به امید پیروزی مردمان ستمدیده غزه، و آزادی قدس شریف

🌺 تفسیر آیه🔟 سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و انا لا ندرى اشر اريد بمن فى الارض ام اراد بهم ربهم رشدا🔟 🔸كلمه #رشد با - دو فتحه - و كلمه #رشد - با ضمه راء و سكون شين - به معناى رسيدن به واقع است، بر خلاف كلمه #غى كه به معناى خلاف آن است، و نكره آوردن #رشدا براى اين است كه بفهماند خداى تعالى نوع خاصى از رشد براى آنان خواسته. 🔸و اينكه جنيان گفتند ما نمى دانيم آيا خداى تعالى شر اهل زمين را خواسته يا رشد آنان را، براى جهل و تحيرى است كه نسبت به مسأله رجم و جلوگيرى از اطلاع يافتن شيطانها از اخبار آسمانى داشته اند، چيزى كه هست اين مقدار را فهميده بودند كه اين حادثه كه در آسمان رخ داده، مربوط به اهل زمين است، حال يا براى خير آنان است و يا شر آنان، اگر خداى تعالى از پديد آوردن اين حادثه خير اهل زمين را خواسته باشد، قطعا آن خير يك نوع هدايت و سعادت اهل زمين خواهد بود، و به همين جهت در شق دوم احتمال خود كه جا داشت بگويند (و يا خير ايشان را) گفتند (و يا رشد ايشان را) مويد اين معنا جمله (او اراد بهم ربهم ) است، كه اشعار به رحمت و عنايت دارد. 🔸جنيان در اين كلام خود فاعل اراده رشد را ذكر كردند ولى در جانب شر فاعل را ذكر نكردند و نگفتند: (اشر اراد بمن فى الارض) بلكه فعل اراده را به صيغه مجهول آوردند، تا هم رعايت ادب را نسبت به خداى تعالى كرده باشند، و هم فهمانده باشند خداى تعالى شرك کسى را نمى خواهد، مگر آنكه خود انسان كارى كرده باشد كه مستحق شر خدايى شده باشد. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه1⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و انا منا الصالحون و منا دون ذلك كنا طرائق قددا1⃣1⃣ 🔸كلمه #صلاح به معناى شايستگى است، در مقابل كلمه #طلاح كه به معناى ناشايستگى است، و مراد از #دون_ذلك - به طورى كه گفته شده - رتبه اى پايين تر و نزديك به رتبه صالحان است. و ليكن آنچه به نظر ما ظهور دارد اين است كه: كلمه: #دون به معناى غير است، خواسته اند بگويند: بعضى از ما صالحند، و بعضى ديگر غير صالح. مويد اين ظهور جمله بعد است كه مى فرمايد: (كنا طرائق قددا)، ما داراى مسلك هاى متفرق بوديم، و اين عبارت بر تفرقه و تشتت دلالت دارد. و كلمه #طرائق جمع طريقه است كه به معناى روشهايى است كه مورد عمل واقع شده باشد، و كلمه #قدد جمع #قده است، كه از مصدر #قد و به معناى قطعه است، و اگر طرائق را به وصف قدد توصيف كرد، به اين مناسبت بود كه هر يك از آن طريقه ها مقطوع از طريقه ديگر است، و سالك خود را به هدفى غير هدف ديگرى مى رساند، آن مفسرى هم كه كلمه #قدد را به راههاى متفرق تفسير كرده برگشت كلامش به همين معنا است. و ظاهرا مراد از كلمه الصالحون صالحان به حسب طبع اولى است، آنهايى كه در معاشرت و معامله طبعا اشخاصى سازگارند، نه صالحان به حسب ايمان، چون اگر منظور صلاحيت به حسب ايمان بود مناسب تر آن بود كه اين آيه بعد از آيه و (انا لما سمعنا الهدى امنا به...) قرار گيرد، كه در آن سخن از ايمان آوردن بعد از شنيدن هدايت رفته است. 🔸بعضى از مفسرين گفته اند: (طرائق قددا) اگر به فتحه خوانده مى شود به خاطر ظرفيت است، و حرف #فى در تقدير است، در حقيقت (فى طرائق قددا) بوده، يعنى در مذاهب متفرق. 🔸بعضى ديگر گفته اند: فتحه آن به خاطر حذف مضاف است و تقدير آن (ذوى طرائق قددا - صاحبان راه هاى متفرق بوده، اين احتمال هم بعيد نيست كه جمله مذكور استعاره باشد و خواسته باشند خودشان را در اختلاف و تضادى كه دارند تشبيه به طرقى كنند كه هر يك سر از جايى جداگانه در مى آورد. 🔸و معناى آيه اين است كه: بعضى از ما صالحان بالطبع هستند و بعضى غير صالحند، و ما در مذاهب مختلف بوديم (بنا بر اينكه فى در تقدير بگيريم) و يا صاحب مذاهب مختلف بودى (بنا بر اينكه كلمه ذوى را تقدير بگيريم) و يا ما خودمان مثل راههاى بريده از هم هستيم، كه هر كدام از يكجا سر در مى آورد (بنا بر اينكه جمله استعاره باشد ) _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

در فلسطین قتلگاه لاله هاست خفتگان گویند که اینها افتراست 🔸 و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاءُ عند ربهم یرزقون

 🌺 تفسیر آیه2⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و انا ظننا ان لن نعجز اللّه فى الارض و لن نعجره هربا2⃣1⃣ 🔸در اينجا كلمه #ظن كه #ظننا ماضى آن است به معناى علم يقينى است، و مناسب تر آن است كه مراد از اينكه گفتند: (لن نعجز اللّه فى الارض) اين باشد كه نمى توانيم در زمين از راه فساد در ارض جلو خواست خدا را بگيريم، و او را عاجز سازيم، و نگذاريم نظامى كه در زمين جارى كرده جارى شود، چون افساد خود آنان هم اگر محقق شود، تازه يكى از مقدرات خود خدا است، نه اينكه خدا را عاجز ساخته باشند. و نيز مراد از جمله (و لن نعجره هربا) اين باشد كه اگر خدا بخواهد ما را دستگير كند نمى توانيم از چنگ او بگريزيم، و او نتواند به ما دست يابد. ولى بعضى از مفسرين گفته اند: معناى جمله اول اين است كه ما تا چندى كه در زمين هستيم نمى توانيم خدا را عاجز سازيم. و معناى جمله دوم اين است كه نمى توانيم به آسمان بگريزيم، در نتيجه معناى آيه اين است كه نه در زمين مى توانيم خدا را عاجز كنيم و نه در آسمان. ليكن خواننده خود مى داند كه اين معنا درست نيست. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه3⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و انا لما سمعنا الهدى امنا به فمن يومن بربه فلا يخاف بخسا و لا رهقا3⃣1⃣ 🔰منظور از كلمه #هدى قرآن است به اين اعتبار كه متضمن هدايت است، و كلمه #بخس به معناى نقص است، اما نه هر نقصى، بلكه نقص بر سبيل ظلم، و كلمه #رهق  به معناى فرا گرفتن و احاطه كردن ناملايمات به انسان است. امر به صبر و نهى از فسّاق و كفّار  🔸و‌ حرف #فاء كه در جمله #فمن_يومن  آمده، براى اين است كه مطلب را نتيجه و فرع مطالب قبلى كند، البته در اينجا علت را تفريع بر معلول كرده تا بفهماند حجت و علت ايمان آوردنشان به قرآن به محض شنيدن آن و بدون درنگ اين بوده كه هر كس به پروردگار خود ايمان داشته باشد، نه دچار ترس از بخس مى شود و نه ترس از رهق. 🔸و حاصل معناى آيه اين است كه: ما وقتى قرآن را كه كتاب هدايت است شنيديم، بدون درنگ ايمان آورديم، براى اينكه هر كس به قرآن ايمان بياورد، در حقيقت به پروردگار خود ايمان آورده و هر كس به پروردگار خود ايمان بياورد، ديگر ترس ندارد، نه ترس از نقصان در خير، كه مثلا خدا به ظلم، خير او را ناقص كند، و نه ترس از اينكه مكروه احاطه اش كند، چنين كسى ديگر چرا عجله نكند و بدون درنگ ايمان نياورد و در اقدام بر ايمان آوردن ترديد كند كه مثلا نكند ايمان بياورم و دچار بخس و رهق شوم. دو دستگى در طائفه جن: مسلمون و قاسطون و ويژگى هر كدام. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه4⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و انا منا المسلمون و منا القاسطون فمن اسلم فاولئك تحروا رشدا4⃣1⃣ 🔸مراد از كلمه #مسلمون  اين است كه ما تسليم امر خداييم، پس مسلمون كسانيند كه امر را تسليم خدا كردند، و در هر چه بخواهد و دستور دهد مطيع او هستند. و مراد از كلمه #قاسطون مايلين به سوى باطل است، در مجمع البيان گفته كه #قاسط به معناى عدول كننده از حق است، بر خلاف كلمه #مقسط كه به معناى عدول كننده به سوى حق است. و معناى آيه اين است كه: ما گروه جنيان به دو طايفه تقسيم مى شويم: يك طايفه آنهايى كه تسليم امر خدا و مطيع او هستند، و طايفه ديگر كسانى كه از تسليم شدن براى امر خدا با اينكه حق است عدول كرده و منحرف شده اند. و كلمه #تحرى در جمله (فمن اسلم فاولئك تحروا رشدا) در مورد هر چيزى استعمال شود به معناى گشتن براى يافتن آن است. و معناى جمله اين است كه: كسانى كه تسليم امر خدا شدند، آنها در صدد يافتن واقع و پيدا كردن حق بر آمدند. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه5⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔸و اما القاسطون فكانوا لجهنم حطبا5⃣1⃣ 🔸و اما منحرفين هيزم جهنمند و در دوزخ با سوختن معذب مى شوند، جانشان مشتعل مى گردد، عينا نظير منحرفين از انس، كه قرآن كريم درباره آنهافرموده:  (فاتقوا النار التى وقودها الناس ). 🔸بسيارى از مفسرين جمله (فمن اسلم فاو لئك... لجهنم خطبا) را تتمه كلام جن دانسته اند، خواسته اند بگويند مؤمنين از جن با اين كلام خود قوم خود را مخاطب قرار داده اند. ولى بعضى گفته اند: اين قسمت كلام خداى تعالى است، و خطاب در آن به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) است. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه6⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و ان لواستقاموا على الطريقه لاسقيناهم ماء غدقا لنفتنهم فيه6⃣1⃣ 🔸كلمه #ان در اول آيه مخففه از #ان- با تشديد - است و مراد از #طريقه طريقه اسلام است، و (استقامت بر طريقه) به معناى ملازمت و ثبات بر اعمال و اخلاقى است كه ايمان به خدا و به آيات او اقتضاى آن را دارد. و (ماء غدق ) به معناى آب بس يار است، و بعيد نيست از سياق استفاده شود كه جمله (لاسقيناهم ماء غدقا) مثلى باشد كه بخواهد توسعه در رزق را برساند، جمله #لنفتنهم_فيه هم اين احتمال را تأييد مى كند، چون خداى تعالى غالبا با توسعه رزق بندگان را امتحان مى كند. استقامت بر طريقه اسلام وسعت رزق، و اعراض از ياد خدا عذاب رو به فزونى در پى دارد. 🔸و معناى آيه اين است: به درستى كه داستان از اين قرار است كه اگر جن و انس بر طريقه اسلام يعنى تسليم خدا بودن استقامت بورزند، ما رزق بسيارى روزيشان مى كنيم، تا در رزقشان امتحانشان كنيم. در نتيجه آيه شريفه در معناى آيه زير خواهد بود كه مى فرمايد: (و لو ان اهل القرى امنوا و اتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء و الارض ). 🔸آيات شريفه از اوائل سوره يعنى از جمله (انا سمعنا قرانا عجبا) تا آيه مورد بحث نقل كلام جنيان بود، در نتيجه آيه مورد بحث عطف است بر جمله (انه استمع...)، و معناى مجموع معطوف و معطوف عليه اين است كه: بگو به من وحى شد، كه جمعى از جن قرآن را شنيدند...، و به من وحى شد كه اگر جن و انس بر طريقه اسلام استقامت بورزند چنين و چنان مى شود. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

 🌺 تفسیر آیه7⃣1⃣ سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰و من يعرض عن ذكر ربه يسلكه عذابا صعدا7⃣1⃣ 🔸(عذاب صعد) آن عذابى است كه دائما بيشتر مى شود، و معذب را مغلوبتر مى كند. بعضى گفته اند: به معناى عذاب شاق است. و اعراض از ذكر خدا لازمه استقامت نداشتن بر طريقه است، و اصل در سلوك عذاب هم همين است، و به همين جهت بجاى اينكه ملزوم را بياورد و بفرمايد (و من لم يستقم على الطريقه يسلكه ...)، لازمه آن را ذكر كرد، تا به اين وسيله بفهماند سبب اصلى در دخول آتش همين اعراض از ذكر خداست. 🔸و همين معنا نيز علت التفاتى است كه از تكلم مع الغير (ما به ايشان آب بسيار مى دهيم ) به غيبت، #ذكر_ربه بكار رفته، و گر نه مقتضاى ظاهر اين بود كه بفرمايد:  (و من يعرض عن ذكرنا نسلكه ...)، خواست تا با ذكر كلمه #رب بفهماند صفت ربوبيت مبداء اصلى عذاب كردن معرضين از ياد خداست، و به همين جهت به جاى جمله (ما چنين وچنان مى كنيم)  فرمود: (پروردگارش چنين و چنانش مى كند) تا به مبداء اصلى اشاره كند. بعضى از مفسرين جمله #يسلكه را در بردارنده معناى يدخل دانسته و گفته اند:  (يسلكه در اينجا به معناى اين است كه او را به سوى آتش راه مى برد، و داخل آتش مى كند) و به همين جهت مفعول دوم گرفته، و گر نه فعل #يسلك به خودى خود دو مفعول نمى گيرد. و معناى آيه روشن است. _ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺بحث روایتی سوره #الجن از تفسير شریف المیزان 🔰بحث روايتى🌺 🔸(رواياتى درباره استماع جنّ از رسول خدا، بيعت آنها با پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم) 🔸در مجمع البيان گفته: واحدى از سعيد بن جبير از ابن عباس روايت كرده كه گفت: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم براى خصوص جن قرآن نخوانده بود، و اصلا در اين جريان جن را نديده بود، بلكه به اتفاق طايفه اى از اصحاب خود راه افتاده بود تا به بازار عكاظ برود، و اين در ايامى بود كه جنيان و شياطين از صعود به آسمان ممنوع شده بودند، ديگر خبرهاى آسمان به ايشان نمى رسيد، و شيطانها يكديگر را ديده بودند كه چه پيش آمده؟ گفتند ديگر دست ما به خبرهاى آسمان نمى رسد، هر كس از ما بخواهد بالا برود شهاب را به سركوبيش مى فرستند، و بعد از بگو مگوها به اين نتيجه رسيدند كه حتما در عالم حادثه اى رخ داده، بايد مشرق و مغرب عالم را بچرخيد و علت اين را پيدا كنيد. 🔸آن روز كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم به سوى بازار عكاظ روانه بود، طايفه اى از جن براى جستجوى آن علت به سرزمين تهامه آمده بودند، و از جلو رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم گذر كردند، در حالى كه آن جناب مشغول نماز صبح بود، همينكه صوت قرآن را از آن جناب شنيدند، ايستادند تا خوب گوش دهند، سپس گفتند حادثه همين است، اين است كه بين ما و اخبار آسمانى حائل شده، بدون درنگ نزد قوم خود برگشتند و گفتند: (انا سمعنا قرانا عجبا يهدى الى الرشد فامنا به و لن نشرك بربنا احدا)، خداى تعالى بعد از اين جريان به رسول گرامى خود وحى كرد كه به امتت بگو كه: چنين و چنان شده (قل اوحى الى انه استمع نفر من الجن ). اين روايت را بخارى و مسلم هم در صحيح خود آورده اند. مؤلف: قمى هم در تفسير خود نزديك به اين معنا را آورده، و آن روايت را در سوره احقاف در ذيل آيه (واذ صرفنا اليك نفرا من الجن...)، نقل كرديم. ليكن ظاهر روايت قمى اين است كه آن چند نفرى كه آيات سوره احقاف در موردشان نازل شده، همين چند نفرى بوده اند كه آيات سوره مورد بحث درباره شان نازل شده است، و ظاهر آيات دو سوره با اين معنا نمى سازد، براى اينكه ظاهر كلام آنان در سوره احقاف كه گفتند: (انا سمعنا كتابا انزل من بعد موسى يهدى الى الحق) اين است كه به موسى و تورات آن جناب هم ايمان داشته بودند، و ظاهر آيات اين سوره اين است كه قبل از شنيدن قرآن مشرك بوده، و اصلا معتقد به مسأله نبوت نبودند، و لازمه اين معنا دو گونگى آيات است، مگر آنكه كسى ظهور اين آيات را قبول نكند. و در همان كتاب از علقمه بن قيس روايت آورده كه گفت: از عبد اللّه بن مسعود پرسيدم: از شما چه كسانى در شب جن با رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم بود؟ گفت احدى از ما در آن شب در حضور آن جناب نبود، در شب جن ما رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم را در مكه گم كرديم، و در بدر به دنبالش گشتيم، و در آخر گفتيم حتما آن جناب را ربوده اند، و يا به معراج رفته. در هنگامى كه در دره ها دنبالش مى گشتيم، ديديم از ناحيه حراء مى آيد. پرسيديم يا رسول اللّه كجا بوديد؟ ما خيلى ناراحت شديم، و بر جان تو ترسيديم؟ و نيز به وى گفتيم امشب از ساعتى كه شما را گم كرديم تا اين ساعت شبى را گذرانديم كه هيچ قومى بدتر از آن را به سر نبرده است. حضرت در پاسخ ما فرمود: امشب مبلغ جنيان نزدم آمد، رفته بودم تا برايش قرآن بخوانم. آنگاه ما را با خود برد، و جاى پاى جنيان را و جاى آتش و اجاقشان را به ما نشان داد، و اما اينكه كسى از ما با او بوده نه، احدى نبوده. و نيز در همان كتاب از ربيع بن انس روايت آورده كه گفت: خداى تعالى جد (بهره مندى ) ندارد، و جن اين سخن را از نادانى گفته اند، و خداى تعالى هم عين گفته آنان را حكايت كرده. اين معنا از امام باقر و امام صادق عليه السلام نيز روايت شده. مؤلف: مراد از جدى كه روايت آن را نفى كرده به معناى حظ و بهره مندى و شانس است، نه جد به معناى عظمت. و در احتجاج از على عليه السلام روايت كرده كه در حديثى فرمود: جن وقتى به رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم برخورد، كه آن جناب در بطن النخل بود، و در آنجا عذر خواهى كردند كه ما مثل مشركين پنداشتيم خدا احدى را بعد از مردن زنده نمى كند، و در آن هنگام از جنيان هفتاد و يك هزار نفر بودند، و با رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم بر اين پيمان بيعت كردند كه نماز و روزه و زكات و حج و جهاد را انجام دهند، و خيرخواه مسلمانان باشند، جنيان پذيرفته و از اينكه قبلا عليه خدا سخنان دور از حق گفته بودند، عذرخواهى كردند.

🔸ادامه👇 ⏪مؤلف: بيعت #جنيان با پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم كه نماز و روزه و ساير واجبات را بجاى آورند مطلبى است كه خداى تعالى آن را تصديق فرموده، آنجا كه در اوائل همين سوره سخن آنان را حكايت كرده كه گفتند: #امنا_به، و نيز گفتند: (و انا لما سمعنا الهدى امنا به) و اما اينكه عبادات جنيان و مخصوصا زكات و جهادشان به چه نحو است، براى ما مجهول است، و عذرخواهى اول آنان هم خيلى براى ما روشن نيست. و در تفسير قمى به سند خود از زراره روايت كرده كه گفت: من از امام باقر عليه السلام از آيه (و انه كان رجال من الانس يعوذون بر جال من الجن فزادوهم رهقا) پرسيدم. فرمود: رسم دوره جاهليت اين بود كه مردى راه مى افتاد تا به نزد كاهن برود، و معتقد بود شيطان به كاهن وحى مى كند، و از كاهن مى خواست تا به شيطان بگويد فلان شخص به تو پناه برده. و نيز در همان كتاب در تفسير آيه (فمن يومن بربه فلا يخاف بخسا و لا رهقا) آمده كه فرمود: #بخس به معناى نقصان و #رهق به معناى عذاب است. و از عالم سؤال شد آيا مؤمنين از جن داخل بهشت مى شوند؟ فرمود: نه، و ليكن خداى تعالى بين بهشت و دوزخ حظيره ها و دشتهايى دارد كه مؤمنين جن و فاسقان شيعه در آنجا منزل مى كنند. مؤلف: گويا منظور از اين حظيره ها بعضى از درجات بهشت باشد، كه پايين تر از بهشت صالحان است. اين را هم بايد دانست كه در بعضى از روايات از طرق ائمه اهل بيت عليهم السلم هدى و طريقه بر ولايت على عليه السلام تطبيق شده. كه صرفا همان تطبيق كلى بر مصداق است نه تفسير. ___________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a