✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ.
بعضى از مردم، غیر از خداوند همتایانى (براى پرستش) انتخاب مى کنند. و آنها را همچون خدا دوست دارند. اما کسانیکه ایمان آورده اند، محبتشان به خدا، شدیدتر است. وکسانیکه ستم کردند، (و معبودى غیر خدا برگزیدند) هرگاه عذاب الهى را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمام قدرت، از آن خداست. و خداوند، سخت کیفر است. ۱۶۵ بقره.
تفسیر: اساساً عشق حقیقى، همیشه متوجه نوعى از کمال است، انسان هرگز عاشق کمبودها نمى شود.
همان طور که آیهء فوق فرموده، عشق و علاقهء مومنان نسبت به خدا از عشق و علاقهء بت پرستان به معبودهاى خودشان ریشه دارتر، عمیق تر و شدیدتر است. هر میل و محبتى در برابر عشق خدا در نظرشان بى ارزش و ناچیز است، و اصلاً آنها غیر او را شایستهء عشق و محبت نمى بینند، جز بخاطر او.
عشق مؤمنان به خداوند منان، از عقل و علم و معرفت سرچشمه مى گیرد، اما عشق کافران به معبودهایشان از جهل و خرافه و خیال. و به همین دلیل، عشق مومنان به هیچ وجه متزلزل نمى گردد ولى عشق مشرکان، ثبات و دوامى ندارد.
👈 اما در یک زمانی حقیت این معبودان دروغین، برای عابدانشان روشن میشود و آن روز، روز سختی خواهد بود.
🌹إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ.
در آن هنگام، پیشوایان (گمراه کننده) از پیروان خود، بیزارى مى جویند. و عذاب الهى را مشاهده مى کنند. و دستشان از همه جا کوتاه مى شود. ۱۶۶ بقره.
این معبودهای ظالم، هنگامیکه عذاب الهى را مشاهده مى کنند و مى فهمند که تمام قدرت ها به دست خداست و او داراى مجازات شدید است، در آن هنگام متوجه زشتى اعمال خود و بدى عاقبت کارشان مى شوند و اعتراف مى کنند انسان هاى منحرفى بوده اند.
بدیهى است، منظور از معبودها در اینجا بت هاى سنگى و چوبى نیستند، بلکه انسان هاى جبار، خودکامه و شیاطینى هستند که عابدان جاهل آنها، خود را دربست در اختیارشان گذارده، تسلیم بى قید و شرط در مقابل آنها شده اند.
اما این پیروان گمراه که بی وفائى معبودان خود را چنین آشکارا مى بینند براى تسلى دل خویشتن مى گویند:
🌹وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا ۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ ۖ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ.
پیروان مى گویند: کاش بار دیگر به دنیا برمى گشتیم، تا از آنها (از پیشوایان گمراه)، بیزارى جوییم، آن چنانکه آنان (امروز) ازمابیزارى جستند. خداوند این چنین، اعمال آنها را بصورتى حسرت آور به آنان نشان مى دهد. و از آتش دوزخ، هرگز خارج نخواهند شد. ۱۶۷ بقره.
⚫ آنها جز این که حسرت بخورند چه مى توانند انجام دهند؟
حسرت بر اموالى که فراهم کردند، و بهرهء آنرا دیگران بردند.
حسرت بر امکانات فوق العاده اى که براى رستگارى و نجات در اختیار داشتند و از دست دادند.
حسرت بر عبادت معبودانى بى عرضه و بى ارزش بجاى عبادت خداوند قادر متعال.
اما این حسرتى بیهوده است، چرا که نه موقع عمل است و نه جاى جبران، بلکه تنها هنگام مجازات است و دیدن نتیجهء اعمال!
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ.
محبت امور مادى، از (قبیل) زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبهاى ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است. اینها وسایل گذران زندگى دنیاست. و سرانجام نیک، نزد خداست. 14 آل عمران.
تفسیر: در اینجا این سؤال پیش مى آید که زینت دهنده چه کسى است؟
زینت دهنده، خداوند است از طریق دستگاه آفرینش و نهاد و خلقت آدمى.
زیرا خداست که عشق به فرزندان، مال و ثروت را در نهاد آدمى ایجاد کرده تا بوسیلهء آنها انسان را در مسیر تکامل و تربیت پیش ببرد.
آنچنانکه در آیهء ۷ سورهء کهف فرموده:
🌹إِنّا جَعَلْنا ما عَلَى الأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً:
ما آنچه را در روى زمین هست زینت براى آن قرار دادیم تا آنها را بیازماییم که کدامیک عملشان بهتر است.
🟢 یعنى از این عشق و علاقه تنها در مسیر خوشبختى و سازندگى بهره گیرد نه در مسیر فساد و ویرانگرى. و به این ترتیب بوسیلهء این زینتها بسوی کمال رشد کند نه بسوی فساد و تباهی سقوط کند.
👈 و آنجا که در آیهء ۲۵ سورهء نمل می فرماید:
🌹وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ:
و شیطان اعمال آنها را در نظرشان جلوه داده است، منظور اعمال زشتی است که شیطان در نظر انسان زیبا جلوه می دهد، نه اصل سرمایه. در حقیقت، خود سرمایه به هرحال ارزشمند است، اینکه چه استفاده ای از آن داشته باشیم، مهم است که نباید در مسیر تحصیل دنیا باشد که در اینصورت شیطانی و زشت است اما اگر برای تحصیل رضایت خداوند منان بکار گرفته شود، زیبا و خداپسندانه است.
👈 👈 بهرحال قانون شریعت هرگز بر ضد قانون خلقت و آفرینش نیست، آنچه مورد نکوهش است عشق و علاقهء افراطى و به عبارت دیگر پرستش این سرمایه هاست.
✅ اما چرا در میان نعمتهاى مادى، زن را مقدم داشته؟ به این دلیل است که در مقایسه با دیگر نعمتها نقش مهم ترى در جلب افکار گناهکاران و بیماردلان دارد (نقش اجتماعی)، و از جهت دیگر اینکه زن در جهتگیری افکار مرد بعنوان همسرش بسیار می تواند نقش پررنگی داشته باشد نقش خانوادگی).
🌹الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
(همان) کسانیکه مى گویند: پروردگارا! ما ایمان آورده ایم. پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب دوزخ، نگاه دار. ۱۶ آل عمران.
روزانه این دعا را بخوانیم.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹بَلَىٰ مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ وَاتَّقَىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ.
بله، کسیکه به پیمان خود وفا کند و پرهیزگارى پیشه نماید، (خدا او را دوست دارد. زیرا) خداوند پرهیزگاران را دوست دارد. ۷۶ آل عمران.
تفسیر: معیار برترى انسان، وفاى به عهد، عدم خیانت در امانت، و تقوا و پرهیزکارى است. خداوند چنین کسانى را دوست دارد، نه دروغگویان خائنى که هر گونه غصب حقوق دیگران را براى خود مجاز مى دانند.
👈 و در ادامه، جزای کسانی را می فرماید که به عهد خود وفا نمی کنند و خائن به حقوق دیگران هستند. عجب جزای سنگینی!!
🌹إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ...
کسانیکه پیمان الهى و سوگندهاى خود را (به نام مقدس او) به بهاى ناچیزى مى فروشند، بهره اى در آخرت نخواهند داشت. و خداوند با آنها سخن نمى گوید و به آنان در قیامت نگاه (رحمت) نمى کند و آنها را پاک نمى سازد. و عذاب دردناکى براى آنهاست. ۷۷ آل عمران.
👈 👈 👈 قرآن در این آیه، پنج مجازات براى آنها که آیات الهی را به بهای مادی معامله می کنند، ذکر مى فرموده. نخست اینکه، آنها از مواهب بى پایان عالم دیگر بهره اى نخواهند داشت.
دیگر اینکه، خداوند در قیامت با آنها سخن نخواهد گفت. سوم اینکه، نظر لطف خود را در آنروز از آنها بر مى گیرد و نگاهى به آنها نمى کند.
💚 از این تعبیرات روشن مى شود خداوند در آنروز با بندگان مومن خود سخن می گوید، یا بطور مستقیم یا بوسیلهء فرشتگان. سخنانى که مایهء سرور و خوشحالى آنهاست و دلیل بر اعتنا و توجه به آنانست.
👈 👈 👈 نکتهء مهم اینست که بهاى کم، مفهومش این نیست که اگر عهد الهى را با قیمت زیادى مبادله کنند، کار خوبى است بلکه منظور اینست که، هر گونه بهاى مادى در برابر این گناهانِ بزرگ بدست آید، قلیل و ناچیز است حتى اگر سلطنت و حکومت گسترده اى باشد ( دقت کنیم ).
و مجازات چهارم و پنجم آنان اینست که خداوند آنانرا (از گناه) پاک نمى کند و براى آنها عذاب دردناکى است.
⚫ از اینجا روشن مى شود پنهان ساختن آیات الهى و شکستن عهد و پیمان پروردگار، و استفاده از سوگندهاى دروغ، چنان گناه سنگینی است که تهدید به اینهمه مجازات هاى روحانى، جسمانى و محرومیت کامل از الطاف و عنایات الهى شده است!!
✨ حدیث ۲۳۱۳ نهج الفصاحه ✨
🌸 پیامبر فرموده اند:
اگر آنقدر خطا کنید که خطاهایتان به آسمان برسد، سپس توبه کنید، خدا توبهء شما را می پذیرد 💫
🟢 /طبق فرمایش خداوند در آیات متعدد قرآن مجید، توبه ای پذیرفته است که جبران گناه شود. توبوا و اصلحوا.
این جبران، گاه مانند خود عمل انجام گرفته باید باشد، و گاه میتوان بوسیلهء اعمال نیک دیگر، گناه انجام شده را جبران کرد.
مثلا جبران حرامخوری، مثل خود عمل باید باشد، باید آنچه از حرام در بدن جمع شده از بین برود. با نخوردن و نیاشامیدن.
اما گناهانی که جبران مستقیم، امکان ندارد. مثلا در بارهء گناهانی که فرصت جبران در آنها از بین رفته، پیغمبر فرموده اند، به خاله های خود نیکی کنید (البته با در نظر گرفتن همهء جوانب)/
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ.
و هر که جز اسلام، آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد. و او در آخرت، از زیانکاران است. ۸۵ آل عمران.
تفسیر: به این معنی که اسلام آئین همهء جهان هستى و عالم آفرینش است. 👇👇👇
🌹وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ.
تمام کسانیکه در آسمانها و زمین هستند، از روى اختیار یا از روى اجبار، در برابرِ او تسلیمند. و بسوى او بازگردانده مى شوند. ۸۳ آل عمران.
یعنی گروهى از روى اختیار (طَوْعاً)، تسلیم اند و گروهى بى اختیار (کَرْهاً)، تسلیم هستند. بهرحال همه و همه تسلیم فرمان خدایند.
👈 👈 خداوند دو گونه فرمان در عالم هستى دارد یک سلسله از فرمانهاى او به صورت قوانین طبیعى و مافوق طبیعى است که بر موجودات مختلف این جهان حکومت مى کند، و همهء آنها مجبورند در برابر آن تسلسم باشند ( فرمان تکوینی ). مانند اشعهء آفتاب که به دریاها مى تابد و بخار آب از دریا بر مى خیزد و قطعات ابر به هم مى پیوندند و... .
نوع دیگرى از فرمان خدا هست که فرمان تشریعى نامیده مى شود یعنى قوانینى که در تشریع آسمانى و تعلیمات انبیاء وجود دارد، تسلیم در برابر آنها جنبهء اختیارى دارد و تنها افراد با ایمان هستند که بخاطر تسلیم در مقابل آنها شایستهء نام مسلمان مى باشند.
✅ و از آنجاییکه، دین اسلام، کاملترین کلام خدا بر بشر است، لذا خداوند نام اسلام را بر آن نهاد و به همهء نوع انسان بلکه به همهء مخلوقات باشعور دستور داد به آیین اسلام درآیند و فرمود: هر که غیر از اسلام آیینى براى خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد و در آخرت از زیانکاران است.
👈 👈 و اگر در اینجا سوال کنیم پس تکلیف کسانیکه از اسلام خبری ندارند چیست؟ در پاسخ باید گفت، قطعا آوازهء اسلام به گوش همه می رسد. حالا هر که خودش انتخاب می کند که در بارهء آنچه شنیده تحقیق کند و مطالعه کند و به دین اسلام درآید یا نه.
بهرحال آوازهء اسلام به همهء انسانها می رسد و آنها باید مسلمان شوند. به این معنی که در عین احترام به تمام ادیان الهی، برنامهء امروز فقط آئین اسلام است (خدا را شکر که مسلمان زاده شدیم).
🌸 پیامبر بزرگوار اسلام فرموده اند:
روز قیامت اعمال را یک به یک مى آورند هر کدام خود را معرفى مى کند یکى مى گوید: من نمازم، دیگرى مى گوید من روزه ام و... و سپس اسلام را مى آورند و مى گوید: پروردگارا! تو سلامى و من اسلام، خداوند مى فرماید: امروز به واسطهء (مخالفت با) تو مؤاخذه مى کنم و به واسطهء موافقت با تو پاداش مى دهم. خداوند در کتابش مى فرماید: وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الاِسلامِ دِیْناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِى الآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِیْنَ.
درالمنثور، ج۲، ص۴۸، ذیل آیه مورد بحث.
👈 دربارهء تفاوت اسلام و ایمان، باید گفت: هرکه اسلام آورد، کافی نیست. باید ایمان خود را ارتقاء دهد 👇👇
🌹يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنزَلَ مِن قَبْلُ ۚ وَمَن يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! به خدا و پیامبرش، و کتابى که بر او نازل کرده، و کتب آسمانى که پیش از آن فرستاده است، ایمان (واقعى) بیاورید. کسیکه خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهى دورى افتاده است. ۱۳۶ نساء.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
و باید از میان شما، جمعى دعوت به نیکى، و امر به معروف و نهى از منکر کنند. و رستگاران آنها هستند. ۱۰۴ آل عمران.
تفسیر: در این آیه دستور داده شده همواره در میان مسلمانان باید امتى باشند که این دو وظیفهء بزرگ اجتماعى را انجام دهند.
👈 اما، امر به معروف و نهى از منکر دو مرحله دارد:
یکى مرحلهء فردى که هر کس موظف است به تنهائى ناظر اعمال دیگران باشد.
و دیگرى مرحلهء دسته جمعى که امتى موظفند براى پایان دادن به نابسامانى هاى اجتماع دست به دست هم بدهند و با یکدیگر تشریک مساعى کنند.
در قسمت اول وظیفهء عموم مردم است، و چون جنبه فردى دارد، طبعاً شعاع آن محدود به توانائى فرد است.
اما در قسمت دوم شکل واجب کفائى به خود مى گیرد و چون جنبهء دسته جمعى دارد و شعاع قدرت آن وسیع است، طبعاً از شئون حکومت اسلامى محسوب مى شود. (واجب کفایی یعنی وقتی فعل واجبی را عده ای انجام دادند، وجوب آن از گردن دیگران ساقط است مثل فعل واجب نماز جمعه. خوشا بحال آنانکه در وجوب کفایی پیش قدم هستند).
✔ معروف و منکر چیست؟
معروف به معنى شناخته شده و منکر به معنى ناشناس است. و به این ترتیب کارهاى نیک، امورى شناخته شده، و کارهاى زشت و ناپسند، امورى ناشناس معرفى شده اند. چون فطرت پاک انسانى با دستهء اول آشنا و با دوم ناآشناست ( دقت کنیم ).
🌸پیامبر بزرگوار اسلام فرموده اند:
یک فرد گنهکار، در میان مردم همانند کسى است که با جمعى سوار کشتى شود، و به هنگامیکه در وسط دریا قرار گیرد کلنگى برداشته و به سوراخ کردن موضعى که در آن نشسته است بپردازد، و هر گاه به او اعتراض کنند، در جواب بگوید من در سهم خود تصرف مى کنم! اگر دیگران او را از این عمل خطرناک باز ندارند، طولى نمى کشد که آب دریا به داخل کشتى نفوذ کرده و یکباره همگى در دریا غرق مى شوند.
تفسیر ابوالفتح رازی، ج۴، ص۴۸۲.
✅ بنابراین، این دو فریضه، عقلانی هستند. یعنی اگرچه کار خلاف افراد فقط متوجه خود آنانست ولی به جهت اینکه آثارش در اجتماع گسترش پیدا می کند، لذا عقل حکم می کند نهی از منکر انجام شود و برای جبران خطاها، معروف را یادآوری کنیم.
👈 👈 👈 نکتهء مهم دیگر، اینکه خشونت در انجام این دو واجب، تنها در مواردی است که حکومت به انجام این امر می پردازد و آن زمانی است که جان و آبروی مردم و اموال و ناموسشان در خطر است. در این زمان ملایمت و مدارا مفهوم ندارد و شدت عمل لازم است.
👈 سپس در آیهء بعد به نقطهء مقابل این دو فریضه اشاره کرده می فرماید:
🌹وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
و مانند کسانى نباشید که پس از آنکه نشانه هاى روشن (پروردگار) به آنان رسید، پراکنده شدند و اختلاف کردند. و آنها عذاب عظیمى دارند. ۱۰۵ آل عمران.
◾👈 یکی از آثار مخرب ترک امر به معروف و نهی از منکر، بوجود آمدن اختلاف و تفرقه در بین یک امت واحد است. یعنی آنجاییکه افراد بگویند به ما چه از دیگران. و هر کس در پی انجام نظرات و افکار خود باشد در نتیجه، اختلافات فراوان در بین آنان ایجاد خواهد شد و این یعنی سقوط.
اما عذاب عظیمی که در انتظار تفرقه اندازان است فردا إن شاءالله.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
/در پیغام قرآنی روز گذشته خواندیم، اگر مردم نسبت به رفتارهای نادرست یکدیگر بی تفاوت باشند و اهمیت ندهند که در اطرافشان چه می گذرد، و منکر را تذکر ندهند و معروفِ فراموش شده را یادآوری نکنند، خیلی زود آثار مخرب رفتارهای غلط اجتماعی از طرف خاطیان، در تمام جامعه گسترش پیدا میکند و هرج و مرجِ ایجاد شده، دامان همهء مردمان را خواهد گرفت.
👈 در این زمان مردم دو دسته اند:
گروهی کسانی هستند که بدون در نظر داشتن چارچوبهای اخلاقی، دینی و حتی قانون تصویب شده، طبق عقیده و افکار خود عمل می کنند و به این ترتیب باعث ولنگاری در تمام سطوح می گردند اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، حتی علمی.
👈 و دستهء دوم کسانی هستند که در مقابل این نابسامانیهای ایجاد شده از طرف خاطیان، سکوت کرده و عملا در ریشه دواندن این ولنگاریها سهیم میشوند.
◾👈 لذا خداوند فرمود عذاب عظیم در انتظار کسانی است که با روی آوردن به کفر، به دوران گذشته و جاهلیت باز می گردند و عملا باعث میشوند نظام جامعه برهم ریخته و امنیت اجتماعی به خطر افتد. و خداوند بر آنان عذاب عظیم آماده کرده.
◾ اما این عذاب عظیم چیست؟
🌹🌹يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ.
(آن عذاب عظیم) روزى خواهد بود که چهره هایى سفید، و چهره هایى سیاه مى گردد.اما آنها که صورتهایشان سیاه است، (به آنها گفته مى شود) آیا بعد از ایمان، کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه انکار مى کردید. و اما آنها که چهره هایشان سفید است، در رحمت خداوند، جاودانه خواهند بود. ۱۰۶ و ۷ آل عمران.
تفسیر: به آنها که چهره هائى سیاه و تاریک دارند گفته مى شود:
⚫ چرا بعد از ایمان، راه کفر را پیمودید و چرا بعد از اتحاد در پرتو اسلام، راه نفاق و جاهلیت را پیش گرفتید و به عقب برگشتید؟ و همه، آنها را از سیاهی چهره شان خواهند شناخت و این رسوایی بزرگی است. هر چه در دنیا سیرت ناپاک خود را پنهان کرده اند، در آخرت برای همگان شناخته شده خواهند بود.
🟢 ولى در مقابل آنها مؤمنان متحد، غرق در دریاى رحمت الهى خواهند بود و درون آنان آرام و خاطرشان آسوده است.
👈 در حقیقت، ایمان مایهء رو سفیدى در دنیا و آخرت و سبب آرمیدن در رحمت الهى در هر دو جهان است. و کفر و نفاق و تفرقه باعث روسیاهی در برابر مومنان و در برابر خدا و رسول خداست.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ فَأُولَٰئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا.
پذیرش توبه از سوى خدا، تنها براى کسانى است که کار بد را از روى جهالت انجام مى دهند، سپس بزودى توبه مى کنند. خداوند، توبهء چنین کسانى را مى پذیرد. و خدا دانا و حکیم است. ۱۷ نساء.
تفسیر: منظور از جهالت در این آیه، طغیان غرائز و تسلط هوس هاى سرکش و چیره شدن آنها بر نیروى عقل و ایمان است، و در این حالت، علم و دانش انسان به گناه، گرچه از بین نمى رود، اما تحت تأثیر آن غرائز سرکش قرار گرفته و عملاً بى اثر مى گردد، و هنگامى که علم ( به معنی دانستن ) اثر خود را از دست داد، عملاً با جهل و نادانى برابر خواهد بود، و تبدیل به عملى بدون توجه به دستورات عقل خواهد شد. که توبه از آن پذیرفته است ان شاءالله.
◾ ولى اگر گناه بر اثر چنین جهالتى نباشد، بلکه از روى انکار حکم پروردگار و عناد و دشمنى انجام گیرد، چنین گناهى حکایت از کفر مى کند و به همین جهت توبهء آن قبول نیست، مگر اینکه از این حالت بازگردد و دست از عناد و انکار بردارد.
👈 و منظور از توبهء نزدیک (ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَریب)، اینست که توبه، کامل باشد و توبهء کامل آنست که آثار گناه را بطور کلى از روح و جان انسان بشوید، و کمترین اثرى از آن در دل باقى نماند، و این در صورتى ممکن است که در فاصلهء نزدیک قبل از آنکه گناه در وجود انسان ریشه بدواند، و به شکل طبیعت ثانوى در آید، از آن پشیمان شود، در غیر این صورت غالباً اثرات گناه در قلب و جان انسان باقى خواهد ماند.
پس توبهء کامل توبه اى است که زود انجام شود.
✔ درست است که اگر پس از زمان طولانی، توبه صورت بگیرد باز هم در موارد بسیاری پذیرفته است، اما بسیار تفاوت دارد با توبه ای که زود صورت بگیرد.
در واقع پذیرش توبهء سریع از طرف خداوند، حقی است برای بندگان، اما توبهء دور، اگر پذیرفته شود، البته اگر پذیرفته شود، تنها از روی تفضل خداوند است، یعنی ممکن است توبه را نپذیرد.
آیهء بعد، اشاره به کسانى است که اصلاً توبهء آنها پذیرفته نمى شود، مى فرماید:
🌹وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّىُٰ ...
ولى توبهء کسانیکه کارهاى بد انجام مى دهند، تا هنگامى که مرگ یکى از آنها فرا مى رسد مى گوید: الان توبه کردم، پذیرفته نیست. و نه کسانیکه در حال کفر از دنیا مى روند. اینها کسانى هستند که عذاب دردناکى برایشان فراهم کرده ایم. ۱۸ نساء.
بر اساس آیات قرآن، در حال احتضار و در آستانهء مرگ، پرده ها از برابر چشم انسان کنار مى رود، و قسمتى از حقایق مربوط به جهان دیگر، و نتیجهء اعمالى را که در این زندگى انجام داده با چشم خود مى بیند، و مسائل، جنبهء حسى پیدا مى کند.
👈 توبه در این هنگام پذیرفته نیست.
این پشیمانى نه فضیلت است، نه افتخار و نه تکامل، و به همین جهت چنین توبه ای بی اثر است.
◾ گروهى دیگر از کسانى که توبهء آنها پذیرفته نمى شود، آنها هستند که در حال کفر از جهان مى روند.
👈 اکنون این سؤال مهم پیش مى آید، کسانیکه در حال کفر از دنیا مى روند چه موقع توبه مى کنند که توبهء آنها پذیرفته نخواهد شد؟
کسانیکه از گناهان خود در حال صحت و سلامت و ایمان توبه کرده اند، ولى در حال مرگ با ایمان از دنیا نمی روند، توبه هاى گذشتهء آنها بى اثر است.
👈 👈 در حقیقت، یکى از شرائط قبولى اعمال نیک انسان، باقی بودن بر ایمان است تا زمان مرگ. و کسانیکه در لحظهء پایان زندگى کافر باشند، اعمال نیک گذشتهء آنها طبق صریح آیات قرآن حبط و نابود مى گردد(۲۱۷ بقره). توبه هاى آنان از گناه اگر چه در حال ایمان انجام شده نابود خواهد شد.
✅ بطور خلاصه، شرط قبولى توبه دو چیز است:
نخست اینکه قبل از مشاهدهء نشانه هاى مرگ باشد.
دیگر اینکه انسان، با ایمان از دنیا برود.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا...
کسانیکه ایمان آوردند، سپس کافر شدند، و باز هم ایمان آوردند، و دیگر بار کافر شدند، سپس بر کفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید، و آنها را به راه (راست) هدایت نخواهد کرد. به منافقان بشارت ده که مجازات دردناکى در انتظار آنهاست. ۱۳۷ و ۸ نساء.
تفسیر: یکروز در صف مؤمنان، روز دیگر در صف کفار، باز در صف مؤمنان. و سپس در صفوف کفار متعصب و خطرناک.
👈 این تغییر روش هاى پى در پى، و هر روز به رنگى در آمدن، یا مولود تلوُّن و چند رویی است یا عدم تحقیق کافى در مبانى اسلام، و یا نقشه اى است که افراد منافق و کفار متعصب اهل کتاب، براى متزلزل ساختن مؤمنان واقعى، طرح و اجرا مى کنند که متاسفانه مسلمانانی که ضعف ایمان بر آنان غالب است، با منافقان و دشمنان اسلام همسو و همفکر میشوند و در این زمینه به آنان یاری می رسانند.
👈 سپس فرموده است:
به این دسته از منافقان بشارت ده که عذاب دردناکى براى آنهاست.
👈 عذاب الیم برای گنهکاران، بشارت است تا آنان از عذاب الهی که سرنوشت آنهاست باخبر شوند بلکه بازگردند و در ایمان خود ثابت قدم بمانند. و همچنین بشارت است برای مومنین که بدانند پایداریشان بر ایمان و تقوا و پرهیزکاری، بی نتیجه نیست و میان آنان و کسانیکه بدون هدف معنوی زندگی را سپری می کنند تفاوت وجود دارد و همینطور بدانند منافقان که باعث آزار مومنین در دنیا میشوند، مؤاخذه خواهند شد و باید به خداوند قهار پاسخگو باشند.
👈 در آیهء بعد، یکی از مشخصات مهم منافقان را برای مومنان روشن کرده می فرماید:
🌹الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۚ أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا.
(همان) کسانیکه کافران را بجاى مؤمنان، دوست خود انتخاب مى کنند. آیا عزت و سربلندى را نزد آنان مى جویند با اینکه همهء عزتها از آن خداست؟! ۱۳۹ نساء.
✔ این آیه به همهء مسلمانان هشدار مى دهد که عزت خود را در همهء شئون زندگى اعم از شئون اقتصادى، فرهنگى، سیاسى و مانند آن، در دوستى با دشمنان اسلام نجویند، بلکه تکیه گاه خود را ذات پاک خداوند قرار دهند که سرچشمهء همهء عزت هاست، که دشمنان اسلام نه عزتى دارند که به کسى ببخشند و نه اگر مى داشتند قابل اعتماد بودند. زیرا هر روز که منافع آنها اقتضاء کند، فوراً صمیمى ترین متحدان خود را رها کرده و به سراغ کار خویش مى روند، آن چنانکه گوئى هرگز با هم آشنائى نداشتند.
✨ حدیث ۷ نهج الفصاحه ✨
🌸 پیامبر بزرگوار فرموده اند:
نشان منافق سه چیز است:
دروغ می گوید، از وعده تخلف می کند و در امانت خیانت می نماید 💫
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
👈 وظیفهء مومنین در مقابل محارب.
🌹🌹إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ۚ ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمى خیزند، و براى فساد در روى زمین تلاش مى کنند، فقط اینست که کشته شوند. یا به دار آویخته گردند. یا دست و پاى آنها، بعکس یکدیگر (چهار انگشت از دست راست و چهار انگشت از پاى چپ)، بریده شود (فقط چهار انگشت پا بدلیل اینکه محل مسح نماز باقی بماند و چهار انگشت دست بدلیل اینکه کف دست بهنگام سجده باید روی زمین باشد. و این حکم، نشانهء اهمیت فوق العادهء نماز است ). و یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایى آنها در دنیاست. و در آخرت، مجازات بزرگى دارند. ۳۳ مائده.
تفسیر: یُـقَتَّلُوا به معنی کشته شدن، در هنگام نبرد.
یُصَلَّبُوا به معنی به دار آوبخته شدن، بعد از محاکمه.
فساد در زمین از سوی کسانیکه با خدا و پیامبر می جنگند، یعنی تهدید با اسلحه و قتل و خسارت زدن به مال و ناموس مسلمانان. در حقیقت این آیه جزاى افراد متجاوزى است که با سلاح و با تهدید به مرگ، جان و اموال و ناموس مسلمانان را به غارت مى برند، كه با شدت هر چه تمام تر بیان فرموده.
پس، فرد محارب کسی است که در سایهء حکومت اسلامی بر علیه حکومت و مسلمانان دست به عمل می زند و یا مرتکب قتل میشود، یا به مال و ناموس مردم خسارت وارد می کند. اعم از اینکه به صورت دزدان گردنه ها در بیرون شهرها چنین کارى کند و یا در داخل شهر.
بنابراین، افراد چاقوکشى که به جان و مال و نوامیس مردم حمله مى کنند نیز مشمول آن هستند.
جالب توجه اینکه، محاربه و ستیز با بندگان خدا در این آیه، بعنوان محاربه با خدا معرفى شده و این، تأکید فوق العادهء اسلام است دربارهء حقوق انسانها و رعایت امنیت آنان.
👈 متفاوت بودن مجازات چهارگانه در این قانون مهم اسلامى به این دلیل است که همهء محاربان، یکسان عمل نمى کنند و یکسان نیستند، در نتیجه طرز مجازات آنها نیز متفاوت ذکر شده. (توضیحات بیشتر در کتب فقهی).
👈 در پایان آیه مى فرماید:
این مجازات و رسوائى آنها در دنیاست و در آخرت نیز کیفر سخت و عظیمى خواهند داشت.
به این معنی که در بسیاری از گناهان، اجراى حدود و مجازاتهاى اسلامى مانع از کیفرهاى آخرت نخواهد گردید. (دقت کنیم).
🍃 اما رأفت الهی شامل حال این دسته از بندگان سرکش خدا هم میشود. می فرماید:
🌹إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُوا عَلَيْهِمْ ۖ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ.
مگر کسانیکه پیش از دست یافتن شما بر آنان، توبه کنند. پس بدانید (خدا توبهء آنها را مى پذیرد.) خداوند آمرزنده و مهربان است. ۳۴ مائده.
👈 👈 با این توضیح که، محارب، حکمش اعدام است حتی اگر صاحب دم و یا خسارت دیده رضایت دهند.
اما وقتی محارب توبه می کند، حکم اعدام از طرف حکومت از او برداشته میشود، ولی حکم قصاص او اگر صاحب دم یا خسارت دیده تقاضای قصاص داشته باشند بر جای خود باقیست. (دقت کنیم).
👈 👈 👈 ممکن است سؤال شود، توبه یک امر باطنى است از کجا مى توان آنرا اثبات کرد؟
طریق اثبات این موضوع فراوان است، از جمله اینکه دو شاهد عادل گواهى بدهند که در مجلسى توبهء آنها را شنیده اند و بدون اینکه کسى آنها را اجبار کند، به میل خود توبه نموده اند و یا اینکه برنامه و روش زندگى خود را چنان تغییر دهند که آثار توبه از آن آشکار باشد.
بهرحال همینکه بگوید توبه کردم، حکم محاربه از او برداشته میشود چون هیچکس جز خدا از درون قلبها خبر ندارد. حالا دروغ گفته باشد، فقط جرمش را به درگاه خدا سنگین تر کرده.
✨حدیث ۳۱۹۲ نهج الفصاحه✨
🌸 پیامبر فرموده اند:
وای بر کسیکه به مومنی تطاول کند و حق او را بکاهد💫
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ ۖ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ.
زندگى دنیا، جز بازى و سرگرمى نیست. و سراى آخرت، براى آنها که پرهیزگارند، بهتر است. آیا نمى اندیشید؟! ۳۲ انعام.
تفسیر: آنها که تنها به دنیا دل بسته اند و جز آن را نمى جویند و نمى طلبند در واقع کودکان هوسبازى هستند که یک عمر به بازى و سرگرمى پرداخته و از همه چیز بى خبر مانده اند!
تشبیه زندگى دنیا به بازى و سرگرمى از این نظر است که بازیها و سرگرمیها معمولاً کارهایى توخالى و بى اساس هستند که از متن زندگى حقیقى دورند.
👈به معنی کسانیکه همهء هدف و ارزشهایشان خلاصه شده در دنیا.
نه به این معنی که برای کسب معیشت حلال و رشد آن تلاش نکنیم! بلکه به این معنی که به آن دلبسته نشویم و از داشتن آن مغرور و از نداشتنش ناامید و ناراحت نشویم. و نه در بخشش آن بخل بورزیم. که دنیا بازیچه ای بیش نیست، نه پیروزی در آن غرورآفرین است و نه شکست، باعث سرافکندگی.
زندگی دنیا مکانی است برای رشد و به تعالی رسیدن و آماده شدن برای سفر به ابدیت و جاودانگی.
💚 زیرا حیات در آخرت، حیاتى است جاویدان و فناناپذیر در جهانى وسیع تر و سطحى بسیار بالاتر.
از آنجا که درک این واقعیات، با توجه به مظاهر فریبندهء دنیا، براى غیر اندیشمندان ممکن نیست، لذا روى سخن در پایان آیه به چنین افراد شده است 👈 آیا نمی اندیشید؟
👈 اندیشه در بارهء خلقت و اینکه چگونه باید دنیا را بگذرانیم و هدف، چه باید باشد و از چه مسیری باید حرکت کنیم و بهترین راهنمایان در این مسیر چه کسانی هستند و خلاصه در بارهء خودمان و پروردگارمان درست اندیشه کنیم. اندیشه توأم با مطالعه، دانستن و شناخت بایدها و نبایدها......
إن شاءالله به نتیجهء مطلوب خواهیم رسید.
✨حدیث ۳۱۹ نهج الفصاحه✨
🌸 پیامبر فرموده اند:
دنیای خویش را اصلاح کنید و برای آخرت خویش بکوشید، چنانکه گویی فردا خواهید مُرد 💫
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ الم.
ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ ۛ فِيهِ ۛ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ.
بنام خداوند بخشنده مهربان. الم.
این کتاب با عظمتى است که هیچگونه شکى در آن نیست و مایهء هدایت متقین است. ۱ و ۲ بقره.
تفسیر: در بارهء حروف مقطعه، تفاسیر متعددی است. تفسیری که از همه مهم تر و معتبرتر است، و هماهنگ با آخرین تحقیقاتى است که در این زمینه به عمل آمده، اینست که خداوند ۲۹ سوره از قرآن را با این حروف آغاز کرد تا به بشر بگوید، این کتاب باعظمت، با همین حروفی است که جمیع بشر با آن سخن می گویند. که برای تایید این تفسیر میتوان به این نکته اشاره کرد که در ۲۴ مورد از آغاز سوره هائى که با این حروف شروع شده است، بلافاصله سخن از قرآن و عظمت آن به میان آمده.
به تعبیر دیگر، در عین اینکه قرآن از همان حروف الف، باء و کلمات معمولى، ترکیب یافته، به قدرى کلمات آن موزون است و معانى بزرگى در بر دارد، که در اعماق دل و جان انسان نفوذ مى کند.
عصر جاهلیت یک عصر طلائى از نظر ادبیات بود، همان اعراب بادیه نشین، پا برهنه و نیمه وحشى، با تمام محرومیت هاى اقتصادى و اجتماعى، دل هائى سرشار از ذوق ادبى و سخن سنجى داشتند، به طوریکه اشعار یادگار آن دوران طلائى، از اصیل ترین و پرمایه ترین اشعار عرب محسوب مى شود. بهمین دلیل خداوند با کلماتی موزون و سرشار از ذوق ادبی، و سخن سنجی با بشر سخن گفت.
👈 سپس در دو آیهء بعد، پنج ویژگی مهم برای متقین بیان می فرماید:
🌹الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ...
(همان) کسانیکه به غیب، ایمان مى آورند و نماز را برپا مى دارند و از نعمتهایى که به آنان روزى داده ایم انفاق مى کنند. و کسانیکه به آنچه بر تو نازل شده، و آنچه پیش از تو (بر پیامبران پیشین) نازل گردیده ایمان مى آورند و به سراى دیگر یقین دارند. ۳ و ۴ بقره.
✅ ایمان به غیب، نخستین ویژگی است که برای متقین بیان شده.
غیب در اصل، به معنى چیزى است که پوشیده و پنهان است و چون عالم ماوراء از حس ما پوشیده است به آن غیب گفته مى شود.
جهان هستى از آنچه ما با حس خود درک مى کنیم بسیار بزرگ تر و وسیع تر است.
انسان متقی معتقد است سازندهء این عالم آفرینش، علم و قدرتى بى انتها، و عظمت و ادراکى بى نهایت دارد، و ازلى و ابدى است. و عالم را طبق یک نقشهء بسیار حساب شده و دقیق پى ریزى کرده. همچنین انسان متقی معتقد است مرگ به معنى فنا و نابودى نیست، بلکه یکى از مراحل تکامل انسان و دریچه اى است به جهان وسیع تر و پهناورتر.
انسان متقی نمى تواند از حق، عدالت، خیرخواهى و کمک به دیگران صرف نظر کند. و تنها براى امروز یا فردا بیندیشد. به این معنی که، در دنیاى مؤمنان راستین، برادرى است و تفاهم، پاکى است و تعاون.
بهمین دلیل در حکومت مومنان راستین، استعمار و استثمار، و خونریزى نیست و غارت و چپاول، جایی ندارد. و اگر مى بینیم قرآن نقطهء شروع تقوا را در آیات فوق، ایمان به غیب دانسته، دلیلش همین است.
👈 با توضیح اینکه عالم غیب، عالم وحى و رستاخیز و جهان فرشتگان و بطور کلى آنچه ماوراى حس است را شامل مى شود.
✅ ویژگی دوم، نماز است.
نماز که رمز ارتباط با خداست، مؤمنانى را که به جهان ماوراء طبیعت راه یافته اند در یک رابطهء دائمى و همیشگى با آن مبدأ بزرگ آفرینش نگه مى دارد آنها تنها در برابر خدا سر تعظیم خم مى کنند، و تنها تسلیم آفرینندهء بزرگ جهان هستى هستند.
✅ سومین ویژگی اینست که آنها علاوه بر ارتباط دائم با پروردگار، خلق خدا را هم فراموش نمی کنند، و از تمام مواهبى که خداوند به آنها روزى داده است انفاق مى کنند.
قابل توجه اینکه نفرموده: مِنْ أَمْوالِهِمْ یُنْفِقُون، از اموالشان انفاق مى کنند. بلکه مى فرماید: مِمّا رَزَقْناهُم، از آنچه به آنها روزى دادیم.
یعنی مردم پرهیزگار آنها هستند که نه تنها از اموال خود، بلکه از علم و عقل و دانش، نیروهاى جسمانى و مقام و موقعیت اجتماعى خود، و خلاصه از تمام سرمایه هاى خویش به کسانیکه نیاز دارند مى بخشند، بى آنکه انتظار پاداشى داشته باشند.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 أَوَمَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ...
آیا کسیکه مرده بود، سپس او را زنده کردیم، (یعنی بی ایمانی که ایمان آورد) و نورى برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسى است که در تاریکى هاست و از آن خارج نمى شود؟! اینگونه براى کافران، آنچه که (از اعمال زشت) انجام مى دادند، تزیین شده (و زیبا جلوه کرده) است. ۱۲۲ انعام.
تفسیر: این آیه، افرادى را که در گمراهى بوده اند و سپس با پذیرش حق و ایمان، تغییر مسیر داده اند، به مرده اى تشبیه کرده که به اراده و فرمان خدا زنده شده.
🟢 و نوری که با آن در میان مردم راه می رود، نوری است که مى تواند در پرتو آن، راه زندگى خود را در میان مردم پیدا کند، و از بسیارى اشتباهات که دیگران بخاطر حرص و طمع، و به علت تفکر محدود مادی، و یا غلبهء خودخواهى و هوا و هوس، گرفتار آن مى شوند، مصون و محفوظ بماند.
⚫ اما جلوهء زیبای اعمال کافران و گنهکاران، در خاصیت تکرار یک عمل زشت است که تدریجاً از قبح آن در نظر کاسته مى شود و حتى به جائى مى رسد که بعنوان یک کار خوب در نظر او جلوه مى کند (دقت کنیم).
👈 در آیهء دوم اشاره به وضع رهبران گمراه و زعماى کفر و فساد کرده، مى فرماید:
🌹 وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا ۖ ...
و (نیز) اینگونه در هر شهر و آبادى، بزرگان گنهکارى قرار دادیم. و سرانجام کارشان این شد که به مکر پرداختند. ولى (اینگونه افراد) تنها خودشان را فریب مى دهند و نمى فهمند. ۱۲۳ انعام.
👈 اینکه فرموده، افراد گنهکار را خدا قرار داده، به این معنی است که هر که هر کارى انجام مى دهد با استفاده از امکاناتى است که خداوند در اختیار او قرار داده، وگرنه هر انسانی، خودش راهش را انتخاب می کند و با سوءاستفاده از نعم خدا به بیراهه می رود.
● جملهء لِیَمْکُرُوا به معنی تا مکر و نیرنگ به کار زنند، به معنى سرانجام و عاقبت کار آنهاست نه هدف از خلقت آنان.
👈 و در پایان آیه فرموده، آنها جز به خودشان نیرنگ نمى زنند ولى نمى فهمند و متوجه نیستند.
چه نیرنگ و فریبى از این بالاتر که سرمایه هاى وجود خود اعم از فکر، هوش، ابتکار، عمر، وقت و مال خویش را در مسیرى به کار مى گیرند که نه تنها سودى به حال آنها ندارد، بلکه پشتشان را از بار گناه سنگین مى سازد.
👈 👈 👈 مکر به معنی کلک و حقه بازی نیست.
به هر چاره اندیشی، مکر گفته میشود بر خلاف آنچه در زبان فارسی مصطلح شده.
هم چاره اندیشی خوب و هم بد.
آنجا که در آیهء ۳۰ انفال از مکر خدا در برابر توطئه گران میگوید، چاره اندیشی خداست برای دفاع از مومنین در مقابل کافران. و این یک مکر خوبست.
👈 و در آیهء سوم، عذاب آنانرا بیان می فرماید:
🌹 وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَن نُّؤْمِنَ حَتَّىٰ نُؤْتَىٰ مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ ۘ ...
و هنگامیکه آیه اى براى آنها بیاید، مى گویند: ما هرگز ایمان نمى آوریم، مگر اینکه همانند چیزى که به پیامبران خدا داده شده، به ما داده شود. خداوند آگاهتر است که رسالت خویش را در کجا (و به عهدهء چه کسى) قرار دهد. بزودى کسانى که مرتکب گناه شدند، (و مردم را از راه حق منحرف ساختند)، در برابر مکری که مى کردند، گرفتار حقارت در پیشگاه خدا، و عذاب شدید خواهند شد. ۱۲۴ انعام.
آنها خیال مى کنند احراز مقام رسالت و رهبرى خلق، به سن و دارایی است و یا به رقابت هاى کودکانه!
رسالت نه ارتباطى به سن و ثروت دارد و نه به موقعیت اجتماعی، بلکه شرط آن قبل از هر چیز، آمادگى روحى، پاکى ضمیر، سجایاى اصیل انسانى، فکر بلند و اندیشهء قوى، و از همه مهمتر تقوا و پرهیزگارى بالاست.
از وجود این خصوصیات میتوان تشخیص داد چه کسی لیاقت زمامداری مسلمانان را دارد.
و بزودى این گنهکاران بخاطر مکر و فریبى که براى گمراه ساختن مردم به کار زدند، گرفتار کوچکى و حقارت در پیشگاه خدا و عذاب شدید خواهند شد.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
🌼 نماز روز اول ماههای قمری:
دو رکعت نماز با این کیفیت:
در رکعت اول، بعد از حمد، ۳۰ مرتبه سورهء توحید.
و در رکعت دوم، بعد از حمد، ۳۰ مرتبه سورهء قدر.
🌼سپس دعای ارزشمندی که مشتمل است بر آیات کلام الله:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، وَ مَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا، كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كَاشِفَ لَهُ إِلّا هُوَ، وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ، يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ، وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً، مَا شَاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللَّهِ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ، وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ، لا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ، سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ، رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ، رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً، وَ أَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ.
زادالمعاد، ص ۴۶۲.
✨ وصف مومن ✨
👈 ■ وظیفهء مومنان در قبال منافقان.
🌹🌹 يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ.
اى پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن، و بر آنها سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است. و بد فرجامى است! ۷۳ توبه.
تفسیر: طرز جهاد در برابر کفار، روشن است، و آن جهاد همه جانبه، مخصوصاً جهاد مسلحانه است.
ولى جهاد با منافقان، به این روشنی و وضوح نیست. چرا که منافق کسى است که ظاهراً در صفوف مسلمین قرار دارد، هر چند در باطن کارشکنى مى کند. چه بسا افرادى هستند که مى دانیم ایمان واقعى ندارند، ولى بخاطر اظهار اسلام، نمى توانیم با آنها رفتار یک نامسلمان داشته باشیم.
لذا، همانگونه که از روایات اسلامى و گفتار مفسران استفاده مى شود، باید گفت، منظور از جهاد با منافقان، انواع و اشکال دیگر مبارزه، غیر از مبارزهء مسلحانه است، مانند مذمت، توبیخ، تهدید و رسوا ساختن آنها، و جملهء وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ نیز اشاره به همین معنى دارد، یعنی بدون اغماض و چشمپوشی.
👈 در حقیقت منافقان، مادام که اسرار درونشان بر ملا نشده، داراى احکام اسلامند.
اما هنگامیکه وضعشان مشخص شد، به حکم کفار حربى خواهند بود، و در این حال، نبرد مسلحانه نیز با آنها مجاز است.
آنچنانکه همان منافقینی که پیامبر بزرگوار با آنان نبرد مسلحانه نداشت (بخاطر اینکه نفاقشان را اظهار نمی کردند)، ولی بعد از پیامبر بواسطهء اینکه نفاقشان را علنی و آشکار کردند، و بی پرده در مقابل مومنین حقیقی ایستادند و بلکه آنانرا به جنگ مسلحانه تهدید کردند، امیر مومنان، به دفاع از خود و دین و شرف و ناموس مومنان، با آنها به نبرد مسلحانه پرداخت (دقت کنیم).
👈 سپس در آیهء بعد برای معرفی آنان بخش دیگری از روحیاتشان را بیان می فرماید:
🌹 يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِم...
بخدا سوگند یاد مى کنند که (سخنان کفر آمیز) نگفته اند. در حالیکه به یقین سخنان کفرآمیز گفته اند. و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند. و تصمیم به امرى (خطرناک) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این ایراد مى گیرند که خداوند و پیامبرش، آنان را به فضل (و لطف) خود، بى نیاز ساختند. (با اینحال) اگر توبه کنند، براى آنها بهتر است. و اگر روى گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکى کیفر خواهد داد. و در سراسر زمین، نه ولی و سرپرستى دارند، و نه یاورى. ۷۴ توبه.
👈 👈 در این آیه، از روى یکى دیگر از اعمال منافقان پرده برداشته شده، و آن اینکه وقتى مى بینند اسرارشان فاش شده، واقعیات را انکار مى کنند، و حتى براى اثبات گفتار خود به قسم هاى دروغ متوسل مى شوند.
■ و تصمیم خطرناک آنان، اشاره به تمام کارها و فعالیت هائى دارد که، براى به هم ریختن سازمان جامعهء اسلامى، و تولید فساد و نفاق و شکاف، انجام می دهند، که هرگز به هدف نهائى منتهى نمی شود.
👈 پس از آن، براى اینکه زشتى و وقاحت فعالیتهاى منافقان، و نمک نشناسى آنها کاملاً آشکار شود، اشاره می فرماید که، آنها خلافى از پیامبر ندیده بودند، و هیچ لطمه اى از ناحیهء اسلام بر آنان وارد نشده بود، بلکه به عکس، در پرتو حکومت اسلام، به انواع نعمتهاى مادى و معنوى رسیده بودند.
پس آسیبی از سمت پیامبر بزرگوار ندیده بودند که بخواهند تلافی کنند بلکه آنها ناسپاس، قدرنشناس و طماع هستند، و پاسخ خوبی را با بدی می دهند. شاید هم حسادت می کنند.
💚 اما باز لطف و مهربانی، و حلم و صبر خدا آنها را به توبه و بازگشت دعوت می کند، ولی هشدار می دهد اگر توبه و جبران نکنند، عذاب شدید، هم در دنیا و هم در آخرت، دامانشان را خواهد گرفت.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا ۖ وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا ۚ إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ ۚ وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ.
بازگشت همهء شما تنها به سوى اوست. خداوند وعدهء حقی فرموده. او آفرینش را آغاز مى کند، سپس آنرا باز مى گرداند، تا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند، به عدالت جزا دهد (بالقسط). و براى کسانیکه کافر شدند، نوشابه اى از آب سوزان و عذابى دردناک است، به سزاى آنکه کفر می ورزیدند! ۴ یونس.
تفسیر: در این آیه سخن از معاد است، که در جمله هاى کوتاهى هم اصل این مسئله، هم دلیل، و هم هدف آنرا بیان مى فرماید.
ابتدا می فرماید، بازگشت همهء شما بسوى خداست.
پس از آن، روى مسئله ای مهم تکیه و تأکید کرده، می فرماید: این وعدهء قطعى خداوند است.
آنگاه با این عبارت، اشاره به دلیل آن کرده، مى فرماید: خداوند آفرینش را آغاز کرد و سپس تجدید مى کند.
یعنى آنها که در معاد تردید دارند، باید آغاز خلقت را بنگرند، کسیکه جهان را در آغاز ایجاد کرد، توانائى اعادهء آنرا دارد.
فراموش نکنیم، آن کسیکه جهان را از نو سامان مى بخشد، و مردگان را زنده مى کند، همان آفریدگارى است که در آغاز، چنین کرده است.
سپس، از هدف معاد سخن به میان مى آید که حیات و زندگى دیگر، براى آنست که خداوند، افرادى را که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند، با عدالت پاداش دهد، بى آنکه کوچک ترین اعمال آنها از نظر لطف و مرحمت او مخفى و بى اجر بماند (بِالْقِسْطِ).
اما باید بدانند براى آنها که راه کفر و انکار پوئیدند، مجازاتى دردناک، و عذاب الیم است بخاطر آنکه کفر می ورزیدند.
چرا که عمل صالحى نداشته اند، به دلیل این که عمل خوب از اعتقاد خوب سرچشمه مى گیرد.
🌷 کلمات قصار، شمارهء ۱۲۲:
حضرت امیر در تشييع جنازه ای شركت فرموده بودند، شنيدند كه مردی می خندد.
پس فرمودند: گويا مرگ برای ديگران مقرر شده است (نه برای ما)، و گويا حق در آن برای جز ما ثابت شده است (نه برای ما)، و گويا اين مردگان كه رو به خاك برده می شوند، مسافرانی هستند كه بزودی بسوی ما برمی گردند. بدن های آنانرا زير خاك می پوشانيم و آنچه را كه ارث گذاشته اند، می خوريم، گويی ما بعد از رفتن آنان جاويدان خواهيم ماند!! سپس هرگونه پند دهنده را فراموش می كنيم و نشانهء هر بلا و مصيبتی می شويم.
و در شمارهء ۲۰۳ فرموده اند:
ای مردم! تقوی بورزيد خداوندی را كه اگر سخنی بگوييد، می شنود و اگر مخفی كنيد می داند.
و آمادهء استقبال از مرگی باشيد كه اگر از آن بگريزيد شما را در خواهد يافت و اگر در جايی توقف كنيد شما را خواهد گرفت و اگر او را فراموش كرديد شما را در علم خود دارد.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
✅ مومن، ستم نمی کند.
🌹🌹 ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ.
سپس به کسانیکه ستم کردند گفته مى شود: عذاب ابدى رابچشید! آیا جز به آنچه انجام مى دادید کیفر داده مى شوید؟! ۵۲ یونس.
تفسیر: جز به آنچه انجام می دهید کیفر داده نمی شوید.
در واقع فرموده، این اعمال خود شماست که دامانتان را گرفته است، همانهاست که در برابرتان مجسم شده، و شما را براى همیشه آزار مى دهد.
👈 👈 در اینجا سوال مهمی ذهنها را مشغول کرده و آن اینکه آیا امت اسلام هم گرفتار عذاب الهی میشوند؟
پاسخ این سؤال، مثبت است. زیرا هیچ دلیلى نداریم که این امت مستثنى باشند، بلکه این قانون دربارهء همهء امتها و ملتهاست.
👈 و اینکه در بعضى از آیات قرآن خوانده ایم، خداوند این امت را مجازات نخواهد کرد:
🌹وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ.
ولى (اى پیامبر!) تا تو در میان آنها هستى، خداوند آنها را مجازات نخواهد کرد. و تا (گروهى از آنها) استغفار مى کنند، خدا عذابشان نمى کند. ۳۳ انفال.
👈 👈 بوضوح عذاب نکردن امت اسلامی را مشروط به یکى از این دو شرط فرموده است:
🍃 یا بودن پیامبر اسلام در میان امت،
🍃 و یا استغفار و توبه از گناه، البته نه بدون قید و شرط. و نه توبه به هنگام رویت عذاب و یا آثار مرگ ( دقت کنیم )
🌷 امیرالمومنین در این باره در کلمات قصار، شمارهء ۸۸ در نهج البلاغه فرموده اند:
در روی زمين دو وسيله برای امان از عذاب خداوند بود، يكی از آن دو به عالم بالا برده شده است، پس دومی را بگيريد و به آن تمسك بجوييد. اما امانتی كه به عالم بالا برده شده است، رسول خداست، و آن وسيلهء امان كه در روی زمين باقی است، توبه و بازگشت بسوی خداست ( استغفرالله ربی و اتوب الیه ).
💚 خدایا! ما را ببخش.
👈 سپس خداوند پاسخ کسانی را که برای رسیدن مجازات الهی، در شک و تردیدند در آیهء بعد داده و می فرماید:
🌹 وَيَسْتَنبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ ۖ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ ۖ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ.
از تو مى پرسند: آیا آن (وعدهء مجازات الهى) حق است؟ بگو: آرى، به پروردگارم سوگند، قطعاً حق است. و شما نمى توانید فرار کنید. ۵۳ یونس.
👈 و برای تاکید بیشتر در آیهء بعد می فرماید:
🌹 وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ ۗ وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ ۖ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ ۚ وَهُمْ لَا يُظْلَمُون.
و هر که ستم کرده، اگر تمامى آنچه روى زمین است در اختیار داشته باشد، (همه را براى نجات خویش) فدیه مى دهد. و هنگامیکه عذاب را ببینند، (پشیمان مى شوند. اما) پشیمانى خود را کتمان مى کنند (مبادا رسواتر شوند). و در میان آنها، به عدالت داورى مى شود. و ستمى بر آنها نخواهد شد. ۵۴ یونس.
■ آنچنان عذاب الهى، وحشتناک و هول انگیز است که، اگر هر یک از ستمکاران، مالک تمام ثروتهاى روى زمین باشند، حاضرند همهء آنرا بدهند تا از این کیفر سخت رهائى یابند.
آنها حاضرند، بزرگ ترین رشوه اى را که مى توان تصور کرد، براى رهائى از چنگال عذاب الهى بدهند، اما کسى از آنها نمى پذیرد، تا سر سوزنى از مجازاتشان بکاهد (رشوه ندهیم و رشوه نگیریم. اگر خلافی کردیم که باید جریمه شویم، جریمه را بپردازیم نه رشوه برای نجات از جریمه، که آن خود جریمهء سنگین تری دارد.
و اگر مجری قانون هستیم، اگر خلافی دیدیم که چشم پوشی از آن، آثار مخرب داشت، جریمه کنیم تا هم برای فرد خلافکار و هم برای دیگران عبرت شود.
چقدر احمقانه است که با گرفتن رشوه و پول حرام، گره از دنیای دیگران باز کنیم و خود را گرفتار!!!!!).
👈 اما بعد:
سپس فرموده، آنها با مشاهدهء عذاب الهى پشیمان مى شوند، ولى از اظهار ندامت، که مایهء رسوائى بیشتر در برابر رقیبان مجرم یا پیروانشان مى شود، خوددارى مى کنند.
پس از آن، تأکید مى کند با همهء این احوال، در میان آنها به عدالت داورى مى شود، و ظلم و ستمى دربارهء آنان نخواهد شد، و هرگز مجازات الهی جنبهء انتقامجویی ندارد و بیشتر از جرم انجام شده نخواهد بود.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ ۚ إِنَّنِي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ.
(دعوت من اینست) که جز خداوند یگانه را نپرستید. من از سوى او براى شما بیم دهنده و بشارت دهنده ام. ۲ هود.
تفسیر:🍃 نخستین دستور این کتاب بزرگ که توسط پیامبر بزرگوار اسلام ابلاغ شده یکتاپرستی است.
🍃 و دومین برنامهء دعوت پیامبر اینست که: من براى شما از سوى او نذیر و بشیرم.
در برابر نافرمانى ها و ظلم و فساد و شرک و کفر، شما را بیم مى دهم، و در برابر اطاعت و پاکى و تقوا شما را بشارت مى دهم.
👈 سپس در آیهء بعد، سومین و چهارمین برنامهء دعوت پیامبر را بیان می فرماید:
🌹 وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ ۖ وَإِن تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ.
و از پروردگار خویش آمرزش بطلبید. سپس بسوى او بازگردید (توبهء حقیقی. توبه و جبران). تا شما را تا مدت معینى، از مواهب خوب (زندگى این جهان) بهره مند سازد. و به هر صاحب فضیلتى، به مقدار فضیلتش عطا کند. و اگر (از این دعوت) روى گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگى بیمناکم. ۳ هود.
✅ در واقع، دعوت بسوی حق، چهار مرحله دارد. دو مرحله، جنبهء عقیدتى و زیربنائى دارد، و دو قسمت جنبهء عملى و رو بنائى.
🍃 قبول اصل توحید و مبارزه با شرک، و قبول رسالت پیامبر دو اصل اعتقادى است.
و شستشو از گناه و تخلق به صفات الهى، دو دستور عملى قرآن است.
👈 پس از آن، موافقت یا مخالفت با این چهار دستور را چنین بیان مى فرماید:
🟢 هر گاه به این برنامه ها جامهء عمل بپوشانید، خداوند تا پایان عمر، شما را از زندگانى سعادتبخش این دنیا بهره مند و متمتع مى سازد.
و به هر که به اندازهء تلاشش بهره مى دهد. به این معنی که تفاوت انسانها در چگونگى عمل به این چهار اصل است که میزان فضیلت او را مشخص می کند. و خداوند به هر صاحب فضیلتى، به اندازهء فضیلتش عطا مى فرماید.
⚫ اما اگر راه مخالفت را پیش گیرید، من از عذاب روز بزرگى بر شما بیمناکم همانروز که در دادگاه بزرگ عدل الهى حضور مى یابید.
✅ و این، یعنى مسئلهء معاد و روز رستاخیز.
👈 در ادامهء تفسیر باید گفت: گمان نکنیم دیندارى فقط براى آباد ساختن سراى آخرت است و تاثیری در زندگی دنیای ما ندارد!! 👇👇
🌹فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا....
و (نوح) گفت: از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است.
تا باران هاى پر برکت آسمان را پى در پى بر شما فرستد.
و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ هاى سر سبز و نهرهاى جارى در اختیارتان قرار دهد. ۱۰ تا ۱۲ نوح.
👈 و آیهء بعد ضمانتنامهء این وعده های خداست:
🌹 إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.
(بدانید) بازگشت شما تنها بسوى خداوند یگانه است، و او بر هر چیزى تواناست. ۴ هود.
✨ پس برای سعادت دنیا که سعادت آخرت در گرو آنست به فرمان چهارگانهء خدا عمل کنیم:
🌸 اول) پرستش خداوند، بدور از شرک (یعنی هیچ چیز و هیچکس را بیشتر یا به اندازهء خدا دوست نداشته باشیم).
🌸 دوم) قبول رسالت پیامبر بزرگوار اسلام.
🌸 سوم) استغفار.
🌸 و چهارم) توبه و جبران.
و در انتها خود را آمادهء روز بزرگ رستاخیز کنیم ✨
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹بَلِ اللّهَ فَاعْبُدْ وَ کُنْ مِنَ الشّاکِرِینَ.
بلکه تنها خداوند را عبادت کن و از شکرگزاران باش. ۶۶ زمر.
تفسیر: در این آیه، به دو اصل سفارش شده ایم.
💚 اول عبادت خدا و دوم، شکرگزاری.
عبادت خدا مقابل شرک است. شرک یعنی کسی یا چیزی را بیشتر از خدا یا حتی به اندازهء او دوست داشته باشیم. اینکه فرموده فقط خدا را عبادت کن یعنی خدا را از همه چیز و همه کس بیشتر دوست داشته باش.
🌹وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ.
بعضى از مردم، غیر از خداوند همتایانى (براى پرستش) انتخاب مى کنند. و آنها را همچون خدا دوست دارند. اما کسانیکه ایمان آورده اند، محبتشان به خدا، شدیدتر است. وکسانى که ستم کردند، (و معبودى غیر خدا برگزیدند،) هرگاه عذاب الهى را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست. و خداوند، سخت کیفر است. ۱۶۵ بقره.
👈 اما شکر که بعد از عبادت خداوند آورده شده بسیار می تواند در دور شدن از شرک به ما کمک کند چون برای اینکه بابت عطایی که به ما شده بخواهیم تشکر کنیم باید بدانیم چه کسی آنرا به ما عطا کرده.
✅ کسیکه شکرگزار نعم بیحد خداست، او را می شناسد و خداوند را در رأس همهء امور خود می داند، و این یعنی معرفة الله، پس او را شکر می کند و خداوند را بالاتر از هر دستی می داند و این یعنی توحید، مقابل شرک.
✅ کسیکه شکرگزار است می داند:
🌹وَآتَاكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ ۚ وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ الْإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ.
و از هر چیزى که از او خواستید، به شما داد. و اگر نعمتهاى خدا را بشمارید، هرگز نمى توانید آنها را احصا کنید. انسان، ستمکار و ناسپاس است. ۳۴ ابراهیم.
🌹وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ.
و اگر نعمتهاى خدا را بشمارید، هرگز نمى توانید آنها را احصا کنید. خداوند آمرزنده و مهربان است. ۱۸ نحل.
✨ وصف مومن ✨
🌹🌹 وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ.
و نیز به یاد آورید هنگامى را که پروردگارتان اعلام داشت: اگر شکرگزارى کنید، (نعمت خود را) بر شما افزون خواهم کرد. و اگر ناسپاسى کنید، مجازاتم شدید است! ۷ ابراهیم.
تفسیر: تَاَذَّنَ، به معنى اعلام با تأکید است.
بی شک خداوند در برابر نعمتهایى که به ما مى بخشد، نیازى به شکر ندارد و اگر دستور به شکرگزارى داده، آن هم موجب نعمت دیگرى بر ما میشود و یک مکتب عالىِ تربیتى است.
مهم اینست که بدانیم حقیقت شکر چیست تا روشن شود که رابطهء آن با افزونى نعمت از کجاست و چگونه مى تواند خود، یک عامل تربیت باشد؟
👈 حقیقت شکر تنها تشکر زبانى یا گفتن الحمدلله و مانند آن نیست، بلکه شکر داراى سه مرحله است.
🍃 نخست آنکه به دقت بیندیشیم که بخشندهء نعمت کیست و همین توجه و ایمان و آگاهى، اولین پایهء شکر است.
🍃 سپس مرحلهء زبانیست.
🍃 و اما مرحله سوم، مرحلهء عمل است و شکر عملى آنست که درست بیندیشیم هر نعمتى براى چه هدفى به ما داده شده، و آنرا در مورد خودش صرف کنیم، وگرنه کفران نعمت میشود.
👈 چرا خدا به ما چشم داد؟ و چرا نعمت شنوایى و گویایى بخشید؟ آیا جز این بوده که عظمت او را در این جهان ببینیم، راه زندگى را بشناسیم و با این وسایل در مسیر تکامل گام برداریم، حق را درک و از آن دفاع کنیم و با باطل بجنگیم؟ اگر این نعمت هاى بزرگ خدا را در این مسیرها صرف کردیم، شکر عملى اوست. و اگر وسیله اى شد براى طغیان و خودپرستى و غرور و غفلت و بیگانگى و دورى از خدا، این عین کفران است.
🌸 امام صادق فرموده اند:
کمترین شکر اینست که نعمت را از خدا بدانى بى آنکه قلب تو مشغول به آن نعمت شود و خدا را فراموش کنى. و همچنین راضى بودن به نعمت او و اینکه نعمت خدا را وسیلهء عصیان او قرار ندهى، و اوامر و نواهى او را با استفاده از نعمت هایش زیر پا نگذارى.
سفینة البحار، ج۱، ص۷۱۰.
یعنی بجا آوردن شکر قدرت، علم و دانش، نیروى فکر و اندیشه، نفوذ اجتماعى، مال و ثروت و سلامت و تندرستى، هر کدام از چه راهى است و کفران آنها چگونه است.
🌸 و نیز فرموده اند:
شکر نعمت آنست که از گناهان پرهیز شود.
نور الثقلین، ج ۲، ص۵۲۹.
و از این حدیث هم رابطهء میان شکر و فزونى نعمت روشن مى شود، زیرا هرگاه انسان، نعمتهاى خدا را در جهت همان هدفهاى واقعى نعمت صرف کند، عملاً به اثبات می رساند که شایسته است و این لیاقت، سبب فیض بیشتر و افزونی موهبت مى شود.
👈 اصولاً ما دو گونه شکر داریم: شکر تکوینى و شکر تشریعى.
✨ نعم تکوینی همان موهبتهایی است که خداوند در اختیار ما گذاشته اعم از بدن سالم، عقل، فکر، سرمایه و دیگر موهبتها.
✨ و نعمت تشریعی همان تعلیم و تربیت بر اساس قوانین و مقرراتی است که خداوند بوسیلهء پیامبران بر ما نازل فرموده.
✅ در حقیقت بوسیلهء نعمت تشریعی می آموزیم که چگونه از نعم تکوینی در مسیر حق، و رشد و رسیدن به کمال استفاده کنیم.
توانایی و اقدام بر شکر، یک موهبت تازه است که خودش به شکر دیگری نیاز دارد.
🌸امام سجاد فرموده اند:
چگونه مى توانم حق شکر تو را بجا آورم، در حالیکه همین شکر من نیاز به شکرى دیگر دارد، و هر زمانکه مى گویم: لَکَ الحَمدُ، بر من لازم است که بخاطر همین توفیق شکرگزارى بگویم: لَکَ الْحَمْدُ. (مناجات شاکرین).
👈 پس برترین مرحلهء شکر که انجام آن از انسان برمى آید اینست که از شکر نعمتهاى خدا اظهار ناتوانى کند.
🌸 امام صادق فرموده اند:
خداوند به موسى وحى فرستاد که حق شکر مرا ادا کن. عرض کرد: پروردگارا! چگونه حق شکر تو را ادا کنم در حالیکه هر زمان شکر تو را بجا آورم، این توفیق، خود نعمت تازه اى براى من خواهد بود.
خداوند فرمود: اى موسى، الآن حق شکر مرا ادا کردى، چون باور داری و مى دانى که حتی این توفیق هم از ناحیهء من است.
اصول کافی، ج۲، ص۹۸.
👈 و در پایان:
افزایش نعمتهاى خداوند که به شکرگزاران وعده داده شده، تنها به این نیست که نعمتهاى مادی تازه اى به آنها ببخشد بلکه توجه و عشق بیشتر به خدا که نتیجهء شکرگزاری است، خود یک نعمت بسیار بزرگ است.
بلکه شکر، ذاتاً راهى است براى شناخت هر چه بیشتر خداوند.
💚 صلَّی اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 💚