❇ تفســــــیر * ده دستور مهم اخلاقی در مقابله با مخالفان: در لابلای آیات مختلف این سوره بحث‌های گوناگونی گاهی ملایم و گاهی تند، با مشرکان و یهود و بطور کلی با گروه‌های مختلف به میان آمد، مخصوصا در آیات اخیر عمق و شدت بیشتری داشت. در پایان این بحث‌ها که پایان سوره «نحل» محسوب می‌شود یک رشته دستورات مهم اخلاقی از نظر برخورد منطقی، و طرز بحث، چگونگی کیفر و عفو، و نحوه ایستادگی در برابر توطئه‌ها و مانند آن بیان شده است که می‌توان آن را به عنوان اصول تاکتیکی و روش مبارزه در مقابل مخالفین در اسلام نامگذاری کرد و به عنوان یک قانون کلی در هر زمان و در همه جا از آن استفاده نمود. 🌼🌼🌼 این برنامه به ترتیب زیر در ده اصل خلاصه می‌شود. 1- نخست می‌گوید: «به وسیله حکمت به سوی راه پروردگارت دعوت کن» (ادْعُ إِلی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ). این آیه ارتباط و پیوندی با آیات «اصحاب السّبت» (آیات 163- 166 سوره اعراف) دارد که شرح ماجرای آنها در آن آمده است.نخستین گام در دعوت به سوی حق، استفاده از منطق صحیح و استدلالات حساب شده است، و به تعبیر دیگر دست انداختن در درون فکر و اندیشه مردم و به حرکت درآوردن آن و بیدار ساختن عقلهای خفته نخستین گام محسوب می‌شود. 2- «و به وسیله اندرزهای نیکو» (وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ). یعنی استفاده کردن از عواطف انسان‌ها، چرا که موعظه و اندرز بیشتر جنبه عاطفی دارد که با تحریک آن می‌توان توده‌های عظیم مردم را به طرف حق متوجه ساخت. 3- «و با آنها (مخالفان) به طریقی که نیکوتر است به مناظره پرداز» (وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ). و این سومین گام مخصوص کسانی است که ذهن آنها قبلاً از مسائل نادرستی انباشته شده و باید از طریق مناظره ذهنشان را خالی کرد تا آمادگی برای پذیرش حق پیدا کنند. و در پایان آیه اضافه می‌کند: «پروردگارت از هر کسی بهتر می‌داند، چه کسی از راه او گمراه شده است و چه کسانی هدایت یافته‌اند» (إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ). اشاره به این که وظیفه شما دعوت به راه حق است، از طرق سه گانه حساب شده فوق، اما چه کسانی سر انجام هدایت می‌شوند، و چه کسانی در طریق ضلالت پافشاری خواهند کرد آن را تنها خدا می‌داند و بس. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۵ سوره مبارکه نحل) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه نحل آیه: ۱۲۵ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرينَ» اگر عقوبت می کنید؛ چنان عقوبت کنید که شما را عقوبت کرده اند و اگر صبر کنید؛ صابران را صبر، نیکوتر است. (سوره مبارکه نحل/ آیه ۱۲۶) @ayehsobh

❇ تفســــــیر *  تاکنون سخن از این بود که در یک بحث منطقی، عاطفی و یا مناظره معقول با مخالفان شرکت کنیم، اما اگر کار از این فراتر رفت و درگیری حاصل شد و آنها دست به تعدی و تجاوز زدند، در اینجا دستور می‌دهد: «اگر خواستید مجازات کنید فقط به مقداری که به شما تعدی شده کیفر دهید» و نه بیشتر از آن (وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ). «ولی اگر شکیبایی پیشه کنید (و عفو و گذشت) این کار برای شکیبایان بهتر است» (وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِلصَّابِرِینَ). 🌼🌼🌼 در بعضی از روایات می‌خوانیم که این آیه در جنگ «احد» نازل شده، هنگامی که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله وضع دردناک شهادت عمویش حمزة بن عبدالمطلب را دید (که دشمن به کشتن او قناعت نکرده، بلکه سینه و پهلوی او را با قساوت عجیبی دریده، و کبد یا قلب او را بیرون کشیده است، و گوش و بینی او را قطع نموده بسیار منقلب و ناراحت شد و) فرمود: «خدایا! حمد از آن توست و شکایت به تو می‌آورم، و تو در برابر آنچه می‌بینم یار و مددکار مایی». سپس فرمود: «اگر من بر آنها چیره شوم آنها را مثله می‌کنم، آنها را مثله می‌کنم، آنها را مثله می‌کنم». در این هنگام آیه فوق نازل شد.بلافاصله پیامبر عرض کرد: «اصبر اصبر»: «خدایا! صبر می‌کنم، صبر می‌کنم»! با این که این لحظه شاید دردناکترین لحظه‌ای بود که در تمام عمر، بر پیامبر گذشت، ولی باز پیامبر بر اعصاب خود مسلط گشت و راه دوم که راه عفو و گذشت بود انتخاب کرد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۶ سوره مبارکه نحل) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلاَّ بِاللّهِ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلاَ تَكُ فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ صبر کن، که صبر تو جز به توفیق خدا نیست و برایشان محزون مباش و از مکرشان دلتنگی مکُن. (سوره مبارکه نحل/ آیه ۱۲۷) @ayehsobh

❇ تفســــــیر این عفو و گذشت و صبر و شکیبایی در صورتی اثر قطعی خواهد گذاشت که بدون هیچ چشم‌داشتی انجام پذیرد؛ یعنی فقط به خاطر خدا باشد و لذا قرآن اضافه می‌کند: «شکیبایی پیشه کن و این شکیبایی تو جز برای خدا (و به توفیق پروردگار) نمی‌تواند باشد» (وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُکَ إِلَّا بِاللَّهِ). 🌺🌺🌺 هرگاه تمام این زحمات در زمینه تبلیغ و دعوت به سوی خدا و در زمینه عفو و گذشت و شکیبایی کارگر نیفتاد؛ باز نباید مأیوس و دلسرد شد و یا بی‌تابی و جزع نمود، بلکه باید با حوصله و خونسردی هر چه بیشتر همچنان به تبلیغ ادامه داد، لذا در هفتمین دستور می‌گوید: «بر آنها اندوهگین مباش» (وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ). با تمام این اوصاف باز ممکن است دشمن لجوج دست از توطئه برندارد و به طرح نقشه‌های خطرناک بپردازد، در چنین شرایطی موضعگیری صحیح همان است که قرآن می‌گوید: «و به خاطر (کارهای) آنها، اندوهگین و دلسرد مشو! و از توطئه‌های آنها، در تنگنا قرار مگیر» (وَ لا تَکُ فِی ضَیْقٍ مِمَّا یَمْکُرُونَ). چرا که تکیه‌گاه شما خداست و با استمداد از نیروی ایمان و استقامت و پشتکار و عقل می‌توانید این توطئه‌ها را خنثی کنید و نقش بر آب. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۷ سوره مبارکه نحل) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه نحل آیه: ۱۲۶_۱۲۸ @ayehsobh

❇ تفســــــیر آخرین آیه که سوره نحل با آن پایان می‌گیرد؛ به نهمین و دهمین برنامه اشاره کرده می‌فرماید: «خداوند با کسانی است که تقوا را پیشه کنند» (إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوْا). «تقوا» در همه ابعاد و در مفهوم وسیعش، از جمله تقوا در برابر مخالفان، یعنی حتی در برابر دشمن باید اصول اخلاق اسلامی را رعایت کرد، با اسیران معامله اسلامی نمود، با منحرفان رعایت انصاف و ادب کرد، از دروغ و تهمت پرهیز نمود و حتی در میدان جنگ همان گونه که در اصول تعلیمات جنگی اسلام وارد شده است باید تقوا و موازین اسلامی حفظ شود: به بی‌دفاعان نباید حمله کرد، متعرض کودکان و پیران از کار افتاده نباید شد، حتی چهارپایان را نباید از بین برد، مزارع را نباید نابود کرد، آب را نباید به روی دشمن قطع نمود خلاصه تقوا و رعایت اصول عدالت در برابر دوست و دشمن عموما باید انجام گیرد و اجرا شود. 🌺🌺🌺 «و (خداوند) با کسانی است که نیکوکارند» (وَ الَّذِینَ هُمْ مُحْسِنُونَ). احسان و نیکی اگر به موقع و در جای خود انجام پذیرد، یکی از بهترین روشهای مبارزه است و تاریخ اسلام پر است از مظاهر این برنامه، مثل رفتاری که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله با مشرکان «مکّه» بعد از فتح نمود. دقت در موارد ده گانه برنامه فوق که تمام خطوط اصلی و فرعی برخورد با مخالفان را مشخص می‌کند نشان می‌دهد که از تمام اصول منطقی، عاطفی، روانی، تاکتیکی و خلاصه همه اموری که سبب نفوذ در مخالفین می‌گردد باید استفاده کرد. و اگر مسلمانان در برابر مخالفان خود این برنامه جامع الاطراف را به کار می‌بستند، شاید امروز اسلام سراسر جهان یا بخش عمده آن را فراگرفته بود. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۸ سوره مبارکه نحل) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّالَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ» زیرا خدا با کسانی است که می‌پرهیزند و نیکی می‌کنند. (سوره مبارکه نحل/ آیه ۱۲۸) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خدای بخشاینده مهربان سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ» منزه است آن خدایی که بنده خود را شبی، از مسجدالحرام به مسجدالاقصی که گرداگردش را برکت داده ایم سِیر داد، تا بعضی از آیات خود را به او بنماییم، هر آینه او شنوا و بیناست. (سوره مبارکه إِسراء/ آیه ۱) @ayehsobh

❇ تفســــــیر این سوره در مکه نازل شده و 111 آیه است. قبل از ورود در تفسیر این سوره توجه به چند نکته لازم است : 1 - نام‌هاى این سوره و محل نزول آن. نام مشهور این سوره بنى اسرائیل است و نامهاى دیگرى نیز از قبیل اسراء و سبحان دارد. 2 - فضیلت این سوره از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و همچنین از امام صادق (علیه‌السلام ) اجر و پاداش فراوانى براى کسى که این سوره را بخواند نقل شده است از جمله اینکه: در روایتى از امام صادق (علیه‌السلام ) چنین مى خوانیم: کسى که سوره بنى اسرائیل را هر شب جمعه بخواند از دنیا نخواهد رفت تا اینکه قائم را درک کند و از یارانش خواهد بود. 3 - محتواى این سوره در یک نگاه کوتاه: گفتیم این سوره بنا بر مشهور از سوره هائى است که در مکه نازل شده است و طبعا ویژگیهاى سوره هاى مکى در آن جمع است ، از جمله دعوت مؤ ثر به توحید، توجه دادن به معاد، نصائح سودمند، مبارزه با هر گونه شرک و ظلم و انحراف بطور کلى می‌توان گفت آیات این سوره بر محور امور زیر دور مى زند. 1 - دلائل نبوت مخصوصاً قرآن و نیز معراج . 2 - بحثهائى مربوط به معاد، مساله کیفر و پاداش و نامه اعمال و نتائج آن . 3 - بخشى از تاریخ پر ماجراى بنى اسرائیل که در آغاز سوره و پایان آن آمده است . 4 - مساله آزادى اراده و اختیار و اینکه هر گونه عمل نیک و بد، نتیجه‌اش به خود انسان بازگشت میکند. 5 - مساله حساب و کتاب در زندگى این جهان که نمونه اى است براى جهان دیگر. 6 - حق‌شناسى در همه سطوح مخصوصا درباره خویشاوندان ، و بخصوص پدر و مادر. 7 - تحریم اسراف و تبذیر و بخل و فرزندکشى و زنا و خوردن مال یتیمان و کمفروشى و تکبر و خونریزى . 8 - بحثهائى در زمینه توحید و خداشناسى . 9 - مبارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اینکه گناهان میان انسان و مشاهده چهره حق پرده میافکند. 10 - شخصیت انسان و فضیلت و برترى او بر مخلوقات دیگر. 11 - تاثیر قرآن براى درمان هر گونه بیمارى اخلاقى و اجتماعى . 12 - اعجاز قرآن و عدم توانائى مقابله با آن . 13 - وسوسه هاى شیطان و هشدار به همه مؤ منان به راههاى نفوذ شیطان در انسان . 14 - بخشى از تعلیمات مختلف اخلاقى . 15 - و سرانجام فرازهائى از تاریخ پیامبران به عنوان درسهاى عبرتى براى همه انسانها و شاهدى براى مسائل بالا. به هر صورت مجموعه بحثهاى عقیدتى و اخلاقى و اجتماعى در این سوره نسخه کاملى را تشکیل میدهد براى ارتقاء و تکامل بشر در زمینه هاى مختلف ، و جالب اینکه این سوره با تسبیح خدا شروع میشود و با حمد و تکبیر او پایان میگیرد. 🌺🌺🌺 تفسیر: معراج گاه پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نخستین آیه این سوره از مساله اسراء یعنى سفر شبانه پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) از مسجد الحرام به مسجد اقصى (بیت المقدس ) که مقدمه اى براى معراج بوده است؛ سخن میگوید، این سفر که در یک شب و مدت کوتاهى صورت گرفت حداقل در شرایط آن زمان از طرق عادى به هیچ‌وجه امکان پذیر نبود، و جنبه اعجاز آمیز و کاملا خارق العاده داشت . نخست می‌گوید: منزه است آن خداوندى که بنده اش را در یک شب از مسجد الحرام به مسجد اقصى برد (سبحان الذى اسرى بعبده لیلا من المسجد الحرام الى المسجد الاقصى ). این سِیر شبانه خارق العاده به خاطر آن بود که بخشى از آیات عظمت خود را به او نشان دهیم (لنریه من آیاتنا). و در پایان اضافه می‌کند خداوند شنوا و بینا است (انه هو السمیع البصیر ). اشاره به اینکه اگر خداوند پیامبرش را براى این افتخار برگزید بى دلیل نبود، زیرا او گفتار و کردارى آنچنان پاک و شایسته داشت که این لباس بر قامتش کاملا زیبا بود، خداوند گفتار پیامبرش را شنیده و کردار او را دیده و لیاقتش را براى این مقام پذیرفته بود. بعضى از مفسران این احتمال را نیز در جمله فوق داده اند که منظور از آن تهدید منکران این اعجاز است که خداوند سخنانشان را مى شنود و اعمالشان را مى بیند و از توطئه آنها آگاه است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه سوره مبارکه إسراء) @ayehsobh