لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۖ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ(٢٨) معنی آیه: پس دیگه معلومه... نباید دل‌تون رو از اهل ایمان ببُرین و برین دنبال رفاقتِ عمیق با کسایی که با خدا کاری ندارن. اگه کسی دلشو بند کنه به اونا، دیگه جایی توی دلِ خدا نداره مگه اینکه بخواد فقط برای حفظ جونش یا دور موندن از خطر، باهاشون کنار بیاد. خدا داره بهتون هشدار می‌ده… از عذابش غافل نشین. آخرِ همه‌ی راه‌ها، می‌رسه به خودش. فقط خودش. معنی تک‌تک کلمه‌ها: لَا يَتَّخِذِ: انتخاب نمی‌کنن، برنمی‌دارن، به عنوان دوست قبول نمی‌کنن الْمُؤْمِنُونَ: مؤمن‌ها، با ایمان‌ها، آدمای با ایمان الْكَافِرِينَ: کافرها، بی‌ایمان‌ها، آدمای بی‌باور أَوْلِيَاءَ: دوست‌ها، ولی‌ها، پشتیبان‌ها مِنْ: از، به جای دُونِ: جز، غیر از، به جای الْمُؤْمِنِينَ: مؤمن‌ها، با ایمان‌ها، آدمای با ایمان وَمَنْ: و هر کسی که، و اون کسی که، و هر فردی که يَفْعَلُ: انجام می‌ده، می‌کنه، عمل می‌کنه ذَٰلِكَ: این، اون کار، این عمل فَلَيْسَ: پس نیست، پس نمی‌تونه باشه، در واقع نیست مِنَ: از، متعلق به اللَّهِ: خدا، پروردگار، خالق فِي: در شَيْءٍ: چیزی، هیچ چیزی، هیچ إِلَّا: مگر اینکه، جز اینکه، مگر أَنْ: که، اگر، به شرط اینکه تَتَّقُوا: بترسید، پرهیز کنید، مواظب باشید مِنْهُمْ: از اونا، از طرفشون، نسبت به اونا تُقَاةً: ترس، پرهیز، احتیاط وَيُحَذِّرُكُمُ: و هشدار می‌ده بهتون، خبرتون می‌کنه اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق نَفْسَهُ: خودش، ذات خودش، جان خودش وَإِلَى: و به سمت، و به طرف، و تا اللَّهِ: خدا، پروردگار، خالق الْمَصِيرُ: بازگشت، مقصد، پایان راه یه توضیح ساده: لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ مؤمن‌ها نباید به جای مؤمن‌ها، کافرها رو دوست و رفیق صمیمی خودشون قرار بدن. و این یعنی وقتی کسی ایمان داره، نباید رابطه نزدیکش رو با کسانی که ایمان ندارن و ارزش‌های مشترک ندارن، جایگزین ارتباط با اهل ایمان کنه. انگار مثل اینه که تو یه تیم ورزشی بازی می‌کنی ولی دوست داری بیشتر با بازیکن تیم مقابل وقت بگذرونی و از تیم خودت فاصله بگیری. این باعث می‌شه انرژی و هویت واقعی‌ات کم‌رنگ بشه. وَمَنْ يَفْعَل ذَٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ و هر کسی این کار رو بکنه، دیگه هیچ رابطه ای با خدا نداره. یعنی اگر کسی این کار رو انجام بده، در راه خدا نیست و خودش رو از صف مؤمنین خارج کرده. یعنی این رفتار نشونه جدایی از ایمان واقعی و راه خداست. مثل کسی که اسم تیمش رو یدک می‌کشه ولی عملاً برا تیم مقابل بازی می‌کنه. إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً مگه اینکه بخواید از شرشون در امان بمونین. تنها استثنا وقتی هست که از اون افراد خطر یا آسیب ببینی و مجبور باشی احتیاط کنی. مثل وقتی که با کسی که ممکنه بهت ضرر بزنه رابطه ات نزدیک می‌شه، ولی فقط برای حفظ خودت و نه دوستی واقعی. وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ و خدا خودش شما رو از عذاب خودش هشدار می‌ده. یعنی خدا به ما هشدار می‌ده که مواظب باشیم، چون انتخاب دوست و رفیق واقعاً مهمه و تأثیر زیادی روی زندگی ما داره. مثل پدر یا مادری که قبل از اینکه بچه‌هاش وارد محیط جدیدی بشن، بهشون گوشزد می‌کنه که مراقب باشن با چه کسانی دوست می‌شن. وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ و سرانجام همه به سوی خدا بر می‌گردن. و این یعنی در نهایت همه ما جواب کارهای خودمون رو باید پیش خدا بدیم. یعنی هر کاری انجام بدیم، چه خوب چه بد، سرانجام به اون برمی‌گرده و هیچ چیز پنهان نمی‌مونه. پس بهتره از همون اول مسیر درست رو انتخاب کنیم. نتیجه‌ اینکه: این آیه به ما می‌گه که انتخاب دوست و رفیق خیلی مهمه و نباید کسانی رو که ارزش‌ها و مسیر زندگی‌شون با ما فرق داره، جایگزین اهل ایمان کنیم. البته اگه ازشون ترس یا ضرری باشه، حق داریم مواظب خودمون باشیم. ولی باور کنیم در نهایت همه چیز پیش خداونده و همه باید جواب کارهاشون رو بدن. تو زندگی روزمره هم، وقتی می‌بینی بعضی دوست‌ها یا رفیق‌ها ممکنه تو رو از راه درست دور کنن یا آسیب برسونن، باید دقت کنی و بیشتر به کسانی نزدیک باشی که ارزش‌ها و اهداف مشابه دارن. و اینطوری می‌تونی تو زندگی راه درست رو بهتر پیدا کنی و آرامش بیشتری داشته باشی.

قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ ۗ وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(٢٩) معنی آیه: بگو: فرقی نمی‌کنه تهِ دلت چی می‌گذره؛ چه قایمش کنی، چه بریزی بیرون… خدا خوب خوب می‌دونه چی تو دلته. همۀ اون چیزی که تو آسموناست، روی زمینه، پنهونه یا پیداست، هیچی از چشمش دور نمی‌مونه. چون خداییه که از پسِ هر کاری برمیاد…حتی از دیدنِ همون چیزی که خودت از خودت قایم کردی. معنی تک تک کلمه‌ها: قُلْ: بگو، بگو بهشون، بگو که إِنْ: اگر، اگه، هر وقت تُخْفُوا: پنهون کنید، قایمش کنید، مخفی کنید مَا: اون چیزی که، هر چی که، چیزی که فِي: تو، داخل، در صُدُورِكُمْ: دل‌ها، سینه‌هاتون، درونتون أَوْ: یا، یا اینکه، یا حتی تُبْدُوهُ: نشونش بدید، آشکارش کنید، رو کنید يَعْلَمْهُ: می‌دونه، خبر داره، اطلاع داره اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق وَيَعْلَمُ: و می‌دونه، و خبردار هست، و آگاهه مَا: هر چی که، چیزی که، آنچه فِي: تو، داخل، در السَّمَاوَاتِ: آسمونا، بالا، فضاها وَمَا: و هر چی که، و آنچه که، و چیزی که فِي: تو، داخل، در الْأَرْضِ: زمین، خاک، کره زمین وَاللَّهُ: و خدا، و پروردگار، و خالق عَلَىٰ: بر، تو، نسبت به كُلِّ: همه، هر، تمامی شَيْءٍ: چیز، امر، موضوع قَدِيرٌ: قادر، توانا، توانمند یه توضیح ساده: قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ بگو: «اگر چیزی رو که تو دل‌های شماست پنهان کنید یا آشکار، خداوند اون رو می‌دونه.» و این یعنی حتی اگه چیزی رو تو دل‌مون پنهان کنیم، خدا از همه‌ی افکار و نیت‌های ما باخبره. حتی اگه ما در ظاهر چیزی رو بگیم، ولی در دل چیز دیگه‌ای داشته باشیم، خدا اون رو می‌دونه. مثل وقتی که یه نفر لبخند می‌زنه ولی دلش ناراحته، خدا می‌دونه که در دلش چه می‌گذره. اون‌طور که از خودمون نمی‌تونیم هیچ چیزی رو مخفی کنیم، از خدا هم هیچ‌چیز پنهان نمی‌مونه. وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ و خدا هر چه که در آسمان‌ها و زمینه، می‌دونه. تمام موجودات، حال و روزها، و هر چیزی که در آسمان و زمین وجود داره، خداوند کاملاً از همه‌شون باخبره. این یعنی نه فقط در دل‌های ما بلکه در همه‌چیز اطراف‌مون، خداوند از تمام جزئیات باخبره. وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ و خدا بر هر چیزی قادره. این یعنی خداوند قدرت مطلقه داره و هیچ چیزی از دست او بیرون نیست. هیچ‌چیز نمی‌تونه از اراده‌ی خدا فرار کنه. مثل اینه که همه‌چیز تحت سلطه‌ی یه قدرت مطلقه است که هیچ‌چیز نمی‌تونه از اون خارج بشه. خدا به راحتی می‌تونه هر چیزی رو تغییر بده، هر چیزی رو بسازه یا نابود کنه. نتیجه‌ اینکه: این آیه به ما یادآوری می‌کنه که هیچ‌چیز از چشم خدا پنهان نیست. افکار، احساسات و هر چیزی که در دل داریم، خدا از آن باخبره. بنابراین باید همیشه مراقب نیت‌ها و رفتارهای خود باشیم. خداوند قدرت مطلق داره و هیچ چیزی نمی‌تونه از اراده و علم او خارج باشه. در زندگی روزمره هم، باید بیشتر به نیت‌های خودمون توجه کنیم و یادمون باشه که خدا از همه‌چیز آگاهه. وقتی که در دل چیزی داریم یا کارهایی انجام می‌دیم، نباید فراموش کنیم که خدا همیشه با ماست و همه‌چیز رو می‌دونه. این نگاه باعث می‌شه همیشه درست زندگی کنیم و در راستای خوبی‌ها حرکت کنیم.

نهج‌البلاغه حکمت ۴۳ بخش اول َ قَالَ (علیه السلام) فِي ذِكْرِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ: يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً. امیر گل ها که درود خدا بر او باد فرمود: خداوند بر خبّاب بن الارت رحمت فرستد؛ مردى که با دل و جان اسلام را پذیرفت، با فرمان‌بردارى راه هجرت را در پیش گرفت، به آنچه خدا برایش مقدر کرده بود، دل خوش داشت و راضى به رضای پروردگار بود. عمرى را در جهاد و پيكار در راه حق گذراند و سربلند از اين جهان رفت. واژه ها: يَرْحَمُ: می‌آمرزد، رحم می‌کند، لطف می‌فرماید اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق خَبَّابَ: خَبّاب، یکی از صحابه، یار پیامبر بْنَ: پسر، فرزند، نسل الْأَرَتِّ: لقب پدر خباب، فردی که لکنت داشت، ارت لقب او بود فَلَقَدْ: همانا، به‌راستی، یقیناً أَسْلَمَ: اسلام آورد، مسلمان شد، ایمان آورد رَاغِباً: با میل، با اشتیاق، با علاقه وَ: و، همچنین، سپس هَاجَرَ: هجرت کرد، مهاجرت نمود، کوچ کرد طَائِعاً: با فرمان‌بری، با رضایت، با اختیار قَنِعَ: قناعت کرد، راضی شد، بسنده کرد بِالْكَفَافِ: به مقدار کافی، به روزی اندک، به زندگی ساده رَضِيَ: خشنود شد، راضی شد، پذیرفت عَنِ اللَّهِ: از خدا، به رضای خدا، نسبت به مشیت الهی عَاشَ: زندگی کرد، عمر گذراند، زیست مُجَاهِداً: در حال جهاد، رزمنده، اهل تلاش در راه خدا

شرح: یک گل آفتابگردان، خود با میل خود به سمت چشمه‌ی نور یعنی خورشید می‌چرخد و هیچ جبر و اجباری در کار او نیست. و خدا همان چشمه‌ی نور است، ولی آدم‌ها همه آفتابگردان نیستند. خیلی‌ها اگر رو به‌سوی خداوند دارند یا به زور است، یا برای سود، یا از ترس است و یا از طمع. به‌خصوص در آغازین روزهای این دین و آیین که کم بودند کسانی که عاشقانه به این دین و آیین روی نمودند؛ و یکی از آن کم‌ها، خباب بن ارت بود، ششمین کسی که به اسلام روی آورد. خباب یک برده بود و ارباب او خانمی بود که به‌شدت از این دین و آیین گریزان بود و او را هم پرهیز می‌داد و نهی می‌کرد و نهیب می‌زد، تا جایی که حتی شکنجه می‌نمود و آهن گداخته بر سرش می‌گذاشت. ولی با این همه، دست از این آیین برنداشت. اما روزی از شدت رنج و درد، به پیامبر ص شکوه نمود و حضرت همان‌جا دست به دعا برداشت و فرمود: اللهم انصر خبابا، یعنی: «خدایا، خباب را یاری فرما.» و خداوند این دعا را اجابت نمود. ارباب خباب بیمار شد، آن‌هم به بیماری‌ای که تنها مداوایش این بود که باید آهن گداخته بر سرش می‌گذاشتند. و از این روی، خباب را صدا می‌کرد تا آهن را گداخته کند و بر سر او نهد. و خباب تا آخر در آیین مسلمانی ماند، تا این‌که از دنیا رفت. امیرالمؤمنین علیه‌السلام، از صفین که بازمی‌گشت، در بیرون شهر برای اولین بار چندین قبر کنار هم دید، چون تا آن روز چنین سابقه‌ای نبود و مرسوم این بود که هر کس که می‌مرد، در خانه‌ی خود یا کنار خانه‌ی خود دفن می‌شد. اما خباب وصیت کرده بود که او را بیرون شهر دفن کنند و به دنبال او هم چند نفری همین وصیت را داشتند. و امیرالمؤمنین ع وقتی که با آن قبرها مواجه شد، فرمود: «ماجرای این قبرها چیست؟» و اصحاب ماجرای وصیت خباب و آن چند نفر دیگر را بازگو کردند. و همین‌که نام خباب را شنید، با دنیایی از مهر و احترام، حضرت سخنانی در وصف خباب فرمود که بخشی از آن در حکمت چهل‌وسوم نهج‌البلاغه آمده است و بخشی در حکمت چهل‌وچهارم، و بخشی دیگر هم در حکمت صد و سی ام. فرمود: يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ رحمت خداوند بر خباب فرزند ارت. فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً او از جمله کسانی بود که اسلام آورد، اما از روی رغبت؛ یعنی عشق، یعنی به دلخواه خود، و نه از ترس و یا از روی طمع. درست مثل پرنده‌ای که خود راه خود را به سمت آسمان پیدا می‌کند، و مثل دانه‌ای که خود راهش را در دل خاک می‌جوید و از دل آن همه خاک، سر می‌زند و بالا می‌آید، و مثل شکوفه‌ای که بی‌آنکه کسی وادارش کند، با اولین گرمای آفتاب، بی‌هوا می‌شکفد. و این یعنی خباب همان آفتابگردان بود. او اگر رو به این دین و آیین داشت، از سر عشق بود، و بس. و البته، آن دین و آیینی هم به کار آدمی می‌آید که آدمی با عشق به آن روی کند. از این رو، وجود نازنین امام سجاد علیه‌السلام در دعا می‌فرمود: اللهم ارزقنی الرغبه، یعنی: «خدایا، رغبت را، میل را و عشق را نصیبم کن»، چرا که تنها چیزی که به کار آدمی می‌آید، همین عشق است؛ همان که حافظ بعدها گفت: عشقت رسد به فریاد و همان که قرآن فرمود: لا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ یعنی آنچه در دین است، عشق است و بس. و این یعنی دینی پذیرفته می‌شود که عاشقانه باشد: عاشق شو ورنه روزی کار جهان سر آید ناخوانده درس مقصود از کارگاه هستی چون با عشق است که آدمی مزه‌ی دین و دینداری را می‌چشد، و همین‌طور مزه‌ی زندگی را. و بسیاری از تعلیمات و احکام دینی جهت تحقق همین عشق است. شما بارها شنیده‌اید که زن، در زندگی زناشویی، وظیفه‌ای برای شیر دادن طفل ندارد، و یا شست‌وشو، و یا رفت‌وروب و یا پخت‌وپز وظیفه‌ی او نیست. و خانم‌های بسیاری چون حکمت این حکم را نمی‌فهمند و هضم نمی‌کنند، تن به کار نمی‌دهند و زندگی خود را جهنم می‌سازند. و بسیاری از مردان هم که از حکمت این حکم غافل‌اند، به‌هم می‌ریزند و بی‌راهه می‌گویند. در حالی که فلسفه‌ی این حکم آن است که خداوند می‌خواهد عشق را جایگزین وظیفه و تکلیف کند. می‌خواهد بگوید تو باید فرزند را شیر دهی، اما از سر عشق، و اگر شست‌وشویی می‌کنی، باید عاشقانه باشد. وگرنه، معامله است، و معامله مثل ریاضی خشک است، و زندگی را خشک و بی‌روح می‌کند. وَ هَاجَرَ طَائِعاً و دیگر از ویژگی‌های خباب، هجرت بود؛ هجرتی از سر شوق و رغبت، نه کره و اکراه. او اگر از مکه به مدینه آمد، نه برای معروف شدن بود، و نه برای مسئول شدن؛ بلکه همچون پرستو که به وقت کوچ، آسمان را بر لانه‌ی خود ترجیح می‌دهد، هرچند راه سختی پیش رو داشته باشد. و خباب با رضایت دل، هجرت را پیش گرفت، چون فهمیده بود که در کنار ظلم ماندن، پوسیدن است.

از این‌رو، درست مثل پرنده‌ای که وقتی باد سرد می‌وزد، به‌راحتی و بی‌هیچ تعلق، لانه و کاشانه‌ی خود را پشت سر می‌نهد و بال‌زنان به سمت آفتاب و آسمان پرواز می‌کند. و یادمان باشد که این هجرت و مهاجرت، دامنه‌ی وسیعی دارد. هجرت فقط از دیاری به دیاری رفتن نیست؛ گاهی باید از محله‌ای به محله‌ای، یا از محل کاری به محل کاری، یا از کاری به کاری رفت ، و از رفیقی به رفیقی و از اخلاقی به اخلاقی باید هجرت کرد، کوچ کرد، تا دین و ایمان آدمی محفوظ بماند. نتیجه‌ اینکه: ماجرای خباب بن ارت، داستان انسانی است که نه با جبر و ترس، بلکه با عشق، آگاهی و اراده، دین را برگزید. او آموخت که دینداری اگر از دل برنخیزد، نه ماندگار است و نه اثرگذار. این حکمت امیرالمؤمنین ع، یادآور این حقیقت است که ایمان، وقتی زنده و پرنور می‌شود که ریشه در رغبت و محبت داشته باشد، نه در اجبار و منفعت. برای پیاده‌سازی این حکمت در زندگی: ۱. با خودت صادق باش: اگر کاری دینی می‌کنی (نماز، روزه، کمک به دیگران)، از خودت بپرس: آیا این کار را از سر عشق و فهم انجام می‌دهم، یا فقط از روی عادت، ترس یا چشم و هم‌چشمی؟ ۲. دین را با اجبار به دیگران تحمیل نکن: حتی به فرزندت؛ بلکه با رفتار زیبا، و گرمی، و عشق و درک، او را جذب کن. ۳. به نیت‌هایت دقت کن: نیتت از هجرت‌ها، تغییرها، کارها و حتی سکوت‌ها، اگر از سر رشد و رضای خدا باشد، برکت می‌آورد. ۴. عشق را وارد عمل کن: از دل کارهای ساده مثل غذا درست کردن، مراقبت از خانواده، مهربانی با اطرافیان، یک "نیت عاشقانه" بساز. ۵. هر از گاهی هجرت کن: از عادتی که تو را از خدا دور کرده، از جمعی که روحت را پژمرده کرده، از فضای مجازی که دلت را مشغول کرده؛ کوچ کن. ۶. دعا برای رغبت کن: مثل امام سجاد، هر روز بخواه: «اللهم ارزقنی الرغبه»؛ چون این میل و اشتیاق، همان جانِ ایمان است.

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ(٣٠) معنی آیه: یادت باشه یه روزی می‌رسه… روزی که هر آدمی، هر کار خوبی که کرده، هر ذره مهربونی یا کار مثبتی که تو زندگیش انجام داده، جلوی چشماش میاد. اما نه فقط خوبی‌ها... کارای بدشم، حتی اونایی که فکر می‌کرد فراموش شدن، همه‌شونو جلوش می‌بینه. اون لحظه، دلش می‌خواد ای کاش بین خودش و اون کارای بد یه دنیا فاصله بود... کاش می‌تونست ازشون فرار کنه، اما نمی‌شه... خدا اون روز بهت هشدار داده… نه از روی ترسوندنِ بی‌دلیل، بلکه چون خیلی دوستت داره. آره، خدا خیلی دلسوزه برات، خیلی مهربونه، مثل یه پدرِ دلسوز یا مادری که طاقت دیدن ناراحتی بچه‌ش رو نداره... معنی تک‌تک کلمه‌ها: يَوْمَ: روز، موقع، زمان تَجِدُ: پیدا می‌کنه، می‌فهمه، می‌بینه كُلُّ: هر، همه‌ی، تک‌تک نَفْسٍ: آدم، شخص، فرد مَا: اون‌چیزی‌که، هرچی‌که، هرچی عَمِلَتْ: انجام داده، کرده، عمل کرده مِنْ: از، بخشی از، قسمتی از خَيْرٍ: خوبی، کار نیک، کار مثبت مُحْضَرًا: جلوش حاضر می‌شه، میارن جلوش، روبه‌روش قرار می‌گیره وَ: و، همچنین، بعدش مَا: اون‌چیزی‌که، هرچی‌که، هرچی عَمِلَتْ: انجام داده، کرده، عمل کرده مِنْ: از سُوءٍ: بدی، کار زشت، گناه تَوَدُّ: دلش می‌خواد، آرزو می‌کنه، دوست داره لَوْ: ای کاش، اگر، کاشکی أَنَّ: که، اینکه، یعنی بَيْنَهَا: بین خودش، فاصله‌ی خودش وَبَيْنَهُ: و بین اون (کار بدش)، و با اون، نسبت به اون أَمَدًا: فاصله، مدت، زمان بَعِيدًا: دور، خیلی دور، فاصله‌دار وَ: و، همچنین، بعدش يُحَذِّرُكُمُ: هشدار می‌ده، می‌ترسونه، خبر می‌ده اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق نَفْسَهُ: خودش، ذاتش، وجودش وَ: و، همچنین، بعدش اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق رَءُوفٌ: مهربونه، دل‌نازکه، رقیق‌القبه بِالْعِبَادِ: با بندگان، نسبت به مردم، برای آدم‌ها یه توضیح ساده: يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَرًا یعنی روزی می‌رسه که هر آدمی، همه اون کارهای خوبی رو که کرده جلوش حاضر می‌بینه. مثل اینه که همه‌ی لبخندهایی که به لب کسی نشوندی، دست‌هایی که گرفتی، دل‌هایی که نشکستی، همه‌شون یک‌جا میان جلوت. انگار برات فیلم می‌ذارن و می‌گن: این کارای خوب خودته! تو دنیای امروز، شاید خیلی از کارای خوبمون بی‌جواب بمونه، کسی نبینه، حتی گاهی تحقیر بشیم... ولی اون روز، هیچ‌چیزی گم نمی‌شه. وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ و همین‌طور هر کار بدی هم که کرده، جلوش ظاهر می‌شه. مثل لحظه‌هایی که دل کسی رو شکوندی، یا از روی غرور نادیده‌ش گرفتی، یا حرفی زدی که نباید... حتی اگه یادت رفته باشه، اون یادش نرفته. تو دنیای امروز شاید یه اشتباهو بپیچونی یا پنهون کنی، ولی اونجا، هیچ‌چی پنهون نمی‌مونه. تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا اون‌وقت آدم دلش می‌خواد که ای کاش بین خودش و اون کارای بد، فرسنگ‌ها فاصله بود! مثل وقتی یه پیام اشتباه یا حرف بدی فرستادی و آرزو می‌کنی ای کاش می‌شد پسش گرفت... ولی دیگه دیر شده. تو دنیای امروز، خیلی از تصمیم‌هامون رو راحت می‌گیریم، بی‌فکر، بی‌ملاحظه. اما اون روز، همه‌ش برمی‌گرده به خودمون. وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ خدا داره خودش رو بهتون هشدار می‌ده. یعنی داره می‌گه: من جدی‌ام! و من با کسی شوخی ندارم! نه از سر تهدید، از سر اهمیت. مثل مادری که با گریه می‌گه مراقب باش، چون نمی‌خواد بچه‌ش بسوزه. خدا هم نمی‌خواد ما بسوزیم، برای همینه هشدار می‌ده. وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ و درعین‌حال، خدا خیلی مهربونه با بنده‌هاش. یعنی اگه بدونی اشتباه کردی و برگردی، آغوشش بازه. سخت می‌گیره چون می‌خواد نجاتت بده. مثل یه مربی دلسوز که سخت می‌گیره، نه برای شکستن، برای ساختن. نتیجه اینکه: خدا مهربونه، ولی جدی هم هست. کار خوب و بد، از جلوی چشمش نمی‌افته. پس اولا وقتی کسی نبود که خوبیتو ببینه، نگران نباش؛ چون اون روز، همه‌ش جلوت ظاهر می‌شه. و دوم هم اینکه اگه اشتباهی کردی، امروز وقتشه جبران کنی؛ چون فردا ممکنه فقط حسرتش بمونه... خیلی دور، ولی خیلی واقعی.

قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ(٣١) معنی آیه: بگو اگه واقعاً خدا رو دوست دارید، راه منو دنبال کنید، با من بیاید جلو. خدا هم عاشق‌تون میشه، دلش براتون می‌سوزه و گناهاتون رو می‌بخشه، چون خدا خیلی آمرزنده‌ست و پر از مهربونی… معنی تک‌تک کلمه‌ها: قُلْ: بگو، اعلام کن، بفرما إِن: اگر، اگه، چنان‌چه كُنتُمْ: بودید، هستید، اگه شماها بودین تُحِبُّونَ: دوست دارید، علاقه دارید، عشق می‌ورزید اللَّهَ: خدا رو، پروردگار رو، خالق رو فَاتَّبِعُونِي: پس دنبال من بیاید، از من پیروی کنین، راه منو برید يُحْبِبْكُمُ: دوستتون داره، عاشقتون می‌شه اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق وَيَغْفِرْ: می‌بخشه، عفو می‌کنه، چشم‌پوشی می‌کنه لَكُمْ: برای شما، شما رو، بهتون ذُنُوبَكُمْ: گناهاتون، اشتباهاتون، خطاهاتون وَاللَّهُ: و خدا، و پروردگار، و خالق غَفُورٌ: بسیار بخشنده، آمرزنده، چشم‌پوش رَّحِيمٌ: مهربون، دل‌سوز، رحمت‌دار یه توضیح ساده: قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ بگو: اگه واقعاً خدا رو دوست دارید... چون ادعا آسونه، خیلیا می‌گن: «ما خدا رو دوست داریم»، ولی این آیه داره یه سؤال جدی می‌پرسه: میگه واقعاً دوستش داری یا فقط عادت کردی اینو بگی؟ تو زندگی امروز هم خیلی وقتا می‌گیم عاشقیم، ولی عشق بدون عمل، فقط حرفه. اینجا خدا داره می‌گه ببینم، عشقت واقعیه یا فقط زبونی؟ فَاتَّبِعُونِي پس دنبالم بیاید، از من (پیامبر) پیروی کنید. یعنی نشونه‌ی دوست داشتن خدا، دنباله‌روی از پیامبرشه. مثل کسی که اگه عاشق یه راه باشه، راهنمای اون مسیر رو با جون و دل می‌پذیره. تو زندگی روزمره هم اگه کسی رو دوست داری، سبک زندگی‌ش برات الگو می‌شه. اگه پیامبر رو واقعاً قبول داری، باید سعی کنی مثل اون رفتار کنی: او مهربون بود تو هم مهربونی؟ او انصاف داشت تو چطور؟ او نرم بود گرم بود اهل مدارا بود تو هم اینهمه هستی؟ يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ اون‌وقت خدا هم شما رو دوست داره. یعنی اگه عشق‌ت رو با عمل نشون بدی، خدا هم عاشق‌ت می‌شه. تو دنیای ما، همه دنبال محبوب بودنن. دنبال لایک، تأیید، احترام. ولی اینجا یه عشق خاص مطرحه: محبوب خدا شدن... چی بالاتر از این؟ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ و گناه‌هاتون رو می‌بخشه. یعنی حتی اگه اشتباه هم کردی، ولی برگشتی و مسیر رو درست رفتی، نه‌تنها عاشقت می‌شه، بلکه گذشته‌ ها تو هم پاک می‌کنه. این یعنی عشق واقعی، عشقی که می‌بخشه، پاک می‌کنه، ترمیم می‌کنه. وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ و خداوند بسیار آمرزنده و مهربونه. یعنی خیالت راحت، هیچ‌وقت دیر نیست. مثل پدری که در خونه‌ش همیشه بازه، حتی اگه هزار بار اشتباه کرده باشی، باز هم می‌گه برگرد... فقط صادق باش. نتیجه اینکه: خدا عشق بی‌عمل نمی‌خواد، ولی وقتی عمل کردی، هم عاشقت می‌شه، هم گناه‌هات رو می‌بخشه. و دیگه اینکه اگه واقعاً خدا رو دوست داری، یه نگاهی به سبک زندگی پیامبر بنداز و بپرس: چقدر شبیهش شدم؟ و اینکه از تغییر هم نترس. خدا فقط دنبال کامل بودن نیست، دنبال صداقت و تلاشه. راه بیفت، خودش عاشق‌ت می‌شه.

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ ۖ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ(٣٢) معنی آیه: بگو: «از خدا و پیامبرش حرف‌شنوی کنید، گوش بدید و اطاعت کنید.» چون اگه پشت پا بزنید و نافرمانی کنید، بدونید خدا هیچ‌وقت این آدم‌های لج‌باز و بی‌دین رو دوست نداره. معنی تک‌تک کلمه‌ها: قُلْ: بگو، اعلام کن، بفرما أَطِيعُوا: اطاعت کنید، گوش بدید، حرف‌شنوی داشته باشید اللَّهَ: از خدا، پروردگار، خالق وَالرَّسُولَ: و پیامبر، فرستاده خدا، رسول فَإِن: پس اگر، اگه، چنانچه تَوَلَّوْا: روی گردوندن، نافرمانی کردن، بی‌توجهی کردن فَإِنَّ: پس بدونید که، چونکه، درواقع اللَّهَ: خدا، پروردگار، خالق لَا يُحِبُّ: دوست نداره، خوشش نمیاد، محبت نمی‌کنه الْكَافِرِينَ: کافرا رو، منکرها رو، ناسپاس‌ها رو یه توضیح ساده: قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ بگو: از خدا و پیامبرش اطاعت کنید. یعنی راه روشنه. خدا خودش رو پنهون نکرده، پیامبرش یعنی الگوش رو هم نشون داده. مثل وقتی که مسیریاب تو دستته، و مسیر معلومه، فقط باید اعتماد کنی و بری. خدا و پیامبرش رو هم بپذیر، چون اونا مسیر رو بهتر از هر کسی می‌دونن. فَإِن تَوَلَّوْا اما اگه رو بگردونن، پشت کنن... یعنی اگه گفتن: نه، ما راه خودمون می‌ریم، و نمی‌خوام گوش بدیم، نمی‌خوام بپذیریم... مثل بیماری که نسخه‌ی دکتر رو پاره می‌کنه و می‌گه: من بهتر می‌دونم! ای جور آدما کافرن... فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ و بدون که خدا کافرا رو دوست نداره. یعنی وقتی کسی آگاهانه راه حق رو پس می‌زنه، خدا هم رابطه‌ی محبت با اون رو قطع می‌کنه. این کفر، فقط به معنی "بی‌دینی" نیست؛ گاهی آدم می‌دونه راه چیه ولی انکارش می‌کنه... لج می‌کنه... در دنیای ما، رابطه‌ی سالم وقتی معنا داره که دوطرفه باشه. خدا می‌گه: من عاشق بنده‌هامم، اما اگه کسی از عمد پشت کنه، این عشق، یه‌طرفه نمی‌مونه. نتیجه اینکه: محبت و لطف خدا بی‌نهایت‌ه، اما این به‌معنای بی‌تفاوتی نیست. اگر راه رو آگاهانه نبینی و پشت کنی، کم‌کم نور محبتش از زندگی‌ت کنار می‌ره. پس اولا توی مسیر زندگی، گاهی باید بایستی و از خودت بپرسی: من واقعاً گوش می‌دم؟ یا فقط حرف خودمو می‌زنم؟ و دوم هم اینکه عشق خدا با گوش دادن به راهنمایی‌هاش زنده می‌مونه؛ اگه خودتو بزنی به ندیدن، کم‌کم همه‌چی تار می‌شه، حتی قلبت.

إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ(٣٣) معنی آیه: خدا حسابی دلش می‌خواست بهترین‌ها رو داشته باشه، برای همین آدم، نوح و خانواده‌ی ابراهیم و خانواده‌ی عمران رو انتخاب کرد، چون اون‌ها از بقیه‌ی دنیا یه سر و گردن بالاتر بودن. معنی تک‌تک کلمه‌ها: إِنَّ: بی‌تردید، قطعاً، حتماً اللَّهَ: خدا، پروردگار، خالق اصْطَفَىٰ: برگزید، انتخاب کرد، برتری داد آدَمَ: آدم، حضرت آدم، پدر بشر وَنُوحًا: و حضرت نوح، پیامبر نوح وَآلَ: و خاندان، اهل، خانواده إِبْرَاهِيمَ: حضرت ابراهیم، پیامبر ابراهیم وَآلَ: و خاندان، اهل، خانواده عِمْرَانَ: عمران، پدر حضرت مریم، خانواده‌ی عمران عَلَى: بر، بالاتر از، نسبت به الْعَالَمِينَ: جهانیان، مردم دنیا، همه‌ی مخلوقات یه توضیح ساده: إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا خداوند، آدم و نوح رو برگزید... یعنی از بین همه‌ی آدم‌ها، این دو نفر رو به‌عنوان الگو و نقطه‌ی شروع یه مسیر بزرگ انتخاب کرد. چون دلشون پاک بود، حرف خدا رو شنیدن و پا پس نکشیدن. تو زندگی ما هم همیشه کسایی هستن که می‌درخشن؛ نه لزوماً چون بهترین امکاناتو داشتن، بلکه چون خوب انتخاب کردن و در نتيجه انتخاب شدن. بله اگه دل آماده باشه، خدا دستتو می‌گیره، هر جا که باشی. وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ و خاندان ابراهیم و خاندان عمران رو هم برگزید... یعنی این انتخاب، فقط فردی نبود، یه نسل بود، یه جریان بود. مثل خانواده‌هایی که چراغ ایمان توشون روشنه، نسل به نسل، نور می‌دن به بقیه. تو دنیای امروز هم بعضی خونواده‌ها فقط خونه نمی‌سازن، انسان می‌سازن. و تربیت، ایمان، اخلاق...و همینا می‌مونه تو نسل. عَلَى الْعَالَمِينَ بر همه‌ی جهانیان برتری دادشون. اما نه به‌خاطر نژاد، قوم، یا ظاهر؛ به‌خاطر قلب و رفتارشون. این یعنی برتری واقعی، توی عمله، توی انتخاب‌های درست، توی وفاداری به راه خدا. تو جامعه‌ی امروز که مدام دنبال برتر بودنیم، این آیه یادمون می‌ندازه که عزت واقعی، از «دل مؤمن» شروع می‌شه، نه از مدرک یا موقعیت. نتیجه اینکه: برتری تو دین خدا، یعنی انتخاب شدن برای یه مسیر روشن. این انتخاب با دل شروع می‌شه و با عمل ادامه پیدا می‌کنه. پس خودت رو دست‌کم نگیر، اگه نیت‌ت صاف باشه، تو هم می‌تونی توی اون فهرست‌های انتخاب‌شده باشی. و به خونواده‌ت نگاه کن و به اخلاق و معنویتشون اهمیت بده؛ نور اگر از یه‌جا شروع بشه، می‌تونه نسل‌به‌نسل ادامه پیدا کنه. پس یه چراغ باش.

ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(٣٤) معنی آیه: نسلی که همه‌شون مثل هم، پاک و درست‌کارن، یه جور خاص از یک جنس هستن، و خدا همیشه گوش می‌ده و همه‌چیز رو می‌دونه. معنی تک‌تک کلمه‌ها: ذُرِّيَّةً: نسل، فرزندان، دودمان بَعْضُهَا: بعضیاشون، بخشیشون، قسمتی از اونا مِنۢ بَعْضٍ: از بعضی دیگه، به هم مرتبط، از یکدیگر وَ: و، همچنین، بعدش اللَّهُ: خدا، پروردگار، خالق سَمِيعٌ: شنوا، خوب گوش‌کننده، آگاه از گفته‌ها عَلِيمٌ: دانا، باخبر، آگاه از همه‌چی یه توضیح ساده: ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ نسلی که بعضی از آن‌ها از بعضی دیگرند... یعنی این آدم‌های برگزیده (آدم، نوح، آل ابراهیم، آل عمران) یه نسل بودن، ریشه در هم داشتن. مثل دونه‌ای که از دل یه درخت خوب درمیاد، و خودش بعداً درخت می‌شه، و باز دونه‌هایی ازش رشد می‌کنن. تو زندگی خودمون هم این یعنی تأثیر عمیق خونواده، تربیت، محیط و انتقال ارزش‌ها. اگه پدر و مادر اهل نور باشن، احتمال زیاد بچه‌ها هم تو مسیر روشن حرکت می‌کنن، البته اگه خودشون هم بخوان. این نسل، فقط نسل خونی نیست؛ نسل ایمانیه، نسل انسان‌سازی. وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ و خداوند شنوا و داناست. یعنی خدا همه چیزو می‌شنوه، نیت‌هامون رو، حرف‌هامون رو، زمزمه‌های دلمون رو... و به همه چیز آگاهه، چه آشکار، چه پنهان. تو دنیای امروز، خیلی وقتا فکر می‌کنیم اگه کسی نشنوه یا نبینه، پس نیست. ولی خدا هم می‌شنوه، هم می‌دونه، و از روی اون، انتخاب می‌کنه. پس اگه خواستی جزو نسل‌های روشن باشی، یادت باشه باید دل و عملت با هم صادق باشن؛ چون اون‌که انتخاب می‌کنه، از درون آگاهه. نتیجه اینکه: مسیر نور، از دل خونواده‌هایی می‌گذره که دل به خدا سپردن؛ اما در نهایت، هر کسی با صداقت خودش انتخاب می‌شه. پس به نقش تربیتی خودت جدی نگاه کن، حتی یه حرف یا رفتار خوب می‌تونه نوری باشه که نسل بعدی رو بسازه. و هیچ دنبال دیده شدن نباش، خدا خودش می‌شنوه و می‌دونه... و اگه لایق بدونتت، انتخابت می‌کنه؛ برای چیزهایی بزرگ‌تر از تصور ما.

إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي ۖ إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ(٣٥) معنی آیه: همسر عمران، با دلی پر از عشق و نجوا، به خدا گفت: «خدایا… این بچه‌ای که توی دلم دارم، کامل برای توئه. می‌خوام وقف تو باشه، فارغ از هر وابستگی، فقط برای دین تو زندگی کنه. خودت ازم قبولش کن، چون فقط تویی که صداها رو می‌شنوی و دل‌هارو می‌فهمی...» معنی تک‌تک کلمه‌ها: إِذْ: وقتی‌که، اون‌موقعی‌که، زمانی‌که قَالَتِ: گفت، اظهار کرد، بیان کرد ٱمْرَأَتُ: زنِ، همسرِ، خانمِ عِمْرَٰنَ: عمران، پدر مریم، پدر خانواده‌ی عمران رَبِّ: پروردگارا، خدای من، ای خالق إِنِّى: من واقعاً، من به‌راستی، من قطعاً نَذَرْتُ: نذر کردم، عهد کردم، وقف کردم لَكَ: برای تو، تقدیم به تو، در راه تو مَا: آنچه، اون چیزی که، هرچی فِى: در، داخل، توی بَطْنِى: شکمم، رحمم، درونم مُحَرَّرًا: آزادشده، رهاشده از دنیا، وقف‌شده فَتَقَبَّلْ: پس قبول کن، بپذیر، ازم قبول کن مِنِّى: از من، از طرف من، از سوی من إِنَّكَ: چون تو، به‌درستی که تو، واقعاً تو أَنتَ: خودت، تویی، تنها تویی ٱلسَّمِيعُ: شنوا، گوش‌دهنده، آگاه به صداها ٱلْعَلِيمُ: دانا، باخبر، همه‌چیزدون یه توضیح ساده: إِذْ قَالَتِ ٱمْرَأَتُ عِمْرَٰنَ یاد کن وقتی که همسر عمران گفت... یعنی اینجا قصه‌ای شروع می‌شه از زنی مؤمن و آگاه. کسی که هنوز فرزندش به دنیا نیومده، ولی دلش پر از نیت پاکه. مثل مادری که از همون اول، توی دلش روشنه که بچه‌اش باید وقف نور باشه، وقف خوبی. رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا پروردگارا! من نذر کرده‌ام آنچه در شکم دارم، آزادشده برای تو باشه. یعنی بچه‌ای که در راهه، نه برای خودم، نه برای آرزوهام، بلکه برای تو، برای خدمت، برای راه روشن... این یه حرف بزرگه. تو دنیای امروز، خیلیا دنبال اینن که بچه‌شون پزشک، پولدار، معروف بشه. اما این زن می‌گه: خدایا، من بچه‌مو از همه این قید و بندها و آرزوها آزاد کردم و می‌خوام وقف تو کنم. محَرَّر یعنی آزاد، آزاد از دنیا، و آزاد از آرزوهای اهل دنیا، رها از قیدها؛ یعنی از قبل از تولد، بچه رو از وابستگی‌ها جدا کرده. فَتَقَبَّلْ مِنِّي پس از من بپذیر. یعنی خدایا، این نیت رو قبول کن، خالصه، و برای خودته. مثل وقتایی که یه کار خوب می‌کنی و ته دلت فقط یه دعا داری: خدایا، قبول کن... من که چیزی نیستم، ولی این دلِ صافو ازم بپذیر. إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ بی‌تردید، تو شنوا و دانایی. یعنی تو نیت‌مو شنیدی، و از دلم با خبری. گاهی آدم حرفی نمی‌زنه، فقط دلش می‌لرزه. خدا همون لرزش رو می‌شنوه، همون اشتیاق رو می‌فهمه. نتیجه اینکه: گاهی بهترین هدیه‌ای که به دنیا می‌دی، یه انسان پاکه. اما مهم‌تر از به دنیا آوردن، نیتیه که پشتش هست. و یادمون بمونه که نیت‌های بزرگ، دل‌های بزرگ می‌خواد؛ اگه بچه‌دار شدی، یا مربی بودی، یا حتی مسئول کسی شدی، یادت نره: می‌تونی نسل‌ساز باشی. و اگه کار خوبی کردی، از خدا بخواه که قبول کنه؛ چون قبولی، مهم‌تر از خودِ عمله.

فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَىٰ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَىٰ ۖ وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ(٣٦) معنی آیه: وقتی بچه‌ش به دنیا اومد، یه نگاه به صورت کوچولوش انداخت و با یه حس عجیب، پر از دلهره و حسرت گفت: «خدایا... بچه‌م دختره!» انگار توی دلش فکر می‌کرد یه پسر شاید می‌تونست نذرشو بهتر ادا کنه، قوی‌تر باشه، و توی معبد خدمت کنه... اما خدا بهتر می‌دونست. خوب هم می‌دونست که این دختر کوچولو، همونیه که قراره قصه‌ی بزرگی رو شروع کنه. دختری که اون موقع همه فکر می‌کردن ساده‌ست، ولی قراره مادر یکی از بزرگ‌ترین پیامبران عالم باشه. بعد گفت: «اسمشو می‌ذارم مریم. و از همین الان، هم خودش، هم نسلشو به تو می‌سپارم. از شرّ هر چی بدی و وسوسه و شیطونه، حفظشون کن خدایا...» معنی تک‌تک کلمه‌ها: فَلَمَّا: وقتی‌که، همین‌که، اون‌موقعی که وَضَعَتْهَا: به دنیا آوردش، زاییدش، بدنیاش آورد قَالَتْ: گفت، اظهار کرد، صدا زد رَبِّ: پروردگارا، خدای من، ای خالق إِنِّى: من واقعاً، به‌راستی، قطعاً من وَضَعْتُهَا: به دنیا آوردمش، زاییدمش، تحویل دادمش أُنثَىٰ: دختر، مونث، بچه‌دختر وَٱللَّهُ: و خدا، و پروردگار، و خالق أَعْلَمُ: داناتره، بهتر می‌دونه، آگاه‌تره بِمَا: به آنچه، به چیزی که، نسبت به اون‌چیزی که وَضَعَتْ: به دنیا آورده، زاییده وَلَيْسَ: نیست، برابر نیست، یکسان نیست ٱلذَّكَرُ: پسر، نر، مرد كَٱلْأُنثَىٰ: مثل دختر، برابر با دختر وَإِنِّى: و من واقعاً، به‌راستی، حقیقتاً سَمَّيْتُهَا: اسمش رو گذاشتم، نام‌گذاریش کردم مَرْيَمَ: مریم، حضرت مریم، دختر پاک وَإِنِّى: و من حتماً، واقعاً، بی‌شک أُعِيذُهَا: پناه می‌دمش، می‌سپارمش، محافظتش می‌کنم بِكَ: به تو، به خودت، در پناه تو وَذُرِّيَّتَهَا: و نسلش، بچه‌هاش، نوادگانش مِنَ: از، در برابر، دور از ٱلشَّيْطَٰنِ: شیطان، ابلیس، وسوسه‌گر ٱلرَّجِيمِ: رانده‌شده، ملعون، دورشده از رحمت یه توضیح ساده: فَلَمَّا وَضَعَتْهَا وقتی که فرزندش را به دنیا آورد... یعنی اون لحظه‌ای که نذر به دنیا اومد، و چشم انتظار، به حقیقت پیوست. یه لحظه مقدس. لحظه‌ای که یک "نیت الهی" لباس جسم پوشید. قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَىٰ گفت: پروردگارا، من او را دختر زاییدم... تو اون زمان، بیشتر مردم فکر می‌کردن پسرها فقط می‌تونن کار بزرگ کنن. بهمین خاطر برای خدمت در محراب، برای کارهای دینی، فقط پسر می‌خواستن. و این زن مؤمن، وقتی که می‌بینه اونچه زاییده دختره نه پسر، انگار که همه آرزوهاش هوار میشه روی سرش و با حیرت و تعجب می‌گه: دختره! من دختر زاییدم خدا! یعنی حیف! وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ و خدا داناتر است به آنچه که زاییده است... یعنی خدا بهتر می‌دونه که این بچه کیه و قراره چی بشه. انگار خدا با نرمی بهش می‌گه: نگران نباش، تو نمی‌دونی، ولی من می‌دونم. همین دختربچه، قراره نوری باشه توی تاریخ. تو زندگی هم همینه. گاهی فکر می‌کنی یه چیز، کمتر از اونیه که می‌خواستی. ولی خدا می‌دونه همون "کمتر" قراره از همه چیز بزرگ‌تر باشه. وَلَيْسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلْأُنثَىٰ و پسر، همانند دختر نیست... شاید این جمله، حرف خود مادره... یا شاید نقل قول خداست، که می‌گه: "مقایسه نکن!" هر کسی یه نقش داره، یه توانایی، یه مسیر. قرار نیست همه مثل هم باشن. تو دنیای امروز، هنوزم بعضیا فکر می‌کنن دختر بودن یعنی کم‌تر بودن... ولی خدا همون‌جا پاسخ داده: نه! فرق دارن، ولی کم‌ارزش نیستن. نقش‌ها متفاوته، ولی نور یکیه. وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ و من اسم او را مریم گذاشتم... یعنی از همون اول، براش هویت گذاشت. اسمی پاک، روشن، خاص. تو زندگی، اسم فقط یه نشونه نیست. انگار داره با این نام‌گذاری، رسالت هم بهش می‌ده. یعنی: تو قراره «مریم» باشی. پاک، استوار، الهی. وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ و او و نسلش را به تو پناه می‌دهم از شیطان رانده‌شده... چه دعای قشنگی... انگار با تمام عشق، بچه‌شو می‌سپره به خدا. می‌گه: خدایا! این بچه رو از آلودگی، از وسوسه، از تباهی حفظ کن... و نه فقط خودش، نسلش رو هم. این یعنی یه مادر مؤمن، فقط به لحظه تولد فکر نمی‌کنه، به آینده بچه‌ش، به ایمانش هم توجه داره. نتیجه اینکه: تو زندگی خیلی وقتا چیزی که به‌نظر ما "کمتر" میاد، از نظر خدا دقیقاً همون "بهتر"ه. ما فقط ظاهر رو می‌بینیم، اما خدا آینده و معنا رو می‌بینه. همون‌طور که مریم، دختری که شاید از نگاه آدم‌ها ساده بود، تبدیل شد به مادر یکی از بزرگ‌ترین پیامبران خدا.