بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🕯3 ـ عينيّت يا مغايرت اسم با مسمّا(موجود خارجی)
💎اختلاف متكلمان پيشين بر سر عينيّت يا مغايرت اسم با مسمّا، ناظر به اسماي #حقيقي و تكويني #ذات_اقدس_الهي است، نه اسماي لفظي او؛ چون هيچ موحّدي #الفاظ يا مفاهيم نام هاي خداوند را عين ذات مسمّاي به آنها #نمي داند.
♦️توضيح اين كه، اسم، چنان كه در بحث تفسيري گذشت، معاني مختلفي دارد؛ در عرف و لغت بر #لفظ_دالّ_بر_مسمّا اطلاق مي شود و در اصطلاح اهل معرفت به معناي #ذاتِ_همراه_با_تعيّن است و بنا بر اين اصطلاح خاص، نام هايِ لفظيِ ذات و صفات خداي سبحان #اسم_اسم_الاسم است؛ مانند اسمايي كه در قرآن كريم و روايات و ادعيه، نظير دعاي «جوشن كبير» آمده است و مفاهيم نام هاي لفظي «اسم الاسم» است.
🔔#آثار_و_بركاتي كه در برخي روايات و ادعيه مانند دعاي «سمات» براي اسماي الهي ذكر شده، مانند گسترده شدن زمين، برافراشته شدن كوه ها و يا آفرينش عرش، كرسي و ارواح، نتيجه #اسماي_لفظي نيست؛ زيرا همان گونه كه گذشت هرگز با لفظ و يا مفهوم نمي توان بر جهان عيني اثر گذاشت، بلكه منظور از آن اسماء همان #ذات_خداوند_با_تعيّن_خاص است كه با آن تعيّن اين امور آفريده مي شود: «وبكل اسم رفعت به سماءك وفرشت به أرضك وأرسيت به الجبال وأجريت به الماء وسخّرت به السحاب والشمس والقمر والنجوم والليل والنهار وخلقت الخلائق كلّها»، «باسمك الذى خلقت به عرشك...».
⚠️نكته: در برخي روايات، #اِحصايِ(شمردن) نام هاي خداي سبحان #عامل ورود به بهشت معرفي شده است: «إن لله تسعةً وتسعين اسماً مَن أحصيها فقد دخل الجنّة... برای خداوند 99 اسم وجود دارد که هر کس آنها را بشمارد (بخواند) داخل بهشت می شود »؛ مراد از اِحصايِ اسماء، برشماري و استخراج رقم و عدد اسماء نيست، بلكه منظور، #متخلق_شدن به حقايق آن هاست وگرنه شمارش و تلفظ اين نام هاي مقدس، عبادتي لفظي است و آنچه مايه راه يابي به بهشت است، #تخلّق به حقايق اين نام ها و اوصاف است.
🌀4 ـ «الله» #اسم_اعظم الهي
🔰در ميان اسماي لفظي خداي سبحان اسم مبارك #الله، اسم جامع و اعظم است و ساير اسماي الهي با واسطه يا بي واسطه، زير پوشش اين نام مقدس است؛ مثلاً اسم «شافي» كه از #اسماي_جزئيه است زير پوشش «رازق» و #رازق تحت پوشش «خالق» و #خالق زير پوشش «قادر» و #قادر زير پوشش اسم جامع و اعظم «الله» است.
📣بنابراين، اسم #الله نسبت به نام هاي ديگر خداوند (كه زير پوشش آن است) #اسم_اعظم است و اگر آيه اي مشتمل بر اسم اعظم حق بود، #سيّد_آيات به شمار مي رود و از اين رو در برخي روايات، آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) به گرامي ترين و بزرگ ترين آيه قرآن وصف شده است: «سرقوا أكرم آية فى كتاب الله: (بسم الله الرّحمن الرحيم)»؛ «عمدوا إلي أعظم آية فى كتاب الله... وهى (بسم الله الرّحمن الرحيم).
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🌼5 ـ رسالت نام هاي خدا در سوره حمد
🌵سه اسم از اسماي حسناي خداي سبحان در آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) آمده است. همين نام ها در دو آيه بعد نيز ذكر شده است (لله در آيه دوم والرّحمن و الرّحيم در آيه سوم) و #نبايد پنداشت كه اين، #تكرار است؛ زيرا اسماي الهي گاهي در چارچوبي #محدود و فضايي بسته مطرح مي شود و رسالت آن ها تبيين همان محدوده مرزبندي شده است؛ چنانكه اگر به عنوان دليل ذكر شده باشد، مدلول خاص خود را برهاني مي كند؛ ولي گاهي چنين #محدوديتي_ندارد و از اين قيود رها و آزاد است.
🦋اسماي حسناي «الله»، «الرحمن» و «الرحيم» در آيه كريمه (بسم الله الرحمن الرحیم) از قبيل قسم دوم(نامحدود) است و آنچه در آيات بعد آمده است از قبيل قسم اول (محدود)؛ زيرا نام «الله»، در آيه دوم، با اشارتي كه به ذات جامع صفات كمالي دارد و «الرحمن» و «الرحيم»، در آيه سوم، با اِشعاري كه به #رحمت_مطلق و #مخصوص الهي دارد، هر يك حدّ وسط برهاني بر انحصار حمد در خداي سبحان است و در پي تبيين و تثبيت #محمود بودن خداوند است و نه مهروبعنه بودن او. مثلاً با اين كه آن ذات اقدس مورد رَهبت(ترس) خدا ترسان نيز هست: (وإيّاي فارهبون)امّا اين نام ها در آيه «بسم الله» چنين چارچوب و محدودهاي ندارد، بلكه باز و بي مرز است.
🐚6 ـ تحيّري شورافكن و ممدوح
*چنان كه گذشت، نام مقدس «الله» در اصل «اله» بوده و اله به معناي «مألوه» يعني «معبود» يا «مُتَحَيِّرٌ فيه» است. مألوه بودن خداي سبحان از آن روست كه همه #عقل_ها_و_دل_ها درباره آن ذات اقدسْ #متحيّر و سرگردانند.
❇️حضرت امام سجّاد (عليه السلام) در زيارت «امين الله» به خداي سبحان عرض مي كند: بار خدايا، دل هاي #خاشعان و #خداترسان والِه و حيران توست: «اللهم إنّ قلوب #المخبتين إليك والِهة». تحيّر در ذات حق تعالي، تحيّري #ممدوح و زيباست. تحيّر و سرگشتگي براي انسان راه #نپيموده، #رنج_آور و براي #سالكِ به مقصد رسيده #شيرين و لذّت بخش است.
🎗تحيّر انسانِ به مقصد نرسيده مانند تحيّر #رهگذر_تشنه اي است كه در دامنه كوه سرگردان است و به چشمه هاي آب كوهستان دسترسي ندارد، امّا تحير #سالكِ_واصل همانند تحير رهپويي است كه با #راهنمايي_راه بلدي آشنا «و علی الله قصد السبیل*بر خداست نشان دادن راه راست)، چشمه ساران كوهستان را يافته، با مشاهده چشمه هاي فراوان، اكنون متحيّر است از #كدامين چشمه بنوشد و تن تب زده از عطش خود را به كدامين چشمه بسپارد.
🍥اين تحيّر شورانگيز، ويژه رهيافتگان و واصلان است و از اين رو رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) در مناجات خود با خداي سبحان عرضه مي داشت: بار خدايا، تحيّرم را درباره ذات خودت افزون كن: «ربِّ زدنى فيك تحيّراً» و اين همان تحيّر رهيافتگان و واصلان است كه در حيرتند كه از كدام #نام خداي سبحان تبرّك جويند و از كدامين چشمه سار زلال #فيض الهي بنوشند.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
💥۷ـ نزاهت صفات الهي از حدود
🔔#اوصافي كه به خداي سبحان اِسناد داده مي شود منزّه از #حدود _نقص_آميز است. بنابراين، لوازم امكاني كه، صفات انساني را همراهي مي كند، به حريم پاك او #راه_ندارد و تنها اصل اين كمالات براي خداوند ثابت است، بدون لوازم و حدود نقص آميز آن؛ مثلاً رحمت در انسان همراه با #تأثر_قلبي و #انفعال_دروني در برابر امور رقّت بار است. انسان در پي چنين انفعال و تأثري به ياري دردمند و محرومي مي شتابد، ولي آنچه مايه كمال آدمي است، همان رسيدگي به بيچارگان است و تأثر و انفعال دروني، ناشي از كاستي هاي وجودي خود انسان است كه #نبايد كمال پنداشته شود.
🌷ياري #محروم در روابط بشري، #نقص ديگري نيز دارد و آن اين كه بيشتر دستگيران در صدد #رفع_تأثر قلبي خويشند، نه در پي #امتثال(انجام) #تكليف_ديني و به تعبير ديگر كمك آنها بر اساس «ترحّم» به درمانده است، نه بر پايه «احترام» به هم نوع. زدودن تأثر قلبي با ياري كردن محروم نيز جزو حقيقت و گوهر #رحمت نيست، بلكه ناشي از #نقص_آدمي است و معناي مبرّا بودن رحمت الهي از لوازم نقص آميز، آن است كه خداوند بدون #انفعال ، تأثر و تحوّل، نياز نيازمندان را برطرف مي كند.
🐝#علم خداي سبحان نيز از نظر نزاهت همين گونه است؛ زيرا علم بشري هم #سابقه_جهل دارد: (والله أخرجكم من بطون أمهاتكم لاتعلمون شيئا.... و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج کرد با اینکه #چیزی نمی دانستید) و هم لاحقه نسيان: (لكيلا يعلم من بعد علمٍ شيئاً .... و بعد از علم، در دوران #پیری نیز چیزی نمی دانید) و جهل و نسيان از نقص هاي علم بشري است و علم الهي از آنها منزّه است، ولي گوهر كماليِ #علم كه همان ظهور و حضور و كشف و شهود معلوم است به خداي سبحان اِسناد دارد.
💫در رحمت #رحمانيه و #رحيميه نيز اصل گوهر كماليِ رحمت براي خداوند ثابت است، بدون لوازم #نقص_آميز مانند دلسوزي، انعطاف و تأثر و اين نقايص در گوهر رحمت و در معناي آن مأخوذ #نيست تا اطلاق «رحيم» بر خداي سبحان، فرشتگان و انسان هاي كامل، كه رحمت آنان نيز از اين نقص ها مبرّاست، #مَجاز يا از باب اشتراك لفظي باشد.
💢#انسان كامل كه #قلبش مُتَيَّم به حبّ و #مالامال از عشق خداست، در ياري مسكين سخن از (إنّما نطعمكم لوجه الله لانريد منكم جزاءً ولاشُكوراً .....ما شما را بخاطر خداوند غذا دادیم و از شما هزینه و حتی تشکر نیز نمی خواهیم)دارد و ياري او نه ناشي از #ترحّم و تأثر است و نه براي #پاداش و تشكّر. چنين قلبي #غير_خدا را به خود راه نمي دهد و احسان به #مسكين و #يتيم و #اسير تنها به خاطر امتثال امر #خداست، نه از سرِ دلسوزي به آنان. او #خود_گرسنه مي ماند، ولي مسكين را اطعام مي كند و كارش تنها براي «وجه خدا» است، نه براي ارضاي #غريزه_ترحّم.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🔑8 ـ معيار تفكيك صفات ذات و فعل
🔮#صفات خداي سبحان برخي #ذاتي و برخي #فعلي است.
💡صفات «ذاتي» #عين_ذات و همچون ذات، #نامحدود بوده، در مقابل آن ها هيچ وصف كمالي قرار ندارد؛ مانند: #علم و #حيات و #قدرت و چون مقابل هاي اين صفات (ناداني، مرگ، ناتواني) براي خداوند #ممتنع است، خداي سبحان به آنها متصف نمي شود.
💭امّا صفات «فعل» صفاتي است كه از #مقام_فعل خداوند انتزاع مي شود و در برخي موارد مقابل دارد و با داشتن مقابلْ خداوند به مقابل هاي آنها نيز متصف مي شود؛ #مانند اراده، رضا، اِحياء و بسط كه مقابل هاي آن ها (كراهت، سخط، اِماته، قبض) #نيز صفات فعل خداي سبحان است.
♦️براساس همين فرق بين صفات ذات و صفات فعل، حضرت امام رضا (عليه السلام) به شخصي كه در محضر ايشان گفت: خدا را حمد مي كنم تا آن جا كه #مرز علم اوست(خدا): «الحمد لله منتهي علمه»، فرمودند: اين گونه تعبير نكن؛زيرا علم خدا كه عين ذات نامحدود اوست، #حدّي ندارد.گوينده پرسيد: خدا را چگونه حمد كنم؟ آن حضرت فرمودند: بگو «الحمد لله منتهي رضاه....حمد می کنم خدا را تا جایی که رضای اوست». چون رضاي خدا #محدود است. او از #ايمان_و_مؤمن #راضي است، ولي از كفر و كافر ناخشنود است: (ولا يرضي لعباده الكفر). در جهان آخرت نيز #بهشت و نعيم آن گستره رضاي خدا و #جهنّم و عذاب هايش محدوده غضب اوست.
📣تذكّر: #كارهاي_خداوند، تنها به اوصاف كماليِ #فعل متصف خواهد شد و هرگز به اوصاف نقصيِ آن متصف نمي شود؛ مثلاً اگر كاري از خداوند #صادر شد حتماً #عدل و #وفاست و هيچگاه ظلم و جفا نخواهد بود. پس اتصاف به دو طرف مقابل به معناي موصوف شدن ذات اقدس الهي به اوصاف نقصيِ آن نيست.
🦋9 ـ احكام فقهي نام خدا
⭐️قداست و بركت نام خدا منشاي اعتبار #احكامي_فقهي براي اسماي لفظي خداي سبحان شده است. برخي از اين احكام عبارت است از:
الف: حرمت تنجيس و آلوده كردن آن.
ب: وجوب تطهير آن، در صورت آلوده شدن.
ج: حرمت هتك آن، به هر نحو.
د: حرمت مسّ آن بدون طهارت.
ه: ممنوع بودن جدال با آن (سوگند به صورت «لا والله» و«بَلي والله») در اِحرام عمره و حجّ.
و: لزوم ذكر و تسبيح آن در ركوع و سجود نماز.
ز: اشتراط ذبح و تذكيه حيوان به آن.
ح: مشروط بودن حليّت صيد به ذكر آن.
ط: احكام سوگند.
ي: استحباب شروع كار با ذكر آن.
🔆برخي از اين احكام از #سنّت معصومان (عليهم السلام) و برخي از #قرآن كريم استفاده مي شود؛ مثلاً قرآن كريم هم ذكر نام خدا به هنگام ذبح حيوان را توصيه مي كند: (فاذكروا اسم الله عليها) و هم از خوردن گوشت حيواني كه بدون ذكر نام خدا صيد يا ذَبح يا نَحْر(ذبح شتر) شده است، منع مي كند: (ولا تأكلوا ممّا لم يذكر اسم الله عليه).
🖌 اثر اسماي لفظي خداي سبحان به پايه اي است كه حيوان پاك و حلال، اگر #بدون ذكر نام او كشته شود، مردار، #حرام و #آلوده مي شود. پس نام خدا با نام هاي ديگر يكسان #نيست تا ذكر و عدم ذكرش تفاوتي نداشته باشد و يا تنها نيّت و خطور ذهني آن ها كافي و كارساز باشد.
❄️تذكّر: برخي براي فرق بين يَمين(سوگند) كه فقط به «الله» حاصل مي شود و بين تيمّن(تبرک) كه به «اسم الله» تحقّق مي يابد، نكته تبرك به نام خدا را ذكر كرده اند؛ يعني سوگند بر اساس حكم فقه، به «الله» حاصل مي شود، نه به «اسم الله»، ليكن تبرّك به «اسم الله» حاصل مي شود، چه رسد به ذات «الله».
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i