❇ تفســــــیر آن گاه به استدلال روشنى درباره مسأله توکّل پرداخته گفتند: و چرا بر خدا توکّل نکنیم (و در برابر مشکلات به او پناه نبریم)، با اینکه ما را به راه هاى (سعادت)مان رهبرى کرده است؟ (وَ مَا لَنَا أَلاَّ نَتَوَکَّلَ عَلَى اللهِ وَ قَدْ هَدَینَا سُبُلَنَا). جایى که برترین موهبت یعنى هدایت به راه هاى سعادت را به ما عطا فرموده، مسلّماً در برابر هرگونه تهاجم و کارشکنى و مشکلى ما را در پوشش حمایت خویش قرار خواهد داد. و سپس چنین ادامه دادند: تکیه گاه ما خداست; تکیه گاهى شکست ناپذیر و مافوق همه چیز و ما به طور مسلّم در برابر آزارهاى شما صبر خواهیم کرد (وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَیْتُمُونَا). 🌼🌼🌼 سرانجام نیز گفتار خود را با این سخن پایان دادند: و توکّل کنندگان باید فقط بر خدا توکّل کنند (وَ عَلَى اللهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۱۲ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُم مِّنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا ۖ فَأَوْحَىٰ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ» (ولى) کافران به پیامبران خود گفتند: «ما به یقین شما را از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد، مگر این که به آیین ما بازگردید.» در این هنگام، پروردگارشان به آنها وحى فرستاد که: «ما ستمکاران را هلاک مى کنیم. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۳) @ayehsobh

❇ تفســــــیر همان گونه که راه و رسم افراد بى منطق است که چون از ناتوانى گفتار و عقیده خود آگاهى یابند، استدلال را راها مى کنند و به زور و قدرت و قلدرى متوسّل مى شوند، در اینجا نیز مى خوانیم: هنگامى که پیامبران منطق متین و رساى خود را ـ که در آیات پیشین گذشت ـ بیان کردند، کافران به پیامبران خود گفتند: ما قطعاً شما را از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد، مگر اینکه به آیین ما (بت پرستى) بازگردید (وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِى مِلَّتِنَا). این مغروران بى خبر گویى همه سرزمین ها را از آنِ خود مى دانستند و براى پیامبرانشان حتّى به اندازه یک شهروند حق قائل نبودند و مى گفتند: أرضِنا (سرزمین ما)، در حالى که خداوند زمین و تمام مواهب آن را براى صالحان آفریده است و این جبّاران خودخواه مستکبر در واقع حقّى از آن ندارند تا چه رسد به اینکه همه را از خود بدانند. ممکن است جمله لَتَعودُنَّ فى مِلَّتِنا (مگر اینکه به آیین ما بازگردید)، این توهّم را ایجاد کند که پیامبران، قبل از رسالت پیرو آیین بت پرستى بودند، در حالى که چنین نیست، زیرا قطع نظر از مسأله معصوم بودن که قبل از نبوّت را نیز شامل مى شود، عقل و درایت آنها بیش از آن بوده که دست به چنین کار نابخردانه اى بزنند و در برابر سنگ و چوب سجده کنند. این تعبیر ممکن است به خاطر آن باشد که پیامبران قبل از رسالت مأموریّت تبلیغ نداشتند. شاید سکوت آنها این توهّم را ایجاد کرده باشد که آنها نیز با مشرکان هم عقیده اند. از این گذشته، گرچه ظاهراً خطاب به خود پیامبران است، در واقع پیروان آنها را نیز شامل مى شود و مى دانیم که پیروان قبلاً بر آیین مشرکان بودند و نظر مشرکان تنها به آنهاست و تعبیر عمومى لَتَعودُنَّ به اصطلاح از باب تغلیب است (یعنى حکم اکثریّت را به عموم سرایت دادن). 🌼🌼🌼 آن گاه اضافه مى کند: در این حال، پروردگارشان به آنها (دلدارى و اطمینان خاطر داد و ) وحى فرستاد که ما ستمگران را هلاک خواهیم کرد (فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمِینَ). بنابراین هرگز از این تهدیدها نترسید و کمترین سستى در اراده آهنین شما راه نیابد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۳ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ ۚ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَ خَافَ وَعِيدِ» و شما را بعد از آنان در این سرزمین سکونت خواهیم داد. این (موهبت)، براى کسى است که از مقام (عدالت) من بترسد. و از تهدیدم بیمناک باشد.» (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۴) @ayehsobh

❇ تفســــــیر از آنجا که منکران ستمگر، پیامبران را تهدید به تبعید از سرزمینشان مى کردند خداوند در مقابل به آنها وعده مى دهد: و شما را بعد از (نابودى) آنان در زمین سکونت خواهیم داد (وَلَنُسْکِنَنَّکُمْ الاَْرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ). ولى این (موفّقیّت نصیب همه کس نمى شود، بلکه) براى کسى است که از مقامِ (عدالتِ) من بترسد (و احساس مسؤولیّت کند) و از عذاب (من) بیمناک باشد و آن را جدّى تلقّى کند (ذلِکَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِى وَ خَافَ وَعِیدِ). 🌼🌼🌼 بنابراین، موهبت و لطف من نه بى حساب است و نه بى دلیل، بلکه مخصوص کسى است که با احساس مسؤولیّت در برابر مقام عدل پروردگار، نه گرد ظلم بگردد و نه در برابر دعوت حق، لجاجت و دشمنى به خرج دهد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۴ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۱۳_۱۴ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَاسْتَفْتَحُوا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ» و آنها (از خدا) تقاضاى فتح و پیروزى (بر کفّار) کردند. و (سرانجام) هر گردنکش حق ستیزى نومید و نابود شد. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۵) @ayehsobh

❇ تفســــــیر وقتى که پیامبران همه وظایف خود را در برابر قوم خویش انجام داده و کسانى که باید ایمان بیاورند ایمان آورده بودند و بقیّه در کفر اصرار داشتند و پیوسته رسولان را تهدید مى کردند، آنان (از خدا) تقاضاى فتح و پیروزى (بر کافران) کردند (وَاسْتَفْتَحُوا). خداوند هم دعاى آن مجاهدان راستین را به هدف اجابت رسانید و (سرانجام) هر گردنکش منحرفى نومید و نابود شد (وَ خَابَ کُلُّ جَبَّار عَنِید). خاب از مادّه خَیبَة (بر وزن غیبت) به معنى از دست رفتن مطلوب است که تقریباً مرادف نومیدى در زبان فارسى است. 🌼🌼🌼 جبّار در اینجا به معنى متکبّر و گردنکش است. در حدیثى آمده است: زنى به حضور پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد، حضرت به او دستورى داد و او سرپیچى کرد و فرمان حضرت را اجرا ننمود. پیامبر فرمود: دَعوها فَإنَّها جَبّارَةٌ: او را رها کنید که زن سرکشى است. کلمه عنید در اصل از مادّه عند (بر وزن رند) به معنى سمت و ناحیه است و در اینجا به معنى انحراف و گرایش به غیر راه حق آمده است. در حدیثى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم: العَنیدُ المُعرِضُ عَنِ الحَقِّ: عنید، کسى است که از حق رویگردان باشد. به این ترتیب جبّار اشاره به صفت نفسانى یعنى روح سرکشى، و عنید اشاره به اثر آن صفت در افعال انسان است که او را از حق منحرف مى گردانَد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۵ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «مِّن وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَىٰ مِن مَّاءٍ صَدِيدٍ» به دنبال او جهنم خواهد بود و از آب بد بوى متعفّنى نوشانده مى شود. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۶) @ayehsobh

❇ تفســــــیر آن گاه به عاقبت کار جبّار عنید از نظر مجازات‌هاى جهان دیگر، در ضمن دو آیه به پنج موضوع اشاره مى کند: ۱. به دنبال او جهنّم خواهد بود (مِنْ وَرَائِهِ جَهَنَّمُ). کلمه وراء به معنى پشت سر است (در برابر اَمام)، ولى در چنین موارد به معنى نتیجه و عاقبت کار مى آید، همان گونه که در تعییر فارسى نیز در این معنى به کار مى رود. مثلاً مى گوییم اگر فلان غذا را بخورى پشت سر آن بیمارى و مرض است. یا اگر با فلان کس رفاقت کنى به دنبال آن بدبختى و پشیمانى است. یعنى نتیجه و معلول آن چنین است. ۲. در میان آتش سوزان، به هنگامى که تشنه مى شود از آب بدبوى متعفّنى نوشانده مى شود (وَ یُسْقَى مِنْ مَاء صَدِید). صدید چنانکه علماى لغت گفته اند، چرکى است که میان پوست و گوشت جمع مى شود، یعنى از آب بدبوى متعفّن بدمنظره، همانند چرک و خون، به او مى نوشانند. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۶ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «يَتَجَرَّعُهُ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُ وَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍ ۖ وَمِن وَرَائِهِ عَذَابٌ غَلِيظٌ» آن را جرعه جرعه سر مى کشد و هرگز حاضر نیست به میل خود آن را بیاشامد و مرگ از هر جا به سراغ او مى آید. ولى با این همه نمى میرد و در پى او، عذاب شدیدى است! (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۷) @ayehsobh

❇ تفســــــیر ۳. آن گردنکش منحرف هنگامى که خود را در برابر چنین نوشابه اى مى بیند به زحمت جرعه‌جرعه آن را سر مى‌کشد و هرگز حاضر نیست به میل خود آن را بیاشامد؛ بلکه به اجبار در حلق او مى ریزند (یَتَجَرَّعُهُ وَ لاَ یَکَادُ یُسِیغُهُ). ۴. انواع وسایل عذاب و شکنجه و ناراحتى براى او فراهم مى‌گردد و مرگ از هر جا به سراغش مى آید، ولى با این همه نمى میرد تا مجازات زشتى هاى اعمالش را ببیند (وَ یَأْتِیهِ الْمَوْتُ مِنْ کُلِّ مَکَان وَ مَا هُوَ بِمَیِّت). و با اینکه تصوّر مى شد مجازاتى بدتر از اینها که گفته شد نیست، باز اضافه مى کند: و به دنبال آن، عذاب شدیدى است (وَ مِنْ وَرَائِهِ عَذَابٌ غَلِیظٌ). 🌼🌼🌼 به این ترتیب آنچه از شدّت مجازات و کیفر که در فکر آدمى مى گنجد و حتّى آنچه نمى گنجد، در انتظار ستمگران خودخواه و جبّاران عنید و گنهکار است; بسترشان از آتش، نوشابه آنها متعفّن و نفرت آور، مجازات هاى رنگارنگ از هر سو و از هر طرف و در عین حال نمردن بلکه زنده بودن و باز هم چشیدن. امّا هرگز نباید تصوّر کرد که این مجازات‌ها غیر عادلانه است، چون بارها گفته ایم که اینها نتیجه و اثر طبیعى اعمال خود انسان هاست، بلکه تجسّمى است از کارهاى آنان در سراى دیگر که هر عملى به صورت خود مجسّم مى شود. و اگر اعمال و جنایات عدّه اى از جانیان را که در روزگار خود مشاهده کرده ایم یا در تاریخ گذشتگان مطالعه نموده ایم، درست در نظر بگیریم گاهى فکر مى کنیم که این مجازات ها هم براى آنها کم است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۷ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۱۵_۱۷ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ ۖ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ ۖ لَّا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلَىٰ شَيْءٍ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ» کسانى که به پروردگارشان کافر شدند، اعمالشان همچون خاکسترى است در برابر وزش تندباد در یک روز طوفانى. آنها توانایى ندارند کمترین چیزى از آنچه را انجام داده اند، به دست آورند و این همان گمراهى دور و دراز است. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۸) @ayehsobh

❇ تفســــــیر خاکسترى بر سینه تندباد در این آیه مَثَل بسیار گویایى براى اعمال افراد بى ایمان بیان شده است که بحث آیات گذشته را در زمینه عاقبت کار کافران تکمیل مى کند. مى فرماید: اعمال کسانى که به پرورگارشان کافر شدند همچون خاکسترى است در برابر تندباد در یک روز طوفانى (مَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ کَرَمَاد اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّیحُ فِى یَوْم عَاصِف). همان گونه که خاکستر در برابر تندباد در یک روز طوفانى چنان پراکنده مى شود که هیچ کس قادر به جمع آن نیست، آنان توانایى ندارند کمترین چیزى از آنچه را انجام داده اند به دست آوردند و همگى بر باد مى رود و دست هایشان خالى مى مانَد (لاَ یَقْدِرُونَ مِمَّا کَسَبُوا عَلَى شَىْء). و این همان گمراهىِ دور و دراز است (ذلِکَ هُوَ الضَّلاَلُ الْبَعِیدُ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۸ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۱۸ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۚ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ» آیا ندیدى خداوند، آسمانها و زمین را بحق آفریده است؟! اگر بخواهد، شما را مى برد و خلق تازه اى مى آورد. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۱۹) @ayehsobh

❇ تفســــــیر به دنبال بحث از باطل در آیه پیشین و اینکه باطل همچون خاکستر پراکنده و بى‌قرار است که دائماً با وزش باد از نقطه اى به نقطه دیگر منتقل مى شود، در آیه مورد بحث از حق و استقرار آن سخن مى گوید. خطاب به پیامبر(صلى الله علیه وآله)به عنوان الگوى همه حق طلبان جهان مى‌فرماید: آیا ندیدى که خداوند آسمان ها و زمین را به حق آفریده است؟ (أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّمَـوَاتِ وَالاَْرْضَ بِالْحَقِّ). حق، چنانکه راغب در مفردات گوید، در اصل به معنى مطابقت و هماهنگى است، ولى موارد استعمال آن مختلف است و به هر حال نقطه مقابل آن، باطل و ضلال و لعب و بیهوده و مانند اینهاست. 🌼🌼🌼 و امّا در آیه مورد بحث، بى شک اشاره به همان معنی است که ساختمان عالم آفرینش و آسمان ها و زمین، همگى نشان مى دهد که در آفرینش آنها، نظم و حساب و حکمت و هدفى بوده است; نه خداوند به آفرینش آنها نیاز داشته، نه از تنهایى احساس وحشت مى کرده و نه کمبودى را با آن مى خواسته در ذات خود برطرف سازد، زیرا او از همه چیز بى نیاز است، بلکه این جهان پهناور منزلگاهى براى پرورش مخلوقات و تکامل بخشیدن هر چه بیشتر به آنهاست. آن گاه اضافه مى کند: دلیل بر اینکه نیازى به شما و ایمان آوردنتان ندارد این است که اگر بخواهد، شما را مى برد و خلق تازه اى مى آورد. خلقى که همه ایمان داشته باشند و هیچ یک از کارهاى نادرست شما را انجام ندهند (إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَ یَأْتِ بِخَلْق جَدِید). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۹ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

فرازی از دعای ندبه: أینَ قاطِعُ حَبائِلِ الکِذبِ و الإفتراء؟ کجاست قطع‌کننده‌ی ریشه‌های دروغ و تهمت زدن 💐 اللهم عجل لولیک الفرج💐🤲🤲🤲 #امام_زمان عج #مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه @rahrovanraheqoran

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَ مَا ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ» و این کار براى خدا مشکل نیست. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۲۰) @ayehsobh

❇ تفســــــیر و این کار براى خدا مشکل نیست (وَ مَا ذلِکَ عَلَى اللهِ بِعَزِیز). گواه این سخن آنکه در آیات ۱۳۱ تا ۱۳۳ سوره نساء مى فرماید: وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِى السَّمَـوَاتِ وَ مَا فِى الاَْرْضِ وَ کَانَ اللهُ غَنِیًّا حَمِیدًا * وَ لِلَّهِ مَا فِى السَّمَـوَاتِ وَ مَا فِى الاَْرْضِ وَ کَفَى بِاللهِ وَکِیلاً * إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ أَیُّهَا النَّاسُ وَ یَأْتِ بِآخَرِینَ وَ کَانَ اللهُ عَلَى ذلِکَ قَدِیرًا: و اگر شما کافر شوید (به خدا زیانى نمى رسد، زیرا) براى خداست آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است، و خداوند بى نیاز و ستوده است ـ اى مردم، اگر او بخواهد شما را از میان مى برد و افراد دیگرى را (به جاى شما) مى آورد، و خداوند بر این کار تواناست . 🌼🌼🌼 این تفسیر در زمینه آیه فوق از ابن عبّاس نیز نقل شده است. احتمال دیگرى هم وجود دارد و آن این است که جمله بالا اشاره به مسأله معاد باشد. یعنى براى خدا هیچ مانعى ندارد که انسان ها را همگى از میان ببرد و خلق دیگرى ایجاد کند. آیا با این قدرت و توانایى باز در مسأله معاد و بازگشت خودتان به زندگى در جهان دیگر تردید دارید؟ (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲۰ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۱۹_۲۰ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمِيعًا فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللَّهِ مِن شَيْءٍ ۚ قَالُوا لَوْ هَدَانَا اللَّهُ لَهَدَيْنَاكُمْ ۖ سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٍ» و (در قیامت،) همه آنها در برابر (دادگاه عدل) خدا ظاهر مى شوند. در این هنگام، ضعفا (و پیروان نادان) به مستکبران (و پیشوایان گمراه) مى گویند: «ما پیروان شما بودیم. آیا (اکنون که گرفتار مجازات الهى شده ایم،) حاضرید سهمى از عذاب الهى را از ما بردارید؟» آنها مى گویند: «اگر خدا ما را هدایت کرده بود، ما نیز شما را هدایت مى کردیم. (ولى اکنون) چه بى‌تابى کنیم و چه شکیبایى، تفاوتى براى ما ندارد. راه گریزى براى ما نیست.» (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۲۱) @ayehsobh

❇ تفســــــیر در چند آیه قبل به مجازات سخت و دردناک منحرفان لجوج و بى ایمان اشاره شده بود. آیه‌ی مورد بحث همین معنى را تعقیب و تکمیل مى کند. مى گوید: و (در قیامت) همه آنان ]= جبّاران و ظالمان و کافران، اعمّ از تابع و متبوع، و پیرو و پیشوا[ در برابر خدا ظاهر مى شوند (وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمِیعًا). در این هنگام ضعفا ]دنباله روان نادان که با تقلید کورکورانه خود را به وادى ضلالت افکندند[ به مستکبران (و رهبران گمراه) مى گویند: ما پیروان شما بودیم ; آیا (اکنون که به خاطر پیروى از شما به این همه عذاب و بلا گرفتار شده ایم) شما حاضرید سهمى از عذاب الهى را بپذیرید و از ما بردارید؟ (فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللهِ مِنْ شَىْء). امّا آنها بلافاصله مى گویند: اگر خدا ما را به سوى نجات از این کیفر و عذاب هدایت مى کرد، ما هم شما را راهنمایى مى کردیم (قَالُوا لَوْ هَدَینَا اللهُ لَهَدَیْنَاکُمْ). ولى افسوس که کار از این حرف ها گذشته است، چه بى‌تابى و جزع کنیم چه صبر و شکیبایى پیشه سازیم، تفاوتى نمى کند و راه نجاتى براى ما وجود ندارد (سَوَاءٌ عَلَیْنَا أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ مَحِیص). 🌼🌼🌼 نکته ها: ۱. نخستین سؤالى که در زمینه این آیه پیش مى آید این است که مگر مردم در این جهان در برابر علم خدا ظاهر و آشکار نیستند که در آیه فوق مى فرماید در قیامت همگى در پیشگاه خدا بارز و ظاهر مى شوند؟ در پاسخ این پرسش بسیارى از مفسّران گفته اند: منظور این است که افراد بشر در این جهان احساس نمى کنند که آنها و همه اعمالشان در پیشگاه خدا ظاهر و بارز است، ولى این حضور و ظهور را در قیامت همگى احساس خواهند کرد. بعضى نیز گفته اند: منظور خارج شدن از قبرها و بروز و ظهور در دادگاه عدل الهى براى حساب است و این هر دو تفسیر خوب است و مانعى ندارد که هر دو در مفهوم آیه جمع باشند. ۲. از آیه فوق به خوبى روشن مى شود که اوّلاً کسانى که چشم و گوش بسته دنبال این و آن مى افتند و به اصطلاح افسار خود را به دست هر کس مى سپارند، افراد ناتوان و بى شخصیّتى هستند که قرآن از آنها تعبیر به ضعفاء کرده است. ثانیاً سرنوشت آنها و پیشوایان هر دو یکى است و این بینوایان حتّى در سخت‌ترین حالات نمى توانند از حمایت این رهبران گمراه بهره گیرند و حتّى ذرّه اى از مجازاتشان را تخفیف دهند، بلکه شاید با سخریه به آنها پاسخ مى دهند که بیهوده جزع و فزع نکنید که راه خلاص و نجاتى در کار نیست. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲۱ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۲۱ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَ قَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ ۖ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي ۖ فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنفُسَكُم ۖ مَّا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنتُم بِمُصْرِخِيَّ ۖ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِ مِن قَبْلُ ۗ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» و هنگامى که کار تمام مى شود؛ شیطان مى‌گوید: «خداوند به شما وعده حق داد و من به شما وعده (باطل) دادم و تخلّف کردم. من بر شما تسلّطى نداشتم، جز این که دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید. بنابراین، مرا سرزنش نکنید و خود را سرزنش کنید. نه من فریادرس شما هستم و نه شما فریادرس من. من نسبت به شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» به یقین ستمکاران عذاب دردناکى دارند! (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۲۲) @ayehsobh

❇ تفســــــیر سپس به صحنه دیگرى از مجازات‌هاى روانىِ جبّاران و گناهکاران و پیروان شیاطین در روز رستاخیز پرداخته مى‌گوید: و شیطان هنگامى که کار (رسیدگى به حساب بندگان صالح و غیر صالح) تمام مى شود (و هر کدام به پاداش و کیفر اعمال خود مى رسند، به پیروان خود) مى‌گوید: خداوند به شما وعده حق داد و من نیز به شما وعده (باطل) دادم و (از وعده پوچ و بى ارزش خود) تخلّف کردم (وَ قَالَ الشَّیْطَانُ لَمَّا قُضِىَ الاَْمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکُمْ فَأَخْلَفْتُکُمْ).و به این ترتیب شیطان نیز با سایر مستکبرانى که رهبران راه ضلالت بودند؛ هم‌آواز مى‌شود و با تیرهاى ملامت خود پیروان بدبختش را هدف مى گیرد. سپس مى افزاید: من بر شما تسلّطى نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید (وَ مَا کَانَ لِى عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطَان إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِى). بنابراین مرا سرزنش نکنید، خود را سرزنش کنید که چرا دعوت شیطنت آمیز و ظاهرالفساد مرا پذیرفتید (فَلاَ تَلُومُونِى وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ). خودتان کردید که لعنت بر خودتان باد! به هر حال نه من (در برابر حکم قطعى و مجازات پروردگار) فریادرس شما هستم و نه شما فریادرس منید (مَا أَنَا بِمُصْرِخِکُمْ وَ مَا أَنْتُمْ بِمُصْرِخِىَّ). اعلام مى کنم که من نسبت به آنچه پیش از این مرا شریک (خدا) مى دانستید (و اطاعت مرا هم‌ردیف اطاعت او قرار دادید) بیزار و کافرم (إِنِّى کَفَرْتُ بِمَا أَشْرَکْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ). اکنون فهمیدم که شرک در اطاعت، هم مرا بدبخت کرد و هم شما را; همان بدبختى و ادبارى که راهى براى اصلاح و جبران آن وجود ندارد. بدانید مسلّماً ستمکاران عذابى دردناک دارند (إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ). 🌼🌼🌼 نکته ها: ۱. پاسخ دندان شکن شیطان به پیروانش گرچه کلمه شیطان، مفهوم وسیعى دارد که شامل همه طاغیان و وسوسه گران جنّ و انس مى شود، با قرائنى که در این آیه و آیات قبل وجود دارد مسلّماً منظور در اینجا شخص ابلیس است که سرکرده شیاطین محسوب مى‌شود. ازاین رو همه مفسّران نیز همین تفسیر را انتخاب کرده اند. از این آیه به خوبى استفاده مى شود که وسوسه‌هاى شیطان هرگز اختیار و آزادى اراده را از انسان نمى گیرد، بلکه او دعوت کننده اى بیش نیست و این انسان ها هستند که با اراده خود، دعوت او را مى پذیرند; منتهى ممکن است زمینه هاى قبلى و مداومت بر کار خلاف، وضع انسان را به جایى برساند که یک نوع حالت سلب اختیار در برابر وسوسه ها در وجود او پیدا شود، همان گونه که در بعضى از معتادان نسبت به موادّ مخدر مشاهده مى کنیم. ولى مى دانیم چون سبب این نیز حالت اختیارى بوده، نتیجه آن هر چه باشد باز اختیارى محسوب مى شود. به این ترتیب شیطان پاسخ دندان شکنى به همه کسانى که گناهان خود را به گردن او مى اندازند و او را عامل انحرافات خویش مى شمرند و به او لعنت مى فرستند مى دهد و این طرز منطق عوامانه را که گروهى از گناهکاران براى تبرئه خویش دارند مى‌کوبد. در حقیقت سلطان حقیقى بر انسان، اراده و عمل اوست و نه چیز دیگر. ۲. شیطان چگونه این توانایى را دارد که در آن محضر بزرگ با همه پیروان خود تماس پیدا کند و آنها را به باد ملامت و شماتت بگیرد؟ این پرسشى است که در اینجا مطرح شده است. پاسخ آن این است که مسلّماً این توانایى را خداوند به او مى دهد و این درواقع یک نوع مجازات روانى براى پیروان شیطان است و اخطارى است به همه پویندگان راه او در این جهان که پایان کار خود و رهبر خویش را از هم اکنون ببینند. به هر حال خداوند وسیله این ارتباط را میان شیطان و پیروانش به نحوى فراهم مى کند. جالب اینکه این نوع برخورد منحصر به شیطان و پیروانش در قیامت نیست، تمام پیشوایان گمراهى در این جهان نیز همین برنامه را دارند; دست پیروان خود را ـ البتّه با موافقت خودشان ـ مى گیرند و به میان امواج بلاها و بدبختى ها مى کشانند و هنگامى که دیدند اوضاع بد است آنها را رها کرده و مى روند. حتّى از آنها بیزارى مى جویند و به ملامتشان مى پردازند و به اصطلاح آنها را به خسران دنیا و آخرت گرفتار مى سازند. ۳. مُصرخ از مادّه إصراخ در اصل از صَرخ به معنى فریاد کشیدن براى طلب کمک آمده است. بنابراین مصرخ به معنى فریادرس است و مستصرخ به معنى کسى که فریادرسى مى خواهد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲۲ سوره مبارکه ابراهیم) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه: ابراهیم آیه: ۲۲ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَ أُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ ۖ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ» و کسانى را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند؛ به باغ‌هاى بهشتى وارد مى کنند. باغ‌هایی که نهرها از پاى درختانش جارى است. به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن مى مانند و تحیّت آنها در آن، «سلام» است. (سوره مبارکه ابراهیم/ آیه ۲۳) @ayehsobh