📌 اختصاصی #اسباط:
📝 #یادداشت| بنیادهای روشنفکری در جهان سوم
♦️روشنفکری در جهان سوم، چون ماهیتی تقلیدی دارد، در عین حالی که مدعی برخورداری از همان مبانی و بنیادهای فکری عام است، اما دارای مبانی دیگری است که برخی از آنها با مبانی فکری عام #روشنفکری در تضاد است. بر این اساس، لازم است بر بنیادها و ویژگیهایِ فکریِ روشنفکری در جهان سوم و به خصوص در جهان اسلام، نیز گذری اجمالی داشته باشیم. مهمترين ويژگيهاى فكرى جريان روشنفكرى در جهان اسلام عبارت است از:
1️⃣ غربباورى و اعتقاد به لزوم تقلید از غرب: غرب باوری از مبانی روشنفکری در جهان سوم و جهان اسلام است. اما همه روشنفکران این مناطق را نمیتوان در غرب باوری همسان و همپایه دانست، بلکه باید آنان را به دو گروه تقسیم کرد:
🔻 گروه اول: این گروه، که عمدتاًهم ار پشتازان روشنفکری در جهان اسلام هستند، کسانی بودند که هیچگونه شناختی از غرب نداشتند، و تنها انگیزه جذب آنان به غرب هواهای #نفسانی بود.
🔸 سبب شیفتگی این گروه به #غرب را، حتی نه در مشاهده پیشرفت مادی و تکنیکی غرب، بلکه باید در دیدن مناظر هوس انگیز جستجو نمود. ممکن است برای برخی پذیرش این نکته ثقیل باشد، اما این واقعیتی غیر قابل انکار است. برای نمونه میتوان به میرزا اعتصام الدین، که در ۱۷۶۵ به انگلستان سفر کرده بود و میرزا ابواحسن خان ایلچی که در سالهای ۱۸۰۹ و ۱۸۱۰ از اروپا دیدن کرده بود، نام برد.
🔸 دیدن زنان بی حجاب در مجالس لهو ولعب و در فضای عمومی چنان دل این روشنفکران را فریفت که ارزشهای اسلامی بومیای همانند #حجاب برای آنان به سمبل عقب افتادگی بدل گردید.
🔻 گروه دوم: روشنفکرانی بودند که آنان را نمیتوان در کمند زلف دختران غربی محصور کرد، بلکه رشد مادی و تکنیکی #غرب، و عقب ماندگی و درماندگی مادی کشورهای جهان سوم بود که آنان را جذب غرب نموده بود، اما چون علل و عوامل رشد مادی غرب، و عقب ماندگی شرق را درست درک نکرده بودند، تنها راه نجات جهان سوم را در تقلید از غرب میدانستند.
🔸 این تفکر مختص روشنفکران پیشین (مانند #میرزا_ملکم_خان و #طه_حسین) نبود، بلکه امروز نیز در بین آنان وجود دارد. برای مثال، سید #محمد_خاتمی، نیز قدم به راه سلف خویش گذارده و میگوید: «توسعه به معنی امروزش میوه و یا شاخ و برگ درخت تمدن جدید است، اگر آن تمدن آمد، توسعه هم خواهد آمد.»
ادامه دارد ...
✍️ حجت الاسلام والمسلمین مصطفی اسکندری
🌐 yon.ir/gUxNO
🆔 @asbaat_ir