✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا.......
و هر انسانى، اعمالش را بر گردنش آویخته ایم. و روز قیامت، نامهء (اعمالش را) براى او بیرون مى آوریم که آنرا در برابر خود، گشوده مى بیند. (و به او مى گوئیم) کتابت را بخوان، کافى است که امروز، خود حسابگر خویش باشى. هر که هدایت شود، براى خود هدایت یافته، و آنکه گمراه گردد، به زیان خود گمراه شده است. و هیچکس بار گناه دیگرى را به دوش نمى کشد(مگر گمراه کنندگانی که باعث میشوند دیگران به گناه بیفتند. آیهء ۲۵ سورهء نحل). و ما هیچ قومی را مجازات نمی کنیم مگر انکه پیامبری برای آنها نازل کنیم.. ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ اسراء.
تفسیر: طائر به معنى پرنده است، ولى، در اینجا اشاره به چیزى است که در میان عرب معمول بوده، که به وسیلهء پرندگان، فال نیک و بد مى زدند، و از چگونگى حرکت آنها، نتیجه گیرى مى کردند.
👈 قرآن، در حقیقت، مى گوید: فال نیک و بد، و طالع سعد و نحس، چیزى جز اعمال شما نیست که به گردنتان آویخته است. یعنی اگر اتفاق شومی برایمان افتاد، نگوییم خانه ای در آن هستیم شوم است، یا بواسطهء وصلت با فلانی، دچار این اتفاق بد شده ایم! اینها همه خرافه است، باید بررسی کنیم ببینیم منشا این ناگواری کجاست؟ البته معاشرت با همسایهء حرامخوار، شرابخوار، دچار رفتارهای خلاف عفت و.... و یا وصلت با چنین افرادی، میتواند باعث گرفتاری شود، ولی این ربطی به شوم بودن خانه و شوم بودن آن فرد ندارد.
👈 آنگاه قرآن، اضافه مى کند: ما روز قیامت کتابى براى او بیرون مى آوریم که آنرا در برابر خود گشوده، مى بیند. منظور از کتاب، چیزى جز کارنامهء عمل انسان نیست، همان کارنامه اى که در این دنیا نیز وجود دارد، و اعمال او در آن ثبت مى شود، منتها در اینجا پوشیده و مکتوم است، و در آنجا گشوده و باز. و آنقدر نفس و واقعیت اعمال، واضح و آشکار است که نه جای حاشا و انکار باقی می ماند و نه جای اعتراض و مخالفت. و این یعنی هر کس حسابگر خویش است.
👈 مسئلهء دیگری که در این آیات به آن اشاره شده اینست که بى گناه و با گناه را با هم نمى سوزانند!
برعکس آنچه معروف است که مى گویند: خشک و تر با هم مى سوزند. در منطق عقل، و تعلیمات انبیاء(تشریع) هیچ بى گناهى به جرم گناه دیگرى مجازات نخواهد شد. اینکه گفته میشود فرزند تقاص بدی پدر را میدهد، اشتباه است. مگر فرزندی که با ظلمها و بدیهای والدینش موافق باشد و آنرا تایید کند.
👈 سپس می فرماید: ما هیچ شخص و قومى را مجازات نخواهیم کرد، مگر اینکه پیامبرى را براى آنها مبعوث کنیم تا وظائفشان را کاملاً تشریح و اتمام حجت کند.
عذاب در این آیه، مطلق است و هر نوع عذابی را شامل میشود، چه در دنیا، چه در آخرت.
👈 👈 آیهء آخر در بارهء هشدار به مترفین (ثروتمندان و سردمداران از خدا بیخبر)، قبل از وقوع عذاب است.
🌹وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا.
و هنگامیکه بخواهیم شهر و دیارى را هلاک کنیم، نخست اوامر خود را براى مترفین آن جا بیان مى داریم. سپس هنگامیکه به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات یافتند، آنها را به شدت در هم مى کوبیم. ۱۶ اسراء.
چهار مرحلهء مشخص، براى این برنامه بیان شده است:
اول) مرحلهء امر و نهى به مترفین.
دوم) مرحلهء فسق و مخالفت، و نافرمانی و قانون شکنی از طرف مترفین.
سوم) مرحلهء استحقاق مجازات.
و چهارم) مرحلهء هلاکت.
چرا امر شدگان تنها مترفین هستند؟
در بسیارى از جوامع، مترفین، سردمداران اجتماعند و دیگران تابع و پیرو آنها. به علاوه، سرچشمهء غالب مفاسد اجتماعى نیز ثروتمندان از خدا بى خبرى هستند که، در ناز، نعمت و عیش و هوس، غرقند. در واقع ریشهء اصلى فساد، همین گروهند، وگرنه، هم آنها مجازات میشوند و هم پیروان گناهکارشان.
به این ترتیب، آیهء فوق، هشدارى است به مومنین، که مراقب باشند، حکومت خویش را بدست مترفین و ثروتمندان دنیاپرست، ندهند و از آنها دنباله روى نکنند که جامعهء آنانرا سرانجام به هلاکت و نابودى مى کشانند.(قطعاً همینطور خواهد شد).
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا......
هر که زندگى زودگذر (دنیا) را مى طلبد، آن مقدار را که بخواهیم به هر که اراده کنیم، مى دهیم. سپس دوزخ را براى او قرار خواهیم داد، که در آتش سوزانش مى سوزد در حالیکه نکوهیده و راندهء (درگاه خدا) است. و آن کسیکه سراى آخرت را بطلبد، و براى آن سعى و کوشش کند، در حالیکه ایمان داشته باشد، سعى و تلاش او، پاداش داده خواهد شد. هر یک از این دو گروه را از عطاى پروردگارت، بهره و کمک مى دهیم، و عطاى پروردگارت هرگز (از کسى) منع نشده است. ببین چگونه بعضى را (در دنیا) بر بعضى دیگر برترى بخشیده ایم. درجات آخرت و برترى هایش، از این هم بیشتر است. ۱۸ تا ۲۱ اسراء.
تفسیر: خداوند دربارهء طالبان دنیا، دو قید قائل مى شود: اول اینکه همهء آنها به آنچه می خواهند نمی رسند، و دوم اینکه همانها هم که می رسند، همهء خواسته هایشان اجابت نمیشود و در قیامت، هر دو اهل دوزخند.
اما کسیکه آخرت را بطلبد و سعى و کوشش خود را در این راه به کار بندد، در حالیکه ایمان داشته باشد، خداوند، قدرشناس سعی او خواهد بود(سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً).
بنابراین، براى رسیدن به آخرتی آباد، سه امر اساسى شرط است:
۱) ارادهء انسان برای کسب آخرت.
۲) این اراده، محدود در محیط فکر و اندیشه نباشد، بلکه، انسان را به حرکت وادارد، و آخرین سعى و تلاش خود را به کار بندد(کلمه سَعْیَها یعنی چیزى فروگذار نکند).
۳) همهء اینها توأم با ایمان باشد.
خداوند در مورد پاداش طالبان آخرت نمى فرماید بهشت، بلکه می فرماید: سعى و تلاش آنها مورد تشکر و قدردانى پروردگار خواهد بود. چرا که تشکر و قدردانى هر کس به اندازهء شخصیت و سعهء وجودى اوست، نه به اندازهء عملى که طرف مقابل انجام داده، پس تشکر و قدردانى خدا متناسب با ذات بى پایان اوست. نه فقط بهشت بلکه انواع نعمتهاى مادى و معنوى و هر آنچه در تصور ما بگنجد و نگنجد در آن جمع است.
سپس می فرماید: ما هر یک از این گروه دنیا طلب و گروه آخرت طلب را از عطاى خود بهره مى دهیم و امداد مى کنیم. این اصل رحمانیت خداست.
اما در مورد آخرت طلبان، آن اندازه نعم دنیا را عطا میکند که مسیری را که انتخاب کرده اند، راحتتر و آسانتر طی کنند. نه اینکه به انحراف کشیده شوند.
و در آیهء بعد، می فرماید: تفاوت تلاشها در این دنیا باعث تفاوت در بهره گیرى هاست، در کارهاى آخرت نیز همین اصل، حاکم است، با این تفاوت که این دنیا محدود است و تفاوت هایش هم محدود، ولى آخرت نامحدود، و تفاوت هایش نیز نامحدود است، و در دنیا ممکن است کسی استحقاق چیزی را که بدست آورده نداشته باشد و یا برعکس، ممکن هم هست کسی به آنچه استحقاقش را دارد دست نیابد، اما در آخرت چنین نیست.
👈 👈 حالا ممکن است گفته شود افرادى را در این جهان مى بینیم که بدون تلاش و کوشش، بهره هاى وسیع مى گیرند!
شاید آنها مومنان سخاوتمندانی باشند که خداوند، رزق افرادی دیگر را در دست آنان قرار داده. شاید هم طبق آیات ۸۲ تا ۸۵ توبه، خدا می خواهد با عطای مال به منافقان، آنها را در دنیا عذاب کند.
بهرحال، تشخیص چرایی و چگونگی وضعیت مالی افراد مختلف فقط با خداست و هرگز نمی توانیم قضاوت صحیحی داشته باشیم. یک فرد باایمان فقط موظف است در مسیر خدا، برای کسب روزی تلاش کند و طبق آموزه های دین برای وسعت رزقش دعا کند و به آنچه خداوند، صلاح می بیند که در اختیارش بگذارد، راضی باشد.
👈 👈 پاسخ به یک دوگانگی ظاهری:
در بعضى از آیات، مال بعنوان خیر، معرفى شده(۱۸۰بقره)
و در جایی، مواهب مادى، فضل خداست (۱۰جمعه)
در جاى دیگر مى فرماید: همهء نعمتهاى روى زمین را براى شما آفریده است(۲۹بقره)
و در آیاتی دیگر، قویّاً دنیا را تحقیر می فرماید:
دنیا متاع فانى است(۹۴نساء)
دنیا مایهء غرور و غفلت است(۲۰حدید)
و در موردی دیگر آنرا وسیلهء سرگرمى و بازیچه معرفی میکند(۶۴عنکبوت)
این تعبیرات ظاهراً دوگانه به این معنی است که اگر مواهب جهان مادى، بعنوان وسیله اى براى رسیدن به سعادت و تکامل معنوى انسان، مورد بهره بردارى قرار گیرد، قابل تحسین است. اما اگر بعنوان یک هدف و نه وسیله، مورد توجه قرار گیرد، باعث میشود انسان از ارزشهاى معنوى و انسانى دور، و گرفتار غرور و غفلت و طغیان و سرکشى و ظلم گردد. اولی دنیای ممدوح، و دومی دنیای مذموم است.
✅ در حقیقت، مفهوم این آیات اینست که ضمن تلاش برای کسب معیشت حلال، اولا نباید از یاد خدا و انجام عبادات غافل شویم و دوم، نباید آنچنان دلبستهء آن شویم بطوریکه کسانی را که باید آنرا در اختیارشان قرار دهیم محروم کنیم، و یا اگر خسارتی به آن وارد شد، محزون و غمگین شویم.
به این ترتیب دنیا را وسیلهء کسب آخرت کنیم.
🌹🌹بِنَصْرِ اللّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ.
وَعْدَ اللّهِ لایُخْلِفُ اللّهُ وَعْدَهُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لایَعْلَمُونَ.
يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ.
به سبب یارى خداوند، و او هر که را بخواهد یارى مى دهد، و او صاحب قدرت و رحیم است.
این وعده اى است که خدا فرموده، و خداوند هرگز از وعده اش تخلف نمى کند، ولى بیشتر مردم نمى دانند.
آنها فقط ظاهرى اززندگى دنیا را مى دانند، و از آخرت (و پایان کار) غافلند. ۵ و ۶ و ۷ روم.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِهِ ۖ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا ۖ مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا......
هر که را خدا هدایت کند، هدایت یافتهء (واقعى) اوست. و کسانى را که (به سبب اعمالشان) گمراه سازد، سرپرستان (هدایت کننده ای) غیر خدا براى آنها نخواهى یافت. و روز قیامت، آنها را بر صورتهایشان محشور می کنیم، در حالیکه نابینا و گنگ و کرند، جایگاهشان دوزخ است، هر زمان آتش آنان فرونشیند، شعلهء سوزانی بر آنان می افزاییم. این کیفر آنهاست، بخاطر اینکه نسبت به آیات ما کافر شدند و گفتند: آیا هنگامیکه ما استخوانهاى پوسیده و خاکهاى پراکنده اى شدیم، آیا بار دیگر آفرینش تازه اى خواهیم یافت؟! ۹۷ و ۸ اسراء.
تفسیر: تنها کسى هدایت مى یابد که، خدا نور هدایت را بر قلبش بیفکند اما آنها را که خدا (بخاطر اعمالشان) گمراهشان ساخته، هرگز اولیاء راهنما و سرپرستى جز خدا براى آنها نخواهى یافت و تنها راه اینست که، باز هم بسوى او بازگردند، و نور هدایت از او بطلبند.
👈 یک مثال:
تصور کنید ما افرادى را براى انجام یک کار خیر قابل توجه، دعوت کنیم، و با انواع استدلالات، اهمیت موضوع را گوشزد نمائیم، و اسباب و وسایلش را هم آماده کنیم تا انجام آن کار خیر، آسان شود. و برای انجام دهندگان، پاداش بزرگی هم در نظر بگیریم، اما عده اى بپذیرند، و عده اى مخالفت کنند. در اینجا تنها میشود بگوئیم: انجام چنین کار خیری، شایستگی و لیاقت می خواهد که در همه نیست. چون انجامش که سخت نبود، پاداش بزرگ هم که داشت، پس چیزی باقی نمی ماند مگر بی لیاقتی.
✅ حالا در نظر بگیریم خداوند چنین فرصتی را بارها و بارها برای افراد ایجاد می کند. و هر بار مخالفان، اعراض می نمایند. طبیعی است که دیگر راه هدایت به روی چنین افراد لجوج و منحرفی بسته شود. هر دلى لایق نور حق نیست.
👈 پس هدایت و ضلالت الهى، هرگز جنبهء جبرى ندارد، بلکه، اثر مستقیم اعمال و صفات خود انسان است. از جمله:
آنها که در راه خدا جهاد کنند، قطعاً به راههای خود هدایتشان می کنیم ۶۹ عنکبوت.
◾ و در بارهء آنها که با انجام گناه، شایستگى را در خود کشته اند، می فرماید:
خدا ستمکاران را گمراه میسازد ۲۷ ابراهیم.
خدا فاسقان را گمراه میسازد ۲۶ بقره.
خداوند، مُسْرِفٌ به معنی کسیکه از حدود الهی تجاوز می کند، و مُرْتابٌ، به معنی شک در احکام الهی، اینها را گمراه میسازد ۳۴ غافر.
◾ و این گمراهان در قیامت، به جاى اینکه مستقیم و ایستاده راه بروند فرشتگان عذاب، آنانرا به صورتشان بر زمین مى کشند.
بعضى نیز این احتمال را داده اند که، این گنهکاران چون در آنجا قادر به راه رفتن نیستند، همچون خزندگان بر صورت و سینه مى خزند، و با حالى دردناک و ذلت بار پیش مى روند.
و نیز آنها در حالتى که نابینا و لال و کر هستند به آن دادگاه بزرگ وارد مى شوند.
👈 اما در بعضی آیات از جمله، آیهء ۵۳ سورهء کهف مى خوانیم:
گنهکاران آتش دوزخ را مى بینند.
👈 👈 اما در آیات ۱۲ و ۱۳ سورهء فرقان مى خوانیم: مجرمان صدای وحشتناک آتش خشمگین را می شنوند. دوزخیان صداى خود را به واویلاه بلند مى کنند.
پس چگونه آیهء مذکور مى گوید: آنها کور و کر و لالند؟
مفسران در پاسخ این سؤال، تفسیرهاى متعددى ذکر کردند که بهتر از همه دو تفسیر زیر است:
تفسیر اول) مواقف و مراحل قیامت، مختلف است در بعضى از مراحل و مواقف آنها کور و کر و نابینا هستند، و این خود یک نوع مجازات براى آنهاست (چرا که این نعمتهاى بزرگ الهى را در دنیا مورد بهره بردارى صحیح قرار ندادند) ولى در مراحل دیگرى چشمشان بینا و گوششان شنوا و زبانشان باز مى شود، تا صحنه هاى عذاب را ببینند و سرزنش هاى سرزنش کنندگان را بشنوند و به ناله و فریاد و اظهار ضعف بپردازند.
تفسیر دوم) مجرمان از دیدن آنچه مایهء سرور است و از شنیدن آنچه مایهء نشاط، و از گفتن آنچه موجب نجات مى باشد، محرومند و به عکس، آنچه که مایهء زجر و ناراحتى است مى بینند و مى شنوند و سخن مى گویند.
و در پایان آیه، مى فرماید: جایگاه همیشگى آنها دوزخ است. اما گمان نکنید، آتشش همچون آتش هاى دنیا سرانجام به خاموشى مى گراید، نه، هر زمان التهاب آن فرونشیند، شعلهء تازه اى بر آنها مى افزائیم.
🌹 رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا.
پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است ۶۵ فرقان.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِّلْكَافِرِينَ عَرْضًا......
و در آنروز، جهنم رابر کافران آشکارا عرضه مى داریم. همان کسانبکه پرده اى چشمانشان را از یاد من پوشانده بود، و قدرت شنوایى نداشتند. ۱۰۰ و ۱۰۱ کهف.
تفسیر: جهنم با عذابها و مجازات هاى مختلف دردناکش، در برابر کافران، کاملاً ظاهر و آشکار مى شود که همین مشاهده و ظهورش در برابر آنان، خود عذابى است دردناک و جانکاه، چه رسد به این که گرفتار آن شوند.
◾ کافران چه کسانی هستند؟ و چرا گرفتار چنان سرنوشتی مى شوند؟
👈 در یک جملهء کوتاه آنها را چنین معرفى مى فرماید: همانها که چشم هایشان در پرده بود، و نتوانستند چهرهء حق را ببینند و به یاد من بیفتند.
و همانها که گوش داشتند اما قدرت شنوائى نداشتند.
در حقیقت، آنها مهمترین وسیلهء حق جوئى و درک واقعیات و آنچه عامل سعادت و شقاوت انسان مى شود، را از کار انداخته بودند، یعنى چشم هاى بینا و گوش هاى شنوا را بر اثر اندیشه هاى غلط و تعصب ها و کینه توزى ها و صفات زشت دیگر در حجابى سخت و سنگین فرو برده بودند.
می فرماید: چشم هایشان در پوششى دور از یاد من قرار داشت، اشاره به اینکه چون در پوشش و حجاب غفلت بودند آثار خدا را ندیدند و چون حقیقت را ندیدند، خدا را فراموش کردند.
صد البته که چهرهء حق آشکار است، و همه چیز این جهان با انسان سخن مى گوید، تنها یک چشم بینا و یک گوش شنوا لازم است و بس.
به تعبیر دیگر، خدا چیزى نیست که با چشم دیده شود، آنچه دیده مى شود آثار اوست، و انسان باایمان با دیدن آثار پروردگار، به یاد او می افتد، مگر کسانیکه چشم و گوششان از دیدن و شنیدن حق، کور و کر شده باشد.
🌺 👈 حق یعنی خدا، حق یعنی کلام خدا، حق یعنی صراط مستقیم.
✨ وصف مومن ✨
👈 هر آنچه در بارهء کافران گفته میشود، خلافش در بارهء مومنین است:
🌹🌹 أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِن دُونِي أَوْلِيَاءَ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا......
آیا کافران پنداشتند مى توانند بندگانم را به جاى من اولیاى خود انتخاب کنند؟ ما جهنّم را براى پذیرایى کافران آماده کرده ایم. بگو: آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها، چه کسانى هستند؟ آنها که تلاش هایشان در زندگى دنیا گم شده، با اینحال، مى پندارند کار نیک انجام مى دهند. آنها کسانى هستند که به آیات پروردگارشان و لقاى او کافر شدند، به همین جهت، اعمالشان نابود شد. از این رو روز قیامت، میزانى براى آنها برپا نخواهیم کرد. (آرى) این گونه است. کیفرشان دوزخ است، بخاطر آنکه کافر شدند، و آیات من و پیامبرانم را به سخریه گرفتند. ۱۰۲ تا ۱۰۶ کهف.
تفسیر: آیا این بندگانى که معبود واقع شدند، مانند مسیح و فرشتگان، و یا هریک از دیگر بندگان خدا، هر قدر مقامشان والا باشد، از خود چیزى دارند که بتوانند از دیگران حمایت کنند؟ خود آنها هم هر چه داشتند از ناحیهء خدا بود، حتى خودشان نیز، نیازمند به هدایت او بودند؟ این حقیقتى است که کافران فراموشش کردند و در شرک فرو رفتند. جهنم براى منزلگاهشان آماده شده و از آنها در این منزل پذیرائى میشود.
◾ زیانکارترین مردم، کسانی نیستند که منافعى را از دست بدهد بلکه، کسانی هستند که سرمایه وجود را از کف میدهد. چه سرمایه اى برتر و بالاتر از عقل، هوش، نیروهاى خداداد، عمر، جوانى و سلامت؟
حالا اگر انسان بداند سرمایهء خویش را از دست داده، خسران خطرناکى نیست، چرا که با عبرت از این شکست، آنرا جبران میکند. اما امان از وقتیکه انسان سرمایه هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى، از دست بدهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوششها نتیجه اى برده، نه از زیانش درسى آموخته، و نه از تکرار این کار در امان است.
◾ أَخْسَرِینَ أَعْمالاً، بصورت جمع آورده شده، اشاره به اینست که آنها فقط با یک عمل، گرفتار زیان و خسران نشده اند، بلکه، گرفتار خسران در همهء برنامه هاى زندگى و تمام اعمال و کارهایشان شده اند.
در ادامه می فرماید: آنها کسانى هستند که به آیات پروردگارشان کافر شدند. و بعد از فراموش کردن خدا به معاد و لقاء اللّه نیز کافر گشتند. (این انحراف بصورت تدریجی رخ میدهد).
👈 تا ایمان به معاد در کنار ایمان به توحید قرار نگیرد، و انسان احساس نکند قدرتى مراقب اعمال اوست، و همه را براى یک دادگاه بزرگ، دقیق و سخت گیر حفظ و نگهدارى مى کند، روى اعمال خود حساب صحیحى نخواهد کرد، و اصلاح نخواهد شد.
پس از آن اضافه مى فرماید: بخاطر همین کفر به مبدأ و معاد، اعمالشان حبط و نابود شده است. و چون آنها عملى که قابل سنجش و ارزش باشد ندارند، لذا روز قیامت وزن و میزانى براى آنان برپا نخواهیم کرد. چرا که توزین و سنجش مربوط به جائى است که، چیزى در بساط باشد، آنها که چیزى در بساط ندارند، چگونه توزین و سنجشى داشته باشند؟!
◾ این کوردلان، فقط به بی اعتقادی بسنده نکرده، پا را فراتر گذاشته و آیات الهی و پیامبران خدا را مسخره هم می کنند. کیفر آنها جهنم است.
به این ترتیب آنها سه اصل اساسى مبدأ، معاد و رسالت انبیاء را انکار کرده و بالاتر از انکار، آنها را به باد مسخره گرفته اند.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 وَيَقُولُ الْإِنسَانُ أَإِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا......
انسان مى گوید: آیا هنگامیکه مُردم، پس از آن، زنده (از قبر) بیرون آورده مى شوم؟! آیا انسان بخاطر نمى آورد که ما پیش از این او را آفریدیم در حالیکه چیزى نبود؟ سوگند به پروردگارت که همهء آنها را همراه با شیاطین (اعم از جن و انس)، در قیامت جمع مى کنیم، سپس همه را در حالیکه به زانو در آمده اند، گرداگرد جهنم حاضر مى سازیم. سپس از هر گروه و جمعیتى، کسانى را که در برابر خداوند رحمان از همه سرکش تر بوده اند، جدا مى کنیم. بعد از آن، ما به خوبى از کسانیکه براى سوختن در آتش سزاوارترند، آگاه تریم. ۶۶ تا ۷۰ مریم.
تفسیر: در این آیات از کسانیکه تردید دربارهء قیامت دارند، تعبیر به انسان شده نه کافر. مفسران می گویند شاید از این روست که این سؤال در طبع هر انسانى در ابتدا کم و بیش نهفته است که، با شنیدن مسئلهء زندگى بعد از مرگ، این سوال در ذهن او ترسیم میشود. اما بلافاصله با همان لحن و تعبیر، به آن پاسخ مى گوید که آیا انسان این واقعیت را به یاد نمى آورد که ما او را پیش از این آفریدیم، و او ابداً چیزى نبود؟
در این آیه نیز به انسان اشاره شده و به این نکته اشاره دارد که انسان با آن استعداد و هوش خداداد نباید در برابر چنین سؤالى خاموش بنشیند، باید خودش با یادآورى خلقت نخستین، به آن پاسخ گوید و گرنه حقیقت انسانیت خود را به کار نگرفته است.
این آیات مانند بسیارى از آیات مربوط به معاد، تکیه روى معاد جسمانى دارد، و الا اگر بنا بود فقط روح، باقى بماند و بازگشت جسم مطرح نباشد، نه آن سؤال جا داشت، و نه این پاسخ.
👈 روز قیامت همین جسمی که داریم با روح، محشور میشوند منتها جسم هر کس متناسب با اعمال اوست. بعضی نورانی و شاد، بعضی کبود و زشت و سیاه و مایوس.
در آیهء بعد، با لحن بسیار قاطع، منکران معاد و گنهکاران بى ایمان را تهدید مى کند، و مى فرماید: قسم به پروردگارت که ما همهء آنها را با شیاطینى که آنان را وسوسه مى کردند، و یا معبودشان بودند، محشور مى کنیم. سپس همهء آنها را گرداگرد جهنم در حالیکه به زانو درآمده اند حاضر مى کنیم. این آیه نشان مى دهد دادگاه افراد بى ایمان و گنهکار در نزدیکى جهنم است.
و از آنجا که اولویت ها در آن دادگاه، تعیین میشود، در آیهء بعد مى فرماید: ما اول به سراغ سرکش ترین و یاغى ترین افراد مى رویم، ما از هر گروه و جمعیتى افرادى را که از همه در برابر خداوند رحمان سرکش تر بودند جدا مى کنیم. همان بى شرمانى که حتى مواهب خداى رحمان را به دست فراموشى سپردند و در برابر ولى نعمت خود به گستاخى، طغیان و یاغى گرى برخاستند، اینها از همه، به آتش دوزخ سزاوارترند. (یاالله).
و باز تأکید کرده مى فرماید: ما بخوبى از کسانیکه براى سوختن در آتش اولویت دارند آگاهیم، دقیقاً آنها را انتخاب مى کنیم و در این انتخاب هیچ گونه اشتباهى رخ نخواهد داد. (یاغفار).
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 أَلَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا......
آیا ندیدى که ما شیاطین را بسوى کافران فرستادیم تا آنانرا شدیداً تحریک کنند؟ پس دربارهء آنان شتاب مکن، ما آنها را به دقت شماره مى کنیم. در آنروز که پرهیزگاران را دسته جمعى بسوى خداوند رحمان محشور مى کنیم. و مجرمان را به جهنم مى رانیم. آنان هرگز مالک شفاعت نیستند، مگر کسیکه نزد خداوند رحمان عهد و پیمانى دارد. ۸۳ تا ۸۷ مریم.
تفسیر: کافران بواسطهء اعمالشان، خود را سزاوار پیروی از شیطان میکنند و شیاطین آنچنان بر آنها مسلط مى شوند که در هر مسیر و به هر شکلى بخواهند آنانرا به حرکت در مى آورند، و زیر و رو مى کنند.
👈 تسلط شیاطین(اعم از جن و انس)، بر انسان یک تسلط اجبارى و ناآگاه نیست، بلکه این انسان است که به شیاطین اجازه ورود به درون قلب و جان خود مى دهد، همانگونه که در آیهء ۱۰۰ سورهء نحل می فرماید:
🌹إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ:
تسلط شیطان تنها بر کسانی است که ولایت او را پذیرا گشته، و او را بت و معبود خود ساخته اند.
آنگاه خطاب به پیامبر می فرماید: دربارهء آنها عجله مکن ما تمام اعمال آنها را دقیقاً شماره و احصا مى کنیم و همه را براى آنروز که دادگاه عدل الهى تشکیل مى شود، ثبت و ضبط خواهیم کرد.
🌸امام صادق مى فرماید: پیامبر در تفسیر آیهء پرهیزکاران را بسوی خدای رحمان محشور می کنیم، فرمود: وَفْد، به کسانى مى گویند که سوار بر مرکب هستند. آنها افرادى هستند که تقوا و پرهیزگارى را پیشه ساختند، خدا آنها را دوست داشت و آنانرا مخصوص خود گردانید، و از اعمالشان خشنود شد، و نام متقین بر آنها گذارد. نورالثقلین، ج۳، ص۳۵۹.
✅ این پرهیزکاران، آنهایی هستند که در بالاترین مرتبهء بهشت جای دارند، چون در آیهء فوق مى فرماید: پرهیزگاران را بسوى خداى رحمان مى برد. نمی فرماید بسوی بهشت. ( دقت کنیم ).
👈 👈 اما مفهوم بخش آخر آیهء شریفه چیست؟
لایَمْلِکُونَ الشَّفاعَةَ، به این معنی که هیچکس نمی تواند شفاعت کند.
مگر کسانیکه نزد خدا عهد دارند (إِلاّ مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً).
معنى عهد چیست؟
🌸 از این حدیث پیامبر میتوان معنی عهد را فهمید، آنجا که فرمود: مسلمان باید در آستانهء مرگ چنین وصیت کند: پروردگارا! توئى که خالق آسمانها و زمین هستى، داناى پنهان و آشکارى، رحمان و رحیمى. من در این دنیا با تو پیمان مى بندم، و شهادت مى دهم که معبودى جز تو نیست، یگانه اى، شریکى ندارى، محمّد، بنده و فرستادهء توست، بهشت حق است، دوزخ حق است، رستاخیز و حساب، حق است، تقدیر و میزان سنجش اعمال حق است.
دین همانگونه است که تو بیان کردى، و اسلام همانست که تو تشریع نمودى، و سخن همانست که تو گفته اى، قرآن همانگونه است که تو نازل کردى، تو خداوند حق و آشکارى.
پروردگارا! محمّد را از ما به بهترین پاداشى پاداش ده و تحیت و سلام بر او و آلش بفرست. ( در آیهء ۲۳ سورهء شوری می خوانیم: من از شما پاداشی نمی خواهم جز مودت نزدیکانم ).
پروردگارا! تو سرمایهء من در مشکلاتى و یار من در شدتها، تو ولىّ نعمت من هستی، تو معبود من و معبود پدران من هستی. به اندازهء یک چشم بر هم زدن، مرا به خود وامگذار که اگر واگذارى به بدیها نزدیک، و از نیکیها دور مى شوم.
اى خداى من! تو مونس من در قبر باش. و براى من عهدى قرار ده که در روز قیامت آن را گشاده ببینم.
سپس فرمود: بعد از اقرار به این حقایق، آنچه را که لازم مى بیند، وصیت مى کند و تصدیق این وصیت، آیهء ۸۷ سورهء مریم است.
"آنها مالک شفاعت نیستند مگر کسیکه نزد خدای رحمان عهد و پیمانی دارد" اینست عهد و وصیت.
مجمع البیان، ذیل همین آیات.
✔ قطعاً این فرمایشات پیامبر باید در قلب و جان مومن نفوذ کند، نه صرفاً بر زبان باشد.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَمَن يَأْتِهِ مُؤْمِنًا قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَىٰ......وَ ذلِکَ جَزاءُ مَنْ تَزَکّى.
هر که با ایمان نزد او آید، و اعمال صالح انجام داده باشد، چنین کسانى درجات عالى دارند. باغ هاى جاویدان بهشت، که نهرها از زیر درختانش جارى است، در حالیکه همیشه در آن خواهند بود، اینست پاداش کسیکه خود را پاک نماید. ۷۵ و ۶ طه.
تفسیر: کسیکه در آن محضر بزرگ، با ایمان و عمل صالح، وارد شود، (هم ایمان و هم عمل صالح. نه هر یک به تنهایی. دقت کنیم)، درجات عالى در انتظار او است (وَ مَنْ یَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ الصّالِحاتِ فَأُولئِکَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلى).
بهشت هاى جاویدانى که نهرها از زیر درختانش جارى ست، و جاودانه در آن خواهند ماند. و اینست پاداش کسیکه با ایمان و اطاعت پروردگار، خود را پاک و پاکیزه کند (وَ ذلِکَ جَزاءُ مَنْ تَزَکّى).
پاک کردن خویش از گناهان، عادتهای بد، رفتارهای غلطی که با آنها تربیت شده و خو گرفته و..... .
👈 همان سن بلوغ فکری که در ماه مبارک رمضان در جزء بیست و هفتم، مفصل خواندیم.
همهء انسانها در یک سنی به بلوغ فکری می رسند که البته در اشخاص مختلف، سن بلوغ فکری، متفاوت است. اما از آنجاییکه هدف خلقت، رشد و تکامل است، باید انسان، برای رسیدن به این کمال تلاش کند، و فرصتها را از دست ندهد بلکه برای این منظور، ایجاد فرصت کند. یعنی برنامهء زندگی خود را طوری بریزد که زمانی هم برای حسابرسی اعمال و اصلاح آنها از طریق توبه و جبران، و تهذیب نفس با مطالعهء کلام الله و ائمه معصومین قرار داده باشد. نباید به تعلیم و تربیتی که در معرض آن بوده ایم، بسنده کنیم و تمام عمر را طبق آن تعلیم و تربیت سپری کنیم. باید حالا پس از بلوغ فکر و اندیشه، خودمان را به مرحلهء دیگری از تعلیم و تربیت وارد کنیم و ......
👈 فرموده هر که باایمان آید......
بنابراین انتخاب ایمان و یا مخالفت با آن، کاملا اختیاری است و مسئلهء جبر محیط، یک دروغ بیش نیست، انسان، فاعل مختار است و صاحب آزادى اراده، هر زمان تصمیم بگیرد مى تواند مسیر خود را از باطل به سوى حق تغییر دهد، هر چند تمام مردم محیط او غرق در گناه، و گرفتار انحراف باشند (۱۰۵ مائده). نمونهء بارز این تحول در انسان، ساحرانى هستند که سالیان دراز در حکومت فرعون در یک محیط شرک آلود، با ارادهء خودشان مرتکب شرک آمیزترین اعمال مى شدند، اما هنگامیکه تصمیم گرفتند، حق را پذیرا شوند و در راه آن عاشقانه ایستادگى کنند، از هیچ تهدیدى نترسیدند، و به هدف خود نائل شدند، و به گفتهء مفسر بزرگ مرحوم طبرسى:
کانُوا أَوَّلَ النَّهارِ کُفّاراً سَحَرَةً وَ آخِرَ النَّهارِ شُهَداءً بَرَرَةً!:
صبحگاهان کافر بودند و ساحر، اما شامگاهان شهیدان نیکوکار راه حق.
مجمع البیان، جلد ۴، صفحهء ۴۶۴.
/ شرح حال این ساحران در آیات ۱۱۷ تا ۱۲۲ سورهء اعراف بیان شده است /
🌹🌹 مَا خَلْقُکُمْ وَلَا بَعْثُکُمْ إِلَّا کَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ .
آفرینش و زندگی مجدد همهء شما همانند یک فرد بیش نیست. ۲۸ لقمان.
👈 👈 👈 پس
🌹 يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ
اى انسان! چه چیز تو را در برابر پروردگار کریمت مغرور ساخته است؟! ۶ انفطار.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنَىٰ أُولَٰئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ......
کسانیکه (صالح بودند و) از قبل، وعدهء نیک از سوى ما به آنها داده شده، از آن دور نگاهداشته مى شوند (از آتش دوزخ). آنها صداى آتش دوزخ را نمى شنوند، و در آنچه دلشان بخواهد، جاودانه متنعم هستند. وحشت بزرگ، آنها را اندوهگین نمى کند، و فرشتگان به استقبالشان مى آیند، (و مى گویند) این همان روزى است که به شما وعده داده مى شد. ۱۰۱ و ۲ و ۳ انبیاء.
تفسیر: هر وعده ای که از سوی خدا به مومنان داده شده، تحقق یافته و به آنها عمل خواهد شد. که یکى از آنها دور شدن از آتش دوزخ است.
سپس در ادامه، چهار نعمت بزرگ الهى را که شامل حال این گروه سعادتمند است مى فرماید:
🍃 نخست اینکه آنها صداى آتش را نمى شنوند (لایَسْمَعُونَ حَسِیسَها).
حَسِیس، به معنى صداى محسوس است، صدای حرکت چیزی یا صدائى که از آن حرکت برمى خیزد. آتش دوزخ که دائماً در آتشگیره هایش مشغول پیشروى است، داراى صداى مخصوصى است، این صدا از دو جهت وحشتناک است، از نظر اینکه صداى آتش است و از نظر اینکه صداى پیشروى است.
مؤمنان راستین چون از جهنم دورند، هرگز این صداهاى وحشتناک به گوششان نمى خورد.
🍃 دیگر اینکه آنها در آنچه بخواهند و مایل باشند بطور جاودان متنعمند (وَ هُمْ فِی مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ).
یعنى آنجا محدودیت این جهان را ندارد که انسان آرزوى بسیارى از نعمتها را داشته باشد و به آنها دسترسى پیدا نکند. هر نعمت مادى و معنوى که بخواهد بدون استثناء در دسترس اوست، آنهم بطور جاویدان.
🍃 سوم اینکه فزع اکبر، آنها را غمگین نمى کند (لایَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الاْ َکْبَرُ).
فَزَع اکبر، یعنی وحشت بزرگ، اشاره به وحشت هاى روز قیامت دارد که از هر وحشتى بزرگتر است.
🍃 و آخرین لطف خدا دربارهء کسانیکه در این آیات به آنها اشاره شده اینست که فرشتگان رحمت به استقبال آنها مى شتابند و به آنها تبریک و شادباش مى گویند و بشارت مى دهند این همان روزیست که به شما وعده داده مى شد.
🌷 در خطبهء ۱۸۳ نهج البلاغه، امیر مؤمنان على علیه السلام فرموده اند:
به اعمال نیک مبادرت ورزید تا با همسایگان خدا در سراى او باشید، در جائى که پیامبران را رفیق آنها قرار داده، و فرشتگان را به زیارتشان مى فرستد، خدا آنچنان این گروه را گرامى داشته که حتى گوش هایشان صداى آتش دوزخ را نمى شنود.
🌹رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ.
پروردگارا! آنچه را بوسیلهء پیامبرانت به ما وعده فرمودى، به ما عطا کن. و ما را در روز رستاخیز، رسوا مگردان زیرا تو هیچگاه از وعدهء خود، تخلف نمى کنى. ۱۹۴ آل عمران.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ......
کسانیکه کفهء ترازوهاى (عمل) آنها سنگین است، همان رستگارانند. و آنان که وزنهء اعمالشان سبک باشد، کسانى هستند که سرمایهء وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند. شعله هاى سوزان آتش (همچون شمشیر) به صورتهایشان نواخته مى شود و در دوزخ چهره اى عبوس دارند. ۱۰۲ و ۳ و ۴ مومنون.
تفسیر: بعد از قیام قیامت، نخستین مسئله، مسئلهء سنجش اعمال است، با میزان مخصوصى که در آنروز براى این کار تعیین شده. در آن زمان وزن اعمال گروهى، زیاد است که ترازوى اعمال را سنگین مى کند، اینان رستگارانند.
موازین، جمع میزان، به معنى وسیله های سنجش وزن است. بطوریکه از روایات مختلف برمى آید، میزان سنجش اعمال انسانها و حتى خود انسانها در آنروز، پیشوایان بزرگ و انسان هاى نمونه اند.
🌷در حدیثى مى خوانیم: امیر مؤمنان على علیه السلام و امامان از دودمان ایشان میزان هاى سنجش اعمالند.
بحار الانوار، ج۷، ص۲۵۱.
بنابراین، انسانها و اعمالشان را با پیامبران بزرگ و اوصیاى آنها مقایسه مى کنند، و در این مقایسه، روشن مى شود تا چه اندازه با آنها شباهت دارند.
هر یک از پیامبران و امامان، و بندگان خاص خدا به حکم شرائط زندگیشان در یک یا چند جهت الگو بودند و هر کدام در جنبه اى بطور آشکارترى مى درخشیدند، و به این ترتیب، هر یک میزان سنجشى در آن قسمت خواهند بود.
◾ اما آنها که بر اثر نداشتن ایمان و عمل صالح، میزان اعمالشان سبک (یا بى وزن) است کسانى هستند که سرمایهء وجود خود را از دست داده و زیان کردند و در جهنم جاودانه خواهند بود. خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ: یعنی جان و سرمایهء وجودشان را با زیان از دست داده اند.
👈 👈 👈 سرمایهء وجودی انسان بطور طبیعی از بین خواهند رفت. قلب تا زمانی می تپد که نیرو دارد، بعد از آن بدون اینکه حتی بیمار باشد از تپش خواهد ایستاد. و یا مغز و یا هر یک از اعضاء دیگر بدن..... .
پس همهء انسانها این سرمایه ها را از دست خواهند داد، ولی همهء آنها گرفتار خسران نمیشوند. اینان کسانی هستند که سرمایه های وجودی خود را در سایهء ایمان به خدا و انجام اعمال صالح، در مسیر حق بکار می گیرند و در این راه صبور و پایدارند و هرگز دلسرد و ناامید و گرفتار انحراف نمیشوند.
اما کسانیکه همین سرمایه های وجودی را در راه غیر خدا و صرفاً برای کسب دنیا بکار گیرند، این سرمایه ها را در حالی از دست میدهند که هیچ ذخیرهء قابل توجهی برای خود فراهم نکرده و بطور شگفت انگیزی فرصتها را از دست داده اند و حقیقتاً روز قیامت برای چنین افرادی یوم التغابن خواهد بود (روز حسرت. ۹ تغابن).
عذاب الهى در قیامت و حتى در این جهان، متناسب با جرم هائى است که انجام مى گیرد و چنان نیست که هر نوع عذاب را نسبت به هر نوع مجرمى اعمال کنند.
در آیات فوق، سوختگى شدید صورتها بر اثر شعله هاى آتش دوزخ تا آنجا که چهره ها در هم کشیده شود و عبوس و غمگین و دردآلود شوند، بعنوان مجازات براى اعمال افراد سبک وزن و بى ارزش و بى ایمان ذکر شده است، و با توجه به این معنى که آنها غالباً کسانى هستند که چهره هاى خود را از شنیدن آیات الهى در هم مى کشند، و گاه، بر آنها لبخند تمسخرآمیز مى زنند، و با استهزاء و سخریه مى نشینند، تناسب این مجازات با اعمال آنها روشن مى شود.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ.....
(به اهل دوزخ گفته مى شود) آیا آیات من بر شما خوانده نمى شد، پس آنرا تکذیب مى کردید؟ مى گویند: پروردگارا! بدبختى ما بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهى بودیم. پروردگارا! ما را از این (دوزخ) بیرون آر، اگر بار دیگر تکرار کردیم قطعاً ستمگریم (و مستحق عذاب). (خداوند) مى فرماید: دورشوید در دوزخ، و با من سخن مگوئید. (پس فراموش کرده اید) گروهى از بندگانم مى گفتند: پروردگارا! ما ایمان آوردیم، ما را ببخش و بر ما رحم کن، و تو بهترین رحم کنندگانى! اما شما آنها را به باد مسخره گرفتید تا (این عمل)، شما را از یاد من غافل کرد، و شما به آنان مى خندیدید! ولى من امروز آنها را بخاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم، آنها پیروز و رستگارند. ۱۰۵ تا ۱۱۱ مومنون.
تفسیر:
با من سخن نگوئید!
آیا به اندازهء کافى آیات و دلائل روشن به وسیلهء پیامبرانم براى شما نفرستادم؟ آیا با شما اتمام حجت نکردم، و شما پیوسته راه انکار و تکذیب را پیش نمى گرفتید؟!
تُتْلى و تُکَذِّبُونَ، هر دو فعل مضارع است و دلیل بر استمرار، یعنی اینگونه بندگان نالایق، همیشه هستند.
آنها در پاسخ این سؤال اعتراف مى کنند و مى گویند: آرى چنین است اى پروردگار ما! ولى شقاوت و بدبختى ما، بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهى بودیم.
👈 سعادت و شقاوت یک امر ذاتى نیست که همراه انسان متولد شود، و بر خلاف دعوت همهء انبیاء و تلاشهاى همهء راهنمایان و معلمان بشر است. اگر کسی تصور کند انتخاب سعادت و شقاوت بطور اجباری و بدون اختیار است، و بعضی خودبخود و بصورت ذاتی سعادتمند میشوند و بعضی شقاوتمند، سخت در اشتباه است. البته که محیط تربیتی، بسیار موثر است اما تا سن بلوغ فکری......
و در قیامت که درک و شعور انسانها بالا می رود، بخوبی قصور و کوتاهی خود را تشخیص می دهند و بر همین اساس، صریحاً اعتراف مى کنند که از ناحیهء خداوند اتمام حجت شد، اما ما به دست خودمان وسائل بدبختیمان را فراهم ساختیم و معترفیم که قوم گمراهى بودیم. و می گویند: پروردگارا! ما را از این آتش بیرون ببر! و به دنیا باز گردان تا عمل صالح انجام دهیم.
اما سراى آخرت دار جزاست نه عمل، و باز گشت به دنیا امکان پذیر نیست.
به همین دلیل، خداوند با قاطعیت تمام، به آنها مى فرماید: دور شوید و همچنان در دوزخ بمانید، خاموش شوید و با من سخن مگوئید (قالَ اخْسَؤُا فِیها وَ لا تُکَلِّمُونِ).
■ جملهء اخسئوا، معمولاً براى دور کردن سگ به کار مى رود.
👈 👈 آنگاه دلیل این سخن را چنین بیان مى فرماید: آیا فراموش کرده اید که گروهى از بندگان من، مى گفتند: پروردگارا ما ایمان آوردیم، ما را ببخش بر ما رحم کن، و تو بهترین رحم کنندگانى، اما شما آنها را به باد مسخره گرفتید و آن قدر در اینکار اصرار کردید که استهزا کردن آنها شما را به کلى از یاد من غافل کرد؟؟ (فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِیّاً حَتّى أَنْسَوْکُمْ ذِکْرِی).
و شما پیوسته به آنها مى خندیدید و بر سخنان، عقائد، رفتار و کردارشان پوزخند مى زدید (وَ کُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَکُونَ).
ولى امروز، بخاطر آن صبر، استقامت و پایمردى در مقابل آن همه استهزا و عدم تزلزل در برنامه هاى الهیشان آنها را پاداش دادم، آنها پیروز و رستگارند.
👈 و اما شما...، شما امروز در بدترین حالات و دردناکترین عذاب گرفتارید، کسى به فریادتان نمى رسد و باید هم، چنین باشید که مستحق این کیفرید.
و به این ترتیب، در این چهار آیه، عامل اصلى بدبختى دوزخیان و عامل پیروزى و رستگارى بهشتیان با صراحت بیان شده است.
⚫ گروه اول که عوامل بدبختى و گمراهى را به دست خود فراهم ساختند با مسخره کردن یاران حق، و تحقیر عقائد پاک آنها به سرنوشتى گرفتار شدند که حتى درخور خطابى که به یک انسان مى شود نیستند. بله، آنها که مؤمنان را تحقیر کردند، باید گرفتار بدترین تحقیر شوند.
🟢 و اما گروه دوم بخاطر صبر و پایمردیشان در برابر دشمنان مغرور، از خودراضى و بى منطق، و استقامت در ادامهء راه اللّه، بزرگترین پیروزى را در پیشگاه خدا کسب کرده اند.
🌹 رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ.
پروردگارا! شکیبایى و استقامت را بر ما فرو ریز. وقدمهاى ما را ثابت بدار. و ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان. ۲۵۰ بقره.
✨ وصف مومن ✨
💚 عبادالرحمن ( ۱ )
🌹🌹 وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا......
بندگان (خاصّ) خداوند رحمان، کسانى هستند که آرام و بى تکبر بر زمین راه مى روند. و هنگامى که جاهلان، آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مى گویند ( بزرگوارى مى کنند). همانهاکه شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مى کنند. و همانهاکه مى گویند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر طرف گردان، که عذابش سخت و پردوام است. مسلماً آن (جهنم)، بد جایگاه و بد محل اقامتى است. ۶۳ تا ۶۶ فرقان.
تفسیر: نخستین توصیفى که از عباد الرحمان شده است، نفى کبر، غرور و خودخواهى است که در تمام اعمال انسان و حتى در کیفیت راه رفتن او آشکار مى شود، یعنی از چگونگى راه رفتن یک انسان، مى توان به قسمت قابل توجهى از اخلاق او پى برد.
تواضع در راه رفتن به معنی گامهای سست و بى رمق نیست، بلکه، در عین تواضع و بی غرور، باید گام هائى محکم و حاکى از جدیت و قدرت برداشت. هنگامى که پیامبر اسلام راه مى رفتند، در عین اینکه عجولانه نبود، با سرعت گام برمى داشتند گوئى از یک سرازیرى پائین مى رفتند.
تفسیر روح المعانی، ذیل همین آیه.
👈 عبادالله، متواضعند و تواضع، کلید ایمان است، در حالیکه غرور و کبر کلید کفر است، متکبر مغرور، کسی است که حاضر نیست به حرف حق گوش فرا دهد، و حقایق را به باد مسخره مى گیرد، و دید او فراتر از نوک بینیش نیست.
🌸 حدیثی از پیامبر در همین رابطه:
روزى پیامبر از کوچه اى عبور مى کردند، جمعى از مردم را دیدند که به رفتارهای یک دیوانه می خندیدند.
پیامبر، آنها را بسوى خود فرا خوانده فرمود:
مى خواهید دیوانهء واقعى را بشما معرفى کنم؟ کسیکه با تکبر و غرور راه مى رود، پیوسته به دو طرف خود نگاه مى کند، پهلوهاى خود را با شانهء خود حرکت مى دهد، (یعنی وقتی می خواهد به اینطرف و آنطرف نگاه کند، از روی غرور، فقط گردنش را نمی چرخاند بلکه تمام بالاتنه را حرکت می دهد)، کسیکه مردم به خیر او امید ندارند، و از شرّ او در امان نیستند، دیوانهء واقعى اوست، اما این را که مى بینید تنها یک بیمار است.
بحارالانوار، ج۶۷، ص۲۳۳.
👈 دومین وصف عبادالله، حلم و بردبارى است و گفتار جاهلان را با سلام پاسخ می گویند.
سلامى که نشانهء بى اعتنائى، توأم با بزرگوارى است، نه ناشى از ضعف، سلامى که دلیل عدم مقابله به مثل، در برابر جاهلان و سبک مغزان است. نه سلام تحیت، که نشانهء محبت و پیوند دوستى است، سلامى که نشانهء حلم، بردبارى و بزرگوارى و حوصله است. که بدون حوصله، هیچ انسانى راه دشوار، و پر فراز و نشیب عبودیت و بندگى خدا را طى نخواهد کرد.
(وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً).
👈 سومین وصف: در ظلمت شب، که همه در خوابند و جائى براى تظاهر و ریا وجود ندارد، خواب خوش را بر خود حرام کرده، و به خوش تر از آن که ذکر خدا و قیام و سجود در پیشگاه با عظمت اوست، مى پردازند.
👈 چهارمین صفت ویژهء آنان خوف و ترس از مجازات و کیفر الهى است. آنها کسانى هستند که پیوسته مى گویند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر طرف گردان که عذابش سخت، شدید و پر دوام است. (رَبَّنَا اصْرِفْ عَنّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً).
چرا که جهنم بد جایگاه و بد محل اقامتى است.
با اینکه آنها شبها به یاد خدا هستند و به عبادتش مشغول، و روزها در مسیر انجام وظیفه گام برمى دارند، باز هم قلوبشان مملو از ترس مسئولیتهاست.
◾ واژهء غرام، به معنى مصیبت و ناراحتى شدیدى است که دست از سر انسان برندارد. اطلاق این واژه بر جهنم، بخاطر آنست که عذابش شدید، پى گیر و پر دوام است.
🟢 نقطهء مقابل این آیه، آیهء ۷۶ همین سوره است که می فرماید: خالِدِینَ فِیها حَسُنَتْ مُسْتَقَرّاً وَ مُقاماً:
مؤمنان جاودانه در غرفه هاى بهشتى مى مانند، چه جایگاه خوب و چه محل اقامت نیکوئى است.
✨ وصف مومن ✨
💚 عبادالرحمن ( ۲ )
🌹🌹 وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا......
(بندگان خاص خداوند)، کسانیکه هر گاه انفاق کنند، نه اسراف و زیاده روى مى نمایند و نه سختگیرى، بلکه در میان این دو، حد وسط دارند. و کسانیکه معبود دیگرى را با خداوند نمى خوانند، و انسانى را که خداوند خونش را حرام شمرده، جز به حق نمى کشند، و زنا نمى کنند، و هر که چنین کند، مجازات سختى خواهد دید، عذاب او در قیامت مضاعف مى گردد، و همیشه با خوارى در آن خواهد ماند. مگر کسانیکه توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنانرا به حسنات مبدل مى کند، و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است. و کسیکه توبه کند و عمل صالح انجام دهد،بسوى خدا بازگشت مى کند. ۶۷ تا ۷۱ فرقان.
تفسیر: از نظر بینش توحیدى، مالک اصلى خداست و ما امانتدار او هستیم. او نه اجازهء اسراف مى دهد و نه اجازهء بخل. بنابراین، وظیفهء بندگان، رعایت حدوسط، است.
✔ چهار ویژگی را در پیغام قرآنی روز گذشته خواندیم.
👈 پنجمین ویژگی:
🌸 هنگامیکه امام صادق این آیه را تلاوت فرمود، مشتى سنگ ریزه از زمین برداشت و محکم در دست گرفت، فرمود: این همان سخت گیرى است، پس از آن چنان دست خود را گشود که همهء آن به روى زمین ریخت، فرمود: این اسراف است، سپس مشت دیگرى برداشت و کمى دست خود را گشود، به گونه اى که مقدارى فرو ریخت و مقدارى در دستش بازماند، فرمود: این همان قوام و میانه است.
کافى، ج۴، ص۲۹.
👈 ششمین ویژگى عباد الرحمان، توحید خالص است که آنها را از هر گونه شرک و دوگانه و یا چند گانه پرستى، دور مى سازد.
👈 هفتمین صفت، پاکى آنها از آلودگى به خون بى گناهان است.
تمام نفوس انسانى، محترمند و ریختن خون آنها ممنوع است، مگر عواملى پیش آید که این احترام ذاتى را تحت الشعاع قرار دهد، و مجوز ریختن خون گردد. مثل قصاص.
👈 هشتمین وصف آنها اینست که دامان عفتشان هرگز آلوده نمى شود و زنا نمى کنند.
در حقیقت عبادالرحمن، بر سر دو راهى کفر و ایمان، ایمان را انتخاب مى کنند، و بر سر دو راهى امنیت و ناامنى جان ها، امنیت را، و بر سر دو راهى پاکى و آلودگى، پاکى را. آنها محیطى خالى از هر گونه شرک، ناامنى، بى عفتى و ناپاکى با تلاش و کوشش خود فراهم مى سازند.
و براى تأکید می فرماید: و هر که یکى از این امور را انجام دهد، عقوبت و مجازاتش را خواهد دید.
در آیات فوق، نخست از مسئلهء شرک، پس از آن قتل نفس، و سپس زنا سخن به میان آمده. این سه گناه، از نظر ترتیب اهمیت، به همین صورت که در آیه آمده اند، مى باشد. از آنجا که این سه گناه، نهایت اهمیت را دارد، باز در آیه بعد روى آن تکیه کرده، مى فرماید: کسانیکه مرتکب این امور شوند، عذاب آنها در قیامت مضاعف مى گردد، و با خوارى، جاودانه در عذاب خواهد ماند.
👈 👈 در اینجا دو سؤال پیش مى آید، نخست اینکه چرا عذاب اینگونه اشخاص مضاعف مى گردد؟ و چرا به اندازهء گناهشان مجازات نمیشوند؟
دیگر اینکه، در اینجا سخن از خلود و عذاب جاویدان است، در حالیکه خلود، تنها مربوط به کفار است، و از سه گناهى که در این آیه ذکر شده تنها گناه اول کفر مى باشد و قتل و زنا منجر به خلود نیست.
پاسخ:
در اینباره چند تفسیر بیان شده که منافاتی هم با هم ندارند.
منظور از مضاعف شدن عذاب، اشد مجازات برای این گناهان است.
دیگر اینکه بعضی گفته اند عذاب مضاعف برای کسانی است که هر سه گناه را انجام داده باشند.
بعضی گفته اند منظور از عذاب مضاعف برای قتل و زنا، طولانی بودن آنست تا به مرحلهء بخشیده شدن برسند.
👈 و اما در پاسخ سؤال دوم مى توان گفت: بعضى از گناهان به قدرى شدید است که انسان بواسطهء انجام آنها، بى ایمان از دنیا می رود و بطور دائم در عذاب خواهد بود.
💚 ولى از آنجا که خداوند هیچگاه راه بازگشت را به روى مجرمان نمى بندد و گنهکاران را تشویق و دعوت به توبه مى کند، در آیهء بعد، چنین مى فرماید:
مگر کسانیکه توبه کنند، ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند که خداوند گناهانشان را مى بخشد و سیئات اعمال آنها را تبدیل به حسنات مى کند، و خداوند آمرزنده و مهربان است.
هر گنهکار پشیمانى، مى تواند بسوى خدا بازگردد، مشروط به اینکه توبه اش حقیقى باشد که نشانهء آن، انجام عمل صالح برای جبران است، و گرنه تنها استغفار به زبان، یا پشیمانى زودگذر به قلب، هرگز دلیل توبه نیست.
👈 و منظور از تبدیل سیئات به حسنات، نفس اعمالى که انسان انجام مى دهد نیست، بلکه آثار سوئى است که از آن بر روح و جان انسان نشسته، هنگامى که توبه کند و ایمان آورد، آن آثار سوء از روح و جانش برچیده مى شود، و تبدیل به آثار خیر مى گردد.
✨ وصف مومن ✨
عبادالرحمن ( ۳ )
🌹🌹 وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا.......
( بندگان خاص خدا )، کسانی هستند که شهادت به باطل نمى دهند (و در مجالس باطل شرکت نمى کنند). و هنگامیکه با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مى گذرند. و کسانیکه هر گاه آیات پروردگارشان به آنان گوشزد شود، کر و کور روى آن نمى افتند. و کسانیکه مى گویند: پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایهء روشنى چشم ما قرار ده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا و الگو گردان. آنها هستند که درجات عالى بهشت در برابر شکیبائیشان به آنان پاداش داده مى شود، و در آن، با تحیت و سلام روبرو مى شوند. در حالیکه جاودانه در آن خواهند ماند، چه قرارگاه و محل اقامت خوبى! ۷۲ تا ۷۶ فرقان.
تفسیر: نهمین وصف 👈 در بارهء یَشْهَدُونَ الزُّور، دو تفسیر وجود دارد: شهادت به باطل، زیرا زور، در لغت به معنى تمایل و انحراف است، و از آنجا که دروغ، تهمت، غیبت و هر سخن باطلی از امور انحرافى است، به آن زور گفته مى شود.
تفسیر دیگر اینکه شهادت، همان حضور است، یعنى بندگان خاص خدا در مجالس باطل، حضور پیدا نمى کنند. که در بعضى روایات، به مجلس غنا تفسیر شده، مجالس خوانندگى لهو، توأم با نواختن آلات موسیقى، یا بدون آن. بطور کلی هر تجمع لهو، که غنا یکى از مصادیق آنست.
بهرحال، عباد الرحمان و بندگان خاص خدا، نه شهادت به باطل مى دهند، و نه در مجالس لهو و باطل و گناه حضور مى یابند.
👈 دهمین صفت اینست که، هنگامیکه با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مى گذرند.
لغو، شامل هر کاریست که هدف عاقلانه اى در آن نباشد، یعنی آنها در زندگى، همیشه هدف معقول، مفید و سازنده اى دارند، و از بیهودگی و بیهوده کاران دوری میکنند.
👈 یازدهمین توصیف، داشتن چشم بینا، و گوش شنوا به هنگام برخورد با آیات خداست. یعنی درک آگاهانه از مذهب، که همان بصیرت است. چرا که چشم و گوش بسته ها را، به آسانى مى توان فریب داد، و با تحریف مذهب از مسیر اصلى، منحرف ساخت، و آنها را به بى ایمانى و ضلالت کشاند.
اینگونه افراد، آلت دست دشمنان و طعمهء خوبى براى شیطانند. تنها مؤمنان بصیر هستند که چون کوه، ثابت مى مانند و بازیچهء دست این و آن نمى شوند.
👈 دوازدهمین ویژگى اینست که توجه خاصى به تربیت فرزند و خانوادهء خویش دارند. آنها از درگاه خدا مى خواهند: پروردگارا! از همسران و فرزندان ما کسانى قرار ده که مایهء روشنى چشم ما گردد.
این به آن معنا نیست که تنها در گوشه اى نشست و دعا کرد، بلکه چنین افرادى آنچه در توان دارند، در رشد و هدایت همسر و فرزندان به طریق درست و زندگی مطلوب، بکار می گیرند و آنجا که دیگر در توانشان نیست، دعا مى کنند. اصولاً، هر دعاى صحیحى باید همینگونه باشد: به مقدار توانائى، تلاش کنیم و الباقی را با دعا بسپاریم به خداوند که او از همه قدرتمندتر است (هرچند همان هم که در توانمان است، تنها با توکل به خداوند منان، به نتیجهء مطلوب می رسد).
👈 سیزدهمین وصف: آنها هرگز به این قانع نیستند که فقط خودشان راه حق را سپری کنند، بلکه می خواهند دیگران را نیز به این راه دعوت کنند، پس می گویند: پروردگارا! ما را امام و پیشواى پرهیزگاران قرار ده.
باز توجه به این نکته لازم است که: آنها فقط دعا نمى کنند که تکیه بر جاى بزرگان زنند، بلکه در این راه سخت و دشوار، با علم کافی و ثبات قدم، گام برداشته و خود را بالا می کشند (البته رسیدن به این مقام، سخت است اما شدنی است).
✅ اصولا این آیات، صفات مؤمنان ممتاز را که در صف مقدم قرار دارند، تحت عنوان عباد الرحمان شرح مى دهد. آنها الگوها و اسوه هاى جامعه انسانى هستند. آنها سرمشق هائى براى پرهیزگاران محسوب مى شوند.
بدون تردید ائمهء اهلبیت، از روشنترین مصداقهاى آیه مى باشند، اما این مانع از گسترش مفهوم آیه، نخواهد بود که مؤمنان دیگر هم امام و پیشواى دیگران باشند.
🍃 تقاضاى ریاست معنوى و الهى نه تنها مذموم نیست، بلکه مطلوب و مرغوب نیز هست.
تفسیر فخر رازى، ج۲۴، ص۱۱۵ 🍃
بعد از بیان این اوصاف سیزده گانه، پاداش آنانرا می فرماید: درجات عالى بهشت در برابر صبر و استقامتشان.
🌷 در حدیث معروف حضرت امیر می خوانیم:
الصَّبْرُ مِنَ الإِیمَانِ کَالرَأْسِ مِنَ الْجَسَدِ.
صبر و استقامت نسبت به ایمان همچون سر است نسبت به تن. 👇
صبر در برابر انجام ندادن گناه، در برابر انجام کار خیر، در برابر مردم، صبر در مصیبت و صبر بر گذر زمان.
✅ سپس، می فرماید: در آن غرفه هاى بهشتى با تحیت و سلام روبرو مى شوند، و جاودانه در آن خواهند ماند. چه قرارگاه خوب و چه محل اقامتی!
بهشتیان به یکدیگر تحیت و سلام مى گویند، و فرشتگان به آنها، و از همه بالاتر خداوند به آنها سلام و تحیت مى گوید:
🌹سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبّ رَحِیم:
براى آنها سلامى است از سوى پروردگار رحیم. ۵۸ یس.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۖ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ......
هر انسانى مرگ را مى چشد. سپس بسوى ما باز گردانده مى شوید. و کسانیکه ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادند، آنانرا در غرفه هائى از بهشت جاى مى دهیم که نهرها در زیر آن جاریست، جاودانه در آن خواهند ماند، چه خوبست پاداش عمل کنندگان 👈 همانها که (در برابر مشکلات) صبر کردند و تنها بر پروردگارشان توکل مى کنند. ۵۷ و ۸ و ۹ عنکبوت.
تفسیر: همهء انسانها خواهند مرد و این امریست اجتناب ناپذیر اما گمان نکنید، مرگ، پایان همه چیز است، مرگ، آغاز زندگى اصلى انسانهاست، چرا که همهء شما بسوى ما باز مى گردید، بسوى پروردگار بزرگ، و بسوى نعمتهاى بى پایانش.
آیهء بعد، گوشه اى از این نعمتها را چنین شرح مى دهد: کسانیکه ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، آنها را در غرفه هائى از بهشت جاى مى دهیم، که نهرها از زیر آن جاریست. آنها در قصرهائى که درختان بهشتى از هر سو احاطه اش کرده، و نهرهاى گوناگون از لابلاى آن درختان، و زیر این قصرها در جریان است، منزل مى کنند. غُرَف، جمع غرفه، به معنى ساختمان بلند است که بر اطراف خود مشرف باشد. امتیاز دیگر غرفه هاى بهشتى اینست که جاودانه در آن خواهند ماند.
🌸 پیامبر گرامى اسلام فرموده اند: در بهشت غرفه هائى است آنقدر شفاف، که بیرونش از درون، و درونش از بیرون، دیده مى شود.
کسى برخاسته عرض کرد: این غرفه ها از آن کیست اى رسول خدا!
فرمود: اینها براى کسى است که سخن خود را پاکیزه کند، گرسنگان را سیر نماید، و روزه بسیار بگیرد و در دل شب، هنگامیکه مردم در خوابند، براى خدا نماز بخواند.
تفسیر قرطبى، ج۷، ذیل آیات مورد بحث.
آیهء بعد، مهمترین اوصاف مؤمنان عامل (عاملان عمل صالح توام با ایمان)، را به اینصورت بیان مى کند: آنها کسانى هستند که در برابر مشکلات، صبر و استقامت به خرج مى دهند، و بر پروردگارشان توکل مى کنند.
✅ 👈 اینان علاوه بر صبر در برابر گناه، و در برابر انجام کار خیر، و در برابر بدی مردم، و در برابر مصیبت، صبر بر آزار دشمنان را به جان مى خرند، و برای حفظ ایمان خود، با دشمن جهاد می کنند که جهاد اصغر است. و همچنین در راه جهاد با نفس که جهاد اکبر است، از انواع مشکلات استقبال، و صبر مى کنند و دچار خستگی، سستی، ناامیدی و انحراف نمی شوند و مهمتر اینکه ملامت ملامت کنندگان، اثری در آنان ندارد.
تنها این صبر و استقامت، رمز پیروزى آنها و عامل بزرگ افتخار آنانست، که بدون آن هیچ عمل مثبتى در زندگى، امکان پذیر نیست.
✅ 👈 از این گذشته، آنها نه بر اموالشان و نه بر دوستان و بستگان تکیه دارند، تکیه گاهشان تنها خدا، و توکلشان بر ذات پاک اوست. در حقیقت، ریشهء همهء فضائل انسانى همین صبر و توکل است، صبر، عامل استقامت در برابر موانع و مشکلات است، و توکل، انگیزهء حرکت در این راه پر فراز و نشیب. این به این معنی است که، براى انجام عمل صالح، باید از این دو فضیلت اخلاقى مدد گرفت، 👈 صبر و توکل 👉 که بدون این دو، انجام اعمال صالح در مقیاس وسیع هرگز امکان پذیر نیست.
🌹🌹یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا.
ای کسانیکه ایمان آورده اید تقوای الهی داشته باشید و سخن حق و درست بگوئید. ۷۰
✅ 👈 نتیجهء سخن حق و درست چیست؟
🌹یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا.
تا خدا اعمال شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، و هر که اطاعت خدا و رسولش کند به رستگاری عظیمی نائل شده است. ۷۱ احزاب.
👈 👈 👈 سخن درست، سخنی است که از هر گونه آلودگی پاک باشد.
🌺 علماى اخلاق گفته اند: زبان، پر برکت ترین عضو بدن، و مؤثرترین وسیلهء طاعت و هدایت و اصلاح است، و در عین حال، خطرناکترین و پر گناهترین عضو بدن محسوب مى شود، تا آنجا که بیش از سى گناه کبیره، از همین عضو کوچک صادر مى گردد (دقت کنیم).
۱) دروغ ۲)غیبت ۳)سخن چینى ۴) نفاق در سخن ( یعنی دوجور حرف زدن ) ۵) مدح بى جا ۶) بد زبانى و دشنام ۷)غنا و اشعار نادرست ۸) افراط در مزاح ۹) سخریه و استهزاء ۱۰) افشا اسرار دیگران ۱۱) وعده خلاف ۱۲) لعن نا بجا (لعن، یک دعای بد است، پس به آسانی دیگران را لعن نکنیم) ۱۳) خصومت و نزاع ۱۴) جدال و مِراء (مِراء یعنی کشاندن جدل تا جایی که ختم به توهین و دشنام و درگیری شود. یا درگیری لفظی و یا فیزیکی) ۱۵) گفتگو در امور باطل ۱۶) پر حرفى ۱۷) گفتگو در امورى که به انسان مربوط نیست ۱۸) وصف مجالس شراب و قمار و گناه ۱۹) سؤال و جستجو از مسائلى که از عهدهء درک انسان بیرون است ۲۰) تصنع و تکلف در سخن (سخت، حرف زدن) ۲۱) تهمت زدن ۲۲) شهادت باطل ۲۳) اشاعه فحشاء و نشر شایعات بى اساس ۲۴) خودستائى ۲۵) اصرار بیجا ۲۶) خشونت در سخن ۲۷) ایذاء و آزار با زبان ۲۸) مذمت از کسیکه مستحق ذم نیست ۲۹) کفران نعمت بوسیلهء زبان ۳۰) تبلیغ باطل ( یاالله. خدایا رحم کنید).
🌸 و در حدیثى از پیامبر گرامى اسلام مى خوانیم: لایَسْتَقِیمُ إِیمَانُ عَبْد حَتّى یَسْتَقِیمَ قَلْبُهُ وَ لایَسْتَقِیمُ قَلْبُهُ حَتّى یَسْتَقِیمَ لِسَانُهُ: ایمان هیچ بنده اى از بندگان خدا به راستى نمى گراید، مگر اینکه قلبش مستقیم گردد، و قلبش مستقیم نمى شود مگر اینکه زبانش درست شود.
بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۲۸۷.
🌸 👈 و در حدیثی جالب از امام سجاد علیه السلام می خوانیم: زبان هر انسانى همه روزه صبحگاهان از اعضاى دیگر احوالپرسى مى کند و مى گوید: کَیْفَ أَصْبَحْتُمْ؟!:
چگونه صبح کردید؟ (حال شما چطور است؟).
همهء آنها در پاسخ این اظهار محبت زبان، مى گویند: بِخَیْر اِنْ تَرَکْتَنا:
حال ما خوب است اگر تو بگذارى!!
سپس اضافه مى کنند: تو را به خدا سوگند ما را رعایت کن: إِنَّمَا نُثَابُ بِکَ وَ نُعَاقَبُ بِکَ:
ما بوسیلهء تو ثواب مى بینیم و یا مجازات مى شویم.
بحارالانوار، ج ۷۱، ص۲۷۸.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ......
( مومنان به هنگام سب )، پهلوهایشان از بسترها دور مى شود، و پروردگار خود را با بیم و امید می خوانند، و از آنچه به آنان روزى داده ایم انفاق مى کنند. هیچکس نمى داند چه پاداشهاى مهمى که مایهء روشنى چشمهاست براى آنها نهفته شده، این پاداش کارهائى است که انجام مى دادند. ۱۶ و ۱۷ سجده.
تفسیر: مومنان به هنگام نیمه شب برای عبادات شبانه بخصوص نافلهء شب از بستر خواب دور میشوند.
👈 چرا نماز شب اینقدر سفارش شده؟
شب زمانیست که همگان در خوابند، و برنامه هاى عادى زندگى تعطیل است، و مشغله های فکرى به حداقل مى رسد، و آرامش و خاموشى، همه جا را گرفته و خطر آلودگى عبادت به ریا کمتر وجود دارد، و خلاصه، بهترین شرائط حضور قلب فراهم است. گروهی از مومنان از این شرایط بهره گرفته و از خواب بیدار شده و پروردگار خود را با بیم و امید مى خوانند.
نه از غضب و عذاب او خود را ایمن می دانند، و نه از رحمتش مأیوس مى شوند. غلبهء خوف بر امید، انسان را به یأس و سستى مى کشاند. و غلبهء رجاء و طمع، انسان را به غرور و غفلت وا مى دارد.
🟢 بنابراین هم خوف داشته باشیم هم امید.
و از آنچه به آنها روزى داده ایم انفاق مى کنند. نه تنها از اموال خویش، بلکه از علم و دانش، نیرو و قدرت، تجربه و اندوخته هاى فکرى خود، و همهء آنچه را که خدا به آنها روزی داده، از نیازمندان مضایقه نمی کنند. حتی در حد یک مشاورهء ساده.
در حقیقت کانونى از خیر و برکتند، که محتاجان را به اندازهء توانائى خویش بى نیاز مى سازند.
👈 اوصاف آنها مجموعه اى است از عقیدهء محکم، ایمان قوى، عشق سوزان به اللّه، عبادت و اطاعت، کوشش و حرکت، و کمک در تمام ابعاد به بندگان خدا.
و هیچکس نمى داند چه پاداشی برای این مومنان در نظر گرفته شده. تعبیر به قُرَّةِ أَعْیُن (آنچه مایهء روشنى چشمهاست) بیانگر عظمت بى حساب این مواهب و پاداشهاست.
قُرَّة، از مادهء قُرّ به معنى سردى و خنکی است، از آنجا که اشک شوق، سرد و خنک، و اشک غم و حسرت داغ و سوزان است، قُرَّةِ أَعْیُن، یعنى با دیدن اینهمه مواهب، اشک شوق از دیدگانش جارى میشود.
🌸 پیامبر اکرم فرموده اند: خدا مى فرماید: من براى بندگان صالحم نعمت هائى فراهم کرده ام که هیچ چشمى ندیده، و هیچ گوشى نشنیده، و بر فکر کسى نگذشته است.
مجمع البیان، ج۸، ص۳۳۱.
👈 در اینجا مفسر بزرگ مرحوم طبرسى در مجمع البیان سوالی مطرح کرده، و آن اینکه چرا این پاداش عظیم مخفى نگاهداشته شده است؟
سپس سه جواب را براى این سؤال ذکر مى کند:
۱) امور مهم و بسیار پر ارزش چنان است که با الفاظ و سخن، نمی توان حقیقت آنرا درک کرد.
۲) اصولاً، چیزى که مایهء روشنى چشمهاست آنقدر دامنه اش گسترده است که علم و دانش آدمى به تمام خصوصیات آن نمى رسد.
۳) چون این پاداش براى نماز شب است که مخفی است، متناسب اینست که جزاى عمل نیز، بزرگ و مخفى باشد.
🌸 امام صادق فرموده اند:
هیچ عمل نیکى نیست، مگر اینکه ثواب روشنى در قرآن براى آن بیان شده، مگر نماز شب که خداوند بزرگ، ثواب آن را بخاطر اهمیت آن روشن نساخته، لذا فرموده است: هیچکس نمى داند چه ثواب هائى که مایهء روشنائى چشمان است براى آنها نهفته شده.
همان مدرک فوق.
🌺
سلام، شبتان بخیر.
استفاده از مطالب این کانال، به هر شکلی که شما مایل باشید بلامانع است.
🌺🌺
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹أَفَمَن كَانَ مُؤْمِنًا كَمَن كَانَ فَاسِقًا ۚ لَّا يَسْتَوُونَ.
آیا کسیکه باایمان بوده همچون کسى است که فاسق بوده؟! نه، آنها برابر نیستند. ۱۸ سجده.
تفسیر: فسق، مفهوم گسترده اى دارد که هم کفر را شامل مى شود، و هم گناهان دیگر را. این کلمه در اصل، از جملهء فَسَقَتِ الثَّمَرَةُ (یعنى میوه از پوستش خارج شد)، گرفته شده. میوه مادامى که در پوست خود قرار دارد، سالم است، همینکه از پوست خارج شد، فاسد مى شود، پس بدنبال فسق، فساد است. فاسق کسی است که از فرمان خالق سرپیچی میکند.
بر اساس منطق، وقتی کسی چیزی را درست میکند و می آفریند، هیچکس بهتر از خود او نمیداند چه روشی برای آن وسیله خوب است و چه روشی خوب نیست. و اگر کسی به میل خودش و بدون در نظر گرفتن سفارشات سازنده از آن وسیله استفاده کند، قطعا خرابی به بار می آید و باز هیچکس بخوبی سازنده نمیتواند آنرا اصلاح کند.
حالا با این مثال به عالم خلقت و خالق هستی نگاه کنیم.
هیچکس به خوبی خالق نمی داند چه راه و روشی برای مخلوق بهتر است و اگر انسان بخواهد غیر از آنچه خداوند فرموده عمل کند قطعا خرابی به بار خواهد آمد و در اینصورت هم هیچکس به جز خالق نمی تواند امور را اصلاح کند.
امروز بحث حجاب بسیار داغ شده، بنابراین ما هم اگر بخواهیم برای روشن شدن موضوع، به قانونی از قوانین خدا بپردازیم به قانون حجاب رجوع می کنیم 👇
حجاب یکی از قوانین خلقت است. حجاب چشم، حجاب گوش، حجاب زبان،....و حجاب تن. چه برای مرد و چه برای زن.
ابتدا با قانون شکنی و فسق، حجاب رعایت نمیشود و پس از آن فساد و بی بندوباری حادث می گردد. و پس از آن اولین جامعه ای که آسیب می بیند خانواده است. اتفاقی که سالهاست در جوامع به اصطلاح پیشرفته شروع شده و کم کم شاهد آثار مخرب آن در خود آن جوامع و متاسفانه در افراد و جوامع پیرو، خواهیم بود.
✅ اما در آیهء بعد، نقطهء مقابل فاسق را معرفی فرموده:
🌹أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَىٰ نُزُلًا بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ.
اما کسانیکه ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام دادند، باغهاى جاویدان بهشتى از آن آنها خواهد بود، این وسیلهء پذیرایى (خداوند) از آنهاست به پاداش آنچه انجام مى دادند. ۱۸ سجده.
🍃 ایمان و عمل صالح.
هر یک به تنهایی جایگاهی در پیشگاه خداوند ندارند. اگر این دو با هم و در کنار هم عمل کنند نتیجه بخش خواهد بود.
👈اما نُزُلاً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ، یعنی پذیرایی خداوند از مومنان بخاطر اعمالشان.
🌺 نُزُل به پذیرائى اولیه از مهمان گفته میشود، مثل چای یا شربت. یعنی جنات مأوى با تمام نعمتها و برکاتش، نخستین وسیلهء پذیرائى از این میهمانان الهى است، و به دنبال آن، مواهب و برکات دیگرى هست که هیچکس جز خدا نمى داند.
👈👈👈 حالا که همه جا صحبت از حجاب است و ما هم اشاره به آن کردیم، خالی از لطف نیست در روزهای آینده آیات حجاب را با هم بخوانیم که یکی از مهمترین اوصاف مومن است.
✨ وصف مومن ✨
آیات حجاب ( ۱ )
🌹🌹 وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ.
و اى آدم! تو و همسرت در بهشت ساکن شوید. و از هرجا که خواستید، بخورید! اما به این درخت نزدیک نشوید،که از ستمکاران خواهید بود. ۱۹
🌹فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِن سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَٰذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَن تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ.
سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آنچه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد (یعنی اولین گام شیطان برای فریب انسان، ریختن حجاب اوست). و گفت: پروردگارتان شما را از این درخت نهى نکرده مگر بخاطر اینکه (اگر از آن بخورید)، هر دو فرشته خواهید شد، (و جاودانه در بهشت) خواهید ماند. ۲۰
و برای آنها سوگند یاد کرد که من برای شما از خیرخواهانم. ۲۱
و به این ترتیب، آنها را با فریب (از مقامشان) فرود آورد. و هنگامیکه از آن درخت چشیدند، اندامشان بر آنها آشکار شد. و براى پوشاندن خود، از برگهاى (درختانِ) بهشتى جامه دوختند. و پروردگارشان آنها را ندا داد که: آیا شما را از آن درخت نهى نکردم، و نگفتم که شیطان براى شما دشمن آشکارى است؟! ۲۲ اعراف.
تفسیر: آنها قبل از ارتکاب این خلاف، برهنه نبودند بلکه پوششى داشتند که در قرآن، نامى از چگونگى این پوشش برده نشده است. و پس از نافرمانی پروردگار، آن نعمت را از دست داده اند.
بر خلاف آنچه در تورات تحریف شده آمده که آدم از ابتدا برهنه بوده است و منظور خدا از برهنه شدن آدم، لباس تکریم و احترام اوست!!
در پاسخ باید گفت خداوند از ابتدای خلقت آدم، او را لباس پوشانید وگرنه چرا باید آنان پس از برهنه شدن خود را با برگ درختان بپوشانند؟
👈 لازم است ترجمهء بعضی از کلمات را در آیهء ۲۰ بدانیم:
✔ليبدى یعنی《تا ظاهر كند》
✔وورى یعنی《پوشيدن و مستور كردن》
✔سوأتهما یعنی《چيزى كه آشكار شدنش ناپسند است》
👈👈👈 یعنی آن اندام در آدم و حوا که پوشیده بود، ظاهر شد و ظاهر شدنش ناپسند بود و این ظاهر شدن، به جهت فرمانبرداری از شیطان و نافرمانی خداوند اتفاق افتاد.
این اندام ناپسند می تواند فقط شرمگاه باشد و یا بیشتر از آن، شاید هم وسعت این اندام در آدم و حوا متفاوت باشد. اشارهء مستقیم در این آیه نشده، اما در آیات دیگر حجاب، واضحتر بیان شده است.
👈 بهر حال، اولین نیت شیطان برای از راه بدر کردن انسان، برهنه کردن اوست و مطلب دیگری که میتوان از متن این آیهء شریفه درک کرد اینست که برهنگی، نتیجهء نافرمانی خداست و زینت پوشش و حجاب، به دلیل فرمانبرداری از خداوند است.
/ ادامه در پیغام فردا إن شاءالله/
✨ وصف مومن ✨
آیات حجاب ( ۲ )
🌹🌹يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا ۗ إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ.
اى فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا اندامهایی که پوشیده بود ظاهر شد. چه این که او و طایفه اش شما را مى بینند از جایى که شما آنها را نمى بینید. (اما بدانید) ما شیاطین را اولیاى کسانى قرار دادیم که ایمان نمى آورند. ۲۷ اعراف.
تفسیر: اولین فریبی که شیطان به انسان داد، باعث شد او از جایگاه والایی که در پیشگاه خدا داشت تنزل و سقوط کند و از نعمت بزرگ حجاب، محروم گردد.
قدر حجابمان را بدانیم، فرقی نمی کند زن هستیم یا مرد و در حفظ آن کوشا باشیم.
👈 اما شیطان و همکارانش.
حساب شیطان و همکارانش از سایر دشمنان جداست، او و همکارانش شما را مى بینند در حالیکه شما آنها را نمی بینید و به راستى باید در برابر چنین دشمن ناپیدائى که لحظات حملهء او را با دقت نمى توان پیش بینى کرد، همیشه آماده دفاع بود. با سلاح قدرتمند تقوا.
👈 👈 اما در پایان آیه جمله اى بیان مى کند که در حقیقت پاسخى است به یک ایراد مهم که ممکن است به ذهن آدمی برسد و آن اینکه: چگونه خداوند دادگر و مهربان، دشمنى را با این قدرت بر انسان مسلط ساخته؟ دشمنى که هیچگونه موازنهء قوا با او ندارد، به هر کجا بخواهد مى رود، بدون اینکه کسى حضورش را احساس کند، حتى طبق بعضى از روایات در درون وجود انسان همچون جریان خون در رگها حرکت مى کند.
کافی، ج۲، ص۴۴۰.
آیا این با عدالت پروردگار سازگار است؟!
✅ خداوند در پایان آیه در پاسخ به این سؤال احتمالى، مى فرماید: ما شیاطین را اولیاء و سرپرستان افراد بى ایمان قرار دادیم (إِنّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لایُؤْمِنُونَ).
یعنی گامهاى نخستین از طرف خود انسان برداشته مى شود، و اجازهء ورود شیاطین به روح از طرف خود انسان داده مى شود.
بنابراین، کسانیکه دریچه هاى روح خود را به روى شیاطین ( اعم از انس و جن ) ببندند، آنها قدرت عبور از آنرا نخواهند داشت.
آیات دیگر قرآن نیز شاهد همین حقیقت است:
🌹إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُون.
تسلط شیطان بر آنهاست که به او عشق می ورزند و او را سرپرست خود انتخاب کرده اند و کسانیکه او را پرستش مى کنند. ۱۰۰ نحل.
🌹إِنَّ عِبادی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ إِلاّ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغاوینَ.
تو بر بندگان من تسلط نخواهى داشت، مگر بر گمراهانى که از تو پیروى مى کنند. ۴۲ حجر.
🍃 👈 بنابراین درست است که ما شیطان و همکارانش را نمى بینیم، ولى رد پاى آنها را مى توانیم مشاهده کنیم:
هر جا مجلس گناه است، در هر نقطه اى وسائل معصیت، آماده است، در هر موقع که پاى زرق و برق دنیا و تجمل پرستى به میان مى آید، به هنگام طغیان غرائز، و در موقع برافروخته شدن آتش خشم و غضب، حضور شیطان قطعى است.
و امروزه هم که صفحات مجازی، بهترین جایی شده برای مانور او و یارانش از جن و انسان.
✅ و به یاد داشته باشیم هیچ قدرتی بالاتر از قدرت خدا نیست. هرچه ارتباطمان با خدا قویتر باشد، نیروهای شرور از انس و جن، و حسرتها و حسادتها و چشم زخم و هر نیروی شرور دیگری کمتر می توانند بر ما اثر کنند.
🟢 خواندن نماز در اول وقت، دائم الذکر بودن، قرائت روزانهء قرآن، چشم پاکی، رعایت حجاب و..... اینها همه به دفع شیاطین از انسان، کمک و یاری رسانند.
✨ وصف مومن ✨
آیات حجاب ( ۳ )
در آیات ۳۲و ۳۳ احزاب، همسران پیامبر مخاطبان خاص و عموم زنان باایمان مخاطبان عام خداوند هستند:
🌹🌹يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ ۚ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا.
اى همسران پیامبر! شما همچون یکى از زنان نیستید (که با احکام دین آشنایی ندارد)، تقوا پیشه کنید. پس به گونه اى هوس انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن، شایسته بگویید. ۳۲.
🌹وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا.
و در خانه هاى خود بمانید، و همچون دوران جاهلیت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید، و نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید. خداوند فقط مى خواهد پلیدى (گناه) را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. ۳۳.
تفسیر: الحمدالله رب العالمین در جامعه ای زندگی می کنیم که احکام دین مدام به گوشمان می رسد، پس مخاطب این آیه فقط زنان پیامبر نیستند، بلکه همهء زنان مومن مورد نظر خداوند هستند.
حضور ضروری بانوان در سطح جامعه، مشاغلی است که الزاما باید بانوان آنرا انجام دهند و همچنین رسیدگی به ضروریتهای خانواده و فرزندان در بیرون از منزل. که البته یک بانوی باایمان در انجام این ضرورتها هم، هرگز نباید حدود اجتماعی خود را نادیده بگیرد.
👈 👈 👈 در عصر حاضر، حضور نداشتن در منزل، فقط به این معنی نیست که از منزل بیرون برویم. بلکه مشغول شدن به تمام اموری است که بانوان را از مسائل خانواده غافل میکند. اموری که در وقت نزول قرآن کریم نبوده ولی مصداق این آیهء شریفه است.
مثل تماشای غیر ضروری برنامه ها و فیلمهای تلوزیون، تلفنهای طولانی و غیر ضروری و البته مهمتر از همه، سیر غیر ضروری در صفحات مجازی ◾
اما مهمترین رکن در رعایت حدود برای هر انسانی حفظ حجاب است. و حفظ حجاب اولین حافظ اوست از تمام خطرها. بخصوص ما مسلمانان که الحمدالله، رعایت حجاب در کتاب آسمانیمان بطور صریح و با جزئیات بیان شده.
👈 حجاب تن، حجاب ذهن، حجاب زبان و بطور کلی حجاب بر هر حرکتی که حدود محرم و نامحرم را از بین می برد. فی المثل همین گفتگوهای صمیمی و بی پرده که بعضا در بین خواهران و برادران در مجازی صورت می گیرد 👉
⚫ اما در این آیهء شریفه، یک تعبیری وجود دارد از بعضی مردان!!
فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ
◾ یعنی بانوان و دختران گرامی! اگر زیبایی های خدادادی خود را در معرض دید همگان قرار دهید، و اگر به گونه ای هوس انگیز سخن بگویید، و اگر مثل دوران جاهلیت، آرایش کنید و به خیابانها بروید بخصوص فقط برای وقت گذرانی، مردانی که در دلهایشان بیماری است به شما طمع می کنند. مردانی که چشم پاک نیستند.
◾ خواهران و دختران عزیز ما! چرا زیباییهایی را که متعلق به شماست در معرض نگاه مردان بیمار دل، قرار می دهید تا شما را چشم چرانی کنند؟!!
آیا هزینه می کنید و خود را می آرائید برای لذت چشم مردان بیماردل؟!!
⚫ 👈 هستند زنانی که دچار خلأها و کمبودهای شدید عاطفی باشند و بخواهند با خودنمایی و ارائهء تن خود به دیگران، عقده گشایی کنند. حساب اینان با کسانیکه از روی ناآگاهی خود را به نمایش می گذارند جداست.
⚫ 👈 و باز هستند زنانی که بطور عمد و بخاطر ساختارشکنی و توهین و تحقیر مؤمنان دست به خودآرایی و جلب توجه می زنند. حساب اینها هم از زنان ناآگاه جداست.
🟢 خواهرم! دخترم!
حجاب یعنی من تصمیم می گیرم و تعیین میکنم که تو مرد چشم چران و بیماردل، چه مقدار از زیباییهای مرا ببینی.