✨ جزء بیست و هفتم ✨( ۱ )
👈 تقسیم بندی عمر انسان از شیرخوارگی تا پیری از منظر قرآن.
مطلب، بسیار مهم است به همین دلیل علیرغم تلاش برای کوتاهی سخن، در چهار پیغام آماده شد.
از صبر و حوصلهء شما ممنونم.
🌹🌹اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِى الأَمْوالِ وَ الأَوْلادِ.......
بدانید زندگى دنیا تنها بازى و سرگرمى و تجمل پرستى و فخرفروشى در میان شما، و افزون طلبى در اموال و فرزندان است، همانند بارانى که محصولش کشاورزان را در شگفتى فرو مى برد، سپس خشک مى شود به گونه اى که آن را زرد رنگ مى بینى. سپس تبدیل به کاه مى شود، و در آخرت، عذاب شدید است یا مغفرت و رضاى الهى. و (به هر حال) زندگى دنیا چیزى جز متاع فریب نیست! ۲۰ حدید.
تفسیر: مفهوم کلی این آیه اینست که حب و علاقه به دنیا، سرچشمهء تمام گناهان است. و اشاره فرموده، بخش مهمی از این دنیا، فرزندان و اموال هستند. با وجود اینکه خداوند، حقوق فراوانی برای فرزندان برعهدهء والدین گذاشته، اما مبادا بخاطر آنها، از صراط مستقیم فاصله گرفته و گناهکار شویم. و یا از هر راهی بخواهیم به ثروت برسیم!
✅ 👈 اما بعد:
این آیه، عمر آدمی را به پنج دوره تقسیم میکند: بازی، سرگرمی، تجمل، تفاخر، و تکاثر.
نخست دوران کودکیست که به بازی و غفلت سپری میشود. پس از آن دوران نوجوانی که مسائل مختلف، فرد را به خود سرگرم و غافل میکند. مرحلهء سوم، جوانی و تجمل پرستی و غفلت است. مرحلهء چهارم، تفاخر و کسب شهرت و غفلت است. و مرحلهء پنجم، زمانی است که فرد به فکر افزایش اموال و نفرات می افتد و از هدف اصلی غافل میشود.
❗سپری کردن این مراحل، در افراد مختلف، متفاوت است. گاهی تا سن پیری صورت میگیرد، گاهی فرد، این مراحل را با سرعت بیشتری طی کرده و به مرحلهء آخر میرسد و باقی عمر را در آن مرحله میگذراند و گاهی هم متاسفانه در یکی از این دوره ها متوقف شده و عمرش تا پیری درهمان مرحله سپری میشود.
👈 سپری کردن این مراحل پنجگانه، اجتناب ناپذیر است، اینکه چگونه از این مراحل عبور کنیم مهم است.
👌اگر انسان تحت آموزش صحیح بر پایهء ایمان قرار بگیرد، این مراحل را، به غفلت سپری نمیکند و در هیچیک از این مراحل، متوقف نمیشود.
👈 بخش عمده ای از این موفقیت، مستلزم اینست که انسان، مرحلهءاول و سپس مرحلهء دوم را بدرستی سپری کند، و این وظیفهء خطیر و سنگینی است بر دوش والدین و جامعه.
🌸خداوند، دو سال اول عمر را، دوران شیرخوارگی قرار داد تا مادر و فرزند، بی وقفه کنار هم باشند. امروزه ثابت شده بزرگسالانی که اعتماد به نفس و قدرت تصمیم گیری بالا دارند، در دوران شیرخوارگی، به محض اینکه گریه میکردند، مادرشان کنارشان حاضر میشده.
👌در آیهء ۵۸ سورهء نور می خوانیم، والدین و فرزندان باید یکدیگر را طواف کنید.
💚 یعنی اوج علاقه و نوازش و مهربانی. یعنی خانه باید برای فرزندان، محیطی آرام، بی سروصدا، و امن باشد.
👈 ازهمان دوران شیرخوارگی، باید بستر بازیهایی برای کودک فراهم شود که او با خدا و نعمتهایش آشنا شود، نه بازیهایی که زمینهء انحراف را در او بپروراند. بازیهایی که تواضع، روح ایثار و فداکاری، خیرخواهی، کمک به دیگران، پایه و اساس خانواده و همهء نیکیها را به کودک آموزش دهد. قطعاً این آموزشها میسر نمیشود مگر در بازیهای گروهی. چگونه میشود در کودکی که تنهاست و تنها بازی میکند، روح دگرخواهی را پرورش داد؟ تک فرزندی یک سیاست مخرب است که کودک را از داشتن روحی بزرگ محروم میکند. کودک درخانه ای که خواهر و برادر بزرگتر یا کوچکتر دارد، روابط صحیح اجتماعی و آداب معاشرت را بخوبی می آموزد و بهترین زمان است برای آموزش آداب اسلامی.
ادامه در پیغام دوم 👇👇
✨ جزء بیست و هفتم ✨( ۲ )
ادامهء تفسیر مراحل پنجگانه عمر آدمی، آیهء ۲۰ حدید:
👈 هر انسانی با خصوصیات ذاتی خوب و بد، بدنیا می آید (ژنتیک)، اما نباید به همان صورتی که هست پرورش یابد. باید خصوصیات بد او را، مهار و خصلتهای خوبش را بارور کنیم. گاهی دختر و پسر، بصورت ذاتی گرایش به رفتارهای جنس مخالف دارند. بشدت باید به این موضوع حساس بود و هر یک را به بازیها و رفتارهای جنس خودش گرایش داد. واقعا زن باید زن باشد، و مرد، مرد. وگرنه یاقدرت انتخاب همسر و تشکیل زندگی مستقل را نخواهند داشت و یا اگر تشکیل زندگی مشترک دهند، عملاً در آن زندگی، جابجایی زن و مرد صورت میگیرد که یا منجر به جدایی میشود و یا طرف مقابل باید با از خودگذشتگی ثبات و آرامش زندگی را حفظ کند. پس دختران را با خصوصیات زنانه و پسران را با خصلتهای مردانه پرورش دهیم.
👈 گاهی دختر یا پسری، بی دست و پا، تنبل و ترسوست. اینگونه کودکان را نیز نباید به حال خود رها کنیم تا با همین خصوصیت بزرگ شود. باید مرحله به مرحله، آرام آرام، با محبت، و توجه و مشورت، او را به حد مطلوب از استقلال و زبدگی رساند.
👈 گاهی هم دختری زیادی به خصوصیات دخترانه گرایش دارد و پسری زیادی به خصلتهای پسرانه. این کودکان را هم باید به حدوسط رساند، وگرنه این دختر نخواهد توانست یک زندگی مستقل را بعنوان خانم خانه و مادر کودکانش اداره کند، و این پسر هم قطعاً گرفتار بلوغ زودرس، و اسیر انحرافات میگردد و از تحصیل علم و کسب معنویت بازمی ماند. اگر لازم بود، با متخصص غدد مشورت کنیم.
اما 👈 باید آموزشهای لازم، متناسب با سن کودک ونوجوان باشد. نه زودتر و نه دیرتر. مثل تحصیلات که حدوداً از سن هفت سالگی آغاز میشود، و دیرتر و زودتر از آن، نتیجه بخش نیست و مضرخواهدبود، همهء آموزشها به همین ترتیب، سن خاص خود را دارند. مثلا دادن استقلال اجتماعی واجازهء ورود کودک و نوجوان به جامعه، و یا آموزش رانندگی و یا هر تصمیم دیگری که برای او میگیریم.
به این ترتیب، مرحلهء اول و دوم، زمینه ساز سه مرحلهء بعدیست و در واقع، خمیرمایهء انسان در دو مرحلهء اول و دوم شکل میگیرد و در سه مرحلهء بعدی بروز میکند. بطوریکه مثلا کسیکه حقوق دیگران را در جامعه رعایت میکند، در کودکی، اعضای خانواده، حقوق او و حقوق یکدیگر را رعایت کرده اند.
✅هیچیک از مراحل پنجگانه، فی نفسه بد نیستند، اما اگر چنان در آنها غرق شویم که از یاد خدا غافل گردیم، خسرالدنیاوالآخرة شده ایم. اگر در کودکی، زمینهء گرایش فرد به سمت تعالی و مسائل مهم فراهم شود، در نوجوانی هم مسائل مهمی چون خودشناسی و خداشناسی و مطالعهء زندگی بزرگان و انسانهای موفق، او را به خود سرگرم میکند و در جوانی که مرحلهء تجمل پرستی است، او بدون اینکه از چارچوب انسانیت و اصالت خارج شود، جوانی میکند و در حد معقول به تجملات اهمیت میدهد.
👈گفته میشود اگر یک نوجوان و یا جوان، مدتی مقابل آیینه نایستد و به چهره و موی خود، اهمیت ندهد، اشکال دارد. اما این توجه نباید او را از مرز خداپسند، دور کند و از مسائل مهم غافل شود.
👈👈 اتفاق مهمی که در اینزمان برای نوجوان می افتد، همانندسازی است.
در پیغام سوم 👇👇
✨ جزء بیست و هفتم ✨ ( ۳ )
ادامهء تفسیر آیهء ۲۰ حدید، مراحل پنجگانه عمر آدمی:
همانندسازی یعنی الگو یابی که در سن سرگرمی، یعنی نوجوانی صورت می گیرد.
و این پدیده روانشناختی حتما و قطعا برای همهء انسانها واقع خواهد شد حتی اگر او بدرستی متوجه این اتفاق نشود.
بطور طبیعی پسرها با پدرها و دخترها با مادرها همانندسازی می کنند، اما اگر پدر یا مادر در زندگی حضور جدی نداشته باشد، مثلا فوت کرده یا طلاق صورت گرفته باشد و یا به لحاظ اجتماعی، پدر یا مادر حضور پررنگی در متن زندگی نداشته باشند، فرزندان برای الگویابی بدنبال افرادی غیر از والدین خواهند رفت.
👈 بطور مثال مادران یا پدرانی که مورد ظلم طرف مقابل هستند ولی بخاطر حفظ آرامش زندگی فرزندان، از خود گذشته و حضورشان بسیار کمرنگ شده و تکاپویی برای بهتر شدن شرایط انجام نمی دهند، بطور واقعی در متن زندگی دیده نخواند شد که در اینصورت فرزندان با این پدرها و یا مادرها، همانندسازی نمی کنند.
یا پدرها و مادرهای تند و خشن که مورد قبول فرزندان نیستند، در اینصورت هم بعنوان الگو برای فرزند انتخاب نمی شوند و موارد بسیار دیگر.
◾ حالا که فرزند به هر دلیل نمیتواند با والدین خود همانندسازی کند، برای یافتن الگو به بیرون از خانواده خواهد رفت مگر در مواردی استثنائی که فرزند، خواهر یا برادر بزرگتر از خود دارد و او را مطلوب خود دیده و بعنوان الگوی شخصیتی انتخاب می کند که به مراتب خطرش از الگوهای بیرون از خانواده کمتر است.
فرزندانی که در خارج از خانواده به دنبال الگو هستند، ابتدا به نزدیکان مثل عمو، دائی، خاله و عمه رجوع می کنند، اگر نظرشان جلب نشود در میان اطرافیان مثل معلم، مربی، همسایه، دوست و آشنا بدنبال الگو خواهند بود و یا حتی در بین بزرگان جامعه و افراد مشهور، ولو اینکه آنها را از نزدیک نبینند. در بارهء آنها تحقیق می کنند و مطالعه.
👈 اما نکتهء مهمی که باید به آن توجه داشت اینست که اصولا فرزندان با چه والدینی همانندسازی می کنند؟
آیا فرزند با والدینی که سابقه خوبی ندارد هم، همانندسازی می کنند یا خیر؟
🌺 سوال بسیار مهمی است.
در اینکه فرزندی والدین خود را الگو قرار دهد یا خیر به گزینه های مهمی میتوان اشاره کرد که مهمترین آنها محبت است و صبر.
👈به این معنی که اگر والدینی با هر شخصیتی که دارند و با هر راه و روشی که پیش گرفته اند، با محبت باشند و صبور، قطعا فرزندان با آنها همانندسازی می کنند ( مگر استثنائی).
یعنی اگر والدین خلافکار و غیر اخلاقی، در مورد فرزندانشان بامحبت باشند و صبور، الگوی فرزندان خواهندشد و اولاد آنها مانند والدین، مسیر نادرست را پیش خواهد گرفت.
و برعکس: اگر والدینی درستکار هستند و در مسیر درست قرار دارند و نسبت به فرزندان صبور هستند و بامحبت، اولادشان مسیر درست را برای ادامهء زندگی انتخاب خواهد کرد.
👈 حتما دیده اید فرزندان صالحی که از خانواده های ناسالم بیرون آمده اند.
اینها والدین ناصالحی داشته اند که بی محبت بوده و بداخلاق، لذا نوجوان این والدین الگوی خود را درست بر ضد شخصیت والدین انتخاب می کند، یعنی با فردی همانندسازی می کند که صالح است و درستکار. و البته برعکس:
فرزندان ناخلفی که از والدین درستکار به عمل می آیند. این والدین درستکار، بداخلاق و بی محبت هستند لذا فرزندشان الگویی متضاد با پدر و مادر برای خود انتخاب میکند که درستکار نیست ولی با محبت و صبور است.
⚫ و این زمان، زمان بسیار خطرناکی است.
💚 در مسیر حق و معنویت باشیم و فرزندان را با محبت و صبر، به مسیر حق و معنویت هدایت کنیم تا الگوی مناسبی باشیم برای آنها که رضایت و خشنودی خداوند در همین است.
یک مورد مهم دیگر اینکه نباید شرایط خانواده طوری باشد که دختران با مردان خانواده و پسران با زنان خانواده همانندسازی کنند که در اینصورت آثار بسیار مخربی در پی خواهد داشت.
مثلا پسرانی که به هر دلیل، در خانوادهء آنها وجود پدر پررنگ نیست، و با مادر همانندسازی می کنند از نظر روانشناختی در بزرگسالی مردانی شکاک خواهند شد.
ادامه در پیغام چهارم 👇👇
✨ جزء بیست و هفتم ✨ ( ۴ )
ادامهء تفسیر آیهء ۲۰ حدید، مراحل پنجگانهء عمر آدمی:
👌اگر فرد، در سه مرحلهء اول تحت تعالیم درست و خداپسند، قرار گرفته باشد، در مرحلهء تفاخر که مرحلهء کسب افتخارات است، از مسیر حق منحرف نگشته و حاضر نیست به هر قیمتی از دیگران سبقت بگیرد.
خود را قیمتی کنیم و به خدا بفروشیم. هیچکس قیمتی تر از خدا ما را نمی خرد.
بزرگسالانی که تا آخر عمر به داشته های دیگران غبطه میخورند، و در صدد کسب افتخارات گوناگون هستند، در این مرحله متوقف شده اند. فرد باید در این مرحله، از مسیرهای فراوانی که پیش روی اوست، مسیری را انتخاب کند که او را به تعالی و روح بلند انسانیت میرساند.
👌کسیکه چهار مرحلهء اول را بسلامت سپری کرده، به مرحلهء تکاثر(کثرت اولاد واموال)که برسد، اولا اگر این دو موهبت الهی را نداشته باشد، آزرده خاطر نشده و سر سوزنی از مسیر حق منحرف نمیگردد. اگر هم داشته باشد، تمام وقت خود را صرف حساب و کتاب و ازدیاد اموال و رسیدگی به فرزندان و نوه ها و عروس وداماد، نمیکند. از این پس، وقت آنست که روح خود را صیقل دهیم وآمادهء گذر از دنیا و، ورود به عالم آخرت شویم.
خداوند در این آیه، پس از توصیف مراحل پنجگانه که تمام عمر انسان را شامل میشود، با ذکر یک مثال، دنیا را اگر هدف شود، به کاشت بی حاصل، تشبیه و آغاز و پایان زندگی را مجسم می فرماید:"همانند بارانی است که از آسمان نازل میشود و چنان زمین را زنده میکند که گیاهانش، زارعان را به شگفتی فرو میبرد، پس از آن خشک میگردد بگونه ای که آنرا زرد می بینی، سپس تبدیل به کاه میشود". 👇
با این مثال، خداوند، سرعت گذر عمر چند دهساله را به زمان کوتاه بارورشدن محصول یک مزرعه تشبیه فرموده. محصولی که حاصل کاشت ما، در دنیاست. اما در آخرت، برحسب عملکرد ما، یا عذاب شدید، انتظارمان را میکشد، یامغفرت و خشنودی خدا.
و در پایان آیه فرموده: زندگی دنیا جز متاع غرور و فریب چیزی نیست. یعنی انسان، هوشیار است اما در حقیقت بیخبر. به همین دلیل فریفتهء دنیا شده و فریب آنرا میخورد. البته انسانی که هدف اصلی او دنیاست، و دنیا را وسیله قرار میدهد برای بدست آوردن دنیا، نه برای آبادانی آخرت.
اما اگر دنیا را، وسیله ای برای وصول به ارزشهای والای انسانی قرار دهیم، در اینصورت، مزرعه ای پربار، برای آخرت میشود. در واقع دنیا برای بعضی قرارگاه است که موجب نزاع، طغیان، ثروت اندوزی و قدرت طلبی و درنهایت، غفلت است. اما برای بعضی گذرگاه است که وسیلهء بیداری، برادری، برابری، عدالت و در نهایت، اطاعت محض از خداست.
✨ جزء بیست و هشتم ✨ ( ۱ )
تعداد سوره های کلام الله در جزءهای آخر زیاد است و انتخاب آیات، سخت. لذا باز هم علیرغم تلاش برای کوتاهی سخن، مطلب در دو پیغام آماده شد.
از التفات شما ممنونم.
🌹🌹لاتَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ.....
هیچ قومى را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمى یابى که با دشمنان خدا و رسولش دوستى کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند. آنان کسانى هستند که خدا ایمان را بر صفحهء دلهایشان نوشته و با روحى از ناحیه خودش آنها را تقویت فرموده، و آنها را در باغهائى از بهشت وارد مى کند که نهرها از زیر درختانش جارى است، جاودانه در آن مى مانند، خدا از آنها خشنود است، و آنان نیز از خدا خشنودند. آنها حزب الله اند. بدانید حزب الله پیروزان و رستگارانند. ۲۲ مجادله.
تفسیر: جمع میان محبت خدا و محبت دشمنان خدا در یک دل ممکن نیست.
آنها که دم از هر دو مى زنند، یا ضعیف الایمانند، و یا منافق.
آیا کسیکه فرمانهای خدا را انجام نمی دهد و یا سهل انگار است و سستی می کند، و دیگران را هم تشویق به کاهلی و نافرمانی می کند، دشمن خدا نیست؟
آیا کسیکه در کتاب آسمانی و سیرهء پیامبر و کلام و سیرهء معصوم شبهه ایجاد می کند، دشمن خدا نیست؟
آیا کسیکه از کار خیر مثل جهاد یا انفاق و یا هر کار خیری در راه خدا، منع می کند دشمن خدا نیست؟
و آیا.......
👈 👈 در یک کلام: کسیکه خداوند، اولین اولویت اوست، دوست خداست اما کسانیکه خداوند را در اولویتهای پائینتر قرار می دهند، درجهء عشقشان به خدا کم میشود تا جایی که به دشمنی با او می رسند.
◾خداوند، این منافقان و افراد ضعیف الایمان را در آیهء ۱۶ حشر معرفی فرموده:
🌹کَمَثَلِ الشَّیْطانِ إِذْ قالَ لِلاِْنْسانِ اکْفُرْ فَلَمّا کَفَرَ قالَ إِنِّى بَرِىءٌ مِنْکَ إِنِّى أَخافُ اللّهَ رَبَّ الْعالَمِینَ.
کار آنها همچون شیطان است که به انسان گفت: کافر شو (تا مشکلات تو را حل کنم!) اما هنگامى که کافر شد گفت: من از تو بیزارم، من از خداوندى که پروردگار عالمیان است بیم دارم.
👈 یعنی این افراد، اگر در مسیر کج و معوجی که نشان داده اند نیاز به یاریشان باشد، پشت کرده و از یاری رساندن دوری می کنند.
✅ پس باید چه کنیم که جزء هیچیک از این دو گروه نشویم؟ چه آنها که باعث انحراف میشوند و چه آنها که گرفتار انحراف.
🌹🌹 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ.
اى کسانیکه ایمان آورده اید! تقواى الهى پیشه کنید. و هرکس باید بنگرد که براى فردایش چه چیز از پیش فرستاده. و تقواى الهى داشته باشید که خداوند از آنچه انجام مى دهید آگاه است. ۱۸ حشر.
👈تعبیر به نَفس، به معنى یک نفر می باشد. یعنى هر انسانى باید به فکر فرداى خویش باشد.
آیهء بعد، تأکید بر یاد خدا کرده، چنین مى فرماید:
🌹 وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ.
و همچون کسانى نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به «خود فراموشى» گرفتار کرد. آنها فاسقانند. ۱۹ حشر.
اصولاً انسان ناسپاس، ارزشها، استعدادها و لیاقتهاى ذاتى خود را که خداوند برای به کمال رسیدن در او نهفته به دست فراموشى مى سپرد، و جز خواب و خوراک و شهوت به چیزی نمی پردازد.
و این خود فراموشى، بدترین مصداق فسق و خروج از طاعت خداست (أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ).
ادامه 👇👇
✨ جزء بیست و هشتم ✨ ( ۲ )
◾👈کسی دلش بحال ما نسوخته. وای بحال کسیکه آخرت خود را بخاطر دنیایش نابود میکند و صد وای بلکه هزاران وای بر کسیکه آخرت خود را بخاطر دنیای دیگران نابود میکند.
خود را فراموش نکنیم. ارزشهای خود را بشناسیم که کرامت الهی است و با پرداختن به کرامتهای الهی، آنها را ارتقاء دهیم و خداگونه شویم.
💚خود را از ضعف ایمان و نفاق و خودفراموشی دور کنیم و به تجارتی پرسود بپردازیم:
🌹🌹 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ...
اى کسانیکه ایمان آورده اید! آیا شما را به تجارتى (پرسود) راهنمایى کنم که شما را از عذاب دردناک رهایى مى بخشد؟! ۱۰ صف.
و آن معاملهء پرسود 👇
🌹 تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ.
به خدا و پیامبرش ایمان آورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید. این براى شما بهتر است اگر بدانید. ۱۱ صف.
👌دعوت به ایمان و جهاد.
👈 و اگر مى بینیم جهاد با مال، مقدم داشته شده، بخاطر این اینست که ابزار جهاد از طریق کمک هاى مالى فراهم مى گردد.
در آیهء بعد، حاصل این معامله را بیان فرموده است:
🌹 يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي...
(اگر چنین کنید) گناهانتان را مى بخشد و شما را در باغهایى بهشتی داخل مى کند که نهرها از پاى درختانش جارى است و در (قصرها و) مسکنهاى پاکیزه در باغهاى جاویدان بهشتى جاى مى دهد. و این رستگاری عظیم است. ۱۲ صف.
👈سوالی که در اینجا مطرح میشود اینست که آیا منظور از بخشیده شدن گناهان، حق الناس نیز هست؟
در پاسخ باید گفت بله، چون آیه، عمومیت دارد.
👈 چگونه؟
اگر حق الناسی بر ذمهء ما هست که شرایط عذرخواهی از ستمدیده را نداریم، مثلا او فوت شده یا حاضر به بخشش ما نیست، در این شرایط میتوانیم برای طلب عفو و جبران حق الناسی که بر گردنمان است به پیشگاه خدا رجوع کرده و نظر او را جلب کنیم که اگر خدا حق الناس ما را بخشید، خودش آنقدر به ستمدیده عطا میکند تا او راضی شود (إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً. یعنی خداوند، همهء گناهان را می بخشد).
💚💚بنا به این آیات، راهی که برای بخشش همهء گناهان، در پیش روی ما قرار داده شده، جهاد در راه خداست البته به شرط ایمان به خدا و پیامبر.
👈سپس علاوه بر بخشش گناهان و عطای بهشت، موهبت دیگری را به مومنان جهادگر معرفی می فرماید:
🌹 وَأُخْرَىٰ تُحِبُّونَهَا ۖ نَصْرٌ مِّنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ.
و (موهبت) دیگرى که آنرا دوست دارید (به شما مى بخشد) و آن یارى خداوند و پیروزى نزدیک است. و مؤمنان را (به این پیروزى بزرگ) بشارت ده! ۱۳ صف.
✅ بخشش همهء گناهان و پیروزی بزرگ، در ازای ایمان به خدا و پیامبر و جهاد در راه او.
عجب معاملهء پرسودی!!
بخصوص جهاد نرم، جهادی آسان و کم هزینه.
✨ جزء بیست و نهم ✨ ( ۱ )
در این پیغام قرآنی به آیاتی از چند سوره در جزء بیست و نهم می پردازیم که بی ارتباط با یکدیگر نیستند.
🌹🌹وَقالُوا لَوْ کُنّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنّا فِی أَصْحابِ السَّعِیرِ.
(اهل دوزخ) مى گویند: اگر ما گوش شنوا داشتیم یا تعقل مى کردیم، در میان دوزخیان نبودیم! ۱۰ مُلک.
تفسیر: گوش شنوا یعنی گوشی که به حرف حق شنواست و با آن مخالفت نمی کند. حرف حق چیست؟ همان سخن پیامبران است که از طرف خالق هستی بر بشر نازل شده.
روى سخن قران در همه جا با أولو الالباب و أولو الابصار و اندیشمندان و دانشمندان است.
👈 اندیشمند و دانشمند، همان کسانی هستند که چشم و گوششان برای دیدن و شنیدن کلام حق آماده می کنند نه به معنی سواد بالا و تحصیلات عالی. آنان در این مسیر حتما و قطعا باید برای یادگیری دین و ارتقاء معنویت خود تلاش می کنند و مطالعهء کافی دارند.
تعقل هم بر میگردد به همینکه اگر عاقلانه عمل می کردیم، گوشمان کلام حق را می شنید و امروز اینطور گرفتار نمی شدیم.
👈 سپس در آیاتی از سورهء حاقه به بعضی دلائل دوزخی شدن اشاره فرموده است:
🌹خُذُوهُ فَغُلُّوهُ، ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ....
او را بگیرید و در بند و زنجیرش کنید!
سپس او را در دوزخ بیفکنید!
بعد او را به زنجیرى که هفتاد ذراع است ببندید.
چرا که او هرگز به خداوند بزرگ ایمان نمى آورد.
و هرگز مردم را بر اطعام مستمندان تشویق نمى نمود. ۳۰ تا ۳۴ حاقه.
👈ایمان به خدا اشاره به ایمانی کامل و فرمانبرداری همه جانبه از دستورات خداست.
سپس به یکی از مهمترین مسائل اخلاقی اشاره فرموده که دوزخیان، کمتر به آن اهمیت داده اند و آن اطعام مسکین است.
انسان باایمان نه تنها خودش در انجام این امر انسانی بخیل نیست بلکه دیگران را هم تشویق به این کار میکند تا اطعام مسکین جنبهء عمومی پیدا کند.
👌لازمهء رسیدن به این رتبه اینست که از نمازگزاران حقیقی باشیم:
🌹إِنَّ الإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً.....
به یقین انسان، حریص و کم طاقت آفریده شده است.
هنگامیکه بدى به او رسد بى تابى مى کند.
و هنگامیکه خوبى به او رسد مانع دیگران مى شود (و بخل می ورزد).
👈 مگر نمازگزاران.
آنها که پیوسته نمازها را بجا مى آورند.
و آنها که در اموالشان حق معلومى است.
براى سائل و محروم. ۱۹ تا ۲۵ معارج.
👈 سائل، نیازمندی است که تقاضای کمک می کند. اگر او را می شناسیم یا فرد یا سازمان مطمئنی او را تایید می کند که باید در رفع نیاز او بکوشیم.
و محروم، نیازمندی است که تقاضای کمک نمی کند و از روی ظاهر زندگی او نمیتوان به نیازش پی برد، به اصطلاح صورتش را با سیلی سرخ نگه می دارد. در اینحال هم نباید از آنان غافل باشیم. یا باید فردی قابل اعتماد او را معرفی کند یا باید خودمان او را بشناسیم و از آنجائیکه این گروه، بسیار آبرودار هستند و هرگز طلب نیاز نمی کنند باید مراقب باشیم طوری به آنان یاری رسانیم که به عزت نفس و شخصیتشان خدشه ای وارد نشود.
💚 و اصولا در دارایی خود باید مبلغی مشخص کنیم برای این منظور.
آنگاه در سورهء مزمل به بخشی از نماز اشاره فرموده که از اهمیت فراوانی برخوردار است:
🌹إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قِیلاً....
مسلماً نماز و عبادت شبانه پابرجاتر و با استقامت تر است.
و تو در روز تلاش مستمر و طولانى(برای کسب معیشت) خواهى داشت.
و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند. ۶ و ۷ و ۸ مزمل.
👈 حتما و حتما بخشی از ساعات شب را برای طاعت و عبادت و تلاوت قرآن، البته با ترجمه قرار دهیم که در شب از آرامش لازم برخورداریم و از انجام امور روزمره فارغ هستیم.
سپس در آیاتی از سورهء مدثر، به ۴ گناه بزرگ از جمله ترک نماز اشاره فرموده است: 👇👇
✨ جزء بیست و نهم ✨ ( ۲ )
🌹کُلُّ نَفْس بِما کَسَبَتْ رَهِینَةٌ....
هر کس در گرو اعمال خویش است.
مگر اصحاب یمین (که نامهء اعمالشان را به دست راستشان مى دهند).
آنها در باغهاى بهشتند، و سؤال مى کنند.
از مجرمان.
چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت ؟!
مى گویند: ما از نمازگزاران نبودیم.
و اطعام مستمند نمى کردیم.
و پیوسته با اهل باطل همنشین و هم صدا بودیم.
و همواره روز جزا را انکار مى کردیم.
تا زمانى که مرگ ما فرا رسید.
از این رو شفاعت شفاعت کنندگان به حال آنها سودى نمى بخشد. ۳۸ تا ۴۸ مدثر.
⚫ چهار گناه بزرگ برای دوزخیان:
نماز گزار نیستند.
اطعام مسکین نمی کنند.
خوض در باطل می کنند.
و به قیامت ایمان ندارند و یا به اخبار آن شک دارند و در تردید هستند.
خوض در باطل، معنى وسیع و گسترده اى دارد که شامل ورود در مجالس کسانى مى شود که آیات خدا را به باد استهزا مى گیرند، تبلیغات ضد اسلامى مى کنند، یا ترویج بدعت مى نمایند، و یا شوخى هاى رکیک دارند، یا گناهانى را که انجام داده اند، بعنوان افتخار یا تلذذ نقل مى کنند، و همچنین شرکت در مجالس غیبت، تهمت، لهو، لعب و مانند آنها. و تعریف کردن اعمال زشت دیگران هم خوض در باطل است.
بطور کلی هر سخنی که باعث تضعیف دین و معنویت در خود یا دیگران شود، چه گفته شود چه شنیده شود، خوض در باطل است.
◼️👈 و با کمال تاسف و تاثر، شفاعت شافعان به حال اینان سودمند نیست.
نه شفاعت انبیاء و امامان، و نه شفاعت فرشتگان و صدیقین و شهداء و صالحین. چرا که شفاعت، نیاز به وجود زمینهء مساعد دارد، و اینها زمینه ها را بکلى از میان برده اند. شفاعت همچون آب زلالى است که بر پاى نهال ضعیفى ریخته مى شود، و بدیهى است اگر نهال بکلى مرده باشد این آب زلال، آنرا زنده نمى کند، و به تعبیر دیگر شخص شفاعت شونده قسمتى از راه را با پاى خود پیموده، و در فراز و نشیب هاى سخت وامانده، و شخص شفاعت کننده به او ضمیمه مى شود و او را یارى مى کند تا بقیه راه را بپیماید.
👈 سپس خداوند، متعجبانه سوال می فرماید که:
🌹فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ...
چرا آنها از تذکر ( از آیات قرآن ) روى گردانند؟! گوئى گورخرانى رمیده اند. که از شیرى فرار کرده اند! ۴۹ تا ۵۱ مدثر.
آیا مردمان از قیامت بیخبرند که اینطور خود را دوزخی می کنند؟ 👇
🌹کَلاّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ.
وَ تَذَرُونَ الآخِرَةَ.
چنین نیست بلکه شما دنیاى زودگذر را دوست دارید.
و آخرت را رها مى کنید. ۲۰ و ۲۱ قیامة.
👈 چنین نیست که دلائل معاد مخفى باشد و نتوانید به حقانیت آن پى ببرید، بلکه در حقیقت شما این دنیاى زود گذر را دوست دارید.
و به همین دلیل آخرت را رها مى کنید.
⚫ چه میشود که انسان آخرت را رها می کند با وجود اینکه اعتقاد به آن در فطرت او قرار داده شده!!
👈 او مغرور است و متکبرانه از کنار فرامین خالق هستی عبور می کند.
و خداوند در آیهء ۴۸ سورهء مرسلات با اشاره ای لطیف و زیبا آنرا بیان فرموده است:
🌹وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ ارْکَعُوا لا یَرْکَعُونَ.
و هنگامیکه به آنها گفته شود رکوع کنید رکوع نمى کنند. ۴۸ مرسلات.
🌸 بسیارى از مفسران گفته اند: این آیه دربارهء قبیلهء ثقیف نازل شد که پیامبر به آنها فرمودند:
نماز بخوانید آنها گفتند: ما هرگز در برابر کسى خم نمى شویم، و این براى ما عیب است! پیامبر فرمودند:
لا خَیْرَ فِى دِیْن لَیْسَ فِیْهِ رُکُوعٌ وَ لاْ سُجُودٌ: دینى که در آن رکوع و سجود نباشد ارزشى ندارد.
مجمع البیان ، جلد ۱۰، صفحه ۴۱۹.
✨جزء سی ام✨ ( ۱ )
جزء سی ام مشتمل است بر ۳۷ سوره.
میهمان آیاتی از چند سورهء جزء آخر قرآن مجید می شویم:
🌹🌹إِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً.
لِلطّاغِینَ مَآباً.
مسلماً جهنم کمینگاهى است بزرگ.
و محل بازگشتى براى طغیانگران. ۲۱ و ۲ نبأ.
◾👈 نماد طغیانگر در قرآن کیست؟
🌹فَقالَ أَنَا رَبُّکُمُ الاْ َعْلى....
و (فرعون) گفت: من پروردگار برتر شما هستم (یعنی حرف، حرف من است، یعنی هر چه من میگم همون باید بشه).
از این رو خداوند او را به عذاب آخرت و دنیا گرفتار ساخت.
در این، عبرتى است براى کسیکه (از خدا) بترسد. ۲۴ تا ۲۶ نازعات.
👈 حتما لازم نیست در راس حکومتی باشیم تا به جایگاه ستمگری فرعون نزول کنیم. کافیست اطرافیان خود را مورد ظلم قرار دهیم.
◾بعضی از ما فرعون خانهء خود هستیم، و بعضی فرعون محل کار.
قطعا همهء فرعونها با هم محشور میشوند....
👈🌹فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ؟
إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ.
پس به کجا مى روید؟!
این قرآن چیزى جز تذکر براى جهانیان نیست. ۲۶ و ۷ تکویر.
❗فرعونیان! آیا نه اینکه کتاب آسمانی فقط بشارت می دهد و انذار می کند؟
پس، روی از قرآن می گردانید که به کجا بروید؟!
👈 آیا نمی دانید:
🌹وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظِینَ.
کِراماً کاتِبِینَ.
یَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ.
بى شک نگاهبانانى بر شما گمارده شده.
نویسندگان والا مقام.
که مى دانند شما چه مى کنید. ۱۰ تا ۱۲ انفطار.
⚫ یقینا یکی از فرعونیان، گرانفروشان و کمفروشان هستند:
🌹وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ......
واى بر کم فروشان!
آنانکه وقتى براى خود پیمانه مى کنند، حق خود را بطور کامل مى گیرند.
اما هنگامیکه مى خواهند براى دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم مى گذارند.
آیا آنها گمان نمى کنند که برانگیخته مى شوند. ۱ تا ۴ مطففین.
👈 این آیات فقط مربوط به کسبه نیست. در هر لباسی امکان کمفروشی و یا گرانفروشی هست.
پزشکی که حق ویزیت خود را کامل می گیرد اما وقت کافی برای بیمار نمی گذارد.
معلمی که حقوقش را کامل می گیرد اما در تعلیم و تربیت امانتهای مردم کم می گذارد.
🖤 حتی پدر و مادر....
پدرها و مادرهایی که در پرورش فرزندان، کم می گذارند و از همهء نعمتهایی که خداوند در اختیار آنان گذارده تا در راستای رشد فرزندان بهره بگیرند، استفاده نمی کنند. تبعیضها بین فرزندان، تبعیضها بین فرزندان خود و دیگران، تحقیر و تنبیه و تحریم آنها و............
‼ آیا این والدین، از فرعون نیستند؟!!
◾و بسیاری کمفروشیها و گرانفروشیهای دیگر.
👈 گوئی حواسشان نیست که:
🌹یا أَیُّهَا الاِْنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقِیهِ.
اى انسان! تو با تلاش و رنج بسوى پروردگارت مى روى و او را ملاقات خواهى کرد. ۶ انشقاق.
👌که اگر خود را از گناه و پلیدی دور نگه داشته باشی:
🌹فَأَمّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ.
فَسَوْفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً.
پس کسیکه نامهء اعمالش به دست راستش داده شود.
بزودى حساب آسانى براى او مى شود. ۷ و ۸ انشقاق.
💚 رستگاری همین است 👆 👇
🌹قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکّى.
وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلّى.
به یقین آنکه بدنبال پاکی و تزکیه بود، رستگار شد.
و نام خدایش را یاد کرد سپس نماز خواند. ۱۴ و ۱۵ اعلی.
👌💚 باز هم نماز.
اول و آخر همهء سعادتمندیها و رستگاریها نماز است. یک نماز حقیقی از روی عشق و خلوص.
⚫ 👈 اما مقابل رستگاری و سعادتمندی:
🌹وَ أَمّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهانَنِ....
و اما هنگامیکه براى امتحان، روزیش را بر او تنگ مى گیرد، مى گوید: پروردگارم مرا خوار کرده است.
چنان نیست، بلکه شما یتیمان را گرامى نمى دارید.
و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمى کنید.
و میراث را (از راه مشروع و نامشروع) جمع کرده مى خورید.
و مال و ثروت را بسیار دوست دارید (و بخاطر آن گناه هم می کنید). ۱۶ تا ۲۰ فجر.
◾ البته قضاوت نمی کنیم.
ولی گاهی رزق تنگ، نتیجهء اعمال چهارگانه ای است که ذکر شد.
ادامه 👇👇
✨ جزء سی ام ✨ ( ۲ )
⚫ ناشکری.
یکی دیگر از نقاط سیاه در مقابل رستگاری، ناشکری و ناسپاسی است:
🌹لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَیْنَیْنِ......
آیا براى او دو چشم قرار ندادیم؟
و یک زبان و دو لب؟!
و او را به راه خیر و شر هدایت کردیم. ۸ و ۹ و ۱۰ بلد.
‼👈 ولی او چه کرد؟
🌹فَلاَ اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ....
ولى او از آن گردنهء مهم نگذشت.
و تو چه مى دانى آن گردنه چیست؟!
آزاد کردن بنده اى.
یا غذا دادن در روز گرسنگى (و نداری).
(به) یتیمى از خویشاوندان.
یا (به) مستمندى خاک نشین (به اصطلاح امروز، کارتن خواب). ۱۱ تا ۱۸ بلد.
👈 فقط در بارهء 《بنده》 در عصر ما لازم به توضیح است که او مجبور است برای تأمین معیشت اولیهء خود و خانواده، تن به کارهای دور از شأن و گاهی دور از اخلاق بدهد. البته نه اینکه عمل زشت او قابل توجیه است، اما افراد متمکن، بی اثر در گناه او نیستند. ◾ بگذریم از افرادی که بی اخلاقی برایشان عادت شده.
👆 دقیقا در آیات ۴ تا ۱۰ لیل، توضیح فرموده است:
🌹وَ ما خَلَقَ الذَّکَرَ وَ الأُنْثى.....
(قسم) به آنکه جنس مذکر و مؤنث را آفرید.
که سعى و تلاش شما مختلف است.
اما آنکه انفاق کند و پرهیزگارى پیش گیرد.
و جزاى نیک (الهى) را تصدیق کند.
ما او را در مسیر آسانى قرار مى دهیم.
اما کسیکه بخل ورزد و بى نیازى طلبد.
و پاداش نیک را انکار کند.
بزودى او را در مسیر دشوارى قرار مى دهیم.
و در آن هنگام که سقوط مى کند، اموالش به حال او سودى نخواهد داشت. ۳ تا ۱۱ لیل.
⚫ پس خود را از حب دنیا دور بداریم:
🌹إِنَّ الإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ....
انسان در برابر نعمتهاى پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است.
و او خود (نیز) بر این معنى گواه است.
و او علاقهء شدید به مال دارد. ۶ و ۷ و ۸ عادیات.
👈 و او بخاطر این علاقهء شدید به مال دنیا، مدام در حال افزون طلبی و فخرفروشی به دیگران است.
🌹أَلْهاکُمُ التَّکاثُرُ.
افزون طلبى، شما را به خود مشغول داشته است. ۱ تکاثر.
◾و آنقدر غرق در فخر فروشی اموال و اولاد و خانواده و فامیل خود میشوند که حتی در موردی به افزونی مردگان خود هم فخر فروشی کرده اند:
🌹حَتّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ.
تا آنجا که به دیدار قبرها رفتید (و به آن قبور افتخار کردید). ۲ تکاثر.
💚 اما انسان برتر کسی است که:
🌹 بسم الله الرحمن الرحیم، وَ الْعَصْرِ....
به عصر سوگند.
که انسان ها همه در زیانند.
مگر آنانکه ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، و یکدیگر را به حق و به صبر، توصیه می کنند.
⚫ اما مقابل او:
🌹وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَة لُمَزَة.....
واى بر هر عیبجوى هرزه زبان!
همانکه مال فراوانى جمع آورى کرده و می شمرد.
او گمان مى کند که اموالش او را جاودانه مى سازد.
چنین نیست، بزودى در حُطمه پرتاب مى شود.
و تو چه مى دانى حُطمه چیست؟!
آتش برافروختهء الهى است. ۱ تا ۶ همزه.
⚫ 👈 او با زبان، شخصیت دیگران را در هم می شکند: از غیبت و تهمت و استهزاء گرفته تا فحش و ناسزا و عیبجویی.
👈 حرف خوب:
بعضی خوب حرف می زنند و ممکن است حرفی را که می زنند خوب نباشد.
و بعضی حرف خوب می زنند و ممکن است این حرف خوب را خوب نگویند.
👈 👈 درست مثل صحبتهای اخیر حجت الاسلام پناهیان که حرف خوب را بد گفت. شاید خیلی بد. ولی از آن بدتر برخورد تند و خشن بعضی از بزرگان با ایشان بود. آیا بهتر نبود در خفا با ایشان برخورد میشد و او را توجیه می کردند که از کلمات خوبی استفاده نکرده؟ بعد از آن او از همه عذرخواهی میکرد؟ او که واقعا قصد جسارت به صاحت پیامبر بزرگوار و امیرالمومنین نداشت. فقط از کلمات خوبی استفاده نکرد.
آیا روشی که در برخورد با یکی از عاشقان امیرالمومنین اتخاذ شد، برگرفته از سیرهء رسول الله و جانشین ایشان بود؟!!
💚خوشابحال کسیکه حرف خوب را خوب می زند. به دل می نشیند، اثر می گذارد، راهنمایی می کند و نجات بخش است.
🌺 در پایان،
اگر پیغامها گاها طولانی بود بر اهمیت آنها ببخشید.
💚 مومنین عیدتان مبارک 💚