜
اصطلاحات «موقوفه مجهول المصرف» و «متعذر المصرف» را توضیح دهید؟
پاسخ
اصطلاحات مورد پرسش در مسئله «وقف» مطرح بوده و توضیح آن به ترتیب، چنین است:
1. وقف مجهول در دو معنا به کار میرود:
الف. در وقف خاص، به معنای وقفی است که موقوفٌعلیهم در آن مشخص و معلوم نبوده و به هیچ صورت قابلیت کشف هم نداشته باشد؛ مثلاً واقف پس از تنظیم وقفنامه، در حالیکه جای اسامی موقوفٌعلیهم را خالی گذاشته است، به دلیلی اتفاقاً فوت نماید. در این فرض بهطور معمول، نمیتوان احراز کرد که موقوفٌعلیهم چه کسانی بودند؛ لذا چنین وقفی باطل است.
ب. در وقف عام، به معنای وقف مجهولالمصرف است.
توضیح اینکه، چنانچه نوع یا جهت مصرف عواید موقوفه مشخّص نبوده و قدر متیقّنی هم در بین نباشد - یعنی بهطور اجمال هم نتوان مشخّص نمود که واقف مال خود را صرف چه اموری نموده است - وقفِ مجهول المصرف پدید آمده است؛ مثل اینکه واقف بگوید: مال خود را وقف کردم تا عواید آن برای استفاده هموطنانم صرف شود. از نظر حکم کلّی حقوقی، در چنین فرضی، عواید آن صرف امور خیریه عمومی میشود. ولی چنانچه اصلِ وقفیتِ مال محرز نباشد، حکم به بُطلان آن داده میشود.
2. متعذر شدن جهت مصرف عین موقوفه، که بحث از آن در استثنائات تصرف و فروش موقوفه میآید، مربوط به زمانی است که مصرف موقوفه در آن جهتی که واقف آن، تعیین کرده است، غیر ممکن یا مشکل باشد. در اینجا موقوفه را در نزدیکترین مورد به نظر واقف مصرف نموده، یا اگر موقوفه به جهت خرابی قابل استفاده نباشد، آنرا فروخته و پولش را در جهتی مشابه استفاده میکنند.
مثلاً در جاییکه فرشی وقف مسجدی شده و به جهت پوسیدگی قابل مصرف در جهت موقوف نباشد، میتوان آنرا فروخت و هزینه آن صرف خرید فرش دیگر برای مسجد شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
📚 خريد و فروش سهام در بورس ایران و خارج از کشور
💠 سؤال: خرید و فروش #سهام در #بورس جمهوری اسلامی ایران یا خارج از کشور چه حکمی دارد؟
✅ جواب: به طور کلی فعالیت در بورس جمهوری اسلامی ایران با رعایت #قوانین مربوطه، اشکال ندارد و در بورس های خارج از ایران، اگر با رعایت مقررات مربوطه و طبق #موازین_شرعی باشد (مثلاً #ربوی نباشد، سهام شرکت های دارای فعالیت حرام، مانند #شراب و #خوک نباشد)، اشکال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
#احکام_وضو
☑️سئوال
مسح سر بر موهاى روغن زده شده، چگونه است؟
✅پاسخ
همه مراجع: اگر روغن و ژل به قدرى زياد نباشد كه مانع از رسيدن آب #وضو (در حال مسح) به پوست يا بيخ موهاى جلوى سر يا موها باشد، اشكال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر بدانیم پولی که قرض میدهیم صرف عمل خطا و بد میشود چه کاری باید کنیم؟
پاسخ
اگر بدانیم پولی که قرض داده میشود، به طور مستقیم در انجام کار حرامی مثل خرید شراب و یا هزینههای قمار مصرف میشود، بیشتر فقها معتقدند که قرض دادن به چنین فردی جایز نیست، ولی برخی فقها چنین قرضی را جایز شمرده، اما قرض دهنده را مکلف به نهی از منکر دانستهاند.
در هر صورت اگر این قرض انجام شد، حتی اگر حرامی رخ داده باشد، اما قرض گیرنده مالک آن شده و قرض دهنده به همان میزان، از قرض گیرنده طلبکار خواهد بود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): جایز است و تکلیفى غیر از نهى از منکر، بر فرض تحقق شرایط ندارید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر قرض دادن سبب نزدیک کار حرام باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به احتیاط قرض مذکور ترک شده و هر چه زودتر پس گرفته شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر فردی خودرو دیگران را به نصف قیمت بخرد و دوباره آن را به همان فرد به قیمت بالاتر ولی به صورت قسطی بفروشد، چه حکمی دارد؟
پاسخ
در صورتی که این خرید و فروش، صوری بوده و در عرف، راهی برای فرار از ربا به شمار آید، جایز نبوده و حکم ربا را دارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): چنین معاملهاى که در واقع نوعى حیله براى فرار از رباى قرضى است، شرعاً حرام و باطل است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در صورتی که خرید و فروشها واقعی و برای فرار از ربا نباشد، اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر هر دو معامله جدی باشد مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
من مبلغی به فردی بدهکار بودم اما یادم نیست که پرداخت کردم یا نه؟ چون مال چند ساله پیش بوده باید چیکار کنم ؟
پاسخ
اگر طلبکار هم نمیداند طلبش را پرداخت کردهاید یا خیر، باید بدهی خود را پرداخت نمایید.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): در فرض مذکور باید بپردازید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر طلبکار هم نمیداند طلبش را پرداخت کردهاید یا خیر، باید بدهی خود را پرداخت نمایید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سوال اگر بدهی مورد مصالحه واقع نشود لازم است مجدداً پرداخت شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
با سلام، من و همسرم به عنوان مهندسین یک شرکت خصوصی شاغل هستیم. چند روز پیش متوجه شدیم که صاحب شرکت، پول نزول میکند. ما تنها حقوق بگیر این شرکت هستیم و هیچ گونه سهمی در سود شرکت نداریم. میخواستیم بدانیم حکم پول ما چیست؟
پاسخ
اگر کار شما بر خلاف مقررات نبوده و یقین به وجود مال حرام در عین حقوق دریافتى ندارید، کار کردن و دریافت حقوق مانعى ندارد و حلال است.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر کار شما بر خلاف مقررات نباشد و یقین به وجود مال حرام در عین حقوق دریافتى ندارید، کار کردن و دریافت حقوق مانعى ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که درآمدهای حلالی هم دارد، و نمیدانید آنچه در اختیار شما قرار داده از اموال حرام است یا حلال، تصرّف در آن برای شما اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه یقین به حرام بودن پول بعینه نداشته باشید دریافت آن بلا مانع است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه ندانید حقوقی که دریافت کردید از پول حرام است چیزی بر شما نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
ما یک قرض الحسنه خانوادگی داریم، اگر قسمتی از سرمایه صندوق را طلا بخریم تا ارزش پول صندوق به مرور کم نشود آیا اشکال شرعی دارد؟
پاسخ
اگر این کار با رضایت سایر اعضا باشد، اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر با رضایت سایر اعضا باشد، مانعى ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اموال مربوط به شرکا است و بدون اجازه آنها تصرف جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر این کار با رضایت همه شرکت کنندگان باشد و برخلاف قوانین و مقررات نباشد اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورت رضایت همۀ افراد مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
1. اگر شخصی اعلام کند "هرکس یک میلیون تومان به من قرض بدهد، در پایان دویست هزار تومان به او می دهم" این جعاله صحیح است؟ 2. شهرداری؛ ساخت یک بزرگراه را بین شرکتهای راه سازی به مناقصه می گذارد آیا این مناقصه جعاله است؟ چرا؟
پاسخ
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): ج1. اگر قرض دهنده با چنین شرطى قرض دهد ربا محسوب شده و جایز نیست ولى اگر قرض پرداخت شود هر چند اگر مبلغ زائد پرداخت نشود]و قرض دهنده هم قبول داشته باشد[ مانع ندارد.
ج2. تابع چگونگی قرارداد است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):1-جایز نیست.
2-جعاله است چون دادن پول در مقابل کار است که همان ساخت پروژه است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): 1ـ این کار جایز نیست و ربا محسوب می شود.
2ـ مناقصه جعاله نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): صورت اولی ظاهراً قرض بشرط سود است نه جعاله و اشکال دارد ولی در صورت دوم اگر بگوید کسی این بزرگراه را بسازد و تحویل دهد این مبلغ را می دهم جعاله صحیح است.
⚜ @Ahkaam ⚜
خواهشمنداست درصورت امکان جوابهای مبسوطی برای سؤالاتم ارایه نمایید: 1- از نظرحضرتعالی ماهیت پول امروزی چیست؟ 2-خرید و فروش پول چه حکمی دارد؟ 3-از نظرحضرتعالی آیا جبران کاهش ارزش پول درقرض جایز است یا از مصادیق ربا می باشد؟ وحکم آن درخمس و مهریه و دیه و غیره چیست؟ 4-ازنظرشماتورم مقتضی شرعی جبران کاهش ارزش پول می باشد؟ 5-آیا کاهش ارزش پول موجب ضمان است؟ 6-به نظر جنابعالی عرف در حکم شرعی جبران کاهش ارزش پول چه نقشی دارد؟
پاسخ
توجه به نکات زیر می تواند ما را در دستیابی به پاسخ یاری رساند:
1. هرچه در نظر عقلا مال باشد، از دیدگاه اسلام مال محسوب و تمام آثار مال بر آن مترتب مىشود، مگر مواردى که شارع مقدّس آثار مالیّت را از آن سلب کرده باشد. و مال در نظر عقلا چیزى است که ارزش مبادلهاى داشته باشد. و چنین چیزى غالباً ارزش استعمالى هم دارد و کمیاب است؛ و هر چه فراوانتر باشد، از مالیّت آن کاسته مىشود. از این رو، میزان ارزش مبادلهاى با مقدار ارزش استعمالى تناسب مستقیم و با فراوانى تناسب معکوس دارد.
2. پول در زمان های گذشته از ارزش ذاتی برخوردار بوده است یعنی از طلا و نقره بوده و با صرف نظر از ضربی که داشته، همچون سایر کالاها ارزشمند تلقی می شده، لذا در پول های قدیمی، عیار و وزن، از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است، اما پول های کاغذی فاقد چنین ارزشی هستند.
3. پول در تمام زمان ها ارزش اعتباری داشته و نقش واسطه مبادلات کالاها را بازی میکرده است.
4. در اسکناس و پولی که فعلاً رواج دارد گرچه ارزش ذاتی مطرح نیست اما نمیتوان گفت که هیچ فرقی با سفته ندارد؛ یعنی همانند سفته نیست که صرفاً جنبه علامت و سند را دارا است لذا در مواردی که پول از بین میرود گفته میشود که مالم از بین رفته اما در سفته نمیگویند مالم از بین رفته است.
5. بحث کاهش ارزش پول در بعضی از ابواب فقه از جمله خمس، مهریه، ضمانت و قرض و... نیز مطرح می شود. در این میان تنها در بحث ضمانت می توان گفت که شخص غاصب، ضامن کاهش و نقضان مالیت است اما در موارد دیگر کاهش مالیت مورد لحاظ قرار نمی گیرد به عنوان مثال در قرض به جهاتی اخذ به زیاده از طرف خداوند ممنوع اعلام شده است و در زمان ما که تورم اقتصادی موجب کاهش ارزش پول میگردد، برای جبران کاهش و ضرر نکردن مادی، می توان از قراردادهای دیگری استفاده کرد و الا قرض بر مبنای تملیک عین و سود و زیان به غیر پایهریزی شده و هدف از آن توجه به مسائل معنوی و آخرتی است.
https://www.islamquest.net/fa/archive/fa3697
⚜ @Ahkaam ⚜