🔰 انعکاس پیام مخاطبین: 🔸 پرسش سوم: 🔹چرا #روشنفکران_غربگرا و همچنین برخی از افراد منتسب به جریان #نواندیش_دینی که در بسیاری از مسائل از پایگاه #حوزه_علمیه اظهار نظر می‌نمایند و برای برخی از امور غیر ضروری، نشست علمی و همایش برگزار می‌کنند، نسبت به #تحریف در عزاداری‌ها و برخی #انحرافات در هیات‌های مذهبی از خود حسّاسیت نشان نمی‌دهند و موضع نمی‌گیرند؟ 🔺 پس از طرح پرسش سوم در کانال اسباط با عنوان «#پرسمان_اسباط»، پاسخی از سوی یکی از مخاطبین محترم کانال به ادمین اسباط ارسال گردید که در آن نام «احمد نجمی» مدیر محترم کانال مباحثات آورده شده بود، پس از آن، جناب آقای نجمی نیز جهت دفاع از عملکرد مباحثات، جوابیه ارسال کرد که جهت احترام به همه مخاطبین محترم و رعایت اصل بی‌طرفی، این جوابیه در ادامه منتشر خواهد شد: 🔹 مدیر محترم کانال اسباط سلام علیکم پیرو درج مطلب یکی از خوانندگان محترم که از اینجانب نام برده شده و بیان شده‌است که چرا در قبال نواندیشان دینی و مواجهه آنان با عزاداری مطلبی نوشته نشده است. به اطلاع می‌رساند مباحثات در چند ماه اخیر پرونده‌ای با موضوع نواندیشی دینی منتشر کرده‌است که در حال تکمیل است و به زودی چند مطلب دیگر اضافه خواهد شد. در این آدرس قابل مشاهده است: 🌐 yon.ir/89CP6 همچنین دو پرونده درباره مسائل قابل توجه در عزاداری محرم که مطابق موضوع سایت یعنی حوزه و روحانیت بود هم تقدیم می‌شود: 🌐 http://mobahesat.ir/21572 🌐 http://mobahesat.ir/21574 لطفا توضیح فوق را جهت اطلاع آن خواننده محترم و دیگر مخاطبان کانال منتشر نمائید. با تشکر احمد نجمی 🆔 @asbaat_ir

🔰 مقدمات و ادله مرحوم #نائینی در دفاع از #مشروطه 🔺 این مسئله باید بررسی شود که مرحوم نائینی طبق چه استدلالی از مشروطه دفاع کرده و #شیخ_فضل_الله_نوری که در آغاز از مدافعان مشروطه بوده، چگونه در ادامه راه به نظریه حرمت مشروطه رسیده است؟ فهم علت و دلیل اختلاف میتواند برای وضعیت کنونی کشور ما نیز راه‌گشا باشد. 🔺 اولین مسئله‌ای که نائینی می‌بایست به حل آن می‌پرداخت، بررسی اصل نظریه تعطیل یا تعلیق حکومت بود. به اعتقاد مرحوم نائینی، در عصر #غیبت، حکومت تعطیل نیست. نائینی برای روشن کردن بحث، مقدماتی مطرح کرده تا استدلالش را درباره مشروطه بیان نماید. مقدمات استدلال مرحوم نائینی عبارت است از: 🔺 تکلیف به قدر مقدور است؛ ظلم قبیح است؛ مقدمه واجب، واجب است؛ قرآن و اسلام جاودانی و ابدی‌اند و احکام قرآن و اسلام به حضور امام معصوم علیه السلام اختصاص ندارد. 🔺 برای اجرای احکامی، همچون قاعدة نفی سبیل، قصاص، لزوم حفظ #دارالاسلام، امنیت مسلمانان، حدود، دیات، حج، دفاع، زکات، خمس و …، به حکومت نیاز است و از آنجا که عمل به این احکام واجب است، در عصر غیبت، همچنان مکلف به تشکیل حکومت خواهیم بود، چرا که مقدمه واجب، واجب است. 🔺 به نوشته ایشان، در حکومت #استبدادی، سه ظلم یعنی «ظلم به خدا»، «ظلم به مردم» و «ظلم به أمام زمان (عج)»، وجود دارد، حال آنکه در حکومت مشروطه، ظلم تقلیل یافته و فقط «ظلم به امام زمان (عج)»، به دلیل غاصب بودن شاه در امر حکومت، مطرح می‌باشد؛ بنابراین با توجه به امکان تقليل ظلم، ایجاد مشروطه واجب است. ادامه دارد ... 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3887 🆔 @asbaat_ir

🔰 بررسی روند رسیدن به موج #تمدن_خواهی در جهان اسلام 🔺 در بخش قبلی این یادداشت موج اول نهضت‌های فکری معرفتی جهان اسلام با عنوان «#دعوت» بیان شد. این مرحله بیشتر جنبه فرهنگی، معرفتی و شناختی داشت و در مورد نخبگان جهان اسلام روی داد. 🔺الگوگیری از غرب، ملی‌گرایی و بازگشت به اصول اسلامی سه رویکرد کلانی بود که نخبگان جهان اسلام در پیش گرفتند. اسلام‌گرایانی که خواستار بازگشت به اصول اسلامی بودند نیز علی رغم تنوعشان به دو گروه #سنت‌گرایان و #تمدن‌گرایان تقسیم شدند. 🔺 در ادامه، در این یادداشت سه موج دیگر را بررسی می‌کنیم. در این مسیر نهضت‌های فکری-معرفتی جهان اسلام بیشتر به سمت عمل‌گرایی و عرصه‌های سیاسی و اجتماعی پیش می‌روند. 2️⃣ موج دوم: نهضت‌سازی و جنبش 🔸 تفکرات گرایش تمدن‌گرا، مسلمانان را وارد مرحله جدیدی از نهضت اسلامی کرد که دین را مبنای مبارزه و اصلاح‌ سیاسی و اجتماعی قرار می‌داد. 🔸 البته نگرش‌های #تجددگرا و #ملی‌گرا نیز نهضت‌هایی را پایه‌ریزی کردند ولی نتوانستند در مسیر مبارزه با استعمار و استبداد موفقیت زیادی کسب کنند و مردم را با خود همراه سازند. 🔸 به این ترتیب با تقویت جنبه‌های مردمی، نهضت‌های مبارزاتی مسلمانان برای تحقق چشم‌انداز جامعه اسلامی وارد مرحله جدید شد.این نهضت‌ها در تمام جوامع اسلامی ایجاد شدند و به طبقه خاصی از اجتماع اختصاص نداشتند و سازماندهی و تشکیلات جایگزین حرکت‌‌های فردی شدند. ادامه دارد ... ✍️ حجت الاسلام محسن محمدی 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3892 🆔 @asbaat_ir

🔰 جریان‌شناسی #دفتر_تبلیغات_اسلامی_حوزه_علیمه_قم/ بخش پنجم 💠 اهداف و مأموریت‌ها 👇👇👇 🆔 @asbaat_ir

🔰 جریان‌شناسی #دفتر_تبلیغات_اسلامی_حوزه_علیمه_قم/ بخش پنجم 💠 اهداف و مأموریت‌ها 🔺 با توجه به اینکه اهداف دفتر تبلیغات به صورت تجمیع شده و یکجا منتشر نشده است بلکه در لابلای مصاحبه‎ها و گفتگوهای هیئت مؤسسین، آن هم به صورت پراکنده طرح شده است، بر آن شدیم همه آنها را یکجا لیست کنیم. 1️⃣ تبلیغ دین خدا: #جعفری_گیلانی که از ابتدا جزو هیئت مؤسسین دفتر تبلیغات بود، حاکم شدن مكتب اسلامی و مكتب تشيع در همه بخش‌های جامعه را انگیزه اصلی تأسیس دفتر می‌داند، لذا هنگامی که از ایشان برای سخنرانی در همایش تکریم سه دهه فعالیت وی در دفتر تبلیغات دعوت می‌شود هدف تأسیس دفتر تبلیغات را از منظر #حضرت_امام (ره) تبلیغ دین خدا برمی‎شمارد. 🔸 از این رو می‎توان گفت که شاه بیت اهداف ذکر شده برای دفتر تبلیغات، #تبلیغ دین خداست و بقیه اهداف در واقع در امتداد این هدف مقدس است. 2️⃣ تشکیل کلاس‎های آموزشی #سیاسی برای طلاب: جعفری گیلانی در این رابطه گفت: «پس از اعزام ۳ هزار مبلغ که مایه مباهات حضرت امام شد، در پی دستور ایشان در زمینه آموزش سیاسی طلاب، آموزش را که هدف اولیه تاسیس دفتر بود خیلی جدی و محکم آغاز کردیم. آموزش‌ها در #فیضیه و #دارالشفا آغاز شد. 🔸 اما متاسفانه در زمان بسیار کوتاهی به علت شیطنت بعضی‌ها و ایجاد بدبینی برای برخی آقایان در قم نسبت به دفتر، مجبور شدیم بعد از حدود ۲ ماه از فیضیه و دارالشفا خارج شویم و جلسات آموزشی را در حجتیه و چهارمردان برگزار کنیم». 3️⃣ آماده‌سازی طلاب برای حضور در فضای فکری سیاسی: یکی دیگر از اهداف که در سایت دفتر تبلیغات مورد اشاره قرار گرفته است، بحث آماده‌سازي حوزويان و روحانيان براي حضور مؤثر در فضاي فكري سياسي آن زمان است؛ زیرا با فرا رسیدن ایام تبلیغ و نزدیک شدن انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی جهت تنویر افکار عمومی برای شرکت گسترده در انتخابات و مشارکت حداکثری مردم به عنوان نماد #مردم_سالاری_دینی و نیز انتخاب فرد اصلح برای آن مجلس، لازم بود طلاب مبلغ ساماندهی شوند که به دستور حضرت امام(ره) این کار برعهده دفتر تبلیغات نهاده شد. 4️⃣ بهره‎گیری از توان علمی و تبلیغی حوزه‌های علمیه جهت تأمین پشتیبانی‌های لازم از نظام فرهنگی و تبلیغی کشور، در راستای تحقق اندیشه‌های امام خمینی(ره) و #مقام_معظم_رهبری(مدظله العالی): هدف بعدی را حجت الاسلام ری‎شهری که از اعضای هیئت مؤسسین دفتر تبلیغات بود و جلسات اولیه اعضاء هیئت مؤسسین دفتر در منزل ایشان تشکیل می‎شد، بیان کرد که «هدف اصلی ما جذب فضلای جوان حوزه و سازماندهی آنان در جهت نشر افکار نورانی حضرت امام در برابر جریان‎های مخالف بود». 5️⃣ ارائه خدمات آموزشی، کمک آموزشی و تحقیقاتی به حوزه های علمیه: یکی دیگر از اهدافی که برای دفتر تبلیغات ذکر شده است، بحث آموزش و پژوهش است. محمدعلی #ایازی که در آن برهه سرپرست انتشارات دفتر تبلیغات و سردبیری مجله حوزه را نیز برعهده داشت در خصوص این دو مقوله می‎گوید: 🔸 «آن مجموعه در آغازش به دلیل شرایط کشور اهتمام خود را به امر تبلیغ گذاشت و مبلغان زیادی را به نقاط مختلف کشور فرستاد؛ بعدها که مسائل جنگ اتفاق افتاد و اعزام مبلغ به مناطق جنگی پیش آمد، این حرکت را در اعزام مبلغ انجام داد. اما در کنار آن شروع به کارهای آموزشی و پژوهشی کرد و در ابعاد مختلف امور دینی پرداخت. 🔸 در کارهای آموزشی بیشتر هدفش این بود که روحانیت را با نیازهای جدید آشنا کنند و دانش‌های مختلفی که در حوزه آن زمان مرسوم و متداول نبود، مثل #علوم_سیاسی، علوم اقتصادی، مدیریت، روانشناسی، جامعه شناسی و مسائل دیگر را برای طلاب آموزش دهند. در بخش تحقیقات هم یکسری کارهای بنیادی شروع شد و یک بخشی هم به‌عنوان پاسخ به سوالات و نیازها تاسیس شد». ادامه دارد ... ✍️ پژوهشگر اسباط 🆔 @asbaat_ir

📸 #عكس_نوشته| لزوم بهره‌گيری از منابع متقن در روضه‌خوانی 💠 #امام_خامنه_ای: سيدبن طاووس - كه علی‌بن طاووس باشد - فقيه است، عارف است، بزرگ است، صدوق است، موثق است، مورد احترام همه است، استاد فقهای بسيار بزرگی است؛ خودش ادیب و شاعر و شخصيت خيلی برجسته‌ای است. 🔹 ايشان اولين #مقتل بسيار معتبر و موجز را نوشت. البته قبل از ايشان مقاتل زيادی است. استادشان - ابن‌نَما - مقتل دارد، «#شيخ_طوسی» مقتل دارد، ديگران هم دارند. مقتل‌های زیادی قبل از ایشان نوشته شد؛ اما وقتی «#لهوف» آمد، تقريباً همه آن مقاتل، تحت‌الشعاع قرار گرفت. این مقتلِ بسیار خوبی است؛ چون عبارات، خيلی خوب و دقیق و خلاصه انتخاب شده است. 🗓 18 ادريبهشت 1377 به مناسبت 15 محرم سالروز ولادت #سیدبن_طاووس 🆔 @asbaat_ir

🔖 #پرونده_ویژه| روحانیون در گذر زمان 3️⃣ #علی_یونسی/ بخش سیزدهم 🔰 #حمایت_از_دراویش 👇👇👇 🆔 @asbaat_ir

🔖 #پرونده_ویژه| روحانیون در گذر زمان 3️⃣ #علی_یونسی/ بخش سیزدهم 🔰 #حمایت_از_دراویش 🔺 در زمستان سال ۹۶ عده‌ای از اراذل ‌و اوباش در پوشش دراویش و به بهانه آزاد کردن فردی که به اتهام سرقت و با شاکی خصوصی دستگیرشده بود، با رفتاری داعش گونه ۴ تن از نیروهای انتظامی و بسیجی را به شهادت رسانده و بیش از ۳۰ مأمور پلیس را مجروح کردند. 🔺 این اراذل‌ و اوباش همانند داعش با اتوبوس و خودرو، فرزندان این ملت را به زیر گرفته و با قمه و سنگ و چماق و پاره‌آجر و تفنگ ساچمه‌ای به حافظان امنیت حمله‌ور شده و آنان را مظلومانه به شهادت رساندند. این غائله درنهایت با دستگیری ۳۰۰ تن از اغتشاشگران پایان یافت. 🔺 این رفتار وحشیانه قلب هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد؛ اما گویا به شهادت رسیدن مظلومانه حافظان امنیت کشور برای اصلاح طلبان اهمیتی نداشته است! 🔺 در همین رابطه برخی از #روزنامه‌های_اصلاح‌_طلب با سانسور رفتار وحشیانه اراذل ‌و اوباش در پوشش دراویش، این اتفاق را صرفاً یک درگیری دوطرفه میان دراویش و نیروی انتظامی معرفی کرده و از به کار بردن عنوان «شهید» و «شهادت» نیز امتناع کردند. 🔺 متاسفانه یونسی نه تنها همانند بسیاری دیگر از اصلاح طلبان، جنایت این عده از دراویش در خیابان پاسداران را نادیده گرفت، بلکه برخورد با دراویش را اشتباه خواند و گفت: 🔸 «به نظر من، این یک اشتباهی است که از طرف بخشی از حکومت و حاکمیت صورت می‌گیرد. مثلا تا مدتی عده‌‌ای افراطی و تندرو، با آداب و آرایش ظاهر «اهل حق» مشکل پیدا کرده بودند و به هر بهانه‌ای با آنان برخورد می‌کردند و بنابراین عده‌ای از این دراویش، در اعتراض، دست به حرکاتی زده و به خود آسیب رساندند.» 🔴 البته این نوع حمایت از دراویش توسط علی یونسی سابقه قبلی نیز دارد وی در جریان دستگیری برخی از این دراویش در سال‌های گذشته گفته بود: «این دستگیری‌ها خودسرانه بود.» این سخن یونسی از سوی نهادهای وابسته به غرب مستمسکی برای فشار #حقوق_بشری به نظام اسلامی شد. ادامه دارد ... ✍️ پژوهشگر اسباط 🆔 @asbaat_ir

💢 احزاب و فريضه امر به معروف و نهی از منكر 🔺 شکی نیست که در فرهنگ دینی حق و باطل و حرام و حلال نسبی و دارای اندازه و حجم و مقدار نیست، بلکه مثلاً یک گام نهادن در میدان باطل قرار گرفتن در برابر حق تلقی می‌شود. 🔺 اما در میان منکرات و معروفات به گونه‌هایی برمی‌خوریم که حتی در فرهنگ دینی از آنان به کلید و مادر منکرات دیگر و سرچشمه و آغازگر ورود به دیگر مشکلات یاد شده است. 🔺 اگر امروز #حفظ_نظام_اسلامی بزرگترین معروف سرچشمه و آغازگر معروف‌های دیگر در کشور، منطقه و بین الملل به شمار آوریم، تخریب و تضعیف چنین نظامی را بزرگترین منکر و سرچشمه و آغازگر منکرات دیگر در گستره‌ای فراتر از داخل و منطقه می‌توان به حساب آورد. 🔺 باید گفت #احزاب و گروه‌ها و جناح‌های سیاسی کشور نه تنها رسالت بزرگ تاریخی را نسبت به نظام و مردم بر دوش دارند بلکه در امتحان بزرگی قرار دارد که نسل آینده این سرزمین به ویژه مومنان درباره عملکرد و موضع گیری‌های آنان به قضاوت خواهند نشست. 🔺 بر این اساس است که #امام_راحل (ره) حفظ نظام را از اوجب واجبات بر می‌شمردند و #رهبری_معظم_انقلاب بزرگترین معروف را حفظ نظام می‌خوانند. 🔺 رهبری فرمودند بزرگترین معروف‌ها در درجه اول عبارت است از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی. معروفی بالاتر از ایجاد نظام اسلامی نداريم. 🔺 بر اساس رهنمودهای رهبری معظم انقلاب هر #حزب و جریانی که در تضعیف و تخریب چهره نظام اسلامی گامی برخلاف پایه‌های اصلی نظام سلطه بردارد در دایره #منکر قرار دارد. ✍️ استاد حسن ابراهیم‌زاده 🆔 @asbaat_ir

📌 سوابق فکری – سیاسی و عملکرد #فریدمدرسی/ بخش هشتم 💠 نگاهی به کارویژه فرید مدرسی در حوزه 5️⃣ پوشش رسانه‌ای نشست اساتید 🔸 فريد مدرسی در توئیتر و کانال خود، اخبار «نشست دوره ای اساتید» را پوشش می‌دهد. او حتی پا را از پوشش رسانه‌ای فراتر نهاده و در قامت ارگان رسانه‌ای و روابط عمومی نشست عمل می‌کند. 🔸 وی انتقادات به نشست را پاسخ می‌دهد، عملکردها نسبت به نشست را به نقد و چالش می‌کشد، و هر اقدامی که موجب تقویت نشست می‌شود را در دستور کار خود قرار می‌دهد. کافی است هشتک #نشست_دوره_ای_اساتید را در رسانه‌های منسوب به وی جستجو کنید، آنگاه حجم پرداختن وی به این مسئله را در می‌یابیم. 🔸 به عنوان نمونه یکی از اعضای نشست اساتید گزارشی ناقص از جلسات بین اعضای جامعه مدرسین و نشست اساتید مطرح کرد. فرید مدرسی نیز بسیار ذوق زده از این گزارش یک طرفه و ناقص به بازتاب آن با ادبیاتی خاص پرداخت. 🔸 ادبیاتی که به مخاطب چنین القا می‌کند که نشست، مجموعه‌ای مظلوم است که #جامعه_مدرسین به عنوان نهاد منتسب به جریان انقلابی در صدد خاموش کردن آن بوده است. 🔸 او نمی‌تواند علاقه بی حد خود به نشست را پنهان کند. جالب اینکه بسیاری از اخباری را که از نشست منتشر می‌کند، تحت عنوان «خبر اختصاصی» از آن ها یاد می‌کند. مگر چه نسبتی بین فرید مدرسی #اصلاح_طلب و نشست دوره‌ای اساتید است که اخبار دسته اول و اختصاصی از آن را چنین فردی باید پوشش دهد؟ ادامه دارد ... ✍️ پژوهشگر اسباط 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3850 🆔 @asbaat_ir

🎙 #امام_خامنه_ای|‌ مراجع تقلید کنونی، تضعیف این نظام را حرام قطعی می‌دانند 🔺 این که یک آقائی در یک گوشه‌ای عبایش را بکشد به کول خودش، بگوید من به کارهای کشور کار ندارم، من به نظام کار ندارم، افتخار نیست؛ این ننگ است. 🔺 #روحانی باید از وجود یک چنین نظامی که پرچمش اسلام است، قانونش #فقه_اسلامی است، با همه‌ی وجود استقبال کند. 🔺 #مراجع_تقلید کنونی، مکرر متعددی‌شان به بنده گفتند که ما تضعیف این نظام را به هر کیفیتی حرام قطعی می‌دانیم. خیلی‌شان از روی لطف به من پیغام می‌دهند یا می‌گویند که ما تو را مرتباً دعا می‌کنیم. این نشان‌دهنده‌ی قدرشناسی از نظام اسلامی است. 🔺 حالا یک معممی یک گوشه‌ای بیاید خودش را از نظام کنار بگیرد؛ بهانه هم این است که ما فلان انتقاد را داریم. خیلی خوب، صد تا انتقاد داشته باش؛ دویست تایش به خود ما #عمامه_ای_ها وارد است. مگر به ما انتقاد وارد نیست؟ 🔺 وجود انتقاد و عیب در یک مجموعه مگر موجب می‌شود که انسان این همه #محسنات و نقاط قوت را در آن مجموعه نبیند و ملاحظه نکند؟ در روحانیت هم همین جور است؛ عیوب الی ماشاءاللّه. 🔺 بنده آخوندم، طلبه هستم، از قبل از بلوغ طلبه بودم تا الان؛ بیائید برای شما همین جا یک فهرست از بر بنویسم. صد تا اشکال در ما هست؛ اما این صد تا اشکال موجب می‌شود ما از روحانیت اعراض کنیم؟ ابداً. 🔺 در مقابل این صد تا اشکال، هزار تا حُسن وجود دارد. در کسر و انکسار #مصالح و #مفاسد است که انسان می‌تواند خط مستقیم را پیدا کند. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3899 🆔 @asbaat_ir

🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش سوم 💠 حمله #افغان_ها تا ظهور #قاجاریه 🔺 با حمله افغان‌­ها به اصفهان و نا امن شدن این شهر حوزه #اصفهان نیز رونق پیشین خود را از دست داد و بسیاری از علما یا در جریان محاصره شهر به دلائل مختلف به مرگ طبیعی فوت نمودند یا توسط سربازان افغان به شهادت رسیدند. 🔺 جمعی نیز که جان سالم به در بردند، مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر شدند. خاندان میر سید احمد عاملی، از حکمای بزرگ که سبط و شاگرد میرداماد بود، خاندان مولا محمد اکمل اصفهانی -پدر وحید بهبهانی -، خاندان میر ابوالمعالی طباطبایی، جد صاحب ریاض المسائل، سلسله جليل طباطبایی بروجرد، اعقاب میر سید محمد جد علامه بحر العلوم، شیخ محمد علی حزین از اعقاب شیخ زاهد گیلانی، خاندان ملا نعیما طالقانی، حکیم محقق و دانشمند جامع کم نظیر و ده ها خاندان علمی دیگر از این دسته علما هستند. 🔺 این بزرگان، با #فتنه غیرمنتظره­ای روبرو شدند که در نتیجه آن آشیانه علمی آنان به هم خورد. از آن همه فقیه و فیلسوف و دانشمند که در اصفهان سکونت داشتند، عده کمی باقی ماندند که آنان نیز در گوشه انزوا و غربت به سر می‌بردند. 🔺 اگر چه دولت #افشاریه توانست آرامش را به اصفهان باز گرداند، اما در دوران #نادرشاه هم ایران صحنه جنگ‌­های داخلی و خارجی بسیاری بود. 🔺 سرانجام در دوران کریم خان زند آرامش و امنیت نسبی در اصفهان پدیدار شد و باقی­مانده دانشمندان اصفهان، توانستند به کارهای علمی و تدریس و تألیف بپردازند. 🔺 از جمله عالمان این دوره می‌توان به شاگرد محمد باقر مجلسی محمد باقر بن حسن خلیفه سلطانی (زنده در ۱۱۴۸)، محمد تقی بن محمد کاظم الماسی شمس آبادی (۱۱۵۹)، دیگر شاگرد مجلسی، ملا اسماعيل بن محمد حسین خواجویی (۱۱۷۳)، سید قطب الدین نیریزی(۱۱۷۳)، آقامحمد بیدآّبادی(۱۱۹۸)، آقا باقر هزار جریبی (۱۲۰۵)، میرزا محمد على مظفر اصفهانی (۱۱۹۸)، ملامحمدمهدی نراقی (۱۲۰۹)، ابوالقاسم خاتون آبادی اصفهانی (۱۲۰۳) و ملامحراب گیلانی (۱۲۱۷) اشاره کرد. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3857 🆔 @asbaat_ir