💠 #سیر_مطالعاتی آثار #اعتقادی ـ #کلامی #معاد 🔶 از آسان به سخت 🔷 ابتدایی 1️⃣ داستانهای شگفت ؛ اثر شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب 2️⃣ روزنه هایی از عالم غیب ؛ اثر آیت الله سید محسن خرازی 3️⃣ سیاحت غرب ؛ اثر آقا سید محمدحسن حسینی قوچانی ( آقا نجفی قوچانی) 4️⃣ مرگ و فرصت ها ؛ اثر حجت الاسلام و المسلمین شیخ حسین انصاریان 5️⃣ معاد ؛ اثر شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب 6️⃣ منازل الآخره ؛ اثر ثقه الاسلام شیخ عباس قمی 7️⃣ سرای دیگر ؛ اثر شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب 8️⃣ معاد و جهان پس از مرگ ؛ اثر آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی 9️⃣ معاد در قرآن ؛ اثر آیت الله العظمی حسین مظاهری 🔷 متوسط 1️⃣ هنر مردن ؛ اثر استاد اصغر طاهرزاده 2️⃣ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث ؛ اثر آیت الله محمد محمدی ری شهری 3️⃣ بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث ؛ اثر آیت الله محمد محمدی ری شهری 4️⃣ معاد شناسی (۱۰ جلد) ؛ اثر آیت الله سید محمد حسین حسینی طهرانی 5️⃣ معاد بازگشت به جدی ترین زندگی ؛ اثر استاد اصغر طاهرزاده 6️⃣ چگونگی حیات بدن اخروی ؛ اثر استاد اصغر طاهرزاده 7️⃣ حیات برتر ؛ اثر آیت الله علی صفایی حائری ( عین . صاد) 8️⃣ معاد یا بازگشت به سوی خدا ؛ اثر آیت الله محمد شجاعی 🔷 پیشرفته 1️⃣ الحیاه البرزخیه ؛ اثر آیت الله العظمی جعفر سبحانی 2️⃣ معاد ؛ اثر شهید آیت الله مرتضی مطهری 3️⃣ معرفت النفس و الحشر ؛ اثر استاد اصغر طاهرزاده 4️⃣ معاد در قرآن ( جلد ۴ و ۵ تفسیر موضوعی قرآن) ؛ اثر آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی 5️⃣ معاد از دیدگاه امام خمینی ؛ دفتر سی ام از مجموعه آثار موضوعی "تبیان" 6⃣ المعاد شرح الاسفار الاربعه لصدر الدین شیرازی (۲ جلد) ؛ اثر آیت الله سید کمال حیدری 7⃣ انسان از آغاز تا انجام ؛ اثر علامه طباطبایی 8⃣ آغاز و انجام ؛ اثر خواجه نصیرالدین طوسی 9⃣ المبدٲ و المعاد ؛ اثر آخوند صدرالدین شیرازی ( ملاصدرا)

بسم الله الرحمن الرحیم

دوستان! عزیزان همدل ! زندگی فعلی من و شما در برابر زندگی بعدی ، بسیار کوتاه ، بسیار فرعی و بسیار ریز و گذراست. همچون جرقه ای است که از آتش اجاقی بپرد و گم شود.

برای آنکه در زندگی بعدی تا ابد و برای همیشه در آسایش و شادی باشیم ، کافیست همبن یک لحظه ی گذرای عمر این جرقه را خوب بمانیم و خوبی کنیم.

وهرچند این زندگی بسیار کوتاه است اما بسیار پرثمر خواهد بود تنها و تنها اگر سختی های زودگذر برای خوب ماندن و بد نشدن را تحمل کنیم و خوب و مهربان ازاینجا برویم.

زیباترین چیزهایی که حتی تصوری از آن نداریم در انتظار ماست. تنها اگر برای خوب بودن، خوب ماندن و خوب رفتن، قدری صبر و حوصله کنیم. خیلی زود میگذرد.

در مقابل ابدیت و عمر بی نهایت بعدیمان ، عمر این زندگی عاریه ای حتی به قدر پلک زدنی هم نیست.

متن و دل نوشته ای در اوج بیماری از رضا بابایی نویسنده، دین پژوه و مولوی شناس خدمتتان تقدیم می دارم که خواندنش خالی از لطف نیست. رضا بابایی نویسنده بیش از سی و پنج کتاب و افزون بر صد و پنجاه مقاله در زمینه دین شناسی، فرهنگ، تاریخ و ادبیات دارد و تقریبا تمام عمر خود را صرف تحقیقات و پژوهشهای دینی و علوم و معارف اسلامی نموده است. او گرفتار سرطان بود و روزگار برای او چنین رقم زد که پنجه در پنجه این بیماری سخت تن به درمان دهد. با کمال تاسف در روز هجدهم فروردین نود و نه ازبین ما رفت. این یادداشت را در اوج بیماری بصورت وصیت نامه ای برای علاقه مندان به آثارش نگاشت. اگر عمری باشد: اگر عمری باشد، پس از این هیچ فضیلتی را هم‌پایه مهربانی با آدمیزادگان نمی‌شمارم. اگر عمری باشد، کمتر می‌گویم و می‌نویسم و بیشتر می‌شنوم و می‌خوانم. اگر عمری باشد، پس از این خویش را بدهکار هستی و هستان می‌شمارم نه طلبکار. اگر عمری باشد، دیگر هیچ عدالت کوچکی را در هوس رسیدن به عدالت بزرگ‌تر قربانی نمی‌کنم. اگر عمری باشد، دیگر با دو گروه بحث و گفت‌وگو نمی‌کنم: آنان که از عقیده خویش منفعت می‌برند و آنان که از اندیشه خویش، پیشه ساخته‌اند. اگر عمری باشد؛ عدالت را فدای عقیده و آرزو را فدای مصلحت و عمر را در پای خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها قربان نمی‌کنم. اگر عمری باشد، چندان در خطا و کوتاهی‌های دیگران نمی‌نگرم که روسیاهی خود را نبینم. اگر عمری باشد، از دین‌ها تنها مذهب انصاف را برمی‌گزینم و از فلسفه‌ها آن را که سربه‌هوا نیست و چشم به راه‌های زمینی دارد. اگر عمری باشد، هیچ ظلمی را سخت‌تر از تحقیر دیگران نمی‌شمارم. اگر عمری باشد، در پی هیچ عقیده و ایمانی نمی‌دوم. در خانه می‌نشینم تا ایمانی که سزاوار من است به سراغم آید. اگر عمری باشد، هر درختی را که دیدم در آغوش می‌گیرم، هر گلی را می‌بویم و هر کوهی را بازیگاه می‌بینم و تنها یک تردید را در دل نگه می‌دارم: طلوع خورشید زیباتر است یا غروب ان. اگر عمری باشد، همچنان برای آزادی و آبادی کشورم می‌کوشم. اگر عمری باشد، رازگشایی از معمای هستی را به کودکان کهنسال می‌سپارم. اگر عمری باشد، از هر عقیده‌ای می‌گریزم، چونان گنجشک از چنگال عقاب. اگر عمری باشد، در جنگل‌های بیشتری گم می‌شوم، کوه‌های بیشتری را می‌نوردم، ساعت‌های بیشتری به امواج‌ دریا خیره می‌شوم، دانه‌های بیشتری در زمین می‌کارم و زباله‌های بیشتری از روی زمین برمی‌دارم. اگر عمری باشد، کمتر غم نان می‌خورم و بیشتر غم جان می‌پرورم. اگر عمری باشد، دیگر هیچ گنجی را باور نمی‌کنم جز گنج گهربار کوشش و زحمت. اگر عمری باشد؛ برای خشنودی، منتظر اتفاقات خوشایند نمی‌نشینم. اگر عمری باشد، خدایی را می‌پرستم که جز محراب حیرت، در شاُن او نیست. اگر عمری باشد، قدر دوستان و عزیزانم را بیشتر می‌دانم. من قدم به ۵۵ سالگی گذاشتم. خبر مهمی نیست، اما مهم است که دوستان من بدانند که این مرد ۵۵ ساله، به تعداد کتاب‌هایی که نخوانده است غمگین است، به شمار دست‌هایی که نگرفته است، پشیمان است و به عدد مهربانی‌هایی که نکرده است، خاطری آزرده دارد. فریبکاری سپهر تیزرو، او را خام کرد و آینده را چنان فراخ و بلند نمایاند که همه‌چیز را به آن حوالت داد. در خانۀ او کتاب‌هایی است که سال‌ها چشم به دست او دوخته بودند که از قفس کتابخانه بیرون آیند و از روی میز مطالعه بر چشم او بتابند، اما او همیشه به آنها وعدۀ فردا داد، فردایی که هیچ حُسن و امتیازی بر امروز و دیروز نداشت. اگر امروز از این مرد بسترنشین بپرسند که تنها وصیت تو به جوانان و میان‌سالان و حتی پیران و بیماران چیست، می‌گویم بخوانید و بخوانید و بخوانید. درد ما ندانستن نیست، درد ما خودداناپنداری و بی‌اشتهایی به دانستن و خواندن است. کتاب‌، تنها گنج دنیاست که نه در زیر خاک، که در پیش چشم ماست و ما آن را نمی‌بینیم. رضا بابایی ‎‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌

🔹 عرض سلام و احترام خدمت همه مخاطبین گرامی با عنایت به استقبال کم‌نظیر از کتاب سه دقیقه در قیامت، نسخه انگلیسی و عربی بر اساس ویرایش آخر از این کتاب ارزشمند، منتشر گردید. نظر به اعلام مسئولین محترم انتشارات این اثر - انتشارات شهید ابراهیم هادی - نشر در فضای مجازی بلا مانع است.

.

✅عزیزانی که در دانلود قسمت های قبلی شرح سه دقیقه در قیامت استاد امینی خواه مشکل دارند میتوانند از لینک زیر جلسات قبلی را دانلود کنند👇👇 سه دقیقه در قیامت | روشنگری https://www.roshangari.ir/group/61312-%D8%B3%D9%87%20%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AA

با عرض سلام خدمت شما مخاطبین گرامی به دلیل بروز یک ایراد فنی و غیرمترقبه در بخشی از سرورهای ذخیره سازی پیام‌رسان ایتا، تعدادی از فایلها و رسانه‌ها قابل فوروارد یا دانلود نیستند. وپیام رسان ایتا تاکنون برای رفع این مشکل اقدامی انجام نداده است صبور باشید بزودی آرشیوی ازمطالب درتلگرام برای ذخیره سازی مطالب بارگزاری می کنیم آرشیو معاد شناسی در تلگرام👇👇👇 https://t.me/joinchat/R8vvZj1ywtI5ZWNk

بسم الله *نقدی دلسوزانه بر برنامه زندگی پس از زندگی* 💥در مورد این👇نظر تجربه‌گر محترم، آقای محمدحسین نظری، در برنامه زندگی پس از زندگی دوشنبه ٢٠ اردیبهشت ١۴٠٠، پیرامون راحتی لحظه مرگ برای همه نفوس 😳 🔸 📌مطالبی در نقد علمی آن، که در اینستاگرام و واتساپ هم برای برادر عزیز آقای دکتر عباس موزون هم با عشق و احترام تقدیم شد👇 🔻به نظر میاید باید بین بخش تجربه خالص تجربه‌گر ها، و بخش تحلیل‌ها و نظرات شخصی آنها تفکیک شود، تا مانند اینطور کلامهای نظری و تحلیلی را به ضرس قاطع بعنوان تجربه عینی و شهودی تلقی نکرده، و از یکبار تجربه جزئی یک فرد، قاعده ای کلی و عمومی برداشت نکنیم! 🔻 مطلبی که ایشان (اقای محمدحسین نظری) در برنامه مذکور بعنوان نظر قاطع خود بیان می‌فرمایند که لحظه گذار از بدن و جان دادن برای همه راحت است😳، هم در آیات قرآن و هم در روایات صحیحه فراوان برخلافش هست، که برخی ممکن استحال احتضار سخت و سکرات مرگ سنگین داشته باشند، همچنین در همین برنامه تلویزیونی نیز گزارشهایی از برخی تجربه‌گر ها برخلافش بیان شد که خودش مثال نقضی از یک تجربه عینی، در رد این نظر تحلیلی ایشان است. 🔻 مثلا، لحظات سخت جان دادن و گذار از بدن در تجربه آقای #حامد_طهماسبی 👇 نقض این بیان آقای #محمدحسین_نظری است. 🌐 www.telewebion.com/episode/۲۵۶۶۳۵۸ 🔻 ضمن اینکه اساساً در اکثر تجارب مثل همین تجربه گر محترم که نظرشان را دادند، مرگ کامل وقطعی و انصراف تام نفس رخ نداده، بلکه انصراف تقریبی وناقص است، که صرفا با کم شدن تعلق تکوینی نفس به بدن مشاهداتی ایجادشده. لذا آقای نظری حتی مرگ کامل و قطعی را هم هنوز نچشیده بودند که بر اساس آن تجربه شان بخواهند نظری قطعی در مورد حالت نفوس درهنگام مرگ بدهند. 🔸 ✅ *برخی شواهد نقلی* 🔸آیاتی از قرآن کریم، در رد ادعای خطای تجربه گر محترم (آقای محمدحسین نظری در برنامه بیست اردیبهشت زندگی پس از زندگی)، که در این آیات شریفه تصریح شده افراد ظالم به مردم و معاند با حق، علاوه بر جهنم پس از مرگ، لحظات جان دادنشان هم سخت و به همراه عذاب و تازیانه فرشتگان مرگ بر صورت و پشتشان است (برعکس ادعای خطای آقای نظری که گفتن همه جان دادنشان راحت است!) 👇 ✅سوره انفال (آیه ۵۰ و ۵١ و ۵٢) ⚡وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلَآئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ (٥٠) ⚡ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ (٥١) ⚡كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ (٥٢) 💫و اگر ببینی كافران را هنگامی كه فرشتگان (مرگ)، جانشان را می‌گیرند و بر صورت و پشت آنها می‌زنند و (می‌گویند:) بچشید عذاب سوزنده را (آنگاه به حال آنان تأسف خواهی خورد!) (۵۰) 💫این عقوبت اعمال زشتی است كه به دست خویش فرستادید و خدا به هیچ یك از بندگان هرگز كمترین ستم نخواهد كرد.(۵۱) 💫[روش اینان‌] مانند روش فرعونیان و پیشینیان آنان است كه به آیات خدا كافر شدند، پس خدا آنان را به كیفر گناهانشان [به عذابی سخت‌] گرفت؛ زیرا خدا نیرومند و سخت كیفر است. (۵۲) 🔸 ✅ سوره محمد (آیه ۲۷ و ٢٨) ⚡فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَآئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ (٢٧) ⚡ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَآ أَسْخَطَ اللَّهَ وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ (٢٨) 💫حال آنها چگونه خواهد بود هنگامی كه فرشتگان (مرگ) بر صورت و پشت آنان می‌زنند و جانشان را می‌گیرند؟!(۲۷) 💫این (نوع جان گرفتن) به خاطر آن است كه آنان از آنچه خداوند را به خشم می‌آورد، پیروی كرده و خشنودی خدا را خوش نداشتند، پس خداوند نیز اعمالشان را تباه كرد.(۲۸) 🔸 💎 ادامه 👇👇👇

✅ *نکته پایانی* 🔸البته ذکر این نکته هم بسیار مهم است که همه جان دادن های سخت هم دلیل بر بد بودن فرد نیست، چرا که در روایات صحیحه، مراحلی از پاکسازی اهل ایمان از تعلقات و خطاهایشان را با فشار و سختی به هنگام مرگ معرفی می‌کنند. بعنوان نمونه، حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند👇  🔸 اگر مؤمنی را دیدی که به سهولت از دنیا رفت این از باب آن است که ثوابش را خداوند به تأخیر نینداخت، بلکه عاجلا به او مرحمت فرموده و اگر مؤمنی سخت جان داد به خاطر محو نمودن گناهانش بوده، تا در آخرت پاک و پاکیزه وارد شده و مستحق ثواب دائم و ابدی باشد و اگر کافری به راحتی و سهولت از دنیا رفت به خاطر آن است که حقّ تبارک و تعالی اجر حسنات و اعمال نیکش را که در دنیا انجام داده بدین ترتیب عنایت فرموده تا در آخرت وقتی وارد شد عملی نداشته باشد، مگر آن چه که موجب عذاب و عقوبت است، و اگر کافری به سختی و شدّت جان داد این سختی آغاز عذاب او است که استحقاقش را دارد و خداوند هرگز جور و ستم نمی کند. 🔸قال الصادق ع: مَا کَانَ مِنْ رَاحَةٍ لِلْمُؤْمِنِینَ هُنَاکَ فَهُوَ عَاجِلُ ثَوَابِهِ وَ مَا کَانَ مِنْ شَدِیدَةٍ فَتَمْحِیصُهُ مِنْ ذُنُوبِهِ لِیَرِدَ الْآخِرَةَ نَقِیّاً نَظِیفاً مُسْتَحِقّاً لِثَوَابِ الْأَبَدِ لَا مَانِعَ لَهُ دُونَهُ وَ مَا کَانَ مِنْ سُهُولَةٍ هُنَاکَ عَلَی الْکَافِرِ فَلِیُوَفَّی أَجْرَ حَسَنَاتِهِ فِی الدُّنْیَا لِیَرِدَ الْآخِرَةَ وَ لَیْسَ لَهُ إِلَّا مَا یُوجِبُ عَلَیْهِ الْعَذَابَ وَ مَا کَانَ مِنْ شِدَّةٍ عَلَی الْکَافِرِ هُنَاکَ فَهُوَ ابْتِدَاءُ عَذَابِ اللَّهِ لَهُ بَعْدَ نَفَادِ حَسَنَاتِهِ ذَلِکُمْ بِأَنَّ اللَّهَ عَدْلٌ لَا یَجُورُ. ----------  [بحارالانوار - جلد ۶، ص ۱۵۲] [عیون اخبار الرضا ۱: ۲۴۸] 🔸 👌موفق باشید به توفیق الهی 🙏

بسم الله 🔸پاسخ آقای دکتر عباس موزون به مطالب ارسالی (و ارسال صوت سخنان استاد امینی نژاد) و نقدی که به مطلب مذکور از تجربه گر محترم (آقای محمدحسین نظری) در برنامه دوشنبه ٢٠ اردیبهشت ١۴٠٠ داشتم👇 🔸سلام بزرگوار. دغدغه مندی، محبت و علاقه تان به این فعالیت را قدردانم. خداوند امثال شما را بیفزاید بر زمین. در خصوص تحلیل شخصی آقای نظری ( راحتی مرگ برای همه) ، برنامه تاییدی بر آن نداشت و ندارد. و موضع برنامه در این باره و یا در موارد دیگر به این صورت نشان داده می‌شود که وجود تفاوت ها و حتی تضادها در مجموع تجارب به خودی خود بیانگر واقعیت امر است. برای مثال در همین مورد خاص جان دادن بسیار سخت در برخی دیگر از تجربه گران فصل قبل یا همین فصل (مانند آقای حامد طهماسبی) کاملا بر مخاطب برنامه محرز کرده است که افراد به تناسب سابقه و شخصیت شأن مراحل (از جمله جان دادن) را در آن سو طی می‌کنند. و همچنین تا جایی که بر مخاطب روشن باشد که گزاره ی ارایه شده ی تجربه گر ، تحلیل شخصی است یا روایت خام ، مطلب تجربه گر عرضه خواهد شد، تا دانسته شود که عواقب خروج از بدن برای هر تجریه گری متفاوت و‌ بر تحلیل های شخصی او هم اثرگذار است. چنانکه عذاب الیمی که در جان کندن آقای طهماسبی بود بر تحلیل او نسبت به این مرحله موثر است. اما اگر تشخیص داده شود که تجربه گر تحلیل شخصی را به عنوان بخشی از روایت و گزارش از تجربه ارایه می‌کند قطعا با شرح کارشناسی در همان برنامه بین تحلیل وی و اصل روایت تفکیک قائل می‌شویم. بنابراین دغدغه ی جنابعالی به جاست و ما نیز به آن واقف و قائلیم و تمهیدات لازم برای آن دیده و اجرا شده است. خواهشمندم همچنان ما را راهنمایی بفرمایید و از همراهی برادرانه و دلسوزانه تان بی نصیب نباشیم. بابت همه ی محبت های شما سرور ارجمند، از خداوند منان همه ی الطاف را برایتان استدعا دارم. اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها و سرالمستودع فیها بعدد ما احاط به علمک (پایان پاسخ آقای موزون)

🔰 تجربه نزدیک به مرگ و چند تامل 🖊 سید محمد هاشمی ⭕️ یکی از تجربه های جذاب و پرطرفدار که به علت دست و پا بسته بودن «سایِنس» در توضیح آن، سر و صدای زیادی نیز به پا کرده، تجربه های نزدیک به #مرگ است. یعنی تجربه ی شخصیِ شهودیِ فردی که به علت انقطاع موقت از بدن وضعیتی شبیه یا عین مرگ برای او حاصل می شود. ⭕️ چندی پیش در صدا و سیما هم جلساتی برای گفتگو با تجربه گرانِ ایرانی بر پا شده است که ظاهرا توسط بسیاری از مردم دیده شده و فراتر از یک برنامه عادی، تاثیرات مهمی هم داشته است. تاثیراتی که مرگ را واقعی تر از همیشه در برابر چشم مردم قرار داده است. چند مورد از این جلسات را دیدم. انصافا باید برای زنده کردن یاد مرگ به سازندگان برنامه تبریک گفت چون یاد مرگ و حقیقت آن در فشار عجیب دنیای مادی کم کم به محاق رفته و از طرفی سرتاسر دین توصیه به «ذکر الموت» دارد. گزارش های برخی مهمانان برنامه از عالم مرگ - که معلوم بود لزوما درس خوانده عرفان و فلسفه نیستند - با واقعیات فلسفی همخوانی عجیبی داشت که از صحت جدی حداقل برخی تجربه ها خبر می داد. ⭕️ اما چند ملاحظه به ذهن آمد که شاید برای ادامه چنین برنامه هایی موثر باشد: 🔸 1- چالش اعتبار معرفتی از دیرباز شهود و دریافت های فرامادی و فراذهنی با چالش جدی اعتبار معرفتی مواجه بوده است. پیامبران الهی به عنوان بزرگترین شاهدان عالم و کسانی که بالاترین درک حضوری از عالم غیرمادی داشته اند همواره برای اثبات ادعای فرامادی خود معجزه آورده اند. اساسا فلسفه معجزه در ادیان همین است. اولیاء و عرفا نیز همواره دغدغه جدی در این حوزه داشته اند. برای مثال و قرآن و سنت ملاک صحت رویت هاست (مراجعه کنید به داستان حضرت زکریا در سوره مریم) و عرفان نظری (یا فلسفه) در نظر عده ای منطق شهود و محک آن به حساب می آید. یعنی اساس شهود چون احتمال خلط با تسویلات شیطانی داشته و یا پس از پایان رنگ عالم ماده به خود می گرفته است همواره نیاز داشته تا با محک محکمات سنجیده شود. به همین دلیل باید در بسط و ترویج مشاهدات فرامادی انسانهای عادی نیز این محک ها به طور جدی مدنظر قرار گیرد. و هر برنامه ای را در فضای مفهومی این توجه جدی قرار داد که البته در این برنامه تا حدی با حضور برخی کارشناسان رعایت شده ولی شکل چالشی به خود نمی گیرد. 🔸 2- چالش تبدیل علم حضوری به حصولی چالش بسیار جدی دیگر تجربه فرامادی، ترجمه پسینی آن به مفاهیم ذهنی و انتقال آن است. این مطلب که سهمگین ترین چالش ها را در تفسیر متون مقدس نیز به بار آورده است، اهمیت فراوانی دارد. به همین دلیل صرف تبیین و توضیحِ تجربه گر - حتی به فرض صحت تجربه او - نمی توان واگویه حقیقتی باشد که او در آنی دریافت کرده است. علامه طباطبایی به صورت مفصل در جلد سوم المیزان به همین مطلب پرداخته است. به همین دلیل ضمن احترام و استفاده از این تجربه های مهم باید کاملا آگاه بود که این همه حقیقت یا تمام مراتب آن نیست و برای فهم ابعاد حقیقی «موت» راهی جز رجوع به ادبیات قرآنی و روایی وجود ندارد. 🔸 3- مرگ ناتمام نکته بسیار مهم دیگر این است که هیچ یک از تجربه گران اساسا قرار نبوده به معنای واقعی کلمه بمیرند و از عالم به صورت همیشگی جدا شوند. به همین دلیل شاید بشود توصیفات آنها را نه لزوما توصیف مرگ بلکه نحوه ای انقطاع از بدن و حضور در عالم مثال دانست. شاید به همین دلیل است که مثلا تجربه حضور ملک الموت و مراحل بعدی آن، در بیان این تجربه گران بسیار کم رنگ است. از طرفی انقطاع موقت از بدن توضیح بسیار روشن فلسفی دارد و مرتبه ای از آن در خواب هم اتفاق می افتد. به همین دلیل شاید سازندگان برنامه باید دقت کنند که تصویری که در بخش هایی مغایر با تصویر دینی از لحظه موت است را می توان باید با تغییر تعبیر اصلاح کرد. تجربه نزدیک به مرگ ترجمه عبارت انگلیسی (Near-Death Experience) است شاید نیازی نباشد ما این مرگ را با مرگ نهایی همانندسازی و این گونه ترجمه کنیم. البته در ادبیات عرفانی هم مساله «موت اختیاری» وجود دارد ولی این غیر از موت نهایی انسان و مواجهه پایانی اوست.