المرسلات
#یادداشت 📝 اجتهاد، رکن رکین شناخت معارف اسلامی ❗️یک آسیب ریشه دار در باب کیفیت مواجهه با منابع نقل
#کامنت و #پاسخ
یکی از اعضای محترم کانال، در مورد #یادداشت فوق👆 از حجت الاسلام قیلاوی زاده @ghilavi، سوالی را مطرح کرده اند، که سوال و جواب آن را در ادامه می خوانید.
⁉️#سوال: در مورد متن منتشر شده حضرتعالی سوالی دارم، بفرمایید نسبت مطلق شخص مسلمان با ملکه اجتهاد چیست؟ هر فرد مسلمان چه وظیفه ای نسبت به ملکه اجتهاد دارد؟ اساسا آیا کسب ملکه اجتهاد شرط در تکامل مطلق انسان است یا یک تکلیف کفایی اجتماعی است؟
✅ #پاسخ: در مورد ارتباط افراد مسلمان با مسئله ملکه اجتهاد و جهتی که فرمودید، دو بحث وجود دارد:
1️⃣ بحث اول در مورد اجتهاد و حیثیت تکالیف اجتماعی متفرع بر آن است. اجتهاد ابزار اسلامی شناسی و کشف مسائل جدید از دل منابع اسلامی است. در این مورد خود استاد شهید مطالب بسیاری دارند که نمونه بارز آن در مقاله «اصل اجتهاد در اسلام» و «الهامی از شیخ الطائفه»، مباحث اسلام و مقتضیات زمان موجود است.
🔷 البته خود استاد شهید در تبیین و تشریح نقش اجتهاد در اسلام و جایگاه آن در ایدئولوژی اسلامی به مقاله #ختم_نبوت ارجاع می دهند. شهید مطهری در این مقاله در مورد اجتهاد چنین می نویسند:
➖ اهمّ وظايف و #مسؤوليّت_هاى_علماى_امّت، «اجتهاد» است. اجتهاد يعنى كوشش عالمانه با متد صحيح براى درك مقرّرات اسلام با استفاده از منابع: كتاب، سنّت، اجماع، عقل.
➖كلمه «اجتهاد» اوّلين بار در احاديث نبوى به كار رفته و سپس در ميان مسلمين رايج گرديده است. اين كلمه در قرآن نيامده است. كلمهاى كه از لحاظ روح معنى مرادف اين كلمه است و در قرآن آمده است «تفقّه» است. قرآن صريحاً به تفقّه و فهم عميق دين دعوت كردهاست.
➖ اجتهاد يا تفقّه، در دوره خاتميّت وظيفه بسيار حسّاس و اساسى بر عهده دارد و از شرايط امكان جاويد ماندن اسلام است. اجتهاد را به حق نيروى محرّكه اسلام خواندهاند. #ابن_سينا فيلسوف بزرگ اسلامى با روشن بينى خاصّى اين مسأله را طرح مى كند، مى گويد:
➖ «كلّيّات اسلامى، ثابت و لا يتغيّر و محدود است و امّا حوادث و مسائل، نامحدود و متغيّر است و هر زمانى مقتضيات مخصوص خود و مسائل مخصوص خود دارد. به همين جهت ضرورت دارد كه در هر عصر و زمانى گروهى متخصّص و عالم به كلّيّات اسلامى و عارف به مسائل و پيشامدهاى زمان، عهدهدار اجتهاد و استنباط حكم مسائل جديد از كلّيّات اسلامى بوده باشند.» **
🔶 بنابرمطلبی که استاد شهید فرموده اند و تقریبا تمام علمای اعلام بر آن تصریح دارند، اجتهاد وظیفه ای اجتماعی و یک واجب کفایی است که باید علمای امت عهده دار آن باشند تا بتوانند مسائل و نیازهای هر عصر و مصر را بر اساس این شاخصِ اسلامی بسنجند و احکام اسلامی را از دل منابع اسلام، استخراج کنند. طبیعتا با حصول نتیجه این تکلیف از دوش بقیه ساقط است.
نکته جالب توجه این است که در شرایط فعلی فقدان مجتهدین به شدت حس می شود و این مهمترین تکلیف بر زمین ماندۀ حوزه علمیه است، که متوجه تمامی طلاب است.
2️⃣ جهت دوم ، اجتهاد و کمال فردی انسان ها: بیان حق مسئله در مورد این بخش کار دشواری است که باید اهل آن در موردش نظر بدهند. اما از باب تجمیع و اشاره به مسئله به چند نکته اشاره می کنیم.
🔹 نکته اول: راه رسیدن به کمال نهایی انسان ها انجام تکالیف شرعیه است. در این مسیر هرکس بهتر به تکالیف خود عمل کند، به مقام قرب نزدیک تر شده است.
🔹 نکته دوم: اگر کلمات امامین انقلاب را محور و مبنا بدانیم و تشخیص آنها را در سیر و سلوک صائب بدانیم، می بینیم که در کلماتشان در مورد شهدای جنگ تحمیلی تعابیر دارند که نشان می دهد حداقل، برخی از شهدای جنگ تحمیلی به کمال نهایی خویش رسیده اند.
🔹نکته سوم: تعابیری است که از حضرت امام در مورد کیفیت سلوک (خصوصا برای اهل علم) بیان شده است که ایشان ابتدا دستور به کسب مقدمات علمی دارند.
✅ جمع بندی :با توجه به اینکه انسان های مختلف در شرایط مختلف تکالیف مختلفی دارند، و با توجه به اینکه ملاک اسلامی در رشد و کمال انسان ها، عمل به تکالیف شرعیه است، باید گفت که مسیر عادی و عمومی که وجود دارد این است که از طریق کسب علم (که در برخی جاها نیازمند اجتهاد هم می شود) باید به کمال رسید البته این طریق منحصر نیست همانطور که مسئله شهدا این مسئله مصداق پیدا کرده است.
🎁 تمام مطالبی که در قسمت دوم بیان شد، در کلمات استاد فرحانی با تبعیت از اندیشۀ #اعلام_اربعه موجود است. لینک برخی از ارجاعات مطلب را اضافه می کنم تا به اصل مطلب هم مراجعه بفرمایید.
eitaa.com/almorsalaat/1300
eitaa.com/almorsalaat/811
eitaa.com/almorsalaat/544
eitaa.com/almorsalaat/1128
eitaa.com/almorsalaat/813
eitaa.com/almorsalaat/862
*انسان و ایمان ص 62
**مجموعه آثار شهيد مطهرى ج3ص198
#اندیشه_مطهر #اجتهاد
@almorsalaat
💢 #ابن_سینا| جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ ...
🔰شیخ الرئیس بوعلی
💠 جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ عَنْ أنْ يَكونَ شَريعَةً لِكُلِّ وارِدٍ، أوْ يَطَّلِعَ عَلَيْهِ إلاّ واحِدًا بَعْدَ واحِدٍ. وَ لذَلِكَ فَإنَّ ما اشْتَمَلَ عَلَيْهِ هَذا الْفَنُّ ضُحْكَةٌ لِلْمُغَفَّلِ عِبْرَةٌ لِلْمُحَصِّلِ؛ فَمَنْ سَمِعَهُ فَاشْمَأَزَّ عَنْهُ فَلْيَتَّهِمْ نَفْسَهُ، لَعَلَّها لا تُناسِبُهُ؛ وَ كُلٌّ مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ.
💠 اقول (خواجه نصیر طوسی):
🔅و المراد ذکر قله عدد الواصلین الی الحق و الاشاره الی ان سبب انکار الجمهور للفن المذکور فی هذا النمط هو جهلهم به و الی ان هذا النوع من الکمال لیس مما یحصل بالاکتساب المحض بل انما یحتاج مع ذلک الی جوهر مناسب له بحسب الفطرة.
📚 شرح نمط نهم اشارات
#عرفان
@almorsalaat
🔴#ابن_سینا|روزی که در اروپا، قرون وسطی مظهر سیاهی و تاریکی و #هیچندانی بود، در همدان ابنسینا و رجل همدانی بود؛
♦️در دورهی اسلامی، همان وقتی که ابنسینا در این شهر برترین نظریات را در فلسفه و پزشکی و هندسه و ریاضیات و سایر علوم و فنون خلق میکرد و مینوشت و تعلیم میداد در کتابهای فلسفی و اصولىِ ما از شخصی به نام «رجل همدانی» یاد میشود. این رجل همدانی نظریهی ردشدهیی دارد در باب کلىِ طبیعی؛ بحثی است در منطق و فلسفه، و در اصول هم به مناسبتی بحث میشود. ابنسینا وقتی به همدان میآید و با این مرد برخورد میکند، دربارهی او میگوید: «مردی بود بسیار مسن و دارای محسّنات بسیار». از سخنی که دربارهی او میگوید، معلوم میشود این مرد هزار سال پیش در هندسه و فلسفه و منطق وارد بوده و اطلاعاتی داشته. هزار سال پیش، یعنی قرن چهارم هجری؛ یعنی قرن دهم میلادی. قرن دهم چه زمانی است؟ قلب قرون وسطای معروف دنیا. قرون وسطایی که شنیدهاید، مربوط به اروپاست، نه ایران. روزی که در اروپا قرون وسطی مظهر سیاهی و تاریکی و هیچندانی بود، در همدان ابنسینا و رجل همدانی بود؛
🎙رهبر معظم انقلاب 1383/04/17
#کلام_ولی #فلسفه #تمدن_اسلامی
@almorsalaat
🔵#ابن_سینا| حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند/ اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت.
🔹حكمت اسلامى با فلسفه يونان همان اندازه متفاوت است كه فيزيك اينشتين با فيزيك يونان. دلائلى هست كه حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند. براى نمونه، ذكر مورد ذيل كافى است:
🌀در پاورقيهاى جلد دوم «اصول فلسفه و روش رئاليسم» تذكر دادهايم، سخن معروف دكارت «من فكر مىكنم پس وجود دارم» كه به عنوان فكرى نو و انديشهاى پرارج در فلسفه اروپا تلقّى شده است، حرف پوچ و #بىمغزى است كه بو على آن را در #نمط_سوم «اشارات» با صراحت كامل و در نهايت وضوح طرح كرده و سپس با برهانى محكم باطل كرده است. اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت. اما چه بايد كرد كه فعلا هر چيزى كه مارك اروپائى دارد رونق دارد اگر چه سخن پوسيدهاى باشد كه سالهاست ما از آن گذشتهايم.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (عدل الهى)، ج1، ص: 112
#اندیشه_مطهر #فلسفه_اسلامی #فلسفه_غرب
@almorsalaat
هدایت شده از المرسلات
💢 #ابن_سینا| جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ ...
🔰شیخ الرئیس بوعلی
💠 جَلَّ جَنابُ الْحَقِّ عَنْ أنْ يَكونَ شَريعَةً لِكُلِّ وارِدٍ، أوْ يَطَّلِعَ عَلَيْهِ إلاّ واحِدًا بَعْدَ واحِدٍ. وَ لذَلِكَ فَإنَّ ما اشْتَمَلَ عَلَيْهِ هَذا الْفَنُّ ضُحْكَةٌ لِلْمُغَفَّلِ عِبْرَةٌ لِلْمُحَصِّلِ؛ فَمَنْ سَمِعَهُ فَاشْمَأَزَّ عَنْهُ فَلْيَتَّهِمْ نَفْسَهُ، لَعَلَّها لا تُناسِبُهُ؛ وَ كُلٌّ مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ.
💠 اقول (خواجه نصیر طوسی):
🔅و المراد ذکر قله عدد الواصلین الی الحق و الاشاره الی ان سبب انکار الجمهور للفن المذکور فی هذا النمط هو جهلهم به و الی ان هذا النوع من الکمال لیس مما یحصل بالاکتساب المحض بل انما یحتاج مع ذلک الی جوهر مناسب له بحسب الفطرة.
📚 شرح نمط نهم اشارات
#عرفان
@almorsalaat
🔵#ابن_سینا| حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند/ اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت.
🔹حكمت اسلامى با فلسفه يونان همان اندازه متفاوت است كه فيزيك اينشتين با فيزيك يونان. دلائلى هست كه حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند. براى نمونه، ذكر مورد ذيل كافى است:
🌀در پاورقيهاى جلد دوم «اصول فلسفه و روش رئاليسم» تذكر دادهايم، سخن معروف دكارت «من فكر مىكنم پس وجود دارم» كه به عنوان فكرى نو و انديشهاى پرارج در فلسفه اروپا تلقّى شده است، حرف پوچ و #بىمغزى است كه بو على آن را در #نمط_سوم «اشارات» با صراحت كامل و در نهايت وضوح طرح كرده و سپس با برهانى محكم باطل كرده است. اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت. اما چه بايد كرد كه فعلا هر چيزى كه مارك اروپائى دارد رونق دارد اگر چه سخن پوسيدهاى باشد كه سالهاست ما از آن گذشتهايم.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (عدل الهى)، ج1، ص: 112
#اندیشه_مطهر #فلسفه_اسلامی #فلسفه_غرب
@almorsalaat
🔵#ابن_سینا| حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند/ اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت.
🔹حكمت اسلامى با فلسفه يونان همان اندازه متفاوت است كه فيزيك اينشتين با فيزيك يونان. دلائلى هست كه حتى الهيّات ابن سينا هم بطور كامل به اروپا نرفته است و اروپائيان از اين گنجينه ارزنده هنوز هم بىخبرند. براى نمونه، ذكر مورد ذيل كافى است:
🌀در پاورقيهاى جلد دوم «اصول فلسفه و روش رئاليسم» تذكر دادهايم، سخن معروف دكارت «من فكر مىكنم پس وجود دارم» كه به عنوان فكرى نو و انديشهاى پرارج در فلسفه اروپا تلقّى شده است، حرف پوچ و #بی_مغزی است كه بوعلى آن را در #نمط_سوم «اشارات» با صراحت كامل و در نهايت وضوح طرح كرده و سپس با برهانى محكم باطل كرده است. اگر فلسفه ابن سينا براى اروپائيان درست ترجمه شده بود، سخن دكارت با برچسب «ابتكارى نو» و «فكرى تازه» مبناى فلسفه جديد قرار نمىگرفت. اما چه بايد كرد كه فعلا هر چيزى كه مارك اروپائى دارد رونق دارد اگر چه سخن پوسيدهاى باشد كه سالهاست ما از آن گذشتهايم.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (عدل الهى)، ج1، ص: 112
#اندیشه_مطهر #فلسفه_اسلامی #فلسفه_غرب
@almorsalaat