حق الناس ❓اگر چندین سال از روی قسمتی از زمین شخصی که راه اختصاصی خودش بوده، هر روز عبور کنیم، آیا آن شخص شرعاً می‌تواند از عبور ما جلوگیری کند؟ 🍃🌺اگر زمین، ملک شخص او بوده و معبر عمومی نباشد، وی می‌تواند از رفت و آمد افراد جلوگیری کند. ⚜ @Ahkaam ⚜

ماهیت قرارداد رحم جایگزین چیست؟ ❓آیا رحم جایگزین تنها نوعی اجاره است، یا به عنوان هبه و صلح هم تلقی می‌‌شود. لطفاً فقها و حقوقدانانی که در این باره سخن گفته و نیز کتاب‌ها و منابع مرتبط را معرفی نمائید. 🍃🌺یکی از جدیدترین راه‌های درمان ناباروری، استفاده از رحم اجاره‌ای است که به علت تازگی موضوع، از نظر حقوقی و فقهی مورد بحث فراوان قرار گرفته است. این روش به یکی از دو صورت زیر قابل تصور است: ۱. نطفه مردی را در رحم غیر همسرش تزریق کنند تا وی از این طریق صاحب فرزند گردد. در جواز و عدم جواز چنین عملی بین فقها اختلاف دیدگاه وجود دارد. ۲. نطفه مرد و تخمک زن خودش را در خارج از رحم مخلوط و به دلیل عدم توانایی زن در بارداری، آن‌را به رحم زن دیگری تزریق نمایند. بیشتر مراجع تقلید می‌گویند این کار به خودی خود اشکال ندارد. البته باید از مقدمات حرام از قبیل نگاه و لمس حرام و غیر آنها اجتناب شود. آنچه در روش‌های معمول پزشکی در باب اهدای جنین یا اهدای گامت، مورد استفاده قرار می‌گیرد، همین صورت دوم است که قانون آن در ۲۹ تیرماه سال ۱۳۸۲ طی 5 ماده در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در هشتم مرداد ۱۳۸۳ به تایید شورای نگهبان و آیین‌نامه آن در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۳ به تصویب هیأت دولت رسیده و مجوز پرورش کودک حاصل از سلول مادر و پدر شرعی در رحم فرد دیگر، در قبال دریافت اجرت صادر شد. همان‌طور که از بحث اجاره رحم پیدا است باید بین طرفین اجاره، یک اجاره نامه قانونی منعقد شود که طرفین را متعهد به انجام تعهدات مندرج در آن نماید. این اجاره نیز به استناد ماده 10، 1303، 466 و 512 قانون مدنی و اصل آزادی اراده صحیح و مفاد آن نسبت به طرفین اجاره قابل اجرا است. ممکن است سؤال شود که آیا این قرار داد فقط در ضمن عقد اجاره امکان پذیر است یا می‌توان آن‌را ضمن عقد صلح، هبه یا حتی بیع نیز منعقد کرد؟ در جواب می‌گوییم: «با توجه به عدم قابلیت قبض و اقباض و عدم جواز شرعی فروش اجزای انسان زنده و...، هبه، صلح یا حتی خرید و فروش خود رحم دارای مجوز شرعی نیست. اما با استناد به مفاد ماده 758 قانون مدنی، در باب صلح و ماده 795 همان قانون در باب هبه، می‌توان منفعت رحم اجاره‌ای را در مقابل عوض، یا حتی بدون عوض با طرف مقابل صلح یا به او هبه نمود. گفتنی است هر چند نتیجه هبه یا صلح بر منفعت رحم اجاره‌ای نتیجه اجاره رحم را خواهد داشت، اما بهتر است با همان قرار داد اجاره، رحم را اجاره داد؛ زیرا طبق مفاد ماده 758 قانون مدنی هبه و صلح الزامات عقد بیع و اجاره را نخواهند داشت. از این‌رو صاحب نطفه و مادر جانشین، الزامات قرار داد اجاره را ندارند و این کار ممکن است به ضرر هر دو طرف تمام شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

استفاده از حیوان حرام گوشت در داروها ❓1. آیا استفاده از حیوان حرام گوشت به عنوان دارو جایز است؟ 2. آیا فروش داروهای مفصل ساز که از خرچنگ تهیه شده با نسخه پزشک در داروخانه اشکال دارد؟ 3. آیا تنها با گفتن مسئله به بیمار از گردن داروساز یا فروشنده خارج می‌شود یا نباید مطلقاً دارو را فروخت؟ 🍃🌺هیچ یک از موارد سؤال جایز نیست، مگر اینکه به تشخیص پزشک حاذق متدین، راه درمان منحصر به استفاده از آن دارو باشد و مصرف این گونه داروها تنها در زمان و به مقدار ضرورت که راه دیگری برای درمان نباشد مانعی ندارد. 🍃🌺بنابراین در صورت اضطرار و انحصار درمان به چنین داروهایی، استفاده، فروش و تجویز آن به بیمار اشکالی ندارد. https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa44492 ⚜ @Ahkaam ⚜

🎭تنبیه بدنی شاگردان توسط معلم ❓اینجانب برای تنبیه شاگردانم بعضی از اوقات(خیلی کم) به صورت آنها سیلی می‌زدم (البته چندسالی است از این کار پرهیز کرده‌ام) و اکنون نه آنها را می‌بینم و نه به آنها دسترسی دارم و نه می‌دانم که صورت آنها قرمز شده یا نه. حال آیا چیزی بر گردن من است؟ 🍃🌺اگر یقین ندارید که به حد سرخی رسیده و موجب دیه شده یا نه، وظیفه‌اى ندارید. در هر حال استغفار نمایید و برخی مراجع توصیه کرده‌اند که از طرف آنها کارهاى خیری انجام دهید تا جبرانی برای کوتاهی شما باشد. البته برخی از فقها در این باره می‌گویند، اگر بچه، نابالغ باشد، پدر و کسی که از جانب پدر اجازه دارد، در حد مصالح بچه می‌تواند او را بزند، ولی نباید تنبیه به گونه‌ای باشد که بدن وی در اثر این گونه زدن، سرخ ‌شود. https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa36187 ⚜ @Ahkaam ⚜

🌿ثبت ازدواج دوم بدون رضایت همسر اول ❓آیا دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مجاز به ثبت ازدواج دوم مردی را که بدون رضایت همسر اول ازدواج کرده هستند یا خیر؟ 🍃🌺در عقدنامه‌های جدید در یکی از بندهای آن، شوهر ضمن عقد ازدواج، به همسرش در 12 مورد وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد که در صورت مراجعه به دادگاه و اثبات هر یک از آنها بتواند پس از دریافت مجوز و انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند. که یکی از آن شروط دوازده گانه، ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت زن است. حال اگر مردی که دارای همسر است بدون کسب اجازه از دادگاه، اقدام به ازدواج دایم یا موقت نماید، همسرش می‌تواند با استناد به شرط ضمن عقد در عقدنامه با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق نماید. هر چند از نظر شرعی ازدواج دوم مرد بدون اجازه همسر اول و دادگاه، صحیح است، ولی از ماده 32 قانون ثبت احوال فهمیده می‌شود سردفتران، از نظر قانونی مجاز به ثبت چنین ازدواجی نیستند و در صورت ثبت آن طبق ماده 47 لایحه قانون حمایت از خانواده به انفصال دایم از شغل سردفتری محکوم خواهد شد. هم‌چنین مردی که ازدواج دایم نماید و به هر دلیلی ازدواجش را ثبت نکند طبق مفاد ماده 44 لایحه همان قانون در باب مقررات کیفری، محکوم به پرداخت جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال همراه با یکی از محرومیت‌های اجتماعی خواهد شد. اما به منظور فراهم شدن زمینه ثبت نکاح‌های غیررسمی، و تعیین تکلیف نسبت به صدور شناسنامه فرزندان حاصل از این‌گونه ازدواج‌ها، قانون ثبت، راه حلی را در نظر گرفته است که در ماده 32 قانون ثبت احوال، با وجود شرایطی امکان ثبت آن در شناسنامه طرفین وجود دارد. https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa41044 ⚜ @Ahkaam ⚜

🌿اشتغال در مؤسسات خیریه‌ٔ بین المللی آمریکایی چه حکمی دارد؟ ❓کار در موسسات خیریه‌ٔ بین المللی که بودجه آن از کشورهای مختلف بخصوص آمریکا تهیه می‌شود چه حکمی دارد؟ آیا کار در این مؤسسات اگر از یک طرف به منظور خدمت به مسلمانان فقیر و بی‌کار باشد و از طرف دیگر امرار معیشت خود کارکنان، جایز است؟ 🍃🌺اگر کار در این مؤسسات مفسده‌ای از جمله تقویت کفر و استکبار، نداشته باشد، اشکالی ندارد. ⚜ @Ahkaam ⚜

❓اگر مشاور املاکی، برای ملک فردی، مشتری پیدا کند و خودش آن را بیشتر از آنچه به مالک گفته فروخته و اضافه را برای خود بردارد؛آیا اشکال شرعی دارد؟ 🍃🌺در فرض سؤال، معامله‌ای که توسط مشاورِ املاک انجام شده است، صحیح است، ولی اگر در حق مالک اجحاف شده باشد، وی می‌تواند معامله را فسخ کند و خانه را پس بگیرد. برخی از مراجع نیز به صرف نارضایتی مالک حق فسخ را برای وی قائلند. ⚜ @Ahkaam ⚜

❓هنگام وضو گرفتن خواندن چه دعاهایی مستحب است؟ (بخش اول) 🍃🌺وضو؛ علاوه بر این‌که مقدمه‌ای است برای یک امر عبادی دیگر، خود نیز وسیله‌ای برای تقرّب به خدا می‌باشد. براساس آنچه در روایات آمده مستحباتی در وضو وجود دارد که می‌تواند ارزش آن‌را بسیار بالا ببرد. گفتن «بسم الله» در وضو چنین نقشی دارد، تا آن‌جا که پیامبر اکرم(ص) در مواردی که «بسم الله» گفته نشده، توصیه به وضوی مجدّد کرد؛ امام صادق(ع) در این‌باره می‌فرماید: «همانا مردی وضو گرفت و نماز خواند، پیامبر(ص) [که او را می‌دید] به او فرمود: وضو و نمازت را إعاده کن، دو مرتبه دیگر این شخص وضو گرفت و نماز خواند ولی پیامبر به او فرمود: وضو و نمازت را دوباره بخوان. این شخص نزد امام علی(ع) گلایه کرد. امام به او فرمود: هنگام وضو بسم الله گفتی؟ شخص گفت: نه، امام(ع) فرمود: در وضوی خود بسم الله بگو. بعد از انجام این کار بود که دیگر پیامبر(ص) توصیه به اعاده وضو نکرد». ⚜ @Ahkaam ⚜

⚜ @Ahkaam ⚜

احداث ساختمان های بلندتر از خانه خدا ❓آیا حکمی در مورد این‌که ساخت و ساز در اطراف خانه خدا به صورتی که بنا بلندتر از خانه خدا باشد وجود دارد؟ آیا این کار حرام است؟ 🍃🌺بیت الله الحرام؛ از جمله مکان‌های بسیار مقدس است که شأن و جایگاه آن در طول تاریخ قبل از اسلام و بعد از آن در بین مردم و مسلمانان گرامی داشته شده است. مکانی که در سال میلیون‌ها زائر گرد آن طواف می‌کنند و طبق برخی روایات؛ حتی نگاه کردن به آن نیز عبادت است. پس حفظ حرمت خانه کعبه بر هر شخصی لازم است و از آنچه باعث خدشه‌دار شدن حرمت این مکان مقدس می‌شود باید جلوگیری شود. اگر یقین داشته باشیم که ساختن بناهایی پیرامون خانه کعبه و مشرف بر آن، موجب هتک حرمت این خانه مقدس است، چنین ساخت و سازی جایز نیست، اما در روایات، مطلبی که به وضوح بر هتک حرمت بودن چنین ساخت و سازی دلالت کند، وجود ندارد. البته در روایتی از امام باقر(ع) آمده است: «شایسته نیست شخص (زائر) بیش از یک سال در مکه بماند، بلکه باید قبل از آن برگردد؛ و شایسته نیست کسی، بنایی بالاتر از کعبه بسازد». این روایت صحیح و دارای سند متصل است. همین روایت را شیخ صدوق(ره) در کتاب خود می‌آورد. هر دوی این بزرگواران در عنوان این باب گفته‌اند: «باب کراهیة المُقام بمکة»؛ یعنی قائل به کراهت شده‌اند و با توجه به این روایت، حکم به حرمت چنین عملی نداده‌اند. علامه حلی نیز با توجه به همین روایت؛ فتوا به کراهت ساختن بنائی بالاتر از کعبه را داده است. صاحب جواهر نیز این گونه گفته است: «با توجه به روایت امام باقر(ع)، بلندتر نبودن بناها از کعبه، حتی شامل مساجد نیز می‌شود، و ظاهر این است که ارتفاع بناها از خود کعبه بالاتر نباشد، ولی اگر بر کوه‌های اطراف [دورتر از کعبه] بنایی بلندتر از کعبه، ساخته شود، مکروه نیست، خصوصاً با تسامحی که در کراهات وجود دارد». بنابراین، می‌توان چنین نتیجه گرفت که؛ ساختن بنا بالاتر از کعبه مکروه است؛ یعنی بهتر است انجام نشود، ولی این کار حرام نیست. گفتنی است؛ در بین روایات اهل سنت، حرمت یا کراهت ساختن بنا بالاتر از کعبه یافت نشد. https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa34772 ⚜ @Ahkaam ⚜

بی‌هوشی مراجع تقلید ❓آیا بی‌هوشی مراجع تقلید در اتاق عمل جایز است؟ 🍃🌺بی‌هوشی موقت مراجع تقلید در اتاق عمل برای درمانهای مورد نیاز پزشکی تأثیری در وضع مرجع و تقلید مقلد ندارد ⚜ @Ahkaam ⚜

❓اینجانب کارمند در سازمانی هستم که یکی از زیر مجموعه‌های آن فروشگاه‌هایی می‌باشد و من در یکی از این فروشگاه‌ها مسئول غرفه مواد غذایی هستم. از آنجایی که طبق دستور العمل سازمان، مبلغ نیم درصد از فروش را جهت کسری غرفه که شامل دزدی، ورشکستگی و غیره است را در نظر گرفته‌اند، پایان هر سال باید محاسبه شود که چنانچه کسری این غرفه از مبلغ نیم درصد در نظر گرفته شده بیشتر باشد غرفه‌دار که اینجانب هستم موظف به پرداخت یکجا می‌باشم و در صورت عدم پرداخت، راهیِ دادگاه شده و متعاقباً زندان و دیگر مجازاتها. اکنون سؤال من این است که سال گذشته غرفه من در وسط سال مبلغ 1200000 تومان کسری آورد که از من مبلغ مذکور را یکجا گرفتند و در پایان سال غرفه من هیچ کسری نداشت ولی مبلغی را بابت نیم در صد به اینجانب پرداخت نکردند، آیا من می‌توانم حق قانونی خودم را برداشت نمایم؟ ضمناً با وجود شکایات متعدد، هیچ مرجعی از سازمان موارد را پیگیری نمی‌کند. 🍃🌺اگر بر اساس مقررات و قرارداد بین شما و آن سازمان، تا نیم درصد از کسری فروش، چشم پوشی می‌شود (بدون آنکه حق غرفه دار باشد)، نمی‌توان چیزی برداشت کرد و باید به مقتضای مقررات آن مرکز عمل شود، اما اگر این قرارداد، حقی برای شما ایجاد کرده که از طرق قانونی قابل استحصال نیست، بر اساس برخی نظرات، از لحاظ شرعی میتوانید حق خود را برداشت کنید، اما هرگونه پیامدهای قانونی بر عهده شما خواهد بود. https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa24121 ⚜ @Ahkaam ⚜