برداشت غلط برخی متصوّفه
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
اما قرآن در این آیه مطلب را به شکلی ذکر کرده است که برای بعضی که به اصطلاح یک نوع تصوفهای افراطی دارند، حتی سوءتفاهم به وجود آورده، به این معنی که اصلًا آیه را به طور دیگری معنی کردهاند.
آیه میگوید: هرکس که از خانه خودش بیرون رود درحالی که به سوی خدا و پیامبرش کوچ کرده است...
🗣 میگویند:
درست است که مبدأ را خانه خودش ذکر میکند ولی مقصد را خدا و پیامبر ذکر مینماید و این مربوط به قلب انسان است، مربوط به اخلاق انسان است.
به سوی خدا مسافرت کردن یعنی سیر و سلوک قلبی و معنوی داشتن، مراتب اخلاص را طی کردن، به مقامات قُرب بالا رفتن. به مقامات قرب بالارفتن احتیاجی به این ندارد که انسان خانه و لانهاش را رها کند. انسان میتواند زیر کرسی بنشیند و در عین حال نفس خودش را تهذیب و تصفیه کند و خودش را خالص نماید تا تقرّب به ذات خدا پیدا کند. نماز بخواند، روزه بگیرد، دعا بخواند، کارهایی بکند که موجب تقرّب به خداست.
🗣 میگویند: غایت این سیر (به سوی خدا بالارفتن) خداست. گفت:
سلوک راه عشق از خود رهایی است
نه طی منزل و قطع مسافات
پس اینکه قرآن میگوید هر کسی از خانه خودش خارج بشود مهاجر به خدا و پیغمبر، مقصود از این خانه خود، خانهٔ نفس است؛ یعنی هرکس از خودی و منیّت و انانیت خارج بشود، به سوی خدا هجرت کند، اجرش بر خداست.
ولی این سخن البته غلط ❌ است و درست نیست.
قرآن در این آیه، هر دو هجرت را ذکر کرده. #اعجاز بیان قرآن این است که ابتدا را خانه ذکر میکند، همین خانه نه خانه نفْس، همین لانه، همین خانه 🏘 گِلی که انسان در آن زندگی میکند. ولی میگوید: ای کسی که میخواهی از خانهای 🏚 به خانه 🏠 دیگر، از شهری به شهر دیگر، حتی از کشوری به کشور دیگر هجرت کنی به نام اینکه برای ایمانم هجرت میکنم، حسابش را باید داشته باشی که در عین اینکه از جایی به جایی، از مکانی به مکانی میروی، هدفت از این هجرت و کوچ کردن چیست؟
هدف فقط و فقط باید خدا باشد و بس.
اگر هدف خدا نباشد، اگر از این سر دنیا هم بروی به آن سر دنیا، اگر تمام خانمان را هم رها کنی، زن و بچه و پدر و مادر و برادر و [حتی[ لباسها را هم رها کنی، لخت و عور بروی، یک شاهی ارزش ندارد.
این بود که پیغمبر اکرم صلیالله علیه وآله فرمود: مَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ الَی اللهِ وَ رَسولِهِ فَهِجْرَتُهُ الَی اللهِ وَ رَسولِهِ وَ مَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ الی مالٍ یصیبُهُ أمِ امْرَأةٍ یصیبُها فَهِجْرَتُهُ الی ما هاجَرَ الَیه [¹]؛ فرمود من مهاجر میخواهم اما مهاجر مخلص.
من فقط دنبال این نیستم که عدهای از مکه یا شهرهای دیگر بیایند به دارالهجره که مدینه است. من میخواهم این کارشان للَّه و فی الله باشد.
اگر للَّه و فی الله نباشد ارزشی ندارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[] .
│📕 @athar_shahid
╰๛- - - - - - - - - - - - - -
#هدف و #نیت در جهاد اسلامی
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
جهاد اسلامی هم همینطور است. جهاد اسلامی، صِرف شمشیرزدن ⚔ و با دشمن اسلام جنگیدن نیست.
[جنگیدن[ در راه خدا و به قصد رضای خدا جهاد است و الّا ممکن است کسی در صفوف مسلمین هم باشد، از سربازهای دیگر هم بیشتر حرارت به خرج بدهد، بیشتر هم گرد و خاک کند؛ اما اگر توی دلش را بشکافید، مثلًا شهرت، نام، افتخار، اسمم زیاد برده شود، عکسم چاپ شود، اسمم در تاریخ ثبت شود یا به هدفهای دیگر است: «شاید کشته نشدیم. اگر کشته نشدیم، قهرمان خواهیم بود.😌
اگر قهرمان باشیم، پولها به ما خواهند داد، جایزهها خواهند داد، زنان بسیار زیبا به همسری ما درخواهند آمد. پس دنیا و آخرت هر دو را با یکدیگر داریم؛ هم رفتهایم در جهاد فی سبیل الله شرکت کردهایم و هم دنیای اینچنین داریم.» 😇
البته دنیا میرسد؛ اما به شرط اینکه هدف تو دنیا نباشد.
ظاهراً در جنگ احد است؛ دیدند یکی از انصار (یعنی از مسلمانان ساکن مدینه) خیلی در این جنگ شجاعت به خرج میدهد و خیلی هنر کرد و افراد زیادی را به خاک انداخت. در حالی که او روی خاکها افتاده بود و لحظات آخرش را طی میکرد و از درد هم خیلی رنج میکشید، بعضی آمدند خدمت رسول اکرم صلیالله علیه وآله و گفتند: یا رسولَ الله! فلانی خیلی مجاهد خوبی بود، خیلی سرباز خوبی بود، امروز خیلی فعالیت کرد.
پیغمبر التفاتی نکرد.
بار دیگر این سخن را گفتند.
باز هم پیغمبر التفاتی نکرد.
اسباب تعجب 😳 شد: چرا پیغمبر به چنین سرباز فداکاری اهمیت نمیدهد؟!
تا اینکه یکی از مسلمین به بالین او رسید، گفت: مرحبا، تبریک میگویم به تو که فی سبیل الله مجاهده کردی و الآن داری شهید فی سبیل الله از دنیا میروی. گفت: من این حرفها سرم نمیشود، فی سبیل الله و شهید فی سبیل الله سرم نمیشود.
من دیدم مردم مدینه و مردم مکه دارند با همدیگر میجنگند؛ این طرف مردم مدینه هستند و آن طرف مردم مکه. تعصب وطنی و همشهریگری مرا وادار کرد که چنین کنم.
این حرفهایی که تو میگویی، من سرم نمیشود.
من به خاطر تعصب وطن و تعصب ملیگری و تعصب همشهریگری این کار را کردم. 🙄
بعد هم چون دید از درد رنج میبرد، گفت: من طاقت ندارم این دردها را تحمل کنم. به زحمت از جا حرکت کرد و سر شمشیرش 🗡 را گذاشت روی قلبش ❤️ و یک فشار داد، خودکشی 🖤 هم کرد.
🤭 تازه فهمیدند که چرا پیغمبر اعتنایی نکرد؛
✅ چون جهاد باید جهاد فی سبیل الله باشد، هجرت باید هجرت فی سبیل الله باشد؛ یعنی در هجرت، مسافرت ظاهری با سلوک الی الله هر دو توأم باشد؛ هجرت کننده، هم مهاجر باشد و هم عارف سالک. هر دو 🤞 را
اسلام با هم میخواهد.
این آیه هر دو را با یکدیگر ذکر میکند: وَ مَنْ یخْرُجْ مِنْ بَیتِهِ مُهاجِراً الَی اللهِ وَ رَسولِهِ ؛ یعنی در آنِ واحد دو هجرت بکند: هجرت جسمی و هجرت روحی.
جسمش از شهری به شهر دیگری منتقل بشود و روحش از مرحله انانیت و منیت به مرحله #اخلاص ترقّی کند و بالا برود.
اینچنین مهاجری را قرآن میگوید: فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی اللهِ (یک تعبیر خیلی عالی است) اجر او را دیگر از خدا بخواهید؛ عهدهدار اجر او خداست.
این تعبیر که عهدهدار اجر او خداست، یعنی مطلب بالاتر از این حرفهاست که بتوانید تصور کنید اجر چنین مهاجری چه خواهد بود.
│📕 @athar_shahid
╰๛- - - - - - - - - - - - - -
طالب علم، مهاجر الی الله
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
در تفسیر این آیه کریمه، تعمیمی دادهاند (شاید هم حدیث داشته باشد، الآن یادم نیست) که این تعمیم خیلی بجا و مناسب است و بعید نیست که درست باشد (اگر حدیثی باشد که دیگر قطعاً خواهیم گفت همینطور است) و آن اینکه این آیه شامل یک گروه دیگر هم میشود و آن گروه، طالبان علم هستند، طالبان علمی که از شهر و وطن خودشان به شهر دیگری #هجرت میکنند برای اینکه #علم و #معارف اسلامی بیاموزند.
هدفشان از این آموزش چیست؟ ❌ آیا نام است؟ نه.
❌ شهرت است؟ نه.
❌ افتخار است؟ نه.
❌ بالادست دیگران بنشینند؟ نه.
❌ دستشان را ببوسند؟ نه.
❌ وجوهات به آنها بدهند؟ نه.
✅ بلکه هدفشان فقط و فقط ازدیاد #ایمان خودشان و بعد ارشاد و هدایت مردم است.
چنین افرادی مهاجرند؛
این غریبانی که از وطنها و شهرهای خودشان دور شدهاند برای آموزش علم و دانش، و هدفشان از آموزش علم و دانش، رفع نیازهای اسلامی است و کارشان برای خداست.
حتی لزومی ندارد که چنین انسانی فقط برای آموزش معارف خاص اسلامی رفته باشد که عقاید اسلامی، تفسیر، احکام اسلامی و... بیاموزد.
اگر کسی یک رشته دیگر را انتخاب کند [و هدفش رفع یک نیاز اسلامی باشد نیز مصداق این آیه است.[ مثلًا شخصی رشته پزشکی 👨🏻⚕👨🏻🏫 را انتخاب کرده است ولی چرا دنبال این رشته رفته است؟
برای این احساس که جامعه اسلامی احتیاج به پزشک مسلمان دارد.
دنبال پزشکی رفته است نه برای اینکه جیبش را پر 💶 کند، نه برای اینکه تیتر دکتری روی اسمش بیاید، بلکه برای اینکه این فریضه کفایی، این واجب کفایی دنیای
اسلام را که اسلام نیاز دارد به یک عده پزشک به قدری که کافی باشند و مسلمین رفع نیازشان بشود و بیماریهایشان معالجه بشود، انجام دهد.
✓ چنین شخصی هم مهاجر الی الله و رسوله است.
(وَ مَنْ یخْرُجْ مِنْ بَیتِهِ مُهاجِراً الَی اللهِ وَ رَسولِهِ ثُمَّ یُدْرِکهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی الله.)
چنین افرادی هم اگر در خلال این مهاجرت بمیرند، برادر کوچک شهدا هستند، چون مهاجر برادر کوچک مجاهد است و مجاهد برادر بزرگ مهاجر.
پس قرآن میگوید: مهاجرانی که از خانه خودشان خارج میشوند و در خلال مهاجرت مرگشان فرا میرسد، اجر اینها با خداست. همیشه مهاجر و مجاهد توأم با یکدیگر ذکر میشوند.
حالا اگر کسی، هم مهاجر باشد و هم مجاهد، او دیگر [اجر مضاعف دارد. از خانه و شهر خود حرکت میکند و با دشمن اسلام میجنگد برای] [¹] نجات دادن ایمان جامعه.
برای اینکه ایمان جامعه را نجات بدهد، چنین کاری میکند.
او، هم مهاجر است و هم مجاهد؛ هم مصداق وَ مَنْ یخْرُجْ مِنْ بَیتِهِ مُهاجِراً الَی اللهِ وَ رَسولِهِ ثُمَّ یدْرِکهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی اللهِ است و هم مصداق آن همه آیاتی که راجع به جهاد فی سبیل الله داریم: انَّ اللهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنینَ انْفُسَهُمْ وَ امْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یقاتِلونَ فی سَبیلِ اللهِ فَیقْتُلونَ وَ یقْتَلونَ وَعْداً عَلَیهِ حَقّاً فِی التَّوْریةِ وَ الْانْجیلِ وَ الْقُرْانِ [²].
چنین اشخاصی، هم مهاجرند و هم مجاهد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] . افتادگی از نوار است.
[۲] . توبه/ ۱۱۱
│📕 @athar_shahid
╰๛- - - - - - - - - - - - - -
امام حسین علیه السلام، مهاجر و مجاهد
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
حسین بن علی (سلام الله علیه) در منطق قرآن، هم مهاجر است و هم مجاهد.
او خانه و شهر و دیار خودش را رها کرده و پشت سر گذاشته است همچنان که موسی بن عمران مهاجر بود.
موسی بن عمران هم شهر و دیارش را که مصر بود پشت سر گذاشت تا به مدین رسید، ولی او فقط مهاجر بود نه مجاهد.
ابراهیم مهاجر بود: انّی ذاهِبٌ الی رَبّی [¹]. شهر و دیار و وطن خودش (بابِل) را رها کرد و رفت.
حسین بن علی امتیازی که دارد این است که هم مهاجر است و هم مجاهد.
مهاجرین صدر اسلام در ابتدا که مهاجر بودند، هنوز مجاهد نبودند و دستور جهاد برای آنها نرسیده بود. آنها فقط مهاجر بودند؛ بعدها که دستور جهاد رسید، این مهاجرین تبدیل به مجاهدین هم شدند.
اما کسی که از روز اول، هم مهاجر بود و هم مجاهد، وجود مقدس حسین بن علی علیه السلام بود (فَقَدْ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَی اللهِ).
پیغمبر اکرم صلیالله علیه وآله در عالم رؤیا به او فرموده بود: حسینم! مرتبه و درجهای هست که تو به آن مرتبه و درجه نخواهی رسید مگر از پلکان #شهادت 🌷 بالا بروی (مُهاجِراً الَی اللهِ وَ رَسولِهِ)...
در حدود بیست و چهار روز عملًا حسین بن علی در حال مهاجرت بود؛ از آن روزی که از مکه حرکت کرد (روز هشتم ماه ذی الحجّه) تا روزی که به سرزمین کربلا رسید و آنجا باراندازش بود و خرگاه خودش را در آنجا فرود آورد. آن روزی که از مکه حرکت کرد و آن خطبه معروفی را که نقل کردهاند خواند، هجرت و جهادش را توأم با یکدیگر ذکر کرد: خُطَّ الْمَوْتُ عَلی وُلْدِ ادَمَ مَخَطَّ الْقَلادَةِ عَلی جیدِ الْفَتاةِ وَ ما اوْلَهَنی الی اسْلافی اشْتِیاقَ یعْقوبَ الی یوسُفَ.
ایهّاالناس! مرگ برای فرزند آدم زینت قرار داده شده است، آنچنان که یک گردنبند برای یک زن جوان زینت است.
مرگ ترسی ندارد، مرگ بیمی ندارد.
🌹 شهادت در راه خدا و در راه #ایمان، برای انسان تاج افتخار است که بر سر میگذارد و برای یک مرد مانند آن گردنبندی است که یک زن جوان به گردن خود میآویزد؛ زینت و زیور است.
کأَنّی بِاوْصالی تَتَقَطَّعُها عُسْلانُ الْفَلَواتِ بَینَ النَّواویسِ وَ کرْبَلا
ایهاالناس! الآن از همین جا گویا به چشم خودم میبینم که در آن سرزمین، چگونه آن گرگهای 🐺 👹بیابان ریختهاند و میخواهند بند از بند من جدا کنند.
رِضَی اللهِ رِضانا اهْلَ الْبَیتِ ؛ ما اهل بیت از خودمان رضایی نداریم، رضای ما رضای اوست. هرچه او بپسندد ما آن را میپسندیم؛
او برای ما سلامت بپسندد ما سلامت را میپسندیم،
بیماری بپسندد بیماری میپسندیم؛
سکوت بپسندد سکوت میپسندیم،
تکلّم بپسندد تکلّم؛
سکون بپسندد سکون،
تحرّک بپسندد تحرک.
گفت:
قضایم اسیر رضا میپسندد
رضایم بدانچه قضا میپسندد
چرا دست یازم چرا پای کوبم
مرا خواجه بیدست و پا میپسندد
در جمله آخر، هجرت خودش را اعلام میکند:
مَنْ کانَ فینا باذِلًا مُهْجَتَهُ وَ مُوَطِّناً عَلی لِقاءِ اللهِ نَفْسَهُ فَلْیرْحَلْ مَعَنا فَانّی راحِلٌ مُصْبِحاً انْ شاءَ اللهُ [²] هر کسی که کاملًا آماده است که خون 🩸 قلبش ❤️ را هدیه کند (ما در این راه یک هدیه بیشتر نمیخواهیم)، هر کسی که حاضر است با من هم آواز باشد و مانند من که هدیهام خون قلبم است، در این راه چنین هدیهای برای خدای خودش بفرستد، چنین هدیهای در راه خدای خودش بدهد، چنین آمادگی دارد، آماده یک مهاجرت باشد، آماده یک کوچ و رحلت باشد که من صبح زود کوچ خواهم کرد: فَانّی راحِلٌ مُصْبِحاً انْ شاءَ اللهُ...
عده زیادی همراه حسین بن علی آمدند.
در ابتدا شاید هنوز بودند افرادی که خیال میکردند ممکن است در سخنان حسین بن علی اندکی مبالغه در کار باشد، شاید باز سلامتی در کار باشد.
بین راه هم عدهای ملحق شدند. ولی حسین بن علی نمیخواست عناصر ضعیفی همراهش باشند.
در مواطن مختلف، سخنانی گفت که اصحابش را تصفیه کرد.
افرادی که چنان شایستگیای نداشتند جدا شدند، خارج شدند، غربال شدند. خالصها ماندند، تمام عیارها باقی ماندند.
افرادی باقی ماندند که حسین بن علی درباره آنها شهادت داد که من یارانی از یاران خودم بهتر و باوفاتر سراغ ندارم؛ یعنی اصحاب من! اگر امر دایر بشود میان اصحاب بدر و شما، من شما را ترجیح میدهم؛ اگر امر دایر بشود میان اصحاب صفّین و شما، من شما را ترجیح میدهم؛ شما تاج سر همه شهدا هستید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] . صافّات/ ۹۹
[۲] . لهوف، ص 53
│📕 @athar_shahid
╰๛- - - - - - - - - - - - - -
در #شب_عاشورا آن وقتی که اباعبدالله همه آنها را مرخص میکند، میگوید من بیعتم را برداشتم.
از ناحیه دشمن به آنها اطمینان میدهد که کسی به شما کاری ندارد.
در عین حال اصحابش میگویند: آقا! ما شهادت🌷 در راه تو را انتخاب کردهایم؛ یک جان که ارزشی ندارد، ای کاش هزار جان میداشتیم و همه را در راه تو فدا میکردیم.
«بَدَاهُمْ بِذلِک اخوهُ عَبّاسُ بْنُ عَلِی» اول کسی که چنین سخنی را گفت، برادرش ابی الفضل العبّاس بود.
چقدر قلب مقدس اباعبدالله شاد شد از اینکه اصحابی میبیند با خودش هماهنگ، همفکر، همعقیده و هممقصد.
آن وقت اباعبدالله مطالبی را برای آنها ذکر کرد، فرمود: حالا که کار به این مرحله رسید، من وقایع فردا را اجمالًا به شما میگویم: حتی یک نفر از شما هم فردا زنده باقی نخواهد ماند.
اباعبدالله در روز عاشورا افتخاری به اصحاب خودش داد، پاداشی به اصحاب خودش داد که این پاداش برای همیشه در تاریخ ثبت شد.
در آن لحظات آخر است.
همه شهید شدهاند.
دیگر مردی جز زین العابدین- که بیمار و مریض است و در خیمهای افتاده است- باقی نیست.
حسین علیهالسلام است و یک دنیا دشمن.
وسط معرکه تنها ایستاده است. نگاه میکند، جز بدنهای قلم قلم شده این اصحاب کسی را نمیبیند.
جملههایی میگوید که معنایش این است: من زندهای در روی زمین جز این بدنهای قلم قلم شده نمیبینم. گفت:
مرده دلاناند به روی زمین
بهر چه با مرده شوم همنشین
آنها که در زیر این خاک هستند یا روی خاک افتادهاند، زندهاند. حسین بن علی در حالی که دارد استنصار میکند و یاری میخواهد، از تنها زندههایی که میبیند کمک میخواهد.
آن زندهها چه کسانی هستند؟
همین بدنهای قلم قلم شده.
فریاد میکشد:
یا ابْطالَ الصَّفا وَ یا فُرْسانَ الْهَیجاءِ
ای شجاعان باصفا و باوفا
و ای مردان کارزار
و ای شیران بیشه شجاعت!
قوموا عَنْ نَوْمَتِکمْ ایهَا الْکرامُ وَ امْنَعوا عَنْ حَرَمِ الرَّسولِ الْعُتاةَ
ای بزرگزادگان!
از این خواب سنگین بپاخیزید، حرکت کنید.
مگر نمیدانید این دونهای پست و کثیف قصد دارند به حرم پیغمبر شما حمله کنند؟!
بخوابید، بخوابید، حق دارید، حق دارید! من میدانم که میان بدنها و سرهای مقدس شما جدایی افتاده است.
لا حول و لا قوّة الّا بالله و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین.
باسمک العظیم الاعظم الاعزّ الاجلّ الاکرم یا الله....
🤲 خدایا! دلهای ما را به نور ایمان منوّر بگردان.
🤲 قلبهای ما را با حقایق مقدس اسلام آشنا بفرما.
🤲 ما را قدردان نعمت قرآن قرار بده، قدردان نعمت اسلام قرار بده، قدردان پیغمبر و آل او قرار بده.
🤲 نیتهای ما را خالص بفرما.
🤲 اموات ما مشمول عنایت و رحمت خود بفرما.
🤲 و عجّل فی فرج مولانا صاحب الزّمان.
│📕 @athar_shahid
╰๛- - - - - - - - - - - - - -