⭕️ دقت ادبی در بیان رهبر انقلاب
به این کلام حضرت آقا که روز چهارشنبه12دی ماه1403 به مناسبت پنجمین سالگرد شهادت شهید سلیمانی (رضوان الله علیه) ایراد شد، توجه کنید:
📌«به این جَوْله‌ی باطل نگاه نکنید؛ بدانید این‌ها که امروز جَوَلان می‌دهند، یک روز زیرپای مؤمنین لگدمال خواهند شد».
🔻🔻🔻
✏️یک دقت ظریف ادبی در این کلام نهفته است که حاکی از بلاغت ویژه گوینده است:
✅«جَوْلة» بر وزن «فَعْلَة» مصدری است که حاکی از «یک‌بار» انجام‌شدن کار، بدون تکرار است (۱) که با توجه به ریشه «جول» به معنای تحرکاتی است که دوام و بقا ندارد و به همین دلیل هم در بیان روایات ما، برای نمایاندن کرّ و فرّهای جبهه باطل، از «جولة» استفاده کرده اند:
قال امیرالمؤمنین علیه السلام: «لِلْباطِلِ جَوْلَةٌ» (۳)
تا این‌جای کار مطلب ویژه‌ای نبود، بلکه مقدمه‌ای بود تا نکته ادبی کلام بهتر فهم شود و راز آن هم در پاسخ به این پرسش نهفته است که:
⁉️چرا رهبری در کلامشان از واژه «جَولان» استفاده نکردند و به‌جای آن «جَوَلان» را به‌کار بردند؟ با این‌که جولان دادن هم صحیح است و می‌تواند کنایه‌ای و ایهامی ناظر به بلندی‌های جولان و شخص جولانی داشته باشد؟!
🔍پاسخ این است که «جَوْلان»، اصطلاحا صفت مشبهه است که به دوام و ثبوت صفت برای فاعل اشاره دارد و معنایش«حرکتی پایدار» است؛ اما «جَوَلان» مصدری است که بر «حرکت و اضطراب و دگرگونی» دلالت دارد و معنایش حرکت‌های بی ثبات و گذراست(۲) و برای ردیف‌شدن در کنار «جَوْلَة»، تناسب بیشتری دارد.
✅انصافا «امین انقلاب»، ادیبی است ظریف و کارکشته و بزرگ‌شده در مکتب «پادشاهان سخن‌وری» که فرمودند:
و إنّا لَأُمَراءُ الکَلامِ وَ فِينَا تَنَشَّبَتْ عُرُوقُهُ وَ عَلَيْنَا تَهَدَّلَتْ غُصُونُهُ (۴): ما پادشاهان سخن هستیم و ریشه‌های سخن‌وری در ماست و شاخه‌های آن از ما آویزان است.
آری!
یارم چو قدح به دست گیرد / بازار بُتان شکست گیرد...
✍حسین نظری
🔻🔻🔻
پاورقی‌ها:
📚۱.موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، دکتر امیل بدیع یعقوب، ص۵۱۱
📚۲.همان، ص۵۱۰
📖۳.غررالحکم، ج1، ص544
📖۴. نهج‌البلاغه، خطبه۲۳۳
@iravanikh_qom
