۱۲- وَ قَالَ ( علیه السلام ) : أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ
و درود خدا بر او فرمود: ناتوان ترین مردم کسی است که در دوست یابی ناتوان است، و از او ناتوان تر آنکه دوستان خود را از دست بدهد.
شرح و تفسیر
ناتوان ترين مردم
شک نيست که يکى از مهم ترين سرمايه انسان در زندگى دوستان صميمى است; اين سرمايه نه تنها براى يارى کردن انسان در برابر مشکلات، بلکه براى انس گرفتن و از تجربه ها و نظرات آنها بهره گيرى کردن ضرورى است و جالب اين که به دست آوردن دوستان خوب کار آسانى است; نه همچون به دست آوردن مال است که احتياج به تلاش و کوشش فراون و گاه نياز به سرمايه گذارى هاى کلان دارد و نه همچون مقام است که به دست آوردنش نياز به روابط اجتماعى قوى دارد، بلکه با سرمايه اى که در اختيار هر کس هست به دست مى آيد و آن سرمايه گشاده رويى، ادب و حسن معاشرت است. بر همين اساس امام(عليه السلام) مى فرمايد: «عاجزترين مردم کسى است که از به دست آوردن دوست عاجز باشد»; (أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الاِْخْوَانِ).
حديث معروفى است از امير مؤمنان على(عليه السلام) که خطاب به مردم فرمود: «إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَسَعُوهُمْ بِطَلاَقَةِ الْوَجْهِ وَحُسْنِ اللِّقَاءِ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(صلى الله عليه وآله) يَقُولُ إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلاَقِکُمْ; (اى مردم) شما نمى توانيد مردم را با اموال خود راضى نگه داريد، از اين رو ايشان را با خوشرويى و رفتار خوب راضى نگه داريد، زيرا من از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) شنيدم که مى فرمود: شما نمى توانيد خشنودى مردم را با اموال (محدودتان) به دست آوريد بنابراين با اخلاق نيکتان خشنودى آنها را به دست آوريد».
آنگاه امام مى افزايد: «و از او عاجزتر کسى است که دوستانى را که به دست آورده از دست بدهد»; (وَأَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ).
زيرا ممکن است به دست آوردن چيزى مقدارى زحمت داشته باشد; ولى نگه داشتن آن آسان تر است، بنابراين کسى که دوستان خود را با بى مهرى يا بى اعتنايى از دست دهد عاجزتر از کسى است که نتوانسته دوستى به دست آورد.
در اينجا سؤالى مطرح است که اگر امام در جمله اول مى فرمايد: «از همه مردم عاجزتر کسى است که...» چگونه بعد از آن مى فرمايد: «و از او عاجزتر کسى است که دوستانش را از دست دهد» اگر جمله اول عموميّت دارد، با جمله دوم سازگار نيست؟
ولى پاسخ اين سؤال روشن است و آن اينکه جمله اول عموميّت نسبى دارد و عموميّت نسبى با وجود بعضى از استثناها منافات ندارد و شبيه اين تعبير در کلمات روزانه مردم نيز زياد است; مثلا مردم مى گويند: بدبخت ترين مردم کسى است که آبروى خود را از دست دهد و از او بدبخت تر کسى است که ايمان خود را از دست دهد و هيچ گاه در عرف مردم تناقضى در ميان اين دو ديده نمى شود.
در حديثى از امام امير مؤمنان(عليه السلام) در غررالحکم مى خوانيم: «مَنْ لا صَديقَ لَهُ لا ذُخْرَ لَهُ; کسى که دوست ندارد ذخيره اى ندارد».
امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «لَقَدْ عَظُمَتْ مَنْزِلَةُ الصَّدِيقِ حَتَّى إِنَّ أَهْلَ النَّارِ يَسْتَغِيثُونَ بِهِ وَيَدْعُونَ بِهِ فِي النَّارِ قَبْلَ الْقَرِيبِ الْحَمِيمِ قَالَ اللَّهُ مُخْبِراً عَنْهُمْ (فَما لَنا مِنْ شافِعِينَ وَلاَ صَدِيق حَمِيم); مقام دوست بسيار برجسته است تا آنجا که دوزخيان نيز با فرياد خود از او ـ پيش از آنکه از نزديکان کمک بخواهد ـ سخن مى گويند همان گونه که خداوند در قرآن از آنها چنين خبر داده که مى گويند: امروز نه شفاعت کننده اى داريم نه دوست گرم و پر محبتى».
اصولاً دوستان خوب بهترين زينت انسانند همان طور که امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «لِکُلِّ شَىْء حِلْيَةٌ وَ حِلْيَةُ الرَّجُلِ أوِدّائُهُ; هرچيزى زينتى دارد و زينت انسان دوستان اوست».
در اهمّيّت دوستان همين بس که از بعضى از بزرگان سؤال شد: آيا برادر بهتر است يا دوست خوب. گفت: برادرى خوب است که دوست انسان باشد.
۱۳- وَ قَالَ ( علیه السلام ) : إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ .
و درود خدا بر او فرمود: چون نشانه های نعمت پروردگار آشکار شد، با ناسپاسی، نعمتها را از خود دور نسازید.
شرح و تفسیر
راه تداوم نعمت ها
امام(عليه السلام) در اين سخن حکمت آميز به نکته ديگرى درباره آثار شکر نعمت و آثار کفران بيان مى کند و مى فرمايد: «هنگامى که مقدمات نعمت ها به شما روى مى آورد دنباله آن را به واسطه کمى شکرگزارى از خود دور نسازيد»; (إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ فَلاَ تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ).
نعمت ها غالباً به صورت تدريجى بر انسان وارد مى شود و وظيفه انسان هوشيار اين است که به استقبال نعمت برود و استقبال از آن راهى جز شکرگزارى ندارد. هرگاه با آغاز روى آوردن نعمت به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد ادامه خواهد يافت و تا پايان آن نصيب انسان مى شود و به تعبير ديگر به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه، نعمت ها مانند گروه هاى پرندگان است که وقتى تعدادى از آنها بر شاخه درختى نشستند بقيه تدريجا به دنبال آنها مى آيند و شاخه ها را پر مى کنند; ولى اگر گروه اول صداى ناهنجار و حرکت ناموزونى بشنوند يا ببينند فرار مى کنند و بقيه هم به دنبال آنها مى روند و صحنه از وجودشان خالى مى شود.
همچنين بسيارى از نعمت ها به صورت تدريجى زوال مى پذيرند; هرگاه انسان در آغاز زوالش هوشيار باشد و به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد مانع بازگشت و زوال تدريجى آن مى شود.
اين سخن در اصل برگرفته از قرآن مجيد است که مى فرمايد: «(وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لاََزيدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ); به خاطر بياوريد زمانى که پروردگارتان اعلام داشت اگر شکرگزارى کنيد (نعمت خويش را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسى مجازاتم شديد است».
قرآن مجيد سرگذشت بسيار عبرت آموزى از قوم سبأ نقل مى کند که خداوند نعمت بسيار وافرى به آنها داد و فرمود: «(کُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُورٌ); از روزى پروردگارتان بخوريد و شکر او را به جا آوريد; شهرى پاک و پاکيزه در اختيار شماست و پروردگارى آمرزنده». ولى آنها به کفران پرداختند و سد عظيمى که سبب آبادى کشور آنها شده بود بر اثر سيلاب و عوامل ديگر در هم شکست و تمام آبادى و باغ ها و مزارع ويران شد به گونه اى که نتوانستند در آنجا بمانند و ناچار در اطراف متفرق شدند.
قرآن در اينجا مى افزايد: «(ذلِکَ جَزَيْناهُمْ بِما کَفَرُوا وَهَلْ نُجازي إِلاَّ الْکَفُورَ); اين کيفر را بر اثر کفرانشان به آنها داديم و آيا جز کفران کننده را کيفر مى دهيم».
روايات فراوانى درباره اهميت شکر از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام) به دست ما رسيده که اهميت اين فضيلت انسانى را آشکار مى سازد.
امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ أَنْعَمَ عَلَى قَوْم بِالْمَوَاهِبِ فَلَمْ يَشْکُرُوا فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ وَبَالاً وَابْتَلَى قَوْماً بِالْمَصَائِبِ فَصَبَرُوا فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ نِعْمَةً; خداوند متعال به گروهى از مردم نعمت داد، اما آنها شکرش را به جا نياوردند در نتيجه آن متاع مايه وبالشان شد و گروهى از مردم را به مصائبى گرفتار کرد لکن آنها صبر کردند و (شکرگزار بودند) در نتيجه مصيبت ها به نعمت ها تبديل شد».
در اينجا دو سؤال باقى مى ماند:
نخست اين که حقيقت شکر چيست؟
شکر سه مرحله دارد: مرحله قلبى که انسان از نعمت هاى خدا خشنود و راضى و سپاسگزار باشد و مرحله زبانى که آنچه را درون قلب اوست بر زبان جارى سازد; ولى از همه مهم تر مرحله عملى شکر است و آن به طور شفاف اين است که از نعمت هاى الهى درست بهره بردارى کند و اهداف اين مواهب را در نظر گيرد و به سوى آن اهداف حرکت کند; اگر خدا عقلى براى درک نيک و بد به او داده از اين عقل در مسير شيطنت استفاده نکند و اگر او را مشمول موهبت آزادى کرده از اين آزادى براى پيشرفت و تکامل بهره گيرد نه در مسير بى بند و بارى و گناه و فساد همچنين در مورد اعضاى بدن که هر کدام موهبتى عظيم است و در مورد مال و ثروت و فرزند و همسر. بسيارند کسانى که شکر قلبى و زبانى دارند; ولى در مرحله شکر عملى مقصرند.
اگر در مفهوم شکر به آن گونه که در بالا گفته شد دقت کنيم فلسفه آن نيز روشن مى شود، زيرا اين مواهب مال ما نيست از سوى ديگرى است و آن را براى اهداف خاصى آفريده و اگر در غير آن اهداف به کار گرفته شود خيانت در آن نعمت است.
از اينجا پاسخ سؤال ديگرى نيز روشن مى شود که خدا چه نيازى به تشکر و سپاسگزارى ما دارد. ممکن است انسان ها با سپاسگزارى تشويق شوند و آرامش روحى پيدا کنند. خدا که نيازى به اينها ندارد.
ولى از آنچه در بالا گفته شد فهميديم که سخن از نياز خدا در ميان نيست; سخن از نياز من است که اگر نعمت ها و مواهب الهى را که براى اهداف خاصى است در غير آن به کار گيرم طبيعى است که از آن محروم خواهم شد، زيرا خداوند حکيم است و حکيم اين مواهب را به افراد لايق و وظيفه شناس مى دهد.
اضافه بر اين کسانى که نع
مت هاى الهى را ضايع مى کنند و در غير اهداف آن مصرف مى نمايند در واقع اهانتى به ساحت قدس پروردگار کرده اند و از اين جهت درخور عقوبتى هستند.
۱۴- وَ قَالَ ( علیه السلام ) : مَنْ ضَیَّعَهُ الْأَقْرَبُ أُتِیحَ لَهُ الْأَبْعَدُ .
و درود خدا بر او فرمود: کسی را که نزدیکانش واگذارند، بیگانه او را پذیرا باشد.
شرح و تفسیر
نتيجه بى مِهرى بستگان
امام(عليه السلام) در اين جمله به کسانى که بستگان نزديکش نسبت به او بى مهرى مى کنند و رهايش مى سازند دلدارى و اميدوارى مى دهد که نبايد از اين جريان مايوس گردند; خداوند راه ديگرى به روى او مى گشايد و مى فرمايد: «کسى که نزديکانش او را رها سازند آنها که دورند براى (حمايت از او و يارى اش) آماده مى شوند»; (مَنْ ضَيَّعَهُ الاَْقْرَبُ أُتِيحَ لَهُ الاَْبْعَدُ).
در واقع اين حکمت و رحمت الهى است که انسان ها به وسيله بستگان و دوستان نزديک حمايت شوند; ولى اگر آنها به وظيفه خود عمل نکردند و به صله رحم و مسئوليت هاى دوستى پشت پا زدند اين مسئوليت را بر عهده ديگران مى گذارد تا بنده اش در ميان توفان حوادث تنها نماند.
مثلا پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) طائفه قريش که نزديک ترين نزديکان او بودند نه تنها حمايتش نکردند بلکه به دشمنى او برخاستند; اما خداوند دورافتاده ترين قبائل را از قبيله قريش يعنى اوس و خزرج را به حمايت او برانگيخت که از جان و دل او را حمايت کردند و آئين او را پيش بردند و جالب اين که اوس و خزرج با هم عداوت و دشمنى ديرينه اى داشتند ولى در حمايت از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) متحد و متفق بودند و امثال اين موضوع در طول تاريخ بسيار ديده شده است.
در حديث پرمعنايى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم که براى دلدارى و تسلى خاطر مى فرمايد: «کُنْ لِمَا لاَ تَرْجُو أَرْجَى مِنْکَ لِمَا تَرْجُو; نسبت به آنچه اميدى به آن ندارى از آنچه اميد به آن دارى اميدوارتر باش» و جالب اين که در ذيل اين حديث اشاره به داستان موسى(عليه السلام) شده و مى فرمايد: «موسى براى به دست آوردن شعله آتشى به دنبال نورى که از درخت برمى خواست روان شد ولى در آنجا پيام نبوت را دريافت داشت».
احتمال ديگرى که در تفسير اين کلمه حکمت آميز وجود دارد اين است که امام مى خواهد بفرمايد: در صورتى که نزديکان و بستگان از نيروهاى يکديگر استفاده نکنند و نسبت به هم بى اعتنا باشند اى بسا دورافتادگان آنها را مى ربايند و از وجود آنان بهره مى گيرند.
نمونه اين مطلب مسئله اى است که در اين ايام کشور ما و بسيارى از کشورها با آن روبرو هستند که به نام فرار مغزها معروف است; هنگامى که ما از مغزهاى لايق و آماده و افکار بلند و استعدادهاى سرشار جوانانمان استفاده نکنيم آنها از ميان ما فرار کرده و دورافتادگان از نيروهاى آنها استفاده مى کنند که اين ضايعه اى است بزرگ و غير قابل جبران.
در واقع تفسير اول دلدارى و تسلى خاطرى است به تضييع شدگان و تفسير دوم سرزنشى است نسبت به تضييع کنندگان. البته تفسير اول مناسب تر به نظر مى رسد، هرچند جمع ميان دو تفسير نيز امکان پذير است.
«أُتيحَ» از ماده «تَيح» (بر وزن شَىء) در اصل براى مهيا شدن براى انجام کارى است و هنگامى که به باب افعال مى رود به معناى مهيا کردن است و گاه به معناى مقدر ساختن نيز آمده که آن هم نوعى مهيا کردن است.
1401.4.28 - استاد آیت الله وفسی.mp3
زمان:
حجم:
14.28M
💐سلسله مباحث شرح عرفانی کتاب #چهل_حدیث حضرت امام خمینی (ره)
🌷حضرت استاد وفسی
🗓جلسه صد و بیستم ( ۱۴۰۱.۴.۲۸ )
🎥| نمایش فیلم کامل👇🏻
✅ https://www.aparat.com/v/lO51d
https://eitaa.com/joinchat/2017460411C29baaffe93
─┅═ ༅✤ ⃟ ⃟ ✤༅═┅─
#کانال_آرشیو_مطالب_سخنرانی
#احادیث_روایات_صوت_متن_سخنرانی
خودسازی:
💠 #مسواک
🔹 امام صادق علیه السلام:
در مسواك كردن دوازده خاصيت است: از روش پيغمبر است و پاك كننده دهان و روشني بخش چشم و خداي رحمان را خوشنود سازد و دندانها را سفيد كند و چرك دندان را ببرد و لثه را محكم كند و خوراك را گوارا مينمايد و بلغم را ميبرد و حافظه را زياد كند و كارهاي نيك بخاطر مسواك چند برابر پاداش داده شود و فرشتگان با آن خوشحال شوند.
✨ فِي اَلسِّوَاكِ اِثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً هُوَ مِنَ اَلسُّنَّةِ وَ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ وَ مَجْلاَةٌ لِلْبَصَرِ وَ يُرْضِي اَلرَّحْمَنَ وَ يُبَيِّضُ اَلْأَسْنَانَ وَ يَذْهَبُ بِالْحَفَرِ وَ يَشُدُّ اَللِّثَةَ وَ يُشَهِّي اَلطَّعَامَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَزِيدُ فِي اَلْحِفْظِ وَ يُضَاعَفُ بِهِ اَلْحَسَنَاتُ وَ تَفْرَحُ بِهِ اَلْمَلاَئِكَةُ.
📚 خصال/ص53/ح481
✍🏼 فردی که در مسیر خودسازی گام بر میدارد، نمیتواند نسبت به نظافت دهان ودندان بی توجه باشد. عدم نظافت باعث ناراحتی مردم و حتی ملائک می شود.
#احادیث_روزانه
💠 #حق همسایه
🔸 امام سجاد علیه السلام:
حق همسایهات اینهاست:
1.در غیاب او آبرویش را حفظ کنی
2.در حضورش احترامش کنی
3.هرگاه مورد ستم قرارگرفت یاری اش کنی
4.در جستجوی عیبش نباشی و از لغزشهایش درگذری
5.بدی هایش را بپوشانی
6.اگر نصیحت پذیر است او را به تنهایی نصیحت کنی
7.با او معاشرتی نیکو داشته باشی.
رساله حقوق
#احادیث_روزانه
💠 #محتکر
🔸 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به نقل از جبرئیل:
به دوزخ نظر کردم و در آن دره ای جوشان دیدم. از مالک دوزخ پرسیدم این جا برای کیست؟
گفت: این دره برای سه گروه آماده شده:
1️⃣ کسانی که اجناس مورد نیاز مردم را احتکار کنند
2️⃣ آنان که شراب می نوشند
3️⃣ کسانی که وسیله برای برقراری ارتباط نامشروع میان زنان و مردان باشند.
📚 وسائل الشیعه/ج 12/ص 314
#احادیث_روزانه
💠 #قرض
🔹 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
هر کس به برادر مسلمانش قرض دهد، در مقابل هر درهمی که قرض می دهد، به میزان وزن کوه اُحد، از کوه های رَضوی و طور سَیناء برای او حَسنه است و اگر در مطالبه قرض خود، مدارا کند، بدون حساب و عذاب سریع از صراط می گذرد و اگر برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و او ندهد (در صورتی که توانایی آن را دارد) خداوند روزی که به محسنین جزا می دهد، #بهشت را بر او حرام می کند.
✨ وَ مَنْ أَقْرَضَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ- کَانَ لَهُ بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَقْرَضَهُ وَزْنَ جَبَلِ أُحُدٍ- مِنْ جِبَالِ رَضْوَی وَ طُورِ سَیْنَاءَ حَسَنَاتٌ- وَ إِنْ رَفَقَ بِهِ فِی طَلَبِهِ- تَعَدَّی بِهِ عَلَی الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ اللَّامِعِ- بِغَیْرِ حِسَابٍ وَ لَا عَذَابٍ- وَ مَنْ شَکَا إِلَیْهِ أَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَلَمْ یُقْرِضْهُ- حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ یَوْمَ یَجْزِی الْمُحْسِنِینَ.
📚
#احادیث_روزانه
خادم شعبانپور:
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
✅«کانال هاے تحت حمایت ما در ایتا »
1️⃣#کانال_مداحی_عاشقان_حضرت_زینب_س
بارگزارے انواع اشعار مذهبے فارسے از قبیل نوحه و روضه واشعار مولودے،،،
https://eitaa.com/joinchat/2115895304C4149e19122
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
2️⃣#کانال_مداحی_ترکی_با_سبک👇
https://eitaa.com/joinchat/2348744791Cd1e41b*0233
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
3️⃣#کانال_ختم_و_ترحیم_خوانی👇
https://eitaa.com/joinchat/1758134425Ca7138e05ff
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
4⃣#کانال_آرشیو_مطالب_سخنرانی🎤
https://eitaa.com/joinchat/2017460411C29baaffe93
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅گروه های مداحی در برنامه (ایتا)↶
1⃣گروه مداحی ترکی مکتب العباس آذری ها
https://eitaa.com/joinchat/1805844674Cc4d566264c
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
2⃣گروه مداحی مجمع الذاکرین
https://eitaa.com/joinchat/3464298690C2efb4a55b4
─┅─⊱✤ ⃟ ⃟ ✤⊰─┅─
با مدریت:شعبانپور ↶
@Haram75
─┅⊱✤✤✤⊰┅─
لطفا کانال هاے ما را به دوستان خود معرفے کنید
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖