«مردمان قصه کنند!»هشتاد و یک روایت از قیام مردم در مسجد گوهرشاد
🔹«رضا داریم تا رضا. یکی خان است و قلدر، یکی جان است و دلبر! خدا از تو نگذرد رضاخان؛ جانم فدای تو رضاجان که حَرمت غرق خون شد. شفاعتم کن یا مولا که جز تو و مولایی تو، حالی ندارم و احوالی.
میان چاه پر از آهک مرا انداختند. سوختم؛ اما خندیدم و خدا را شکر کردم. این سوختن بوی بهشت می‌دهد. از بوی تیزاب تا بوی درخت طوبی و سدرة المنتهی چقدر راه است؟ باید برای خدا جان بدهی. جان دادم. چه خوش میکیفد این حال و احوال.
حالم را بنویس ای کاتب. ما در مسجد گوهرشاد زنده ماندیم و ما را غریبگور دفن کردند در چاهی در باغ خونی.»
🔹متن خوانده شده قسمتی از مجموعه داستان «مردمان قصه کنند!» به قلم
#سعید_تشکری است که هشتادو‌یک روایت از قیام مردم در
#مسجد_گوهرشاد و جنایت‌های
#رضاخان در این واقعه است. این اثر از سوی
#انتشارات_به_نشر و با همکاری مؤسسۀ آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی منتشر شده است.
🔹از مهم‌ترین حوادث سیاسی رخ‌داده در مسجد گوهرشاد واقعۀ ۱۳۱۴ شمسی است. در پی تصمیم رضاخان بر تغییر فرهنگ دینی و بومی مردم که توسط عمّال وی با خشونت انجام شد، علما و روحانیون طی سخنرانی‌هایی از مردم خواستند که نسبت به این تغییر با جمع شدن و تظاهرات، ابراز مخالفت کنند.
🔹قزاقان رضاخان برای سرکوب این قیام عمومی در نیمه‌شب شنبه ۲۰ تیرماه ۱۳۱۴ شمسی به مسجد گوهرشاد ریخته و مردم متحصن در این محیط مقدس را به گلوله بستند. بسیاری از مردم بی‌دفاع، کشته و زخمی شدند اما مردم متفرق نشدند و مقاومت کردند تا اینکه در تاریخ ۲۱ تیرماه به دستور والی خراسان و رئیس شهربانی مشهد نیروهای قزاق به بهانۀ حفاظت از بانک‌ها مسجد گوهرشاد را محاصره کردند و سپس در نیمه‌شب لشکر قزاق با صدای شیپور جنگ، اقدام به فتح مسجد گوهرشاد کرد و با توپ و مسلسل بر روی مردم متحصن و زائران مرقد
#امام_رضا(ع) آتش گشودند.
