لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّـهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
اگر این قرآن را بر کوهی نازل میکردیم، میدیدی که در برابر آن خاشع میشود و از خوف خدا میشکافد! اینها مثالهایی است که برای مردم میزنیم، شاید در آن بیندیشید!
حشر - ۲۱
- اگر انفاق کنید و صدقه دهید خدا چند برابر آن را پس می دهد.(بقره: 261)
2- با کسانی که صدقه می دهید با لحن خوب سخن بگویید.(بقره: 263)
3- در پنهانی انفاق کنید که باعث بخشش گناهان می شود.(بقره: 271)
4- از ربا دوری کنید که برکت ندارد و خدا درآمد ربا خوار را نابود می کند. .(بقره: 276)
5- به بدهکار مهلت دهید و اگر نمی تواند بپردازد، بدهی را بر او ببخشید.(بقره: 280)
6- خداوند از هر کس به اندازه توانایی اش تکلیف می خواهد.(بقره: 286)
7- با کافران دوستی نکنید که از دوستی با خدا بهره ای نمی برید.(آل عمران: 28)
8- دینی جز اسلام را نپذیرید که پذیرفته نمی شود و از زیان کاران خواهید بود.(آل عمران: 85)
9- به نیکوکاری نمی رسید مگر اینکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید.(آل عمران: 92)
- از تفرقه دوری کنید و دین را محور وحدت قرار دهید. (آل عمران: 103)
2- مردم را به خوبی سفارش کنید و از زشتی باز دارید تا خوشبخت شوید.(آل عمران: 104)
3- سفره دلتان را پیش دشمن باز نکنید که آنها آرزو دارند همیشه در سختی باشید. (آل عمران: 118)
4- در حال رفاه و سختی از حال نیازمندان غافل نشوید. (آل عمران: 134)
5- خشن و تند خو نباشید تا محبوب مردم شوید. (آل عمران: 159)
6- بدانید که حتماً از طریق مال و جانتان آزمایش می شوید. (آل عمران: 186)
7- در زندگی شخصی و اجتماعی صبور باشید و در برابر فتنه ها همبستگی تان را تقویت کنید. (آل عمران: 200)
8- توبه را تا دم مرگ عقب نیندازید که قبول نمی شود. (نساء: 18)
9- با همسرانتان خوش رفتاری کنید و در مشکلات خانوادگی فوری به فکر جدایی نیفتید.(نساء: 19)
1- مدیریت خانواده با مرد است و او موظف است هزینه های زندگی را تأمین کند.(نساء: 34)
2- همسر شایسته متواضع و نگهدار اسرار، اموال و آبروی خانواده است. (نساء: 34)
3- یک نفر از خانواده مرد و زن تعیین کنید تا به اختلافشان رسیدگی کنند. (نساء: 35)
4- در خوبی کردن با خویشان، یتیمان، نیازمندان و همسایگان سنگ تمام بگذارید. (نساء: 36)
5- نیکی کنید که خدا در ازای کوچکترین کار خوب، چندین برابر پاداش می دهد. (نساء: 40)
6- از خدا و پیامبر اطاعت کنید تا گرامی شوید و همدم و هم مسیر پیامبران و شهدا باشید. (نساء: 69)
7- اگر به شما خوبی شد، به صورتی بهتر یا دست کم به همان صورت جواب دهید. (نساء: 86)
8- سهل انگاری و اشتباه خود را به شخص دیگری نسبت ندهید. (نساء: 112)
9- عادل باشید حتی اگر به ضرر خودتان، والدین یا خویشان باشد. (نساء: 135)
1- از بدی های دیگران بگذرید، خدا هم از شما می گذرد.(نساء: 149)
2- به قراردادهایی که می بندید، وفادار باشید.(مائده: 1)
3- در رعایت حقوق دیگران و کارهای خوب به همدیگر کمک کنید. (مائده: 2)
4- طعام اهل کتاب برشما و طعام شما برای آنان حلال است. (مائده: 5)
5- هرکس برای زنده نگه داشتن انسانی تلاش کند انگار به همه مردم زندگی بخشیده است. (مائده: 32)
6- برای رسیدن به خدا به دنبال وسیله«مثل نماز،انفاق و آبروی مقربان درگاهش» باشید. (مائده: 35)
7- از قصاص کردن بگذرید که کفاره گناهانتان خواهدبود. (مائده: 45)
8- به جای بحث های اختلافی و بی فایده در کارهای خوب از همدیگر سبقت بگیرید. (مائده: 48)
9- از رابطه و رفاقت با کسانی که دین شما را مسخره می کنند، بپرهیزید. (مائده: 57)
بسم الله الرحمن الرحیم
هر ذکری نوری دارد که در جان انسان میتابد و ردی از خود در رفتار و روح او به جا میگذارد. همانطور که هر گل، رایحهای ویژه دارد، اذکار الهی نیز هر یک بویی از حقیقتی ژرف دارند که بر جان آدمی مینشیند.
مثلاً "بسم الله الرحمن الرحیم" که حکایت از وجودی سراسر مهر و رحمت است، و مانند باران بهاری است که بیدریغ بر دشتها میبارد، بدون اینکه بین گلهای خوشبو و خارهای خشکیده تفاوتی بگذارد. همانطور که باران، زمین را زنده میکند، این ذکر نیز دل را زنده و دست را به بخشش وامیدارد. کسی که این ذکر را با جان و دل تکرار کند، مانند رودخانهای جاری میشود که از چشمهای زلال سرچشمه گرفته و به سوی تشنهکامان رحمت میرساند.
پس اگر "بسم الله الرحمن الرحیم" را بر زبان جاری میکنیم، باید در زندگی خود نیز مانند طبیعتی که از رحمت خدا لبریز است، بخشنده باشیم؛ همانگونه که درخت، سایهاش را به همه میبخشد، حتی به کسی که سنگی به سویش پرتاب کند.
پس، اگر این ذکر را بر زبان میآوریم، باید مانند آفتاب باشیم که روشنیاش را بیمنت بر همه میپاشد،و یا همچون دریا که به ساحل، موجهایش را هدیه میدهد، بیآنکه از جنس صخره بپرسد.
این ذکر را باید عمل کرد و عملی کرد و آن نیست مگر اینکه مثل رحمت خدا چونان نسیمی باشیم که عطر شکوفهها را در باغستانها میپراکند، بیآنکه بپرسد کدام گل، دیروز پژمرده بود. اگر "بسم الله الرحمن الرحیم" را باور داریم، باید همچون ابرهای بهاری باشیم که بر کوه و دشت، بیدریغ میبارند.
پس کسی که این ذکر را میگوید، اگر بخشنده نباشد، انگار که نگفته باشد،و گفتنش بی اثر و بیثمر است هرچند در تمام عمر زبانش به این ذکر مترنم باشد،باشد چه سود؟
نتیجه:
هر ذکری نوری دارد که باید در رفتار انسان جلوهگر شود. "بسم الله الرحمن الرحیم" یادآور رحمت الهی است و کسی که آن را بر زبان میآورد، باید بخشنده و مهربان باشد. اما این تنها یک نمونه است؛ هر ذکری عمل شایسته خود را میطلبد. گفتن اذکار بدون عمل به مقتضای آنها، بیثمر است. ذکر واقعی، آن است که در جان بنشیند و در رفتار نمایان شود.
[سوره النساء (۴): آيه ۲]
وَ آتُوا الْيَتامی أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلی أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً (۲)
ترجمه:
۲- و اموال يتيمان را (هنگامی كه به حد رشد رسيدند) به آنها بدهيد، و اموال بد (خود) را با اموال خوب (يتيمان) تبديل نكنيد، و اموال آنها را با اموال خودتان (به وسيله مخلوط كردن يا تبديل نمودن) نخوريد. زيرا اين گناه بزرگی است.
شان نزول:
شخصی از قبيله" بنی غطفان" برادر ثروتمندی داشت كه از دنيا رفت، و او به عنوان سرپرستی از يتيمان برادر اموال او را به تصرف درآورد، و هنگامی- كه برادرزاده به حد رشد رسيد، از دادن حق او امتناع ورزيد، موضوع را به- خدمت پيامبر عرض كردند آيه نخست نازل گرديد، و مرد غاصب بر اثر شنيدن آن توبه كرد و اموال را به صاحبش بازگرداند و گفت" اعوذ باللَّه من الحوب الكبير":" به خدا پناه ميبرم از اينكه آلوده به گناه بزرگی شوم".
تفسير:
خيانت در اموال يتيمان ممنوع
در هر اجتماعی بر اثر حوادث گوناگون پدرانی از دنيا ميروند و فرزندان صغيری از آنها باقی ميمانند منتها در جوامع ناسالم كه گرفتار جنگهای داخلی هستند، مانند جامعه عرب در زمان جاهليت، تعداد اينگونه كودكان يتيم بسيار زيادتر است، كه بايد از طرف حكومت اسلامی و فرد فرد مسلمانان، تحت حمايت قرار گيرند. در آيه فوق سه دستور مهم در باره اموال يتيمان داده شده است.
۱- وَ آتُوا الْيَتامی أَمْوالَهُمْ- در اين جمله دستور ميدهد كه:" اموال يتيمان را به هنگامی كه رشد پيدا كنند به آنها بدهيد" يعنی تصرف شما در اين اموال تنها به عنوان امين و ناظر و وكيل است نه به عنوان يك مالك.
۲- وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ:" و هيچگاه اموال پاكيزه آنها را با اموال ناپاك و پست خود تبديل نكنيد" اين دستور در حقيقت برای جلوگيری از حيف و ميلهايی است، كه گاهی سرپرستهای يتيمان به بهانه اينكه تبديل كردن مال به نفع يتيم است يا تفاوتی با هم ندارد، و يا اگر بماند ضايع ميشود، اموال خوب و زبده يتيمان را برميداشتند و اموال بد و نامرغوب خود را بجای آن ميگذاشتند.
۳- وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلی أَمْوالِكُمْ-" و اموال آنها را با اموال خود نخوريد" يعنی اموال يتيمان را با اموال خود مخلوط نكنيد بطوری كه نتيجهاش تملك همه باشد، و يا اينكه اموال بد خود را با اموال خوب آنها مخلوط نسازيد كه نتيجهاش پايمال شدن حق يتيمان باشد (الی در جمله بالا در حقيقت به معنی مع است).
[" حوب" چيست؟ (حوبا كبيرا)]
إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً در پايان آيه، برای تاكيد و اثبات اهميت موضوع ميفرمايد: اينگونه تعدی و تجاوز به اموال يتيمان گناه بزرگی است. راغب در كتاب مفردات ميگويد:
" الحوبة" در اصل به معنی احتياج و نيازی است كه انسان را به گناه ميكشاند، و از آنجا كه تجاوزهای سرپرستان به اموال يتيمان، غالبا بر اثر نياز و يا به بهانه احتياج صورت ميگيرد در آيه فوق به جای كلمه" اثم" (گناه) كلمه" حوب" بكار رفته است، تا اشاره به اين حقيقت بوده باشد.
بررسی آيات مختلف قرآن نشان ميدهد كه اسلام اهميت فوق العادهای برای اين موضوع قائل شده و با شدت تمام خيانت كنندگان در اموال يتيمان را به مجازاتهای شديد تهديد ميكند و با عباراتی محكم و قاطع سرپرستان را به مراقبت كامل از اموال يتيمان دعوت ميكند، كه شرح آن در همين سوره در چند آيه بعد و در ذيل آيات ۱۵۲ سوره انعام و ۳۴ سوره اسری خواهد آمد.
لحن شديد اين آيات بقدری در قلوب مسلمانان مؤثر واقع شد، كه حتی ميترسيدند غذای مشتركی برای خودشان و يتيمان درست كنند، بهمين جهت غذای آنها را از غذای خود و فرزندان خويش جدا ميساختند، و اين امر موجب ناراحتی هر دو طرف ميشد لذا در آيه ۲۲۰ سوره بقره به آنها دستور داده شد كه اگر هدفشان از مخلوط ساختن اموال يا غذای يتيمان با اموال يا غذای خود، خير خواهی و اصلاح بوده باشد مانعی ندارد [برای توضيح بيشتر به ذيل آيه فوق در سوره بقره جلد دوم تفسير نمونه مراجعه فرمائيد.]۱.
۱ برای توضيح بيشتر به ذيل آيه فوق در سوره بقره جلد دوم تفسير نمونه مراجعه فرمائيد.
امام صادق (علیه السلام)- علیبنابیحمزه گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: وَ لاَتُؤْتُواْ السُّفَهَاء أَمْوَالَکُمُ پرسیدم. ایشان فرمود: «منظور یتیمها هستند؛ تا زمانیکه به سنّ رشد و بلوغ نرسیدند، اموالشان را به آنها ندهید». گفتم: «چگونه اموال آنها اموال ما [نامیده] میشود»؟ فرمود: «وقتی که تو وارث آنان باشی». [تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۲ - بحارالأنوار، ج۷۲، ص۶/ العیاشی، ج۱، ص۲۲۰/ وسایل الشیعة، ج۱۹، ص۳۶۹/ البرهان]۲
[سوره نساء (۴): آيه ۴]
وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَرِيئاً (۴)
ترجمه:
و مهر زنان را [بهطور كامل] به عنوان يك بدهی [يا هديه]، به آنان بپردازيد؛ [ولی] اگر آنها چيزی از آن را با رضايت خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف كنيد. (۴)
۱- الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَعِیدِبْنِیَسَارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِیعَبْدِاللَّـهِ (علیه السلام) جُعِلْتُ فِدَاکَ امْرَأَةٌ دَفَعَتْ إِلَی زَوْجِهَا مَالًا مِنْ مَالِهَا لِیَعْمَلَ بِهِ وَ قَالَتْ لَهُ حِینَ دَفَعَتْ إِلَیْهِ أَنْفِقْ مِنْهُ فَإِنْ حَدَثَ بِکَ حَدَثٌ فَمَا أَنْفَقْتَ مِنْهُ حَلَالًا طَیِّباً فَإِنْ حَدَثَ بِی حَدَثٌ فَمَا أَنْفَقْتَ مِنْهُ فَهُوَ حَلَالٌ طَیِّبٌ فَقَالَ أَعِدْ عَلَیَّ یَا سَعِیدُ الْمَسْأَلَةَ فَلَمَّا ذَهَبْتُ أُعِیدُ الْمَسْأَلَةَ عَلَیْهِ اعْتَرَضَ فِیهَا صَاحِبُهَا وَ کَانَ مَعِی حَاضِراً فَأَعَادَ عَلَیْهِ مِثْلَ ذَلِکَ فَلَمَّا فَرَغَ أَشَارَ بِإِصْبَعِهِ إِلَی صَاحِبِ الْمَسْأَلَةِ فَقَالَ یَا هَذَا إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهَا قَدْ أَفْضَتْ بِذَلِکَ إِلَیْکَ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَهَا وَ بَیْنَ اللَّـهِ عَزَّوَجَلَّ فَحَلَالٌ طَیِّبٌ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ قَالَ یَقُولُ اللَّـهُ جَلَّ اسْمُهُ فِی کِتَابِهِ فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَکُلُوهُ هَنِیئاً مَرِیئاً.
امام صادق (علیه السلام)- سعیدبنیسار گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «فدایت شوم! زنی به همسرش مقداری از مال خود را داده تا با آن کار کند و وقتی که آن مبلغ را به همسرش میداد به او گفته: «از آن مال خرج کن و اگر اتّفاقی برایت افتاد، آن مبلغی که خرج نمودی، حلال و پاک است و اگر اتّفاقی برای من افتاد، باز هم آن مبلغی که خرج نمودی، حلال و پاک است»». امام (علیه السلام) فرمود: «ای سعید! دوباره مسأله را تکرار کن». وقتی خواستم مسأله را بار دیگر برای ایشان توضیح دهم، صاحب مسأله که همراه من بود، مداخله کرد و مسأله را مانند مسألهی فوق برای ایشان تکرار کرد و زمانیکه تمام کرد، امام (علیه السلام) با انگشت به صاحب مسأله اشاره کرد و سهبار فرمود: «ای فلانی! اگر به شهادت خودت و همسرت و خداوند، همسرت آن مال را [با رضایت] به تو بخشیده، حلال و پاک است. خداوند تعالی میفرماید: فَإِن طِبْنَ لَکُمْ عن شَیْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَکُلُوهُ هَنِیئًا مَّرِیئًا». [تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۸ - الکافی، ج۵، ص۱۳۶/ تهذیب الأحکام، ج۶، ص۳۴۶/ بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۳۵۶/ العیاشی، ج۱، ص۲۱۹/ فقه القرآن، ج۲، ص۳۱/ وسایل الشیعة، ج۱۷، ص۲۶۸/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۱۹۸/ نورالثقلین/ البرهان]۱
🚨از بدیها دوری کن
و به خوبیها روی آور!
✍امام صادق
عليه السلام فرمودند:
لقمان به فرزندش فرمود فرزندم!
از بى حوصلگی و بد اخلاقی و بى تابی
دورى كن كه هيچ دوستی👈تحملِ اين خصلتها را ندارد.
در كارهايت آرام و بردبار،
در تحمّلِ زحماتِ برادران صبور
و با همهی مردم خوش اخلاق باش.
📚قصص الأنبياء: ص ۱۹۸، ح ۲۴۵
✋پیام جزء دوم مبارزه نامحبوب؟!
♦️ (وَ عَسَی أنْ تَکْرَهُوا شَیئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُم وَ عَسی أنْ تُحِبُّوا شیئاً و هُوَ شَرٌّ لَکُم):البقرة آیه ۲۱۶
چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است.
👌بیانی از آیه شریفه
✍️یکی از ویژگیهای اصلی زندگی مؤمنانه #جهادی_زیستن است و در میان مصادیق زندگی جهادی، #مبارزه با دشمن از برترینهاست؛ آنهم دشمنی که به شما حمله کرده و جان و مال شما را به خطر انداخته است. البته روشن است که مبارزه با دشمن #سختیهایی دارد، که به همین سبب، بسیاری از انسانها از مبارزه و رویارویی با دشمن خود پرهیز دارند.
🔻خداوند متعال در آیه فوق بر این نکته تأکید میورزد که اگرچه جهاد #خوشایند شما نیست، بدانید که بسیاری از امور هست که بهظاهر ناخوشایند است، اما به نفع شماست. به عنوان مثال، #داروهایی که پزشکان برای نجات بیماران تجویز میکنند یا حتی گاهی عمل جراحی که بسیار دردآور هم هست، در عین اینکه ناخوشایند است، به نفع انسان است.
🔻درمقابل، بسیاری از اموری که بهظاهر خوشایند انسان است، درواقع موجب زیان انسان میشود؛ مثل بسیاری از غذاهای لذیذی که امروزه در قالب فستفود درست شده است، اما متخصصان تغذیه آن را برای سلامت انسان مضر میدانند.
🔻امروزه، جهاد با صهیونیستها از همین قبیل است و اگرچه در جهاد با آنان، امت اسلام #خسارتهایی میبینند که ناخوشایند است، چنانچه در این امر کوتاهی شود، خسارتهای بسیار بزرگتری خواهند دید. به تعبیر رهبر معظم انقلاب، هزینه مقاومت از هزینه سازش کمتر است.
🔻صهیونیستها به دنبال تسلط بر منابع عظیم و ثروتهای بزرگ امت اسلام هستند و پس از آن قطعاً میکوشند امت اسلام را به نابودی بکشانند.
🔻در پایان آیه، خداوند متعال میفرماید: <وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ>؛ یعنی علم ما در برابر علم خدای متعال هیچ است و او همهچیز میداند و ما در برابر او هیچ نمیدانیم.
🔻کسی که به این نکته توجه کند دستورهای خدای متعال، ازجمله دستور جهاد را با جان و دل میپذیرد، اگرچه برایش بهظاهر ناخوشایند باشد؛ همانگونه که دستور #پزشکان متخصص را اجرا میکند، اگرچه بهظاهر تلخ و دردآور باشد؛ چون میداند که به نفع اوست و در پایان این سختی و تلخی، گشایش و شیرینی خواهد بود.
🌸حکایت قرآنی🌸
التماس دعا
عبد الله بن ابان که نزد حضرت رضا (علیه السلام) از راویان صاحب منزلت بوده گوید: به حضرت رضا (علیه السلام) عرض کردم: برای من و خانواده ام دعا بفرمایید. حضرت فرمود: مگر دعا نمی کنم؟ به خدا قسم اعمال شما در هر شب و روز به من نشان داده می شود. عبد الله در ادامه گود: این سخن حضرت بر من بسیار گران آمده و بزرگ جلوه نمود. حضرت چون چنین دید فرمود: مگر قرآن نخوانده ای و قل اعملوا فسیری الله عملکم و روسوله و المومنون(توبه 105)🍀
ترجمه: بگو عمل کنید، خدوند و فرستاده او و مؤمنان اعمال شما را می بینند. مقصود از مؤمنون به خدا سوگند، علی بن ابی طالب (علیه السلام) است.
📚کافی