✅ کسی که عرفان ندارد، نه دنیا دارد نه آخرت!
مرحوم آیة الحقّ و الیقین آیة‌الله‌العظمی آقای سیّد جمال‌الدّین گلپایگانی تغمَّده‌الله‌برحمته از مردان پاک و منزّه و از مراجع عالیقدر نجف اشرف و در عین حال دارای روابط معنوی و باطنی با حضرت حقّ متعال بودند. مردی متین و استوار و مراقب و می‌توان او را جمال السّالکین إلی الله تعالی نام برد. اعمال او اسوه و الگوی صبر و تحمّل و ایثار و زهد و مراقبت و سعۀ نفس و دانش قوی بود.
حقّاً سیمای او نمونۀ ظاهر و بارزی از علماء راستین، و مشایخ طائفۀ حقّۀ مذهب جعفریّه بود. و آئینه و آیتی از سیر و سلوک أئمّۀ طاهرین سلام الله علیهم أجمعین، و یاد آورندۀ خدا و عالم آخرت بود.
هنوز چشمان اشک‌آلود آن مرحوم برای آشنایان، و ناله‌ها و سوزهای شبانه برای همسایگان که در محلۀ حُوَیْش نجف اشرف بودند حکایاتی است شنیدنی. تا این سنه که یکهزار و سیصد و نود و نه هجریّۀ قمریّه است بیست و دو سال است که رحلت نموده، (رحلت ایشان در بیست و نهم شهر محرّم الحرام سنۀ یکهزار و سیصد و هفتاد و هفت هجریّۀ قمریّه اتّفاق افتاد) و مقبرهٔ ایشان در وادی‌‌السّلام نجف است؛ رحمةُ الله علیه رحمةً واسعة.
نسبت به چنین مردان راستین خدا باید گفت که: عَاشَ سَعِیداً وَ مَاتَ سَعِیداً. زیرا تمنّای حرکت به سوی خدا، و رفع حجابهای ظلمانی و نورانی، و پیوستن به لقاء‌الله من جمیع الجهات، و ادراک مقام فناء و اندکاک أنانیّت در ذات اقدس حضرت حقّ سبحانه و تعالی اوّلین برنامۀ روش و منهاج او بود؛ و دعای اللّٰهُمَّ ارْزُقْنَا التَّجَافِیَ عَنْ دَارِ الْغُرُورِ، وَ الإنَابَةَ إلَی دَارِ الْخُلُودِ، وَ الاِسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ نُزُولِهِ(۱)، نه تنها ورد زبان، بلکه حال نفس، و تحقّق و شهود دل تابناک و ضمیر منوّرش بود.
پیوسته صحیفۀ سجّادیّه در مقابل او روی کتاب‌های مطالعه بود، و از مناجات خمسة‌عشر حضرت سجّاد بسیار لذّت می‌برد و غالباً آنها را می‌خواند و از حفظ بود، و بالأخصّ به مناجات هشتم که مناجات مُریدین است بسیار عشق می‌ورزید.
اطاق مطالعۀ همیشگی ایشان در بیرونی و طبقۀ فوقانی و اطاق محقّری بود، و بالأخصّ در تابستان گرم نجف سخت و مشکل بود. گرفتاری‌ها و شدائد از اطراف و اکناف روی‌‌آور بود، و در این اواخر به کسالت قلب و پروستات مبتلا بود و عمل جرّاحی پروستات نموده و روی تخت افتاده، و ادرار بوسیلۀ لوله‌ای در ظرفی زیر تخت می‌ریخت. و قرض ایشان چه برای امرار مخارج شخصی، و چه برای طلّاب به حدّ اعلی رسیده بود. و خانۀ مسکونی خود را به چهارصد دینار عراقی به جهت مصرف یک عمل جرّاحی که برای یکی از ارحامشان پیش‌آمد کرده بود، به رهن گذاشته بودند، و از جهات داخلیِ منزل نیز ناراحت و در شدائدی بسر می‌برد.
این حقیر در هفته یکی دوبار به خدمتش می‌رسیدم و تا اندازه‌ای برای من گفتگو داشت. در این حال که یک روز وارد شدم دیدم: در حالی که به پشت روی تخت افتاده، و سنّ از هشتاد سال گذشته است، صحیفهٔ کوچک خود را می‌خوانَد و اشک می‌ریزد و در عالمی از سرور و بهجت و نشاط و لذّت است که حقّاً زبان از وصف آن عاجز است. کأنّه از شدّت انس با خدای تعالی، در پوست نمی‌گنجد و می‌خواهد به پرواز درآید.
سلام کردم، گفت: بنشین! ای فلان‌کس از حالات من که تو خبر داری (و در اینجا اشاره کرد به جمیع گرفتاری‌ها: از مرض و جرّاحی، و تنهائی، و ناملایم بودن وضع داخلی، و هوای گرم، و قرض فراوان، و گرو رفتن منزل و غیرها).
عرض کردم: آری! و سپس با یک تبسّم ملیحی رو به من کرد و فرمود:
من خوشم، خوش؛ کسی که عرفان ندارد، نه دنیا دارد نه آخرت!
📚 معاد‌شناسی، ج۹، ص۱۱۵
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- از ادعيهٔ حضرت امام زين‌العابدين عليه‌السلام است كه در سجده تكرار می‌نمودند و ترجمه‌اش اين است: بار پروردگارا! به ما روزی كن كه پهلو از اين خانۀ غرور دنيا تهی كنيم و به سوی خانۀ جاودان آخرت مجدانه دل دهيم، و استعداد مرگ را قبل از رسيدن آن به ما عنايت فرما.
📹 مشاهدهٔ کلیپ تصویری
📝 متن کوتاه دیگر
🆔 @allame_tehrani
۱۱ مرداد ۱۴۰۳
نشر آثار علامه طهرانی
💫 حالات عبادی امام سجاد علیه‌السلام 🔹حالات عبادی امام سجاد (علیه‌السلام) 🔹روایت «حماد بن حبیب» و گم
💬 داستانی از برخورد امام سجاد (علیه‌السلام) با یکی از غلامانشان
غلام حضرت سجاد علیه‌السّلام موقع غذا رفت سینى غذا را از مطبخ براى میهمان‌ها بیاورد، در راه دستش لرزید و سینى افتاد زمین و خورد بر سر پسر على بن الحسین که بچه‌اى کوچک بود و آن بچه آناً از دنیا رفت.
غلام خیلى متوحّش شد و سر و صدا کرد، على بن الحسین متوجّه شد، از اطاق آمد بیرون و دید که همچنین قضیه‌اى اتّفاق افتاده است؛ رو به غلام کرد و گفت:
«تو را در راه خدا آزاد کردم، برو!»
غلام رفت، حضرت هم آمدند و مهمان‌ها متوجّه شدند و آمدند و بچّه را برداشتند و غسل دادند و کفن کردند و بردند براى به خاک سپردن.
غلام بعد از چند روز دیگر آمد خدمت حضرت و گفت: اى آقاى من، اى سید من، اى مولاى من! من کار بدى کردم، جنایتى کردم، مى‌دانم و معترفم. حالا که شما از من خیلى بدتان آمده و نمى‌خواهید مرا ببینید، و مرا آزاد کردید، اقلّاً مرا به یکى بفروشید تا از قیمت من چیزى عاید شما بشود. چرا من را آزاد کردید؟
حضرت فرمودند:
اى غلام! به آن خدایى که مرا خلق کرده است! من تو را آزاد نکردم از نقطهٔ نظر اینکه از این عملى که از روى خطا از تو سر زده، دلم چرکین شده باشد؛ تو را آزاد کردم براى اینکه مى‌دانستم تا هنگامى که در این خانه باشى، هر وقت چشمت به من بیفتد، حال ندامت و شرمندگى در تو پیدا مى‌شود، من خواستم این حال برایت پیدا نشود و لذا براى این جهت آزادت کردم.(۱)
✍ حضرت علامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی (قـدس‌اللـه‌نـفـسـه‌الـزکـیـة)
📚 شرح فقراتى از دعاى افتتاح، ص۲۹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- کشف الغُمّة فی معرفة الأئمّة، ج۲، ص۸۱، با قدری اختلاف.
🆔 @allame_tehrani
۱۱ مرداد ۱۴۰۳
نشر آثار علامه طهرانی
🔰سیرۀ علّامه طهرانی در ارتباط با قرآن و آداب آن 🔹قرآن بهار دل عرفای بالله است 🔹کلام حضرت امیرالمؤمن
📖 تلاوت عاشقانه
قرآن حضرت امام زين‌العابدين عليه‌السّلام، و شرح حالات او، و بىهوشى و حال تحيّر و فنائى كه در وقت تلاوت قرآن به وى دست مىداد عجيب است.
اگر كسى بخواهد كاملاً اطّلاع كامل پيدا كند، دعاى آن حضرت را در هنگام ختم قرآن كه در صحيفهٔ آن حضرت است بخواند و تدبّر و تأمّل نمايد، تا ابعاد وسيع و جهات كثيرهاى كه از هر جانب در حال خواندن قرآن، نظر أقدس او را بدان جلب مىنموده است دريابد.
📚 «نورملکوت‌قرآن»، ج۳، ص۲۶۸
🆔 @allame_tehrani
۱۱ مرداد ۱۴۰۳
نشر آثار علامه طهرانی
💎 بیان معارف 💎 • اثر عجیب رسالهٔ لب‌ّاللباب در إحیاء نفوس • لزوم بیان‌نمودن کلّیات مسائل توحیدی و ع
🔴 گرفتاری بشر در ظلمت مادّیّت
بشر مادّى در بیداء ظلمت مادّیّت زندگى مىکند، و در دریاى بیکران شهوات و کثرات غوطه مىزند، هر آن، موجى از علائق و وابستگىهاى مادّى او را به طرفى پرتاب مىکند، هنوز از لطمات و صدمات آن موج به حال نیامده موجى سهمگینتر و دهشتانگیزتر که از علاقه به مال و ثروت و زن و فرزند سرچشمه مىگیرد سیلیهاى متوالى به صورت او نواخته و او را در قعر امواج خروشان این بحر ژرف و دریاى هولناک فرو مىبرد، به طورى که ناله و فریادش در میان نهیب امواج ناپدید مىگردد. به هر جانب که مىنگرد مىبیند که حرمان و حسرت که از آثار و لوازم لاینفکّ مادّهٔ فسادپذیر است، او را تهدید و ترعیب مىنماید. در این میان فقط گاهگاهى یک نسیم جانبخش و روح‌افزایى به نام جذبه او را نوازش مىدهد و چنین مىیابد که این نسیم مهرانگیز او را به جانبى مىکشد، و به مقصدى سوق مىدهد، این نسیم متمادى نبوده گاه و بىگاه مىوزد. وَ إنَّ لِرَبِّکُمْ فِى أیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحَاتٍ ألَا فتَعَرَّضُوا لَهَا وَ لاتُعْرِضُوا عَنْهَا؛ بدانيد و آگاه باشيد كه پروردگارتان را در ايّام روزگار شما نسيم‌هائى است، هان بكوشيد كه خود را در معرض آنها قرار دهيد و از آنها روى نگردانيد.
✍ حضرت علامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی (قـدس‌اللـه‌نـفـسـه‌الـزکـیـة)
📚 رسالهٔ لبّ‌اللّباب، ص24
🆔 @allame_tehrani
۱۲ مرداد ۱۴۰۳
هدایت شده از نشر آثار علامه طهرانی
💫 هدايت خداوند كسانی را كه صميمانه و قلباً خواهان هدايت‌اند
اگر کسى واقعاً از روى صدق و صفا قدم در راه نهد و از صمیم دل هدایت خود را از خداى خود طلب نماید، موفّق به هدایت خواهد شد؛ اگرچه در امر توحید نیز شکّ داشته باشد.
📚 رسالهٔ لبّ‌اللّباب، ص۹۲
💬 داستان خیرِمَقدم سیدالشهداء
(علیه‌السلام) به جوان فرنگی‌مآب
🆔 @allame_tehrani
۱۳ مرداد ۱۴۰۳
🌸 زن و سلوک الی الله ✨
به مقتضاى كريمهٔ: مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَوٰةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ.«هر كسى ـ چه مرد و چه زن ـ كه عمل صالح انجام دهد در حالی كه مؤمن باشد، او را به حياتى طيّب و پاک زنده مى‌گردانيم و پاداش ايشان را به‌حسب نيكوترين أعمالشان خواهيم داد.» زن با مرد در رسيدن به عالم قدس و طهارت و إشراب دل از عين‌الحيوٰة توحيد، تفاوتى ندارد و می‌تواند با مجاهده و ايمان، حجاب نفس را كنار زده و جام دل را از بادهٔ توحيد و معرفت پروردگار لبريز كند أمّا نكته‌اى كه نبايد آن را فراموش كرد، سختى و صعوبت تربيت و سير آنان است. عمدهٔ التفات و توجّه زن به حسب طبيعت، به عالم حسّ است و بيشتر، نظر به محسوسات و تمتّع از لذائذ دنيا دارد و توجّه او به عالم معنى كمتر است و لذا در طريق آخرت شخصيّت ثابت و پايدارى ندارد.
فهرست
↓۱- ايجاد حوزه‌هاى حكمت عملى و عرفان براى مخدّرات توسّط مرحوم علّامه
↓۲- زن و مرد در رسيدن به عالم قدس و توحيد باهم تفاوتى ندارند
↓۳- حكايت شيدائى يكى از زنان عارفه در اثر عشق و محبّت به خدا
↓۴- محبّت و عشق «اُمّ‌فروه» به حضرت اميرالمؤمنين عليه‌السّلام
↓۴.۱- زنده شدن اُمّ‌فروه به بركت دعاى حضرت اميرالمؤمنين عليه‌السّلام
↓۵- حكايت معرفت والاى شطيطهٔ نيشابوريّه
↓۵.۱- عنايت و توجّه حضرت موسى‌بن‌جعفر عليهماالسّلام به شطيطه
↓۶- صعوبت تربيت و سير زنان
↓۷- پانویس
✍ حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله)
📚 نورمجرّد، ج۱، ص ۶۰۶ تا ۶۲۰
📍مشاهده از طریق لینک زیر:👇
https://B2n.ir/zan_va_soluk
🆔 @allame_tehrani
۱۳ مرداد ۱۴۰۳
💠 حقیقت سیر و سلوک
🔰 سير و سلوک انطباق زندگى با شريعت محمّديّه صلّىاللـهعليهوآله است
⛔️ عدم رعايت حقوق ديگران به بهانهٔ سير و سلوک جائز نيست
مىفرمودند: «برخى گمان مىكنند كه سيروسلوک إلى اللـه، صرف شركت در مجالس ذكر و مداومت بر أذكار و أورادى است كه از استاد و مربّى خود تلقّى كردهاند؛ و با وجود اينكه سالهاست كه در مضمار و ميدان مجاهده با نفس قدم گذاشتهاند، هنوز حركتى نكرده و در همان عالم طبع محبوس ماندهاند. غافل از اينكه سيروسلوک، رعايت و مواظبت بر دقائق و ظرائف أدب عبوديّت و تعامل با موجودات عالم هستى است. سيروسلوک إلى اللـه انطباق متن زندگى با شريعت محمّديّه صلواتاللـهعليهوآله است يعنى جميع أحوال و أطوار زندگى، از فردى تا اجتماعى، از ارتباط با عيال و فرزند و تدبير امور منزل تا ديگر امور را بر أساس دين تنظيم كرده و حقوق هر یک را به نحو أتمّ و أكمل أدا كند. و لذا به بهانهٔ سير و سلوک نمىتوان از حقوق ديگران چيزى را فرو گذار كرد.»
در روايت است كه: روزى سلمان محمّدى رضواناللـهتعالىعليه براى ديدار أبىالدّرداء به منزل او آمد، در برخورد با اُمّ أبىالدّرداء كه ژوليده و پريشان بود علّت را جويا شد، اُمّ أبىالدّرداء در پاسخ گفت: برادرت أبوالدّرداء، اعتنائى به دنيا و امور آن ندارد! وقتى أبوالدّرداء به منزل آمد، به سلمان خوشآمد گفت و طعامى را نزد او گذاشت. سلمان گفت: خود نيز بخور! وى از خوردن امتناع كرد و گفت: من روزه هستم. سلمان او را سوگند داد و گفت: تا از اين طعام تناول كنى من نيز از آن نخواهم خورد. شب فرا رسيد و سلمان در نزد ميزبان خود بيتوته كرد. سياهى شب كه بر همهجا پرده انداخت، أبوالدّرداء خواست تا شب را به قيام و عبادت إحياء كند، سلمان او را منع كرد و گفت:
يا أباالدّردآء! إنّ لِرَبِّكَ عَلَيكَ حَقّاً، وَ إنّ لِجَسَدِكَ عَلَيكَ حَقّاً، وَ لأهلِكَ عَلَيكَ حَقّاً، فَصُم وَ أفطِر، وَ صَلِّ وَ نَمْ؛ وَ أعْطِ كُلَّ ذى حَقٍّ حَقَّه! «اى أباالدّرداء! حقّاً براى پروردگارت بر تو حقّىاست، و حقّاً اين جسم و بدن تو نيز بر تو حقّى دارد، و براى أهل تو نيز بر تو حقّى است؛ پس روزه بدار و نيز إفطار كن؛ پاسى از شب را عبادت كن و نماز بخوان و پاسى از آن را بخواب؛ و حقّ هر ذىحقّى را بطور شايسته إعطاء كن!»[1]
أبوالدّرداء نزد پيامبر آمد و از آنچه بين او و سلمان گذشته بود خبر داد، و پيامبر صلّىاللـهعليهوآلهوسلّم همان گفتار سلمان را براى او بيان فرمودند.
لذا علّامه والد طريقهٔ كسانى كه زندگى را در حاشيه قرار داده و از عيال و أولاد خود عُزلت گرفته و آنان را به أمان خدا سپردهاند و حقوق طبيعى آنان را ضايع و تباه مىسازند، باطل شمرده و آن راه را موصل به مطلوب نمىدانستند.
و در پرتو فروغ نور توحيد، دستوراتى به مريدين سلوک مىدادند كه جوانب حيات مادّى و معنوى آنان را در بر مىگرفت؛ آنگونه كه حسن معاشرت و رعايت حقوق عيال و فرزندان، تحصيل علم و حتّى كسب و تجارت در آن لحاظ مىشد؛ تا سالک در كمال آسايش خاطر و فراغ بال و بدون هيچ تزاحمى بسوى مبدأ أعلى حركت كند.
دامنهٔ رعايت اين دقائق در تربيت توحيدى ايشان تا آنجا گسترده بود كه حتّى نسبت به ما كه فرزندان ايشان بوده و براى خدمت به ايشان در رتق و فتق امور و يا تفحّص از مآخذ و مصادر بعضى از روايات منقول در «دورهٔ علوم و معارف إسلام» به محضرشان شرفياب مىشديم، مىفرمودند: اگر از شما كارى را خواستم و شما به كسى قول داده و يا خود، كار ديگرى داريد حتما بگوئيد؛ مبادا حقّ كسى ضايع شود.
📚 نورمجرّد، ج۱، ص۵۳۰
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- مجموعهٔ ورّام، ج1، ص2.
🆔 @allame_tehrani
۱۳ مرداد ۱۴۰۳
نشر آثار علامه طهرانی
♦️اقلّ مشکلات راه خدا 🎙حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله) 🏷 برشی از درس اخلاق
33.49M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔰قسمتی از جلسهٔ درس اخلاق و معارف اسلام
🎙حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله)
🗓 ۱۸ محرم‌الحرام ۱۴۴۶
📹 فیلم کامل بیانات:👇
https://aparat.com/v/pvds5y5
🆔 @allame_tehrani
۱۳ مرداد ۱۴۰۳
نشر آثار علامه طهرانی
💠 نحوهٔ جمع بين ذكر دائمى خدا و انجام امور روزمرّه در أيّامى كه به مبحث استصحاب از رسائل شيخأعظم ر
8.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔰نحوهٔ جمع بین توجه به خدا و توجه به درس
✍ حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله)
📚 برگرفته از «گلشن احباب»، ج۲
🆔 @allame_tehrani
۱۴ مرداد ۱۴۰۳
🔰 كمال هر موجود فعليت استعدادهاى همان موجود است
بهره و نتيجهٔ بفعليت درآمدن استعدادها، تابع مستقيمى است از خود استعدادها؛ مثلاً فعليت انسان تابع استعداد انسانى است، فعليت حيوان تابع استعدادهاى همان حيوان است، هيچگاه مثلاً شترمرغ در سير تكاملى خود، فعليت باز شكارى را نخواهد يافت، و فعليت و كمال گوسپند، بروز استعدادهاى شتر و اسب نخواهد شد.
هر كدام از اين انواع مختلفه و اصناف متفاوتهٔ حيوانات در جهت همان غريزه و استعداد حركت كرده و همان قوه و قابليتى را كه در ذات آنان نهفته است به مقام ظهور و بروز و فعليت و تماميت مىرسانند.
هر يک از افراد انسان همانطور كه از نقطه‌نظر ماده و طبع، در جهت تكامل و تماميت خود در سير هستند همچنين الزاماً از نقطه‌نظر كمالات روحى، طبق همان غرائز و صفاتى كه به آنان عنايت شده است، خود را كامل و به فعليت محضه مىرسانند.
بنابراين محال است كه فعليت دو فرد از افراد بشر مِن‌جميع‌الجهات يكسان و يكنواخت باشد.
موسى عيسى، و عيسى موسى نخواهد شد، ليكن در حال نبوت و پيامبرى و در حال رحلت غير از در حال نطفه بودن، و در حال جنين بودن و در حال طفوليت هستند.
و عيسى عَلىٰ نبينا و آله و عليه السلام با آنكه در گاهواره سخن می‌گفت و منصب نبوت به او عنايت شده بود، در حال نزول انجيل و بروز ظهور معجزات الهيه و دعوت بنى‌اسرائيل از مرده زنده كردن و مرض پيسى را شفا بخشيدن و كور مادرزاد را بينا نمودن، غير از همان عيسائيست كه در شكم مادرش مريم بود و هكذا نسبت به ساير پيغمبران.
📚 امام‌شناسی، ج۱، ص۱۱۱
🆔 @allame_tehrani
۱۴ مرداد ۱۴۰۳
🔸انتظار عالم واقع
انتظار عالم واقع و خارج از هر فرد كمال مطلوب خود اوست نه كمال غير او. عوالم مجرده از عقول و فرشتگان و كواكب و سيارات شمس و قمر و شب و روز، از هر فرد توقع آن دارند كه سرمايههاى خدادادى خود را خوب بفعليت برسانند، و ضايع و خراب نكنند و با پاى مجاهده و صبر و استقامت از مراحل قوى و استعداد عبور كرده در مقام امن و امان الهى بيارمند، نه آنكه توقع دارند كه در مسير و حركت خود به مراحل فعليهٔ ساير موجوداتی كه در اعطاى غرائز و صفات خدادادى مختلف مىباشند دست يابند.
📚 «امام‌شناسی»، ج۱، ص۱۱۲
📍متن کامل:👇
eitaa.com/allame_tehrani/3992
🆔 @allame_tehrani
۱۴ مرداد ۱۴۰۳
🔸انتظار خداوند و عالم هستى از هر فرد كمال مطلوب اوست نه كمال غير او
انتظار عالم واقع و خارج از هر فرد كمال مطلوب خود اوست نه كمال غير او. عوالم مجرده از عقول و فرشتگان و كواكب و سيارات شمس و قمر و شب و روز، از هر فرد توقع آن دارند كه سرمايههاى خدادادى خود را خوب بفعليت برسانند، و ضايع و خراب نكنند و با پاى مجاهده و صبر و استقامت از مراحل قوى و استعداد عبور كرده در مقام امن و امان الهى بيارمند، نه آنكه توقع دارند كه در مسير و حركت خود به مراحل فعليهٔ ساير موجوداتی كه در اعطاى غرائز و صفات خدادادى مختلف مىباشند دست يابند.
«لايُكَلِّفُ اللَّهُ نَفساً إِلّا وُسعَها» (آيهٔ 286 از سورهٔ بقره)
تكليف نمی‌كند خداوند به كسى مگر به اندازهٔ سعه و گشايش او.
«لايُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا ما آتاها» (آيهٔ 7 از سورهٔ طلاق)
تكليف نمی‌كند خداوند به كسى مگر به اندازهٔ آن چيزى را كه به او داده است.
خداوند عدل محض است، و بنابراين به قدر سنگينى و وزن يک ذره ظلم نمی‌كند. «إِنَّ اللَّهَ لَايَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئاً» (آيهٔ 44 از سورهٔ يوسف)
و به درستی كه خداوند به هيچ اندازه و مقدارى بر مردم ستم نمی‌كند. «إِنَّ اللَّهَ لايَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ» (آيهٔ 40 از سورهٔ نساء)
به درستی كه خداوند به قدر سنگينى يک ذره ظلم ننمايد.
چون ستم در صورتى است كه از مورچه مثلاً توقع و انتظار و تكليف پرش ملخ را داشته باشند، و در صورت مخالفت، عذاب و عقاب جارى سازند، اما اگر از مورچهاى طبق شعور و ادراک خود آن مورچه توقع داشته باشند كه دانهاى را از روى ستم از دهان مورچهٔ كوچكتر نربايد، اين ظلم نيست، اين تكليف تكليف بحق است، به مقدار استعداد و فهم و ادراک است، اين تكليف درخور سعه و گنجايش ظرفيت وجودى مورچه است، و عين عدل محض است.
اگر تكليفى را كه خدا به پيامبران می‌كرده عين آن را به همان درجه و صعوبت بر افراد امت كند ظلم است، و اما اگر از يكايک افراد امت توقع ظهور و بروز استعداد خود آنان را در طى طريق خدا و لقاى حضرت او، تكليف به مجاهده و صبر و عبوديت به اندازهٔ ظروف خود آنان در تحت پيروى و تبعيت از آن پيغمبر بنمايد، به هيچ وجه ظلم و ستمى نخواهد بود.
📚 امام‌شناسی، ج۱، ص۱۱۲
🆔 @allame_tehrani
۱۴ مرداد ۱۴۰۳