. ﷽ اندیشکده برهان با هدف ارائه تحلیل‌های روزآمد و کارآمد برای مخاطب ایرانی در سال 1389 هجری خورشیدی تاسیس شد. در این مسیر بی وقفه به فعالیت خود ادامه داد و توانست مرجعیتی را میان نخبگان، اصحاب فکر و رسانه و دانشگاهیان برای خود به دست آورد. در سال 1397 این اندیشکده از فعالیت باز ایستاد.  بعد از چند سال وقفه در سال 1403 اندیشکده دوباره شروع به فعالیت کرده است. امید که در دوره جدید، این اندیشکده بتواند با تامل بر روی موضوعات و رویدادها، تحلیل‌های روزآمد و کارآمدی را پیش چشم فرهیختگان ایرانی قرار دهد. 🟠 @borhan_inst

نگاهی به سویه‌های پنهان سخنان اکبرنژاد ✍ محسن سلگی؛ مسئول میز تبیین 📌 در ویدئویی تحت عنوان «دین و مدرنیته قابل جمع نیست» می‌گوید: خدای ادیان خدای طلبکار است و خدا در آن مدام از موضع بالا سخن می‌گوید اما خدای مدرنیته خدایی بدهکار است. این سخنان را آقای محمد تقی اکبرنژاد که خود را استاد در امور دینی و سیاسی می‌خواند بر زبان رانده است. کسان زیادی به انحاء مختلف این مضمون را بازگو کرده‌اند. از جمله این افراد، عبدالکریم سروش است که از خدای خادم و خدای مخدوم سخن گفته و جانب اولی را می‌گیرد. اما سروش دین و مدرنیته را قابل جمع می‌داند. اساساً پرژوه روشنفکری دینی این بوده که تعبد با تعقل سازگار است و نه تمام دین تعبد است و نه تمام مدرنیته تعقل؛ هم مدرنیته وجه تعبدی دارد و هم دین وجه تعقلی. هر چند نگاه اینان نیز به دین، حداقلی است اما آقای اکبرنژاد با گفتاری فاقد وجه نظری و ادبیات تخصصی در پروژۀ خود نظر به ناسازگاری دین و مدرنیته دارد. از سویی دیگر ایشان مدام سعی می‌کند تلقی‌های مدرن را بر دین تحمیل کند. حتی درباره پوشش روحانیت، نظر وی ساخت‌شکنانه و مبتنی بر شبیه‌کردن این لباس با لباس آحاد جامعه است. با این وصف، او باید دین را به کلی کنار بگذارد و به لوازم این ادعایش که می‌گوید «دین با مدرنیته قابل جمع نیست» وفادار و ملتزم باشد. 🔸 همچنین او در ویدئوی یاد شده تصویری قهار، مطلق و همه‌جایی از مدرنیته ارائه می‌دهد که دلالت تضمنی آن تسلیم دین و بدل‌کردن دین به امری صرفاً بدهکار است که نمی‌تواند چیزی را طلب کند و بنابراین چیزی را مطلوب بداند. بلکه می‌بایست همچون یک بدهکار، متواضع و در تردید و تلاش برای بقاء و ادای دِین باشد. در دنیای واقعی یک بدهکار همزمان می‌تواند طلبکار هم باشد یا می‌تواند روزی طلبکار و کاملاً مستقل و مقتدر شود. اما تلقی اکبرنژاد از دین، یک ذاتیت عارضی-تعبیر از من است و در ظاهر متناقض می‌نماید- را بر آن تحمیل می‌کند: «دین در دورۀ مدرن همیشه مطلقاً بدهکار است». البته او پا را از دین فراتر برده و خدا را در دورة مدرن خدایی مطلقاً بدهکار تلقی کرده و به این ترتیب، مطلق بودن متعارف در تلقی دینی را از خدا گرفته و به مدرنیته واگذار می‌کند. به بیان دیگر خدای او خدایی مدرن می‌شود و در برداشتی رادیکال، شاید خدای او مدرنیته می‌شود. در تلقی صحیح دینی، خدا هم خادم و هم مخدوم است. خداوند چیزی را از انسان طلب می‌کند که بدهی خود انسان به خود انسان است. خداوند در طلب خود و دعوت به مطلوب شدن خود، زندگی مطلوب دنیوی و اخروی را به انسان وعده می‌دهد و انسان را نیز مطلوب خود قرار می‌دهد. 🟠 @borhan_inst

درس‌گفتار تحلیل سیاسی در ایران ❓اگر به جای حاکمان بودیم، چه می‌کردیم؟ 📌 سیاست محیط بر ما است و ما ماهیان بحر سیاست هستیم‌. این که این آب در چه مسیری و برای کدام هدف در جریان است را باید دانست. جریان سیاست را باید شناخت. برای شناخت جریان سیاست در ایران پیشنهاد می‌کنیم در این درسگفتار شرکت نمایید. مدرس: علی کاکادزفولی، دکترای جامعه شناسی سیاسی و مدیرمسئول روزنانه Iran Daily 📱 جهت شرکت در دوره، به شماره ۰۹۹۲۴۸۱۹۹۱۲ در یکی از پیام‌رسان‌ها (تلگرام، بله یا ایتا) پیام دهید. 🟠 @borhan_inst

سناریوهای پیش روی ایران برای پاسخ به اسرائیل ✍ محمدمهدی محمدی؛ مسئول میز بررسی‌های راهبردی و بین‌الملل 📌 «نکن!» این جمله‌ی یک کلمه‌ای، درخواست همراه با تهدید بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، در پاسخ به خبرنگاری است که درباره اقدام ایران علیه اسرائیل پرسید. این روزها کنش ایران در مواجهه با اقدام رژیم اسرائیل در حمله‌ی به ساختمان کنسولی جمهوری اسلامی، محل پرسش بسیاری از ناظران و مقامات سیاسی و نظامی جهان قرار گرفته است. نتایج تهدید اسرائیل توسط ایران این تجاوز، موجب تغییر قابل توجهی در تعریف معادلات میان رژیم اسرائیل و ایران شد که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: 1. شکست تصویر رژیم: از سوی بسیاری از تحلیلگران و مقامات غربی، جنگ‌طلبی فزاینده رژیم اسرائیل همواره برای ایران مورد تاکید قرار می‌گرفت، اما با اقدام رژیم اسرائیل در دمشق و اعلام قطعی پاسخ از سوی ایران، اسرائیل دیگر در نقش «بازیگر دیوانه منطقه غرب آسیا» نقش آفرینی نمی‌کند و تصویر او به مثابه یک سگ هار خدشه دار شده است. شاهد مثال این مدعی، تلاش دولت‌های حامی اسرائیل، نظیر وزرای خارجه آلمان، استرالیا ، انگلیس و... برای منصرف کردن ایران از پاسخ است. 2. «انتقام» در برابر «بقا»: تقابل میان جمهوری اسلامی و رژیم در کفه‌ای نامتوازن است، ایران در تلاش برای «انتقام» از خون سربازان خود است اما طرف دیگر سراسیمه به دنبال «بقا» می‌گردد. این سطح از عاقبت ناسنجی و هیجان در اقدام، جز از موجودیتی ساکن بر لبه‌ی پرتگاه بر نمی‌آید. 3. فقدان دولت- ملت: شهروندان رژیم در این برهه ثابت کردند که هیچگونه پیوندی میان آنها و سرزمین مجعول‌شان نیست، یعنی مفهوم «Nation-state» بر آنها مترتب نیست، چرا که کمترین علقه‌ای به حفظ سرزمین و ساختار حکومت خود نشان نمی‌دهند. ملتی که حافظ منافع ملی است در خطوط مقدم نبرد نقش آفرینی می‌کند نه آنکه در فروشگاه های تامین مواد غذایی بر پر کردن سبدهای خرید رقابت کنند. سناریو‌های جمهوری اسلامی چیست؟ جمهوری اسلامی مسیرهای زیادی برای اقدام پیش‌رو دارد، سطح و گستره‌ی آن به اراده او وابسته است. طیف این اقدام از هجمه‌ای محدود تا ضربه‌ای سخت و فلج کننده گسترده است. نکته قابل توجه آنجا است که جمهوری اسلامی فارغ از انتخاب هر سطحی برای کنش خود، تا بدین مرحله پیروز این میدان بوده است. 🔸 سناریو کنش حداقلی حمله نیابتی محدود به اهداف نظامی کم اهمیت رژیم. حزب الله لبنان در شمال و همچنین نیروهای مقاومت سوریه و حشد الشعبی عراق در شرق و انصارالله در جنوب می‌توانند در این باره نقش آفرین باشند. شلیک پراکنده مقاومت در مدت اخیر را شاید بتوان تست سامانه پدافند رژیم از سوی این نیروها دانست. 🔸 سناریو کنش پایاپای الف. حمله به سفارتخانه‌های رژیم در کشورهایی که مزیت افزوده‌ای برای جمهوری اسلامی تامین می‌کند. در این چارچوب مهمترین گزینه سفارت رژیم در جمهوری آذربایجان است. ب. حمله به هدفی موثر در مناطق خاکستری اسرائیل: بلندی های جولان و مزارع شبعا و ناوگان دریایی رژیم در منطقه، همگی هدف خاکستری هستند. 🔸 سناریو کنش حداکثری حمله فلج کننده به رکنی از ارکان حیاتی رژیم. بارزترین این اهداف، پایگاه‌های نیروی هوای رژیم است که در بمباران غزه نقش داشته‌اند. 🟠 @borhan_inst

جمهوری‌اسلامی تنها کشوری است که مسئولانه و اخلاقی می‌جنگد ✍️ احمد فاضل‌زاده؛ کارشناس سیاسی 🇮🇷 جمهوری‌اسلامی در تمام طول حیات سیاسی خود نشان داده که هیچ‌گاه حتی در مقابل دشمنان درجه یک خود نه آغازگر جنگ بوده و نه خواهد بود؛ در عین حال همیشه به توانمندسازی دفاعی خود پرداخته است، زیرا تاریخ کشورهای غربی و اروپایی نشان می‌دهد که هیچ‌گاه قابل اعتماد نبوده و نیستند و هرلحظه می توانند علیه نظام‌های سیاسی که منافع آنها را تامین نکنند، اقدام نظامی به عمل آورند. با وجود این ناگزیری از آمادگی برای جنگ، باز هم با نگاهی به سیره سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی می‌توان «اخلاق جنگ» را به وضوح مشاهده کرد؛ چیزی که از آن می توان با عنوان «جنگ مسئولانه» نیز یاد کرد. در جنگ مسئولانه جمهوری اسلامی موارد زیر رعایت می شود؛ ▪️ابتکارات در راستای صلح یا کاهش تنش برای پیشگیری از وقوع جنگ ▪️پایبندی به اصول اخلاقی و قوانین بین‌المللی در حین درگیری مسلحانه ▪️تمایز بین نظامیان و غیرنظامیان دشمن ▪️استفاده از نیروی نظامی متناسب با موضوع درگیری ▪️رعایت اصول عدالت و انصاف در مقابله نظامی ▪️سعی در به حداقل رساندن پیامدهای درازمدت درگیری ▪️دستیابی به اهداف نظامی با حفظ ارزش های اخلاقی ▪️حداقل رساندن پیامدهای درگیری برای همه طرف های درگیری (مستقیم و غیرمستقیم) در واکنش دفاعی ایران به اسرائیل نیز این موارد قابل توجه است؛ ▪️تامل و درنگ در انجام واکنش و فرصت دادن به دشمن برای آمادگی ▪️تناسب تجهیزات نظامی مورد استفاده با ماهیت اقدام ▪️اطلاع رسانی پیش از وقوع حمله و حتی پس از آغاز آن ▪️برنامه ریزی نقاط هدف متمرکز بر حوزه های نظامی و تلاش برای حفظ حداکثری جان شهروندان غیرنظامی ▪️ تلاش برای جلوگیری از گسترش جنگ و تنش در منطقه از طریق تفکیک میان دشمنان و محدودسازی سوژه مورد تهاجم ▪️به رسمیت شناختن حریم کشورهایی که به طور غیرمستقیم احتمال درگیرشدن آنها با مسئله وجود داشته است 🔸پایبندی به قوانین بین‌المللی و اقدام مستند و موجه ذیل عنوان حق دفاع مشروع در مبارزه ایران با کشورهای متخاصم رعایت اخلاق جنگ و توجه به مسائل انسانی بسیار برجسته است. جمهوری‌اسلامی ایران به عنوان یک نظام سیاسی دینی نشان داده که می‌تواند در عین حال به عنوان یک نظام سیاسی اخلاقی نیز عمل کند؛ صفتی که در نظام‌های سیاسی غربی و اروپایی وجود ندارد. جنگ مسئولانه بدین معناست که جمهوری اسلامی تنها به دستیابی به اهداف خود به هر قیمتی فکر نمی‌کند و حتی در مقابله با دشمن نیز به رعایت مسائل انسانی و قوانین بین‌المللی توجه دارد. جمهوری‌اسلامی اولاً تاکنون آغازگر هیچ جنگی نبوده است و ثانیاً توانسته در اقدامات نظامی خود حتی زمانی که به درخواست سایر کشورها به آنها کمک نظامی کرده، به عنوان یک عنصر سازنده عمل کند. نگاهی به کارنامه جمهوری اسلامی درکشورهایی مانند سوریه، یمن و عراق نشان می‌دهد که پشتیبانی‌های ایران به گونه‌ای صورت گرفته که نه تنها به مسائل و مشکلات این کشورها اضافه نکرده، بلکه در واقع نقش تسهیلگری داشته است. نگاهی به تاریخچه جنگ در جهان به ویژه جنگ‌هایی که آمریکا و اسرائیل به راه انداخته اند، نشان می‌دهد که هرجا آنها دست به اقدام نظامی زده‌اند، نه تنها سازنده نبوده بلکه ویرانگر نیز بوده و تلفات انسانی و غیرانسانی زیادی به بار آورده، به طوری که حتی تا دهه ها بعد نیز کشورهای مورد مداخله و طرف جنگ، با پیامدهای این ویرانگری درگیر بوده‌اند. ضمن اینکه جالب توجه آن است که این دو رژیم حتی ضمن آن که به اخلاق جنگ توجهی نداشته‌اند، از تحقق اهداف سیاسی خود نیز ناتوان بوده و به عبارتی، شکست خورده‌اند. 🟠 @borhan_inst

دستاوردهای اقدام نظامی ایران علیه اراضی اشغالی ✍ محمدمهدی محمدی؛ مسئول میز بررسی‌های راهبردی و بین‌الملل 📌 «ما برای استقرار صلح جنگ می‌کنیم و شما برای استمرار جنگ، صلح را پیشنهاد می‌کنید.» این سخن قیصر امین‌پور، گویی موقف امروز رژیم اسرائیل در مواجه با جمهوری اسلامی را توصیف می‌کند. ایران در برابر ماجراجویی های رژیم اسرائیل اقدام به «عملیات وعده صادق» کرد، این عملیات دستاوردهایی دارد که موارد ذیل به اختصار بخشی از آن است: ۱- بازارسازی فروش تسلیحات پهپادی و موشکی ایران موفقیت پهپاد‌ها و موشک‌های جمهوری‎اسلامی در این عملیات، در تقابل با قدرت های نظامی جهان، متقاضی خرید آن را افزایش خواهد داد و کشور‌های جهان را به داشتن این جنگ افزار ترغیب خواهد کرد. این عملیات از این جهت برای ایران بسیار پرسود خواهد بود. زین پس بسیاری، در بازار تسلیحات جهان به دنبال خرید سلاح‌های ایرانی خواهند بود. ۲- بازنمایی قدرت بازدارندگی پیش از این عملیات، اقدامات رژیم اسرائیل علیه ایران، ذیل راهبردهایی بود، که منجر به اقدامات امنیتی، اقدامات نظامی مستقیم غیرعلنی یا نیابتی می‌شد. در برابر آن نیز ایران همواره پاسخ متناسب را در دستور کار داشت، البته به دور از هیاهو و بازخوردگیری رسانه‌ای. «وعده صادق» اما نقطه‌ی عطفی در تقابل با رژیم است. زین پس قوه‌ی عاقله‌ی تصمیم‌گیر در جمهوری اسلامی دکترین اقدام متقابل و متناسب را در سطحی که تجربه شد، پیش رو قرار خواهد داد. ۳- تغییر معادلات سیاسی جهان در غرب آسیا عملیات «وعده صادق» تقابل ایران با قدرتمندترین تکنولوژی پدافندی در جهان بود. کشور‌های ایالات متحده، انگلیس و فرانسه در کنار رژیم اسرائیل، با همراهی برخی کشورهای عربی منطقه، همگی با بالاترین سطح فناوری پدافندی در جهان به دنبال رهگیری ساده‌ترین کلاس پهپاد‌های ایرانی و موشک‌های میان‌رده کلاس A سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند. ناتوانی دسته جمعی این قدرت‌های نظامی در برابر موشک‌های ایرانی، باعث تغییر رفتار آنها در برابر جمهوری اسلامی خواهد شد. حالا گزینه های روی میز آنها تعددی نخواهد داشت. آنها در جریان عملیات وعده صادق به تجربه با قدرت اول غرب آسیا آَشنا شده‌اند. ۴- انفعال «بازیگر دیوانه» رژیم اسرائیل همواره از سوی غربی‌ها برای ایرانیان به عنوان «بازیگر دیوانه» تصویرسازی می‌شد و نقش چماق را در سیاست «چماق و هویج» آمریکایی‌ها، برای ایران بازی می‌کرد. این عملیات، این چماق را شکست و بازیگر دیوانه را منفعل کرد. ۵- تقویت و تولید سرمایه اجتماعی شور و شعفی که ملت ایران و مسلمانان جهان در شامگاه 13 اپریل تجربه کردند، در تاریخ کم سابقه است. امروز فلسطینیان و بسیاری از مردمان منطقه، ایران و ولایت فقیه را مهم‌ترین پشتوانه خود می‌دانند. حمله دفاعی ایران سرمایه اجتماعی چشم‌گیری را برای جمهوری اسلامی ایران به همراه آورد. ۶- اقدام نظامی اخلاقی و مسئولانه جمهوری اسلامی جمهوری اسلامی ایران، ساعت ها پیش از رسیدن پهپادها به حریم هوایی اراضی اشغالی، شروع عملیات را از طریق بیانیه‌ی سپاه پاسداران و صداوسیمای ملی، رسما اعلام کرد. این هشدار به افراد غیرنظامی، که نباید به اماکن نظامی نزدیک شوند، پیوست اخلاق را به عملیات افزود. جمهوری اسلامی برخلاف رویه رژیم اسرائیل با اعلامی رسمی، عملیات انتقامی را به خود منتسب کرد و مسئولیت آن را پذیرفت. ۷- ناکامی رژیم در مناسبات حقوق و روابط بین‌الملل بعد از عملیات «وعده صادق» رژیمی که در ماه های اخیر، کمتر کنوانسیون و قاعده حقوق بین‌المللی را می‌توان یافت که نقض نکرده باشد، از شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست جلسه اضطراری کرد. او به دنبال اعتراض به نقض قواعدی است که خود کمترین اهتمام را به آن ندارد. جمهوری اسلامی در عملیات شگفت‌آور وعده صادق مطابق ماده 51 منشور ملل متحد، اقدام به دفاع مشروع کرد و به احقاق حق ذاتی خود برخاست و اقدامی بی‌نظیر را در عرصه‌ی معادلات میان خود و رژیم به سرانجام رساند. 🟠 @borhan_inst