فرق غنا و موسیقی
مومنان کسانی هستند که از هر گونه لغو و سخن بیهوده دوری می کنند.یکی از مصادیق لغو ،غنا وآلات لهو می باشد.۱
امام صادق(علیه السلام)فرمود:
وقتی آدم (علیه سلام)رحلت نمود،ابلیس و قابیل با رحلت او خوشحال شدند. آن دو در اجتماع شرکت جستند و به نشانه شادی برای مرگ آدم از تنبورهاو وسائل لهو (موسیقی)استفاده کردند. پس هر کس در روی زمین از این وسائل لذت می برد از پیروان راه ابلیس می باشد.۲
پیامبر اسلام(ص)فرمود:
فرشتگان به خانه ای که شراب و وسایل موسیقی و قمار (مثل تنبور و نرد)در آن باشد وارد نمی شوند و دعای اهل خانه مستجاب نمی شود،خیر و برکت هم از آنجا می رود.۳
با توجه به ترویج موسیقی از طرف بعضی مراکز فرهنگی،برخی می گویند:غنا حرام است و موسیقی اشکال ندارد،لطفا فرق بین غنا و موسیقی را بیان فرمایید. و برخی می گویند:موسیقی اصیل و سنتی اشکال ندارد لطفا نظرتان را بفرمایید.
حضرت آیت الله خامنه ای:
غنا خوانندگی مطرب و ملهی متناسب با مجالس عیش و نوش است و موسیقی نوازندگی با همان اوصاف است و در حکم با هم فرقی ندارند و هر دو حرام است.
حضرت آیت الله تبریزی:
غنا(آوازه خوانی مناسب مجالس خوشگذرانی که در مضمون باطل باشد)و گوش دادن به آن حرام است و بنابر احتیاط واجب باید از مطلق خواندنی که با ترجیع صوت (چهچهه) است ولو در مضمون باطل نباشد اجتناب نمود و نیز موسیقی لهوی(نواختن با آلات مخصوصه که مناسب خوشگذرانی باشد)و گوش دادن به آن حرام است. موسیقی ای که مناسب خوشگذرانی باشد حرام است و بین انواع آن فرقی نیست چه سنتی باشد یا غیر آن.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
غنا آوازی است که در آن صدا را در گلو می گردانند که به زبان عرفی چهچهه می گویند و طرب انگیز هم باشد و مناسب مجالس لهو و لعب هم باشد که این حرام است و موسیقی به یک تعریف،ترکیب اصوات است به نحوی که خوش آیند باشد. لذا اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است.(جامع المسائل)
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
کلیه صداها و آهنگ های مناسب مجالس لهو و فساد ،حرام است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
غنا عبارت از آوازی است که مشتمل بر ترجیع و صوت و طرب انگیز و مناسب با مجالس طرب باشد و موسیقی گاه بر غنا و گاه بر آلات مختلف موسیقی مانند تار،سنتور ،دف و غیره اطلاق می شود.
موسیقی را اگر به همان معنای غنا و آواز ها و سازها و بکار گرفتن آنهاو بدانیم، فرا گرفتن موسیقی که از قدیم الایام
بین اهل لهو و بزم متداول بود و در کشور ها و مناطق مختلف انواعی از آن بکار برده می شده و می شود همه حرام است.(جامع الاحکام).
۱:تفسیر نورالثقلین،۵۳۹/۳
۲: وسایل الشیعه،۲۳۱/۱۲-بهشت جوانان،۳۳۴.
۳:وسایل الشیعه،۲۳۵/۱۲.
نگاه به زیور آلات
حکم نگاه به زیور آلات زن نا محرم از روی لباس چیست؟
آیات عظام امام، خامنه ای،فاضل و نوری:بنابر احتیاط واجب نگاه به آنها جایز نیست.۱
آیات عظام بهجت،تبریزی،خامنه ای،صافی،مکارم ووحید:نگاه به آنها جایز نیست.۲
آیة الله سیستانی: نگاه به گردنبند و مانند آنها جایز نیست؛ولی نگاه به النگو و دستبند آنان-بدون قصد لذت-اشکال ندارد.۳
۱:امام،نوری،وفاضل،تعلیقات علی العروة،(الستر)م۱و خامنه ای،سایت،نگاه،
۲:مکارم،تعلیقات علی العروة،(الستر)،م١؛تبریزی،صراط النجاة،ج۱،س۸۸۴؛خامنه ای استفتاء،س۴۷۷ودفتر :بهجت،صاف ووحید.
۳:سیستانی،تعلیقات علی العروة،الستر،م۱.
منبع:احکام نگاه و پوشش
نویسنده:سید مجتبی حسینی
تکثیر برگه های نقل خواب
برگه هایی با نقل خواب از برخی افراد توزیع می شود و در آنها ذکر می شود چند بار از روی آنها نوشته یا تکثیر گردد و الا حادثه بدی اتفاق خواهد افتاد،آیا بی اعتنایی به آنها چه صورت دارد؟
حضرت آیت الله خامنه ای:
این نوشته ها هیچ اعتباری ندارد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
این خواب نامه ها که از قدیم الایام مرسوم بوده اعتباری ندارد و نباید به آن ترتیب اثر داد.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
این کار سابقه دار و دروغ است ،نه تکثیر کنید و نه آن را به کسی بدهید بلکه از ببن ببرید.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
مانعی ندارد،این اوراق اعتباری ندارد.
حضرت آیت الله تبریزی:
برگه های مزبور اعتبار شرعی ندارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
اینها خرافات است،اعتنا نکنید.
حضرت آیت الله بهجت:
بی اثر است.
منبع:مسائل جدید جلد۳
نویسنده:سید محسن محمودی
رفت و امد و معاشرت با خانواده های لاابالی
از آقا رسول الله(صلی الله علیه و آله) سوال شد که بهترین همنشینان کیست؟آن حضرت فرمودند:آن کس که دیدنش شما را به یاد خدا بیندازد و گفتارش بر دانشتان بیفزاید و رفتارش شما را به یاد آخرت بیندازد.۱
معاشرت و رفت و آمد خانوادگی با خانواده های لا ابالی،معتاد و غیر مقید به محرم و نامحرم با توجه به اثرات منفی آن بر روی فرزندان چه صورت دارد؟
حضرت آیت الله خامنه‌ای :
رفت و آمد خانوادگی با افراد مذکور اگر مستلزم حرام یا همراه با خطر معتاد شدن فرزندان باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
اگر مفسده داشته باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
معاشرت با آنها آثار منفی دارد و چه بسا علاوه بر تاثیر اخلاق و رفتار آنها در بچه ها در بزرگترها هم موثر باشد ولی برای کسی که نهی از منکر بتواند انجام دهد و آنها را راهنمایی نماید اشکال ندارد بلکه مستحسن است.
حضرت آیت الله تبریزی:
مخالطه زن و مرد نامحرم و پسر و دختر بالغ نامحرم جایز نیست و معرض نشر فساد است و شارع حرام کرده است.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
در فرض سوال جایز نیست.
حضرت آیت الله بهجت:
اگر موثر در آنها نیستند بلکه متاثر از آنها می شوید نباید با آنها معاشرت و رفت و آمد کنید.
حضرت آیت الله سیستانی:
بهتر است ترک شود مگر اینکه امید به تاثیر در آنها و هدایت آنها باشد.
۱:جاذبه و دافعه علی(علیه السلام)،ص۶۹.
منبع:مسائل جدید جلد۳،ص۲۱۹و۲۲۰
نویسنده:سید محسن محمودی
بازی های قمار گونه
ای کسانی که ایمان آوردید،شراب قمار و بت پرستی پلید واز اعمال شیطان است،از آن دوری کنید تا رستگار شوید. شیطان می خواهد به وسیله شراب و قمار میان شما عداوت برانگیزد و شما را از ذکر خدا باز دارد.۱
بازیهایی رایج گردیده که فرد سکه پولی را در دستگاه قرار می دهد،ممکن است چیزی برنده شود یا نشود،آیا به این بازیها قمار صدق میکند؟و شرعا این بازیها چگونه است؟چون در اکثر پارکها،فروشگاهها و مکانهای عمومی رایج گردیده است.
حضرت آیت الله خامنه ای:
جایز نیست.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
بلی،حرام است.
حضرت آیت الله تبریزی:
قمار است و بازی با آن جایز نیست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
این کار نوعی قمار محسوب می شود و جایز نیست.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
مفروض سوال شبه قمار و اکل مال به باطل است و جایز نیست.
حضرت آیت الله بهجت:
اشکال دارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
قمار است.
۱:سوره مائده آیه،۹۰
منبع: مسائل جدید،جلد۳،ص ،۲۲۱و۲۲۲
نویسنده:سید محسن محمودی
تقلب در امتحان
اگر دانش آموز یا دانشجویی در امتحانات با تقلب نمره قبولی کسب کند و به مرحله بالاتر برود و از مزایای آن استفاده کند،حکم استفاده از این مزایا چیست؟
حضرت آیت الله خامنه ای:
تقلب حرام است ولی اگر تخصص و مهارت لازم را برای کاری که برای آن استخدام شده دارد و مقررات استخدام رعایت شده،استخدام و دریافت حقوق اشکال ندارد.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
مشکل است،شرعا نمی تواند از این مزایا استفاده کند.۱
حضرت آیت الله بهجت:
باید جبران کند آن درس را.
حضرت آیت الله تبریزی:
تقلب دورغ عملی است وجایز نیست و اگر کسب این کار را کرد و متصدی کاری شد که خبرویت نمی خواهد و مانند دیگران کار کرد مانعی ندارد و در صورتی که آن کار خبرویت می خواهد و شخص مذکور خبرویت آن را ندارد،تصدی آن جایز نیست.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
تقلب در هر امری جایز نیست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
در صورتیکه در یکی دو ماه درسی تقلب کرده باشد هر چند کار خلاف کرده ولی مدرک تحصیلی گرفته شده و ادامه تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
استفاده او اشکال ندارد گرچه عمل او جایز نیست.
۱:جامع المسایل۶۲۸/۱
منبع: مسائل جدید ،جلد۳،ص۲۱۱و۲۱۲
نویسنده:سید محسن محمودی
مراجعه به فردی که از راه حرام کسب میکند
کسی که منکری را ببیند و در حالی که قدرت دارد،از ان نهی نکند،پس او معصیت خدا را دوست داشته و کسی که معصیت خدا را دوست دارد به دشمنی با خدا بر خاسته است.۱
مراجعه متدینین به کاسبی که کسب او از راه حرام است(مانند ریش تراشی، خرید و فروش مواد مخدر یا آلات لهو ولعب) که به نوعی تقویت یا تشویق او محسوب می شود چه صورت دارد؟
حضرت آیت الله خامنه ای:
تقویت و تشویق افراد برای کار حرام جایز نیست.
حضرت آیت الله فاضل لنکررانی:
اگر تقویت و ترویج عمل حرام او باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
اگر مراجعه به او موجب تشویق و تقویت او شود مطلقا جایز نیست.
حضرت آیت الله بهجت:
اگر اعانت و ترویج حرام محسوب شود جایز نیست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
در فرض سوال جایز نیست و در مورد ریش تراشی احتیاط است.
حضرت آیت الله تبریزی:
متدینین سزاوار است با کسبه ای که متدین هستند و در کسبشان رعایت مسایل شرعی را می کنند معامله نمایند.
حضرت آیت الله سیستانی:
باید در موارد خود نهی از منکر کنند.
۱:امام صادق (علیه السلام) الحکم الزاهره،۲۹۷/۲
منبع:مسائل جدید جلد۳،ص۲۲۱و۲۲۲
نویسنده:سید محسن محمودی
وام قرض الحسنه
اگر شما به خدا قرض الحسنه دهید،آن را برای شما مضاعف می سازد و شما را مشمول آمرزش خویش می گرداند.۱
در جلسات خانوادگی یا عمومی یا برخی ادارات افراد پولی را به عنوان قرض الحسنه قرار داده و صندوقی تشکیل می دهند م پس از مدتی جهت پرداخت وام قرعه کشی صورت می گیرد،آیا از نظر شرعی چگونه است؟
حضرت آیت الله خامنه ای:
قرض دادن و قرض گرفتن به صورت قرض الحسنه به افراد بدون اخذ زیادی اشکال ندارد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
اشکال ندارد.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
اگر پول اول به عنوان مشارکت باشد حرام نیست ولی اگر به عنوان قرض به شرط پرداخت وام باشد حرام است.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
در فرض سوال اگر به جز اصل وام از گیرنده وام چیزی نگیرند و نیز دادن وام مشروط به اینکه پولی که به صندوق می ریزند مدتی در صندوق بماند مثلا یک ماه یا بیشتر یا کمتر اشکال ندارد.
حضرت آیت الله تبریزی:
چنانچه افراد با تراضی پول می گذارند و با قرعه یا بدون قرعه به کسب قرض می دهند،مانعی ندارد.
حضرت آیت الله بهجت:
اگر وام آن بدون بهره باشد اشکال ندارد.
۱:سوره تغابن،آیه۱۷.
منبع:مسائل جدید،جلد۳،ص۲۲۳و۲۲۴
نویسنده:سید محسن محمودی
ادعای ارتباط با امام زمان (عجل الله)
برخی از افراد در جلسات دعا یا عزاداری ادعای ارتباط با ائمه معصومین(علیه السلام)خصوصا امام زمان (عجل الله) کرده و بدینوسیله ضمن استفاده های مادی از احساسات دینی مردم سوء استفاده می نمایند و اینگونه مسایل در جلسات مختلف خصوصا زنانه رو به ازدیاد است. با توجه به ادعای ارتباط با معصومین و واسطه بودن آنان و برخی تبعات اخلاقی که موجب سست شدن اعتقادات مردم به مسایل دینی می شود،مستدعیست نظر مبارک دا درباره شرکت در این جلسات و هر گونه تقویت و ترویج این افراد بیان فرمایید.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
ادعای ارتباط خاص با حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف در زمان غیبت آن بزرگواران دورغ است و شرکت در مجالسی که در آن چنین ادعاها می شود حرام است و مومنین باید بی اساس بودن چنین ادعا را برای مردم بیان کنند که گمراه نشوند.
حضرت آیت الله سیستانی:
این افراد دروغگو و دجال اند،و درصورتیکه امکان هدایت آنها نباشد باید مردم را متوجه نمود تا از آنان دوری کنند.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
این ادعا مخصوصا اگر همراه با ادعای پیامی از ناحیه معصومین باشد باید تکذیب شود.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
باید جلوی این سوء استفاده از این مجالس را گرفت.
حضرت آیت الله تبریزی:
این مطلب اساس ندارد و تقویت وترویج این امور موجب وهن مذهب وجایز نیست. مومنین باید با شرکت نکردن در این مجالس و تذکر دادن به افراد کاری کنند که این مجالس از بی رونقی تعطیل شود.
حضرت آیت الله بهجت:
ادعا تا یقین آور نباشد اعتبار ندارد،تقویت و تثبیت آنچه ثابت نیست جایز نیست.
منبع:مسائل جدید،جلد۳،ص۲۲۵و۲۲۶
نویسنده:سید محسن محمودی
پوشش مردان
برشما باد به پوشیدن لباس ضخیم و سخت،بدرستیکه کسی که لباسش نازک و سست باشد دینش سست است.۱
پوشیدن لباس آستین کوتاه،تنگ و چسبان،یا بدن نما توسط مردان در محیط هایی که زنان و مردان به صورت مشترک مشغول کار هستند،ازنظر اخلاقی و حفظ عفت عمومی چه صورت دارد؟
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
مناسب اخلاق اسلامی نیست.
حضرت آیت الله تبریزی:
پوشیدن لباس که موجب تحریک شهوت برحرام نسبت به خود یا دیگری باشد اشکال دارد بلکه جایز نیست.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
بسیار مذموم و قبیح است.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
اشکال دارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
اگر به قصد واداشتن زنان به نگاه نامشروع باشد حرام است؛سزاوار مومن نمی باشد.
حضرت آیت الله بهجت:
هرچه سبب فتنه و فساد باشد اشکال دارد و اختلاط زن و مرد جایز نیست.
۱:میزان الحکمه۴۸۱/۸
منبع:مسائل جدید،جلد۳،ص۲۲۶و۲۲۸
نویسنده:سید محسن محمودی